اجتهاد و اصول فقه

استاد درس خارج حوزه علمیه با تاکید بر اینکه داعش، فطرت انسانی را رها کرده‌ است، گفت: خداوند فطرت انسان را منطبق بر تشریع خود خلق کرده است بنابراین فقط او می‌تواند اجتهاد داشته باشد و هوش مصنوعی گرچه کمک زیادی به اجتهاد کرده است ولی نمی‌تواند جایگزین انسان شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان، …

در راستای برگزاری همایش ملی «اجتهاد عقل گرا»، کرسی علمی- ترویجی با موضوع «چیستی، حجیت و کاربست عقل در استنباط احکام شرعی» شنبه ۱۹ آذرماه سال جاری توسط گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همکاری دانشگاه معارف اسلامی قم به صورت حضوری برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این کرسی حجت‌الاسلام جولایی‌فر …

شبکه اجتهاد: فقه شیعه میراث‌دار علما و دانشمندان ارجمندی است که در ادوار پر از آشوب و غوغای ایران عزیز، با خون خود کتاب‌های فنی و ارزشمندی را به رشته تحریر درآورده‌ و در اختیار ما قرار داده‌اند. در طول اعصار و دوره‌ها به‌واسطه عدم‌دسترسی تشیع به حکومت، مسائل مبتلابه اجتماعی و سیاسی کمتر از زاویه عینک فقه شیعه مورد …

شبکه اجتهاد: کتاب من لا یحضره الفقیه تألیف أبو جعفر محمّد بن علی بن حسین بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ ق) یکی از چهار کتاب اصلی شیعه، در حدیث است. نام این کتاب بازگو کننده محتوای آن است، یعنی فقیهِ همراه، اما به نظرم منهج صدوق در این کتاب را باید از همین تعبیر ساده فهمید. این …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: اشکالی که ما داریم این است که فقه را بدون شریعت مطالعه می‌کنیم، فقه منهای مطالعه شریعت و بدون فیلسوف بودن در فقه، قطعا به خطا می‌رود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو خبرگان رهبری در نشست علمی «اصول حاکم بر اجتهاد» که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار …

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان ویژگی‌های فقه اجتماعی رهبر معظم انقلاب در چهار عرصه فقه حکمرانی، اظهار داشت: در عرصه فقه حکمرانی مقام معظم رهبری مردم را به عنوان محور قرار می‌دهد و این مردم محوری ذوقی و براساس ذوق سیاسی نیست بلکه براساس استنباط و دلیل است و از همین رو مردم سالاری دینی را مقام …

کتاب «اجتهاد و تقلید و جایگاه آن در دین‌داری» تألیف سیدرضا ‌هاشمی گلپایگانی از سوی مؤسسه آموزش عالی حوزوی خاتم البیین روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اجتهاد راه و روشی است که فقیه برای شناخت دستورات غیربدیهی دین از قرآن و سنت معصومین (ع) طی می‌کند، تقلید نیز راهی است که عموم مردم بدون تحمل مشقت در …

صدویازدهمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی فقه حاوی هفت مقاله از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول در ۲۲۰ صفحه نمایه و از سوی اداره نشریات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکصدویازدهمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه» (پاییز ۱۴۰۱) با مدیر مسؤولی عبدالرضا ایزدپناه و سردبیری رضا اسلامی، به صاحب امتیازی …

استاد حوزه علمیه مشهد ضمن بررسی رویکرد فقهی محقق حائری تصریح کرد: با توجه به اینکه عنصر انسجام و نظام‌وارگی بر مجموعه جریان فکری محقق حائری قابل تطبیق نیست نمی‌توان از اندیشه فقهی محقق حائری به یک مکتب رسید گرچه ظرفیت بالایی برای تحقق چنین چیزی در فقه ایشان بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی عرضه و نقد …

کتاب حاضر، تقریرات درس مضاربه آیت‌الله سیدحسین بروجردی، در سال‌های ۵۶ و ۵۷ ه.ق در شهر بروجرد است که توسط شاگرد مبرّز ایشان، استاد شیخ علی جواهری بروجردی (از نوادگان صاحب جواهر) نگاشته شده و با همت حجت‌الاسلام سیّدمحمّدمهدی رفیع‌پور تهرانی، مورد تحقیق و تصحیح قرار گرفته و به‌تازگی از سوی نشر الخویی به‌زیور طبع آراسته گردیده است. به گزارش …

کتاب «تجذیر المسأله الاصولیه؛ قواعد و فوائد و مباحث نافعه فی عملیه الاستدلال الفقهی» تقریر مباحث استاد شیخ باقر ایروانی (مدرس برجسته حوزه علمیه نجف اشرف) است که به قلم سید علی جمیل الموزانی به رشته تحریر درآمده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «تجذیر المسأله الاصولیه» تقریر بخشی از دوره چهارم درس خارج اصول استاد شیخ باقر ایروانی (سال …

