اجتهاد و اصول فقه

رونمایی از دوره ۷ جلدی «انوار المواهب» ترجمه و شرح مکاسب

رونمایی از دوره 7 جلدی «انوار المواهب» ترجمه و شرح مکاسب

«انوار المواهب» دوره ۷ جلدی ترجمه و شرح مکاسب شیخ مرتضی انصاری (ره) است که به‌تازگی از سوی استاد محسن غرویان ترجمه و تبیین و توسط انتشارات دارالفکر به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین رونمایی از دوره ۷ جلدی «انوار المواهب» که شرحی بر مکاسب شیخ انصاری است، با حضو مؤلف اثر استاد محسن غرویان …

Read More »

تمدن‌سازی نوین اسلامی بدون تقریب مذاهب امکان ندارد/ تقریب مذاهب هم الگوی حکمرانی می‌خواهد/ نباید تقریب را در گفت‌وگو و همایش خلاصه کرد

تمدن‌سازی نوین اسلامی بدون تقریب مذاهب امکان ندارد/ تقریب مذاهب هم الگوی حکمرانی می‌خواهد/ نباید تقریب را در گفت‌وگو و همایش خلاصه کرد

استاد عبدالحسین خسروپناه ضمن اشاره به ضرورت استفاده از ظرفیت تقریب مذاهب در تمدن نوین اسلامی تصریح کرد: ادعای بنده این است که تمدن‌سازی نوین اسلامی بدون تقریب مذاهب امکان ندارد و تقریب مذاهب هم الگوی حکمرانی می‌خواهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست الگوی حکمرانی تقریب مذاهب در تمدن‌سازی نوین اسلامی با حضور استاد عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب …

Read More »

فقیه آگاه؛ بررسی اندیشه آیت‌الله صافی گلپایگانی

فقیه آگاه؛ بررسی اندیشه آیت‌الله صافی گلپایگانی

«تشکیل حکومت اسلامی در زمان غیبت از منظر آیت‌الله صافی»، «تزاحم قانون و مصلحت از منظر آیت‌الله صافی»، «استقلال حوزه از منظر آیت‌الله صافی»، «وحدت شیعه و سنی از منظر آیت‌الله صافی»، «مخالفت آیت‌الله صافی با فلسفه و عرفان» و «نظر آیت‌الله صافی در حوزه زنان و موسیقی» برخی از سرفصل‌های این پرونده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله شیخ …

Read More »

گنجینه‌ای در حدیث و فقه/ محمدباقر ملکیان

گنجينه‌ای در حديث و فقه/ محمدباقر ملکیان

اختصاصی شبکه اجتهاد: کتاب من لا یحضره الفقیه تألیف محمّد بن علی بن الحسین بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق از مهمترین کتب روائی شیعه، و دومین کتاب از جمله کتب اربعه آنهاست. کثرت نسخه‌های خطی از این کتاب، نقل قول‌های فراوان از آن، شروح و حواشی متعددی که پیرمون آن نگاشته شده و… ما را از بحث درباره …

Read More »

پاسخگوسازی فقه با تکیه بر عناصر مکانیکی درست نیست/ نظریه‌ «تبدّل موضوع» امام، ظرفیتی که کمتر توجه شد/ لزوم حرکت دینامیکی درون اجتهادی

سیاست‌گذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم/ نیازمند نهضت سواد آموزی فضای مجازی هستیم/ نباید نگاه اکل‌میته‌ای به فضای مجازی داشت

استاد مبلغی معتقد است پاسخگوسازی فقه با تکیه بر عناصر مکانیکی درست نیست، اما فعال سازی عناصر درونی روش استنباط و تبدیل این عناصر به یک «حرکت دینامیکی درون اجتهادی» کاری ضروری است که کمتر انجام شده است، رویکرد ایجاد و تقویت حرکت دینامیکی می‌تواند به گشایش افق‌های جدید منتهی شود و یک پویش فقهی را پدید بیاورد. او با …

Read More »

سال‌های نخستین حوزه علمیه قم به روایت روزنوشت‌های یک طلبه

سال‌های نخستین حوزه علمیه قم به روایت روزنوشت‌های یک طلبه

شبکه اجتهاد: شرح‌حال نویسی در دوران قاجار با تذکره‌نویسی‌های فراوان این دوره دنبال شده است. تذکره‌هایی که عمدتاً کلی و مختصرند و در آن نویسندگان ضمن شرح احوال و نسب خود به ذکر تحصیلات و خلقیات و توانایی‌های‌ خود پرداخته‌اند. هرچند رفته‌رفته ذکر وقایع، جزئیات، ویژگی‌های فردی، احساسات و… به ترجمه‌های خودنوشت تذکره‌ها راه پیدا می‌کند و حتی به مسائل …

Read More »

ابتکار امام در طرح «نقش عنصر زمان و مکان در اجتهاد و استنباط فقیه» تحول عمیقی در فقه ایجاد کرد/ زمان و مکان ممکن است ملاکات حکم را از اساس تغییر دهد/ برخی از عنصر زمان و مکان استفاده می‌کنند ولی بی‌مبنا حرف می‌زنند!

