شبکه اجتهاد: در کتاب «قاعده فقهی عدالت» که در سال ۱۳۹۲ منتشر شد به سه رویکرد فقهی به عدالت اشاره کردم: ـ عدالت بهمثابه قاعده فقهی؛ ـ عدالت بهعنوان یکی از مقاصد شریعت؛ ـ عدالت معیار در نظامسازی و فقه حکومتی.
توضیحات بیشتر »بررسی اعتبار ظن در مساله ضرر محصولات تراریخته
محصولات تراریخته از مواردی است که باید به عرف خاص مراجعه کنیم نه عرف عام، عرف خاص یعنی همان خواص متخصص این مباحث، وقتی تعداد زیادی از کارشناسان میگویند که ۲۰ سال گذشته است، اگر ضرر معتنی بهی داشت خودش را در طول ۲۰ سال نشان میداد و ما چنین ضرری ندیده ایم و در پایان نتیجه میگیرند که چنین ضرری ندارد، از این گفته آن سطح کافی برای اطمینان حاصل میشود.
توضیحات بیشتر »کتاب شناسی «موسیقی»
فقهای عظام از دیر زمان در مفهوم «غنا» و «موسیقی» اختلاف داشته و دارند. برخی بر این باورند که هر موسیقیای غنا نیست، ولی هر غنایی موسیقی است. گروهی دیگر بین غنا و موسیقی تفکیک قائل نشده اند و در بعضی از مصادیق به تباین معتقدند، کتاب «کتاب شناسی موسیقی» از معدود کتب منتشرهای است که نگاهی کتابشناسانه به بحث موسیقی دارد و کتابهایی را که در این زمینه نوشته شده را فهرست نمده است.
توضیحات بیشتر »اکراه و اجبار در امور دینی باعث دین گریزی میشود
شبکه اجتهاد: پیش از انقلاب تقید به ظواهر دینی در بین مردم کم رنگ شده بود. شرائط و زمینهای برای امر به معروف و نهی از منکر وجود نداشت. ارشاد و موعظه هم تاثیر خود را از دست داده بود. آزادیهای فردی چنان در فرهنگ عمومی جا افتاده بود که سخن گفتن بر خلاف آن یک امر خلاف متعارف به حساب میآمد.
توضیحات بیشتر »تقیه امام محمدباقر(ع) در برابر ذهنیت افکار عمومی
گرچه امام باقر(ع) اندیشه عموم را به چالش کشید و اندیشه مرجعیت اهل بیت علیهم السلام را به طور آشکار ارائه کرد و در سختترین مجالس از نگر سیاسی بر آن تصریح کرد، اما ایشان و امامان بعدی در حالتهای عادی نسبت به این مبنا شدیداً در تقیه بودند
توضیحات بیشتر »نظریه انسجام فقهی/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: فقه اسلامی فقهی غنی است. فقها در طول تاریخ تلاش بسیار گستردهای جهت شناخت، معرفی، تحکیم و تثبیت آن انجام داده تا این فقه امروزه در اختیار ما قرار گرفته است؛ ولی در عین حال، فقه ابعادی بیشتر از آنچه نشان داده، دارد.
توضیحات بیشتر »ساختار آخوند و تحلیل برجام!
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام و المسلمین محمد قائینی از نجفزادگانِ ساکن قم است. شاگردی در محضر اساتیدی همچون آیتالله خویی در نجف و آیات منتظری و تبریزی در قم، او را به یکی از بهترین اساتید خارج فقه و اصول حوزه علمیّه قم بدل کرده است. میخواستیم با ایشان در مورد امکان نظامسازی از ساختار فعلی دانش اصول سخن بگوییم؛
توضیحات بیشتر »جستاری در تاریخ و ادوار فقه سیاسی شیعه
اگر فقه سیاسی را «آگاهی از احکام شرعیِ رفتار سیاسی مکلف، اعم از حقیقی و حقوقی، بدانیم» میتوان به تناسب «نوعِ تعامل شیعیان با حکومت»های مختلفی که با عنوان حکومت اسلامی تشکیل شدهاند، برای فقه سیاسی شیعه ادوار مختلفی را تعریف کرد.