پژوهشگر و دانشجوی دکتری دانشگاه باقرالعلوم(ع) به دلالت‌های تمدنی احادیث تاریخی پرداخت و گفت: رسالت انقلاب تمدن‌سازی است لذا باید تمدن‌پژوهی را شروع کنیم که یکی از منابع مهم در این زمینه روایات اهل بیت(ع) است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «ظرفیت‌ها و دلالت‌های تاریخی احادیث» ۱۳ آذرماه با حضور چند تن از پژوهشگران، نویسندگان و دانشجویان دکتری تاریخ …

همایش ملی «اجتهاد عقل گرا» توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و همکاری برخی نهادهای علمی کشور با پیام آیت‌الله ‌جعفر سبحانی و سخنرانی اساتید رشاد و هادوی تهرانی، ۲۳ آذرماه ۱۴۰۱ در شهر مقدس قم برگزار‌ می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همایش ملی «اجتهاد عقل گرا» با هدف بررسی نقش عقل در استنباط علوم اسلامی و انسانی با پیام …

استاد فاضل لنکرانی با اشاره به چارچوب اجتهاد گفت: چه بخواهیم و چه نخواهیم، رسائل و مکاسب و کفایه، ارکان اجتهاد شده است. این‌ها بدیل ندارد و بعداً هم بدیل نخواهد داشت. اگر ما بخواهیم این‌ها را جابه‌جا یا کم‌وزیاد کنیم، واقعاً به اجتهاد ضربه می‌زنیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، در پایان درس خارج اصول فقه(۱)، …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله جعفر سبحانی طی یادداشتی به نکاتی راجع به شرایط و روش درس خارج و نکاتی پیرامون نحوه برگزاری دروس حوزه پرداخت که از منظرتان می‌گذرد: نکات راجع به درس خارج تعریف درس خارج، جایگاه آن و شرائط ورود به آن: درس خارج درسی است که استاد با آشنا کردن حاضران با انظار موجود کیفیت استنباط را از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در یادداشت پیشین نکاتی دربارۀ سخنان وداد قاضی دربارۀ عهدنامۀ مالک اشتر و نیز سخنانی از علامه جعفر مرتضی و دکتر حسن انصاری در این باره عرض شد (اینجا بخوانید). در یادداشت کنونی، برخی دیگر از نکته‌هایی که در این راستا شایستۀ توجه است، بیان می‌شود. اشکالی دربارۀ ذیل سخن نجاشی گذشت که نجاشی غیر از روایت …

اگر بخواهیم دانش را مدل کنیم، چاره‌‌ای جز این نیست که ما منطق‌های خیلی قوی داشته باشیم. اگر منطق ما ضعیف باشد نمی‌توانیم خروجی‌های خوبی داشته باشیم که ماشین بتواند بر اساس آن استنتاج کند. اصلاً با منطق‌های ساده، خیلی نمی‌توان تمامی حقائق یک دامنه را مدل کرد و در ادامه آن استدلال ورزی انجام داد. به گزارش شبکه اجتهاد، …

مدیر حوزه‌های علمیه در سخنان در جمع معاونان و مدیران حوزه‌های علمیه از ضرورت طرح مهم آموزشی در حوزه‌های علمیه خبرداد، طرحی که در آن فقهایی با اجتهاد مطلق همراه با تخصص در علوم مختلف تربیت خواهند شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی بیان کرد: این برنامه جدید با تلاش همه عزیزان و استقبال خوب اساتید و طلاب …

کتاب «جامعه اسلامی در اندیشه و آثار شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر (ره)» تألیف استاد سید منذر حکیم و با ترجمه حجت‌الاسلام محمد مروارید از سوی انتشارات نسیم رضوان مشهد منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این کتاب ترجمه‌ای از کتاب «مجتمعنا فی فکر و تراث الشهید السید محمد باقر الصدر» است که در سال ۱۳۸۸ از سوی مجمع جهانی …

جلد پنجم «درس‌های مکاسب(کتاب الخیارات)» برگرفته از درس‌های ‌آیت‌الله سیدحسن مرتضوی و به قلم سید محسن مرتضوی به همت مؤسسه بوستان کتاب منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب پیش رو که با عنوان «درس‌های مکاسب(کتاب الاخیارات)» به رشته تحریر درآمده، برگرفته از درس‌های پربار و شاگردپرور فقیه عالی مقام آیت‌الله سید حسن مرتضوی است که دوره‌های متعدد در حوزه …

