اجتهاد و اصول فقه

اختصاصی شبکه اجتهاد: هفته گذشته بود که قلب تپنده مرجع بیدار و مدافع غیور حریم اهل‌بیت (علیهم‌السلام) آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی از حرکت بازایستاد و روح بلند و بی‌قرارش که مشتاق لقای پروردگار بود، کالبد تن را شکست و به ملکوت اعلی پیوست. این فقیه اهل­بیت‌ (ع) از شاگردان برجسته آیات عظام بروجردی، حجت، خوانساری و گلپایگانی بود و مدتی …

استاد عابدی در سخنانی گفت: در دوران اخیر فکر نمی‌کنم کسی بیشتر از مرحوم آقای سید جلال آشتیانی در فلسفه کار کرده و از همه بیشتر در این موضوع اصرار داشته باشد؛ آیت‌الله صافی با اینکه مخالف فلسفه بود و آن را قبول نداشت ولی به‌تمام معنا آقای آشتیانی را دوست داشت و این از روی تدین آیت‌الله صافی گلپایگانی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در ۲۰ بهمن‌ ۱۲۹۸ ‌ در شهرستان‌ گلپایگان‌ دیده‌ به‌ جهان‌ گشود. پس از فراگیری علوم در زادگاهش، در ۲۳ سالگی رهسپار قم شد. معظم‌له در شهر قم‌ از محضر آیات: حاج سیدحسین بروجردی، حاج‌ سید محمدتقی‌ خوانساری‌، حاج‌ سید محمدحجت‌ کوه‌‌کمری‌، حاج‌ سید صدرالدین‌ عاملی‌، حاج‌ سید محمدرضا گلپایگانی‌ بهره برد. با …

شبکه اجتهاد: حوزه علمیه که به اذعان برخی از نخبگان دانشگاهی پیشرفت‌های چشم‌گیری بعد از انقلاب اسلامی داشته است، در مسئله «تبیین» دشواری‌ها و چالش‌هایی دارد که باید نسبت به آن تفطن داشت: ۱. آنچه مقام معظم رهبری در مورد جهاد تبیین فرموده‌اند و بر فوری بودن و حتمی بودن چنین فریضه‌ای تأکید کرده‌اند، نیاز به فکر فوری و اقدام …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اگرچه تأثیر بزرگ شناخت موضوعات احکام محل تردید و شبهه نیست؛ اما اینکه آیا فقهاء هم در این مساله جایگاهی دارند، مساله‌ای مبهم است. از طرفی در رساله‌ها یا استفتائات ‌مباحث متعدّدی در مواردی مانند «وطن»، «کثیر السفر» و امثال آن مطرح شده که نشان می‌دهد در ارتکاز متدیّنان،  فقهاء در موضوع شناسی مورد اعتماد هستند. و …

شبکه اجتهاد: فقه، دانشی اجتماعی است، ظرفیتی به مانند حکمت عملی یونانیان، در جامعۀ مسلمانان دارد؛ در تعامل با پیرامون، همان گونه که تاثیرگذار می‌‌باشد، احتمال تأثیرپذیری آن از جامعه وجود دارد. در جهان اسلام اندیشمندانی چون سیدجمال، عبده، علی عبدالرازق، کواکبی، نائینی، شهید صدر و امام خمینی دیدگاه‌‌هایی مصلحانه مطرح کردند که هر کدام در گستره‌‌هایی متفاوت از اندیشه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مقام معظم رهبری، در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش فرمودند: “مطلبی که من بیشتر می‌خواهم روی آن تکیه بکنم و توجّه شما و دیگرانی که این صحبت را می‌شنوند جلب کنم، «جهاد تبیین» است که من این را مکرّر تکرار کرده‌ام. «جهاد تبیین» یک فریضه است. «جهاد تبیین» یک فریضه‌ی قطعی و …

علی رغم اینکه در دهه‌های اخیر توجه به موضوعات مستحدثه و تازه یاب در فقه بیشتر شده و بسیاری از استادان، دروس خارج خود را به بررسی و پاسخ یابی این موضوعات اختصاص دادند، اما اولا رویکردهای جدید در فقه، عمدتا نیازمند مبنا سازی و تأسیس قاعده و اصل است، در حالیکه بسیاری از آنچه که ما‌ می‌بینیم یا فاقد …

استاد سید محمدجواد شبیری زنجانی با تاکید بر اینکه  مراجعه به روایات اهل بیت (علیهم‌السلام) باید با اسناد باشد، اظهار کرد: ما دچار دو جریان افراطی و تفریطی هستیم. بعضی در تفسیر آیات قرآن به روایات مراجعه نمی‌کنند یا حداکثر به عنوان مؤید مراجعه می‌کنند و بعضی تا یک روایت می‌بیینند با همان یک روایت شروع به تفسیر آیه می‌کنند …

شبکه اجتهاد: یکی از منابع مهم معرفت دینی سنت است که این سنت از طریق حدیث گزارش ‌شده و به نسل‌های بعدی انتقال پیدا کرده است. از آنجا که احادیث درطول تاریخ فرازونشیب‌های متفاوتی پیدا کرده‌اند و آسیب‌های متعددی متوجه آن شده است -چه از ناحیه راویان حدیث و چه از ناحیه نگارش ‌آن‌ها- عالمان دین درصدد برآمدند تا علومی …