ابتکار امام در طرح «نقش عنصر زمان و مکان در اجتهاد و استنباط فقیه» تحول عمیقی در فقه ایجاد کرد/ زمان و مکان ممکن است ملاکات حکم را از اساس تغییر دهد/ برخی از عنصر زمان و مکان استفاده می‌کنند ولی بی‌مبنا حرف می‌زنند!

اساسا جمهوری اسلامی که حضرت امام اعلام کردند، بر اساس دخالت عنصر زمان و مکان در اجتهاد ایشان نسبت به موضوع دولت است. امروه موضوع دولت، حق شهروندان است و وقتی «شهروند» می‌گوییم، یعنی مسلمان و غیر مسلمان ندارد، قوم فارس، کرد، لر و بلوچ ندارد از این رو جکهوریت لازمه حکومت خواهد بود. امام هم بر همین اساس، حکومتی …

Read More »

درآمدی بر منهج فقهی حضرت ‌‌‌آیت‌الله خامنه‌ای

درآمدی بر منهج فقهی حضرت ‌‌‌آیت‌الله خامنه‌ای

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی قائینی با اشاره به منهج فقهی رهبر معظم انقلاب گفت: با توجه به نیازهای روز جامعه، رهبری در پاسخگویی به مسائل اهتمام جدی به علوم جدید و بررسی تاریخی دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه برگزاری سلسله نشست‌های مکتب‌شناسی فقهی حضرت ‌‌‌آیت‌الله خامنه‌ای، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محمدی قائینی، استاد دروس خارج حوزه علمیه قم با موضوع …

Read More »

برای ورود به منطق فهم حدیث، نیازمند اصول فهم جدیدی هستیم/ افراط و تفریط در برخورد با حدیث

روایات طبی نه وثاقت سندی دارد و نه موثوق الصدور است

استاد دانشگاه قرآن و حدیث، ضمن برشمردن برخی آفات سیطره روایات فقهی بر سایر روایات، گفت: ما منکر تأثیر اصول فقه بر فهم برخی حوزه‌های دیگر نیستیم ولی اصول عقاید هیچ ربطی به فقه ندارد یعنی ۲۰ درصد اصول در منطق فهم مؤثر است ولی همان ۲۰ درصد هم اثر ناقص دارد؛ بنابراین اگر بخواهیم وارد منطق فهم حدیث شویم، …

Read More »

رمزگشایی از اهداف آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری در تأسیس حوزه قم

رمزگشایی از اهداف آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری در تأسیس حوزه قم

آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری، صاحب بینش سیاسی عمیق بوده و می‌توان ایشان را یک نوع کنشگر سیاسی خاموش با سیاست سکوت به حساب آورد که با بردباری و دوراندیشی، حوزه قم را تأسیس کرد، ولی چون شرایط روز را برای ورود مستقیم به عرصه سیاسی فراهم نمی‌دید، تمام همّ و غم خود را روی تأسیس و حفظ حوزه گذاشت و …

Read More »

برجسته‌کردن روایات اهل بیت(ع) در طرح پژوهشی تاریخ در روایات

برجسته‌کردن روایات اهل بیت(ع) در طرح پژوهشی تاریخ در روایات

استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) از اجرای طرح کلان پژوهشی تاریخ در روایات خبر داد و تأکید کرد: در این طرح ضمن اینکه کوشیده‌ایم نوآوری و ابداعات روایات را برجسته کنیم ولی یادمان نرفته که با هدف برجسته‌سازی روایات اهل بیت(ع) این کار را انجام دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن الویری، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) در نشست علمی «معرفی کلان‌طرح …

Read More »