توضیحات بیشتر »نوروز در فرهنگ شیعه/ رسول جعفریان
بحث از نوروز در فرهنگ شیعه، از قرن پنجم به بعد مطرح شد و تا آنجا که به منابع برجاى مانده مربوط میشود، نخستین بار در مختصر مصباح شیخ طوسى از آن یاد شد. پس از آن در منابع دیگر هم وارد گردید. در این مقاله سیر ورود آن در منابع شیعه و موضعگیرى فقهاى شیعه در باره آن را توضیح خواهیم داد.
توضیحات بیشتر »تصویری از وضعیت و پیامدهای طلاق و راهکارهایی برای استواری پایههای خانواده
برای ایجاد سدی استوار برابر سیل پرقدرت طلاق، نیاز به راهکارهای عملیاتی است که پشتوانهای علمی و منطبق بر آمار واقعی داشته باشد.
توضیحات بیشتر »اسلام نمیتواند نگاه حذفی حداکثری به آیینها داشته باشد/ وجود سیره و روایات مشروعیتساز فرهنگها نیست
شبکه اجتهاد: اسلام دینی است که تاریخ تولد دارد و تاریخ تحول و تکامل دارد و تاریخی پرفرازونشیب دارد و... اما آیا اسلام آمده است تا هویت ملی و عرفها و آیینهای مخاطبانش را بهکلی پاک کند و تلاش کند همه را از صفر سامان دهد؟ بهعبارتدیگر آیا اسلام برای ورودش در فرهنگها و اقوام و نژادها ابتدا دست به تخریب میزند و پسازآن بر خرابهها بنیانی آسمانی بنا میکند یا خیر؟
توضیحات بیشتر »معرفی تفصیلی مجموعه فلسفه علم اصول نگاشته آیتالله آملی لاریجانی
شبکه اجتهاد: انتشارات مدرسه علمیه ولیعصر از زمستان سال ۱۳۹۳ شمسی و در طی دو سال، سه مجلد از مجموعه «فلسفه علم اصول» را به جامعه علمی کشور تقدیم کرده است. این اثر به قلم اندیشمند نوآور، حضرت آیتالله صادق آملی لاریجانی و با همکاری تنی چند از شاگردان ایشان گرد آمده است.
توضیحات بیشتر »لزوم بازطراحی مدل سبک آرمانی در «شهر اسلامی»
متاسفانه در زمینه نظریه آرمان شهر، تنها بر نگاه چند فیلسوف قدیم تمرکز کردهایم در حالی که با نگاه به قرآن و با بهرهگیری از علوم و با توجه به پیچیدگیهای اقتصادی و رابطه پیچیده سیاست، اقتصاد و فرهنگ باید نظریه آرمان شهر اسلامی و نیز مدل و سبک زندگی بر اساس آرمان شهر اسلامی را ارایه کنیم.
توضیحات بیشتر »۸۶ هزار زائر ایرانی به حج اعزام میشوند+اولویتها
سازمان حج و زیارت در اطلاعیهای در خصوص حج تمتع سال ۱۳۹۶ اعلام کرد: شرایط لازم برای تشرف بیش از ۸۶ هزار نفر از حجاج جمهوری اسلامی ایران در حج سال ۱۳۹۶ مهیا شده است.
توضیحات بیشتر »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه رجب ۱۴۳۸ قمری
برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامههایی تهیّه شدهاند که با محاسبات رایانهای و طبق معیارهایی، این عوامل را برای نقاط مختلف زمین در نظر میگیرند و الگوهای رؤیتپذیری هلال ماه را پیشبینی و ترسیم میکنند. به تصاویر زیر بنگرید: یک) نقشۀ رؤیتپذیری هلال ماه رجب ۱۴۳۸ …
توضیحات بیشتر »حق نقد دولت و حاکمیت قابل اسقاط نیست/ تزاحم حقها امری پذیرفته شده است
نوبهار حق نقد دولت، حق نقد حاکمیت و حق بر نقد سیاستهای اجتماعی را از مصادیق حقهای مرتبط با عرصه عمومی و از حقهای غیر قابل اسقاط عنوان کرد و گفت: این حق در ادبیات دینی ما البته با عنوان امر به معروف و نهی از منکر بیان شده است که ناشی از همان زبان تکلیف گونه دین است.
توضیحات بیشتر »چاپ کتاب «حج آسان» به سه زبان در مصر
وزارت اوقاف مصر با هدف سهولت در ادای مناسک حج از کتاب «حج آسان» به سه زبان عربی، انگلیسی، فرانسوی در دو بخش الکترونیکی و چاپ کتابی رونمایی کرد.