شبکه اجتهاد: بازخوانی انتقادی اندیشه و آثار محمد بن ادریس شافعی (وفات ۲۰۴ قمری)، به نوعی بازخوانی انتقادی ساختار حقوقی – فقهی اسلامی رایج است، ساختاری که شافعی را گاه موسس آن (بخصوص از رهگذر تدوین نخستین کتاب در علم اصول فقه) و یا دست کم تثبیت کننده و مهمترین نماینده آن می‌دانند. پس تعجبی ندارد که بحث از میراث …

شبکه اجتهاد: اخیراً پژوهشگر محترم و جوان جناب آقای شیخ عباس مفید طی یادداشتی تلاش کرده است تا با بیان نکاتی نشان دهد که بنده در انتساب کلینی به طیف مفضل به خطا رفته‌ام (بخوانید). ضمن تشکر از حسن توجه ایشان به خاطر دنبال کردن و تعلیقه زدن بر مطالب، یادآوری نکات ذیل در خصوص مطلب ایشان ضروری است: ۱. …

استاد برجسته خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان گفت: هدف حوزه های علمیه قم و نجف و علمای آن یکی است گرچه منهج علمی شان متفاوت باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی از علمای حوزه‌ علمیه خراسان در دیدار میهمانان شرکت کننده در کنگره امناء الرسل گفت‌: معرفی سبک و سیره علمای بزرگ حوزه‌های علمیه آثار …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مدت‌ها پیش درباره داوری جالب‌توجه امام خمینی(ره) در خصوص جناب محمد بن اسماعیل (از روات کثیرالروایه در کتاب شریف کافی) نوشته بودم. محمد بن اسماعیل(ره) کسی است که هیچ مدح و ذمی درباره‌اش از سوی رجالیون و محدثین به‌دست ما نرسیده است. در واقع در سنجش و داوری او – به اعتباری- دستمان خالی است؛ اما مرحوم …

کتاب «کلیات علوم حدیث» پنجاه و پنجمین اثر استاد ‌علی نصیری در قطع وزیری در ۲۵۵ صفحه از سوی انتشارات وحی و خرد وابسته به موسسه معارف وحی و خرد انتشار یافت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در سال ۱۳۸۲ دو جلد کتاب حدیث‌شناسی را سامان داد و پس …

شبکه اجتهاد: ‌استاد ابوالقاسم علیدوست در همایش «فلسفه فقه نظام ساز» سخنانی ایراد داشتند که خلاصه آن در «شبکه اجتهاد» منتشر شده است (بخوانید). دغدغه جناب استاد در تدقیق اصطلاحات و عناوین بسیار ستودنی است و استواری بخش زیادی از مباحث نوین ایشان نیز مرهون همین تدقیق‌های مفهومی است. شاید انتخاب عنوان «همه‌دانها بار سنگین بر دوش فقه نگذارند!»، این …

اثر حاضر جلد پنجم از مجموعه کتاب «اصول فقه نوین» تالیف استاد محسن اراکی می‌‌باشد. پژوهشی است در بازپردازی مسائل علم اصول که در واقع، متن درس خارج اصول معظم‌له بوده که پس از تحقیق و تدریس و تنقیح مباحث آن، در قالب پژوهشی مکتوب، عرضه شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «کتاب اصول فقه نوین (مجلد پنجم)» به قلم …

شبکه اجتهاد: اخیراً جناب دکتر محمدهادی گرامی در گفتگویی با شبکه اجتهاد (بخوانید) سعی دارد مرحوم کلینی را در جریان احمد برقی و برقی را نیز متأثر از جریان مفضل بن عمر به واسطه محمدبن سنان معرفی کند.  وجود جریان‌های فکری مختلف در میان شیعیان متقدم قابل انکار نیست اما انتساب هر یک از محدثان قم به هر یک از …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، خطاب به طلاب تاکید دارد: اگر به یک مرجع یا بزرگی نقد و اشکال سیاسی دارید، با احترام بگوئیم و از تعابیر خفیف و موهون استفاده نکنید. یکی از علل ضعف روحانیت این است که ما احترام بزرگان خود را حفظ نکردیم، چرا امروز نفوذ کلمه‌ی مرجعیت و مراجع در کشور کم …

حجت‌الاسلام مهدی رستم‌نژاد، طرح تغییر متون درسی حوزه را «آزمایشی» دانست و گفت: از تعدادی اساتید به صورت مستقیم یا با نامه دعوت شد ولی برخی پاسخ ندادند، عده‌ای گفتند ما را معاف کنید، برخی هم حاضر به کمک شدند ولی گفتند نام ما در هیچ سندی نیاید و برخی هم بین راه رها کردند. حجت‌الاسلام ملک‌زاده نیز با بیان …