اجتهاد و اصول فقه

کتاب «تکمله التبصره فی شرح التبصره» تالیف آیت‌الله محمد اسماعیل غروی تبریزی(ره)، یک دوره فقه استدلالی از طهارت تا دیات در ۱۰ جلد است که جلد نخست آن تحت اشراف آیت‌الله جعفر سبحانی در مؤسسه امام صادق (علیه‌السلام) منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فقیهان شیعه دو نوع فقه نوشته‌اند؛ برخی موفق به نگارش تمام ابواب فقه شده‌اند یعنی از …

شبکه اجتهاد: بیش از ده روز از فوت علامه قاضی محمد اسماعیل عمرانی یکی از برجسته ترین علمای معاصر یمن که به وی لقب شوکانی عصر را داده بودند می‌گذرد. وی علاوه بر منصب رسمی مفتی یمن تا قبل از اتحاد یمن در سال ۱۹۹۰ ریاست دفتر رسیدگی به شکایات ریاست جمهوری و ریاست کمیته تدوین شریعت اسلامی را در …

استاد سید احمد مددی گفت: مشکلات این است که میزان آشنایت افرادی که بر روی علوم اسلامی کار می‌کنند با اسلام در حد شناخت احتیاط و معارف آن است و بعضی شاید اجتهادی داشته باشند. نشناختن فرهنگ، اصول و اصطلاحات دنیای اسلام از جمله مشکلات ماست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید احمد مددی در سخنانی با تأکید بر فعالیت …

در روش شناسی فقهی، مطالعه روش فقه از منظر بیرونی و با رویکردی فلسفی انجام‌ می‌‌پذیرد. این نوع از مطالعه برای توجه دادن به این نکته است که آیا آنچه در رسیدن به حکم، به فقیه کمک می‌کند واجد عقلانیت است یا نه؟ این پرسش از جنس فلسفه علم و در بحث حاضر از جنس فلسفه فقه بوده و به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در هر قضیه سه طرف داریم: موضوع، محمول، نسبت قضیه. برای حل مساله فقهی چند گام و مرحله را باید طی کنیم. گام اول: موضوع شناسی گام اول برای حل مساله فقهی این است که ما موضوع را تشخیص دهیم. موضوعات دو گونه هستند یا موضوعات مستنبطه هستند و یا صرفه. موضوعات مستنبطه یعنی شارع آن‌ها را …

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان تاکید کرد: اصلی‌ترین وظیفه قرار گاه فقاهت و مجتهدپروری تلاش در جهت ساماندهی دروس خارج است که با نظارت بر اساتید، حمایت از ایشان و نیز ارزیابی دقیق طلاب درس خارج محقق می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید احمد علم الهدی، نماینده ولی فقیه و امام جمعه مشهد در دیدار با اعضای قرارگاه …

بحث عدل که همان حسن و قبح ذاتی است در مسائل علم اصول دو تأثیر دارد: یکی تأثیر مستقیم که مستقیماً مسأله‌‌ اصولی با خود حسن و قبح گره می‌‌خورد و دوم تأثیر با واسطه که به بحث مصلحت‌‌ها و مفسده‌‌ها برمی‌‌گردد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در ادامه سلسله نشست‌های علمی «مبانی کلامی اصول فقه» با موضوع «جایگاه و تأثیرات صفت …

شبکه اجتهاد: برای اینکه یک خبر به مرتبه‌ی تواتر برسد باید به گونه‌ای پی در پی نقل شده باشد. معنای لغوی تواتر همین است؛ به این صورت که فلان راوی از راوی دیگر، تبعیت کند و عین همان خبری را که راوی اول نقل کرده منتقل کند. برای تحقق چنین حالتی باید سندها و مصادر روایت، متعدد باشد؛ لذا اگر …

شبکه اجتهاد: مرحوم علامه محقق سید عبدالعزیز طباطبایی تقریباً بیشتر عمر خود را وقف حدیث غدیر کرد. هم با مرحوم آقای امینی سال‌ها همکاری کرد و هم در گردآوری منابع خطی حدیث غدیر و به‌ویژه تألیفات حدیثی اهل سنت تلاش کرد و هم در راستای تکمیل کتاب الغدیر کتاب‌ها و نوشته‌های مختلفی فراهم و تدوین کرد. تقریباً کتابی مهم در …