توضیحات بیشتر »نسبت میان «فقه» و «علم اجتماعی»/ دانش فقه در یک قرن دو انقلاب کرده است
حجتالاسلام والمسلمین حمید پارسانیا در نشستی نسب میان فقه و علم اجتماعی را بر اساس سه رویکرد مدرن، پست مدرن و علم اجتماعی جامعه مسلمین بررسی کرد.
توضیحات بیشتر »شریعت با ظلم، مردم آزاری، اسراف مخالف است، نه با شادی حلال
اگر کسی گفته شریعت با شادی مخالفت است، اشتباه کرده است. شریعت با شاد بودن به شکل حلالش مشکلی ندارد و بلکه با دورِ هم بودن، میهمانی رفتن و هدیه به یکدیگر دادن و سفر کردن تشویق هم میکند. شریعت با ظلم، مردم آزاری، اسراف و این شکل مسائل مخالف است.
توضیحات بیشتر »اصل عید نوروز نزد شارع مقدس امضاء شده است
آیتالله مظاهری در سخنرانی آخرین جلسه درس خود در سال ۹۵ اظهار داشت: عید نوروز یک عید ملّی است و همین مقدار که نهی از آن نشده، امضاست و ما میتوانیم عید بگیریم به نام عید ملی و اشکالی هم ندارد.
توضیحات بیشتر »بیسلیقگی است که بعضیها در مقابل آداب و رسوم ایستادگی میکنند
آیتالله علوی بروجردی بر همراهی با مردم در عید نوروز به عنوان عید ملی تاکید کرد و گفت: با سنتهای مردم درگیر نشویم این بی سلیقگی است که بعضیها در مقابل آداب و رسوم ایستادگی میکنند، که اصلا نوروز از نظر اسلام و ما رسمیت ندارد.
توضیحات بیشتر »«مختصات شهر اسلامی»، از مسجد و مناره تا تفریح و طلاق
شبکه اجتهاد: آنچه در پی میآید مشروح سخنان استاد رحیمپور ازغدی در سلسله همایشهای مشهدالرضا، با موضوع شورا و مدیریت شهری مبتنی بر مختصات شهر اسلامی است که در ادامه میخوانید:
توضیحات بیشتر »حوزه دولتی نمیتواند رسالت دینی خود را اجرایی کند
اگر بودجه از دولت گرفته شود یا دولت و مسؤولان دولتی احاطه و اعمال قدرتی در حوزه داشته باشند به یقین تأثیرات منفی خواهد داشت، حوزه باید از هر باند و جناحی آزاد باشد، این بدان معنا نیست که حوزه وارد سیاست نشود بلکه حوزه باید مخ سیاست باشد اما حوزه نباید دنباله رو احزاب و گروهها باشد.
توضیحات بیشتر »نگاهی به مقالات آخرین شماره فصلنامه «پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی»
چهل و ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی» به صاحب امتیازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل و مدیر مسئولی حجتالاسلام والمسلمین حسن قلیپور با هفت مقاله علمی به چاپ رسید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره جدید فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی» به سردبیری دکتر علی اکبر ایزدی فرد در ۵۰۰ نسخه از سوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل عرضه شد. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به موضوعات و چکیده مقالات که خوانندگان میتوانند با استفاده از لینک پایانی متن کامل مقالات را بهصورت رایگان دانلود نمایند. «مبنای فقهی مشروعیت قوانین با رویکرد قرآنی» …
توضیحات بیشتر »تقریب فقهی، رهیافت ناتمام / بهمن دهستانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مذاهب اسلامی در حالی دومین دهه از قرن بیست و یکم را با سرعت پشت سر میگذارند که وضعیت پیروان آنان از لحاظ همزیستی بحران های کم نظیری را شاهد است. در حالی که بالغ بر دو قرن اندیشه، اتحاد مسلمانان از عمدهترین جریانها و نظریات در محافل اسلامی بوده است. در همین حال با نگاهی از فراز این دو قرن به نظر میرسد احساس نیاز به وحدت و تقریب و همگرایی و همزیستی بیشتر میان پیروان مذاهب و بخصوص شیعه و سنی غالبا تابعی از رویدادهای اجتماعی و سیاسی و جنبشهای برآمده در هر عصر بوده …
توضیحات بیشتر »جزئیات دو پروژه «مکتب فقهی محقق اردبیلی» و «قواعد استظهار»