گزارشی از آئین بازگشایی «کتابخانه تخصصی علوم حدیث» با ۶۰ هزار جلد کتاب

گزارشی از آئین بازگشایی «کتابخانه تخصصی علوم حدیث» با ۶۰ هزار جلد کتاب

کتابخانه تخصصی علوم حدیث در قم با حضور جمعی از علما و فرهیختگان و سخنرانی اساتید رضا استادی، سیدهاشم حسینی‌بوشهری، محمدعلی مهدوی‌راد، محمدمهدی معراجی، سیدمحمود علوی و دکتر عباس صالحی بازگشایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با ایام میلاد باسعادت صدیقه طاهره، حضرت فاطمه زهرا(س)، آئین بازگشایی کتابخانه تخصصی علوم حدیث‎‎، به همت دفتر آیت‌الله سیستانی در قم با …

Read More »

روش پژوهش در حدیث با رویکردی اصولی

روش پژوهش در حدیث با رویکردی اصولی

در فهم دینی مهم‌ترین منبع اثباتی، قرآن کریم و روایات شریف است. استنباط از منابع دینی محتاج رعایت قواعد فهم است و باید روش‌ها‌ی فهم در آن رعایت شود که دانش فقه الحدیث عهده‌دار کشف مراد جدی از متن حدیث است. اثر حاضر با بررسی قواعد فقه الحدیثی، با رویکردی به مباحث علم اصول، به تبیین قواعد فهم پرداخته است. …

Read More »

بازگشایی «کتابخانه تخصصی علوم حدیث» در آئینه تصاویر

بازگشایی «کتابخانه تخصصی علوم حدیث» در آئینه تصاویر

شبکه اجتهاد: همزمان با ایام میلاد باسعادت صدیقه طاهره، حضرت فاطمه زهرا(س)، آئین بازگشایی کتابخانه تخصصی علوم حدیث‎‎، به همت دفتر آیت‌الله سیستانی در قم با ۶۰ هزار جلد کتاب و ۲۰ هزار عنوان دیجیتالی اعم از پایان‌نامه و نشریات دیجیتالی با حضور جمعی از علما، فضلا و استادان برجسته حوزه علمیه فعالیت خود را آغاز کرد. کلیک کنید: گزارشی …

Read More »

نسخه پژوهی کتاب کافی، ضرورتی اجتناب ناپذیر/ حسین عاملی

نکته‌ای در اتحاد روايات

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوشتن نسخه‌های خطی “الکافی” مانند تمام نسخ خطی، از دورۀ شکوفایی صنعت چاپ در عصر قاجار بسیار کاهش پیدا کرد. اما پیش از آن و به‌ویژه در عصر صفوی، اوج استنساخ و وفور نسخ خطی این کتاب را شاهد هستیم. توجه به این نسخه‌ها در مطالعات کافی پژوهان امری ناگزیر است. برای نمونه، نسخۀ الکافی به خط …

Read More »

تطور و تکمیل فقه به معنای کمبود و نقص در آن نیست/ حکمرانی، تطبیق فقه بر واقعیت‌های متغیر زمانی و مکانی است/ نباید دانش فقه را صرفاً اخروی معرفی کنیم

تطور و تکمیل فقه به معنای کمبود و نقص در آن نیست/ حکمرانی، تطبیق فقه بر واقعیت‌های متغیر زمانی و مکانی است/ نباید دانش فقه را صرفاً اخروی معرفی کنیم

وقتی در مقام تعیین تکلیفی برای حکومت هستیم نمی‌توانیم بدون ملاحظات، آن را جایز بدانیم. حکومت هم نمی‌تواند حکم فردی را در جامعه جاری کند بلکه باید این مسئله را در مقیاس اجتماعی، فرهنگی و پیوست‌های مختلف بررسی کرده و تناسب یا عدم تناسب آن را کشف کند. لذا حکم فردی و ترویج اجتماعی کاملاً متفاوت است ولی نمی‌توان ناکارآمدی …

Read More »

در صدرِ حمایت از حوزه علمیه

در صدرِ حمایت از حوزه علمیه

شبکه اجتهاد: خاندان صدر یا صدر عاملی، شاخه‌ای از سادات موسوی از اعاظم فقهای اصولی و رجالی عالم تشیع در قرن سیزدهم به‌شمار می‌آیند. این خاندان از نوادگان امام موسی کاظم(ع) هستند و از دیرباز به علم و اجتهاد شهرت دارند و در طول چند قرن اخیر عالمان و شخصیت‌های مؤثری از این خاندان برخاسته‌اند. جبل عامل لبنان خاستگاه اولیه …

Read More »