شبکه اجتهاد: برخی روشنفکران عرب تمدن اسلامی را «تمدن فقه» توصیف کرده‌اند. این سخن از جنبه‌های مختلف سخن درستی است. از فقه در این تعبیر طبیعی است که تعبد شخصی به فروع فقهی مراد نیست. بلکه جنبه تمدنی فقه در اسلام است که مقصود است. روشنفکری دینی در ایران چند دهه‌ای است که در برابر توجه به جنبه‌های معنوی دین …

آیت‌الله میرزا علی فلسفی در ۱۲بهمن ۵۷ همراه تعدادی از علمای برجسته مشهد جهت شرکت در مراسم استقبال از امام به تهران رفت و در مرداد ۵۸ به مجلس خبرگان راه یافت تا آموزه‌های علمی خود را در صحنه عمل به کار گیرد و در تحکیم پایه‌های نظام اسلامی سهیم باشد. شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله میرزا علی فلسفی تنکابنی فرزند …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی، در گفتگویی «تنوع رشته‌های دانشی»، «تخصص گرایی»، «تقویت وجه اجتماعی»، «پر رنگ شدن وجه سیاسی» و «رشد نسبی تمایلات بین الملل» را از مهم ترین ویژگی‌های حوزه امروز برشمرد و نقدی بر کمرنگ شدن «سنت مباحثه» در حوزه امروز دارد و بیان‌ می‌کند که اگرچه در حوزه کنونی به مسایل جدید فقهی توجهی …

شبکه اجتهاد: در مراجعه به روایات اهل بیت علیهم‌السلام گاه می‌بینیم موضوعی تنها در روایات یکی از ائمه، و یا دوره‌ای خاص از امامت ائمه علیهم‌السلام ‌‌مورد توجّه قرار گرفته است، و امامان دیگر (چه متقدّم و چه متأخّر) به آن موضوع نپرداخته‌اند. در مباحث و کتب استدلالی فقه، به این امر چندان توجّهی نمی‌شود، یعنی فرقی نمی‌کند که امام …

حجت‌الاسلام ارسطا ضمن تاکید بر اینکه فقه اجتماعی نوعی رویکرد و نگرش فقهی نسبت به مسائل اجتماعی است، تاکید کرد: آنچه به عنوان فقه اجتماعی تبیین می‌کنم تاسیس یک نگاه جدید نیست بلکه تبیین و استخراج یک نگاه جدید است. بنده می‌گویم چنین نگاهی به احکام شرعی داشته باشیم بلکه معتقدم روایات ما مشحون از چنین نگاهی به مسائل احکام …

دبیر همایش یکصدمین سال باز تأسیس حوزه علمیه قم به تشریح اهداف و سیاست‌های این دبیرخانه پرداخت و گزارشی از سایت این همایش بین المللی ارائه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حوزه علمیه قم از بزرگ ترین حوزه‌های علمیه شیعیان است که در شهر قم واقع شده است که در قرن اخیر توسط آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی و …

شبکه اجتهاد: استاد احمدی شاهرودی، بررسی «حجیت سیره» را به «حجیت تقریر» بازگشت می‌دهند و این، روش منطقی حل مسئله است که سایر اصولیین نیز همینگونه عمل می‌کنند و ادله‌ای را مبنی بر لزوم موضع گیری امام(سلام الله علیه) در برابر خلاف شرع اقامه می‌کنند. ایشان با وجود «انکار حجیت تقریر» و رد دو وجه از وجوه مطرح شده در …

شبکه اجتهاد: یکی از مدارس موفق این شهر که توانسته طلاب موفقی به جامعه علمی  مشهد و کشور تقدیم کند، مدرسه علمیه مرحوم آیت الله سید محمد موسوی نژاد است. این عالم گرانقدر، متولد دهم دی سال ۱۳۱۰ خورشیدی، در خانواده‌ای مذهبی در منطقه ابرده از ییلاقات مشهد به دنیا آمد و پس از حضور در مکتب خانه، به راهنمایی دایی بزرگوارش آیت الله شمس خراسانی، …

در آستانه یکصدمین سال باز تأسیس حوزه علمیه قم، مراکز و مؤسسات تاریخی ـ اسنادی کشور با همراهی حوزه علمیه قم در صدد برپایی همایشی بین‌المللی برای تبیین جنبه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی تکاپوی یکصدساله این نهاد تأثیرگذار در تاریخ ایران و جهان برآمدند. به گزارش شبکه اجتهاد، در آستانه صدسالگی حوزه علمیه قم، مراکز و مؤسسات تاریخی ـ اسنادی کشور …

مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، گفت: همچنانکه ما‌ نمی‌توانیم ابزارهای گذشته را که جایگاه خود را از دست داده است امروزه به کار بگیریم، طبیعتا در حوزه آموزشی هم باید ابزارها را روزآمد کرده و دانشجو را بر اساس آن ابزارها و روش‌ها به فرآیند آموزشی بکشانیم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …

کتاب «فلسفه فقه اجتماع» تالیف استاد عبدالحسین خسروپناه به تحقیق حجت‌الاسلام مجید رجبی روانه بازار نشر شده است و خواننده با مطالعه این اثر به نگاه جامع و نگرش کارآمدی از فقه دست می‌یابد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فلسفه فقه الاجتماع یکی از فلسفه‌های مضاف است که با نگاه درجه دوم به فقه الاجتماع، کارآمدی فقه در عرصه مسائل اجتماعی …

استاد علیدوست گفت: آیت‌الله صافی گلپایگانی در امتداد مرجعیت سلف صالح بود؛ ایشان از نظر سیاسی با اینکه صاحب فکر و خط سیاسی بود اما هرگز خود را منحصر در یک خط خاص نکرد. در واقع سیاسی بود اما جناحی نبود، مشی زاهدانه و عدم اقبال به دنیا در حالات ایشان مشاهده می‌شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله صافی گلپایگانی در روزهایی از دنیا رفت که به نظر می‌رسد هنوز حوزه‌های علمیه آن‌چنان که باید، آثار حدیثی، کلامی و تاریخی ایشان را مورد تحقیق و تدقیق قرار نداده‌اند تا روش‌ها و استدلال‌های آن فقیه برجسته به‌درستی توضیح داده شود. البته در مدارس مختلف و در مجامع حوزوی طلابی هستند که با نوشته‌ها و سخنان …

شبکه اجتهاد: گذاری به سرخط زندگی مرجع فقید مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی به ویژه پس از به برگ و بار نشستن در مرحله علم و عمل،‌‌ می‌تواند الگوی موفقی از یک عالم حوزی در عصر ما را بدست دهد که به اهم آنها اشاره‌‌ می‌کنم: یک؛ همراهی نزیهانه با انقلاب می دانیم که ایشان در اوان پیروزی نهضت اسلامی در …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله العظمی صافی آینه تمام نمای تاریخ روحانیت در صد سال اخیر است، خاندانی اصیل که همه تجربه‌های روحانیت را در دوره پس از مشروطه، دوره رضاشاه، پسرش محمدرضا، و عصر انقلاب اسلامی پشت سر گذاشته است. آیت‌الله صافی، هم در این تجربه‌ها درگیر بود و هم به خوبی آنها را به خاطر داشت و از آنها عبرت …

شبکه اجتهاد: مطابق کریمه «وَجَعَلْنَا بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ الْقُرَى الَّتِی بَارَکْنَا فِیهَا قُرًى ظَاهِرَهً وَقَدَّرْنَا فِیهَا السَّیْرَ سِیرُوا فِیهَا لَیَالِیَ وَأَیَّامًا آمِنِینَ» و نص وارد در تفسیر آن، عالمان راستین دین، واسطه مردمان حق طلب با منابع فیض و معرفت (قرای مبارک) هستند. از سویی نگاه به قرآن، اهل بیت نبوت و کل معارف دین دارند و از سویی مردم را …

روح بلند مرجع عالی‌قدر، حضرت آیت‌الله العظمی حاج شیخ لطف‌الله صافی گلپایگانی پس از عمری مجاهدت علمی و عملی به لقاء معبود شتافت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، ساعاتی قبل قلب تپنده مرجعی بیدار و مدافع غیور حریم اهل‌بیت عصمت و طهارت، علیهم‌السلام و زبان گویای دفاع از حق و احکام الهی و خادم دلباخته آستان ملائک پاسبان حضرت ولی‌الله الاعظم، …

شبکه اجتهاد: مسئلۀ فهم متن، به عنوان یک مسئلۀ جدی، مرهون مباحث هرمنوتیک معاصر است. اگر چه اصل این مسئله در علم اصول نیز مطرح بوده است؛ اما با مباحث هرمنوتیک فلسفی هایدگر و گادامر این مسئله اهمیت خاصی یافت و انقلابی در برداشت عمومی ‌‌در این باب، ایجاد نمود. گادامر با تحلیلی خاص از فهم می‌‌کوشد تا نشان دهد اساساً …

ناقد نشست گفت: گرچه برخلاف نظر مشهور اصولیان هم هست و شاید ریشه اشکالات بحث هم به همین بازگردد و آن خَلط بین مفهوم «علم» و «قطع» و «ظن» و «شک» و «وهم» است. متأسفانه در «اصول‌فقهِ» ما اماره ظنی با علمی و قطع به‌شدت پراکنده‌کاری شده و مفهوم‌شناسیِ دقیق و درستی صورت نگرفته است. اینکه می‌گویید سامانه، علم و …

استاد دانشگاه قرآن و حدیث گفت: فقه ما مولود قرآن و حدیث است و مجتهدی که در احکام فقهی اجتهاد می‌کند، باید قبل از آن در زمینه قرآن و حدیث مجتهد باشد و ممکن نیست کسی اطلاعات عمومی قرآنی و حدیثی داشته باشد و بتواند حکم فقهی درستی صادر کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، استاد دانشگاه …