«مکتب فقهی محقق اردبیلی» و «قواعد استظهار و کارآیی آن در حل مسائل مستحدثه» دو پروژه علمی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است که قرار است در سال جدید ۹۶ اتمام و به چاپ برسد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حسنعلی علی اکبریان مدیر گروه فلسفه فقه و حقوق در مورد پروژه «مکتب فقهی محقق اردبیلی» توضیحاتی ارایه نمود و گفت: این تحقیق در سال ۱۳۸۶ با حجتالاسلام والمسلمین محمد علی سلطانی آغاز شد و در سال ۱۳۹۱ شورای پژوهشی درحدود ۲۲۰ صفحه در پایان کار از ایشان تحویل گرفت. ولی از آن جا که …
توضیحات بیشتر »بررسی فقهی ادله عدم مشروعیت جراحیهای زیبایی
دانش جراحی پلاستیک یکی از دستاوردهای جدید علم پزشکی بوده که به دو گروه روشی «زیبایی و ترمیمی» تقسیم شده است. سؤال محوری این مقاله دربارۀ ادلۀ فقهی عدم مشروعیت جراحی زیبایی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتمین شماره دوفصلنامه تخصصی «مطالعات فقه امامیه» (پاییز و زمستان ۱۳۹۵)، با شش مقاله علمی توسط جامعه المصطفی العالمیه چاپ و منتشر شد. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به موضوعات و چکیده مقالات که خوانندگان میتوانند با استفاده از لینک پایانی متن کامل مقالات را بهصورت رایگان دانلود نمایند. راهکارهای فقهی در طراحی صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان در اقتصاد ایران/ حسن آقا …
توضیحات بیشتر »در پرتو پسااسلامگرایی، نوعی نایینیگرایی جدید در حال رخدادن است
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سیدعلی میرموسوی دانشیار علوم سیاسی دانشگاه مفید و رئیس دانشکده علوم سیاسی این دانشگاه است. یادداشت حاضر که مکتوب سخنرانی ایشان است در دهمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران با موضوع «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»، پس از ویرایش نهایی دکترمیرموسوی، برای انتشار در اختیار «مباحثات» قرار گرفت. پسااسلامگرایی گذار از برداشت ایدئولوژیک نسبت به دین و در حقیقت واکنشی است به دشواریهایی که در تجربه اسلام سیاسی در جوامع اسلامی پدیدار شد. اگر اسلام سیاسی ادعای اصلیش این بود که نظریهای بر پایه آموزهها و تعالیم دینی برای اداره جامعه و حکومت از …
توضیحات بیشتر »«جنسیت» و «خانواده» در نگاه علامه طباطبایی(ره)
نظریه جنسیتی علامه طباطبایی(ره) که ذیل برخی آیات سوره مبارکه بقره، نساء و نور صورت بندی شده است، مبنای اصلی اکثر مباحث و مطالعات اسلامی حوزه زنان و خانواده پس از ایشان میباشد. شبکه اجتهاد: علامه سید محمد حسین طباطبایی(ره) بدون شک بزرگ ترین اندیشمند شیعه در دوران معاصر است که تفسیر المیزان به عنوان جامع ترین اثر علمی ایشان، غنی ترین و مهم ترین منبع فهم قرآن را در اختیار دین پژوهان و محققان علوم اسلامی قرار داده است. از طرفی نیز مطالعات اسلامی در حوزه مباحث جنسیت و خانواده به یقین وامدار آثار و دیدگاههای علامه طباطبایی(ره) در …
توضیحات بیشتر »علمای شیعه همواره برای همبستگی مسلمانان تلاش کردهاند
آیتالله شبیری زنجانی در دیدار با قائم مقام تولیت حرم امامین عسکریین علیهماالسلام، به بیان سیره علمای شیعه برای ایجاد الفت میان شیعه و سنی و جلوگیری از اختلاف و تفرقه بین مسلمانان پرداخت و فرمود: علمای بزرگ و تأثیرگذار شیعه در طول تاریخ، همواره تلاش کردهاند تا احترام اهل تسنن را حفظ کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله شبیری زنجانی در این دیدار در تایید سخنان خود به بیان نمونههایی از این تلاشها پرداخت و گفت: یکی از آقایان اخوان مرعشی نقل میکرد که مرحوم میرزای شیرازی برای حکم به اول ماه از شیعیان استفسار کرد آیا کسی ماه …
توضیحات بیشتر »