کرسی تخصصی «نقد نظریه عدالت در فقه» برگزار گردید + صوت

کرسی تخصصی «نقد نظریه عدالت در فقه» برگزار گردید + صوت

دومین پیش اجلاسیه کرسی تخصصی نقد نظریه عدالت در فقه، به همت پژوهشکده فقه و حقوق و مرکز همکاری‌های علمی و بین الملل پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سالن کوثر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، این نشست با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیف الله صرامی به عنوان ارائه دهنده و ‌استاد محمد قائینی و …

Read More »

نظریه انقلاب نسبت و موقعیت آن در استنباط فقهی

نظریه انقلاب نسبت و موقعیت آن در استنباط فقهی

یافته‌های پژوهش نشان‌دهنده این است که نظریه انقلاب نسبت به‌عنوان یک نظریه اصولی موردپذیرش است و اشکال‌های مطرح بدان قابل پاسخ بوده و بر اساس ضابطه‌مند کردن آن برای اجرا، اشکال اصلی این نظریه که ترجیح بلا مرجح بودن تقدم نسبت سنجی‌هاست قابل برطرف کردن است؛ بنابراین در موارد تعارض بیش از دو دلیل باید مطابق این شیوه به بررسی …

Read More »

نگاهی به مقالات سه فصل «پژوهش‌های فقهی»

نگاهی به مقالات سه فصل «پژوهش‌های فقهی»

«جستاری در موضع فقیهان امامیه نسبت به کفر یا عدم کفر مخالفان مذهبی»، «نگرش فقهی به مفهوم حق؛ از آغاز تاکنون»، «تحرک علمی فقه بازتابی از موضوع‌شناسی ساختاری» و «نگاهی دوباره به مستندات تاریخی ارتداد»؛ برخی از مقالاتی هستند در این گزارش معرفی می‌شوند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهش‌های فقهی» با انعکاس جدیدترین یافته‌های فقهی اساتید حوزه …

Read More »

تاریخ حدیث مکتوب شیعه در عینیّتِ کتب اربعه/ عباس مفید

تاریخ حدیث مکتوب شیعه در عینیّتِ کتب اربعه/ عباس مفید

اختصاصی شبکه اجتهاد: گزارشات متعدد در منابع حدیثی عامه و گاهی در منابع شیعی داریم که کتابت حدیث (که یک قاعده عقلایی و منطقی است بخصوص در عصری که رسانه‌های جدید وجود نداشته) در عصر نبوی و بیشتر در عصر امامان، توسط اصحاب انجام می‌شده است، برای نمونه گزارش کتاب سعد بن عباده را داریم که کلمات پیامبر را ثبت …

Read More »

حدیث فقهی مشترک و همگرایی اندیشه فقهی مذاهب اسلامی

حدیث فقهی مشترک و همگرایی اندیشه فقهی مذاهب اسلامی

حجت‌الاسلام سیدمحمدحسن حکیم گفت: تاکید بر احادیث فقهی مشترک و اتکای بر آن در بحث فقهی زمینه و بستر دانشی جدی و بر حقیقی را پدید می‌آورد که بر پایه آن همگرایی اندیشه‌ای فقیهان مسلمان در دسترس به نظر می‌رسد. چراکه عمده‌‌ی اختلافات فقهی یا ناشی از تفاوت و تغایر در مستند بحث است یا مرتبط با کیفیت تلقی و …

Read More »

تأثیر فقه بر تدوین کتب اربعه حدیثی

تأثیر فقه بر تدوین کتب اربعه حدیثی

اختصاصی شبکه اجتهاد: رابرت گلیو دیرزمانی است با مطالعاتش حول حدیث و فقه شیعه می‌شناسیم. او استاد دانشگاه اکستر انگلستان است و مقالاتی در عرصه شیعه پژوهی مانند: پیوند حدیث و فقه؛ مجموعه‌های رسمی احادیث امامیه (۲۰۰۱)، اسلامِ متن گرا؛ تاریخ و دکترین مدرسه‌ی شیعیِ اخباری (۲۰۰۷)، پذیرش اجتهاد و مشروعیت خطاپذیریِ اجتهادی در اسلام (۲۰۰۶)، تردیدِ اجتناب ناپذیر؛ دو …

Read More »

پیرامون نُسخ، شروح و حواشی تهذیب الاحکام/ محمدجعفر اسلامی

پیرامون نُسخ، شروح و حواشی تهذیب الاحکام/ محمدجعفر اسلامی

اختصاصی شبکه اجتهاد: تعداد نسخه‌های خطی تهذیب شیخ طوسی شگفت‌انگیز است. عدد این نسخه‌‌ها براساس گزارش فنخا به حدود ۹۵۱ نسخه خطی‌‌ می‌رسد؛ اما قطعاً نسخه‌های این کتاب، بیشتر از این تعداد است. فنخا نسخه‌های مربوط به ایران را شناسایی کرده؛ در حالی‌که در مکتبه‌های مختلف جهان نسخه‌های نفیسی از تهذیب الأحکام وجود دارد؛ مانند کتابخانه کاشف الغطاء نجف، کتابخانه …

Read More »

فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۳ میلادی

فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان در سال 2023 میلادی

فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان، همه ساله در اوایل دسامبر (آذر) منتشر می‌شود و به معرفی نخبگان جهان اسلام بر طبق شاخصه‌های«مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام/The Royal Islamic Strategic Studies Centre» و «مؤسسه آل البیت الملکیه للفکر الاسلامی/The Royal Aal al-Bayt Institute for Islamic Thought :RABIIT» در اَمان پایتخت اُردن با مشارکت «دانشگاه جورج تاون» ایالت واشنگتن دی. سی آمریکا …

Read More »

نقد مرجعیت عرف در استناد

حجت‌الاسلام پورصدقی با درک ضرورت مسئله و درک عدم صلاحیت عرف بر مرجعیت چنین امری و همچنین یافتن مرجع دارای صلاحیت طبق قواعد و ضوابط مدون فقهی و اصولی، مرجعیت عرف را مورد انتقاد قرار داده و عقلاء بما هم عقلاء را به‌عنوان تنها مرجع شایسته برای تعیین استناد می‌پذیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از دیدگاه عقل و شرع ظلم …

Read More »

ضرورت سه‌ گام بنیادین در زمینهٔ روایات تفسیری

ضرورت سه‌ گام بنیادین در زمینهٔ روایات تفسیری

درباره روایات تفسیری سه‌گام بنیادین ضروری به نظر می‌رسد: اولین آن گردآوری همه میراث روایی ناظر به تفسیر آیات؛ دوم اعتبارسنجی روایات تفسیری و سوم کوشش برای فهم مدالیل روایات تفسیری است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری در کارگاه مشق حدیث پژوهی که قم از سوی گروه آموزشی علوم قرآن و معارف حدیث مرکز تخصصی آخوند خراسانی، …

Read More »

ناگفته‌های تصحیح «کتاب الطهاره» امام خمینی توسط مرحوم مصباح یزدی

ناگفته‌های تصحیح «کتاب الطهارة» امام خمینی توسط مرحوم مصباح یزدی

تصحیح «کتاب الطهاره» امام خمینی توسط مرحوم آیت‌الله مصباح یزدی، از جمله مسائلی است که تا کنون مغفول واقع شده در مقامِ معرفیِ آثارِ امام، هیچ اشاره‌ای به نام علامه مصباح نکرده‌اند! به گزارش شبکه اجتهاد، یاسر عسگری پژوهشگر مدیرعامل انتشارات راه یار در یادداشتی مطالبی را پیرامون ناگفته‌های تصحیح «کتاب الطهاره» امام خمینی توسط آیت‌الله مصباح نوشته که در …

Read More »

ابتکارات و راه آقای مصباح باید ادامه پیدا کند/ نگذاریم آثار ایشان «کهنگی» پیدا کند

ابتکارات و راه آقای مصباح باید ادامه پیدا کند/ نگذاریم آثار ایشان «کهنگی» پیدا کند

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با خانواده مرحوم آیت‌الله مصباح یزدی تصریح کردند: در مورد حفظ آثار، نکته‌ای که وجود دارد، این است که نگذاریم این آثار کهنگی پیدا کند. یعنی آن روزی که ایشان این مؤسّسه‌ی امام خمینی را راه انداختند، یک کار تازه‌ای بود؛ آیا امروز هم اگر به همان شکلی که اوّل راه افتاده، اداره بشود، باز …

Read More »

کتاب غناء، تقریر مباحث فقهی استاد محسن فقیهی

کتاب غناء، تقریر مباحث فقهی استاد محسن فقیهی

«تقریرات فقهی (۱): کتاب غناء»، مجموعه تقریر دروس استاد محسن فقیهی در باب مساله فقهی «غناء» است که توسط موسسه فقهی دارالثقلین امام عصر(عج) و انتشارات دارالعلم منتشر گردیده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب تقریرات فقهی (۱) استاد محسن فقیهی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در چهار فصل به ترتیب به مباحث زیر نگاشته شده است: فصل اول: …

Read More »
Real Time Web Analytics