شبکه اجتهاد: علامه امینی برای اثبات صدور حدیث غدیر از چهار روش بهره جسته است که عبارتند از: ۱. اثبات وجود تواتر در نقل حدیث غدیر؛ ۲. احتجاج به حدیث غدیر از سوی اهل‌بیت(ع) و شماری از افراد در تاریخ؛ ۳. نزول شماری از آیات شاهدی بر صحت صدور حدیث غدیر؛ ۴. معرفی روز غدیر به عنوان روز عید مسلمانان. …

متن ۲۴ عنوان کتاب در ۶۸ جلد از آثار آیت‌الله محمدمحسن آقابزرگ تهرانی (صاحب الذریعه و طبقات) به همراه کتب مرتبط با آثار ایشان، به زبان‌های عربی و فارسی از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی تولید و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از قهرمانان مدافع مکتب تشیع، بالاخص در ترجمه علمای امامیه همراه با آثار و دستاوردهایشان، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش نسخه‌­ای از میراث موجود در یمن، توجه نگارنده را به خود جلب نمود. این نسخه دربردارندۀ حکمت­‌های زیبایی از امیرالمؤمنین علی (علیه الصلاه و السلام) بود؛ گویی بخش تازه‌­ای از حکمت‌­های نهج البلاغه یافت شده است.[۱] با دیدن این اثر ارزشمند، به تصحیح و تحقیق این اثر منحصر به فرد پرداخته شد و به یاری …

شبکه اجتهاد: تا کنون شاهد خوانش‌های گوناگونی از غدیر بوده‌ایم: خوانش تاریخی، خوانش کلامی، خوانش ادبی و خوانش فقهی و مناسکی؛ خوانش تاریخی: که رایجترین خوانش از غدیر است و هدف آن کند و کاو در باره هر چیزی است که برای به دست دادن یک روایت قابل اعتماد از این رویداد به کار آید. پژوهش در باره مکان دقیق …

کتاب «حرمت اهانت به مقدسات» تألیف حجت‌الاسلام والمسلمین سید مجتبی نورمفیدی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس مؤسسه دارالمعرفه قم از سوی انتشارات مؤسسه بوستان کتاب در ۱۵۲ صفحه در قطع رقعی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در دین اسلام و سایر ادیان الهی و تمدنهای بشری اهانت به مقدسات امری مذموم و مستوجب عقوبت …

چهارمین نشست از سلسله نشستهای مبانی کلامی علم اصول با موضوع «جایگاه و تأثیرگذاری صفات الهی در اصول فقه» با حضور و ارائه استاد شیخ محمد سند در موسسه پژوهشی دانشوران مشهد برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف اشرف در این نشست گفت: بسیاری از مباحث علم اصول متاثر از علوم دیگر …

امیرمهدی حکیمی می‌گوید: الحیات آن‌گونه که باید و شاید شناخته نشده و شناسانده نشده است. الحیات مجموعه‌ای است که برای انسان امروز نوشته شده است و نویسندگان آن، مجموعه آیات و روایات را متناسب با انسان امروز و مخاطب امروز درکنار هم قرار داده‌اند. شبکه اجتهاد: در سنت ما کتاب‌های بسیاری حائز اهمیت هستند، اما در این بین کتاب‌های تفسیری …

یک محقق و مولف تاریخ و سیره اهل بیت(ع) با اشاره به نقش امام‌هادی(ع) در آماده کردن جامعه شیعی برای ورود به عصر غیبت، گفت: حضرت توانستند خط شیعى پیروان اهل بیت(ع) را به سمت و سوى استقلال همه جانبه‌ای که از نیازهاى اساسى عصر غیبت کبرى بود، راهنمایى کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، به‌مناسبت سالروز ولادت امام‌هادی (علیه‌السلام) و …

رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم می‌گوید: تحقق اخلاق، حکمت و فقه حکومتی در گرو تکامل روش تحقیق است اما تفقه کنونی ما ظرفیت پاسخگویی به حکمت‌های مضاف را ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، همواره یکی از کلیدی‌ترین مباحث در فرآیند تولید علم، مبحث «متدولوژی و روش‌مندی علوم» است. روش‌شناسی در مفهوم مطلق خود به روش‌هایی گفته می‌شود که برای رسیدن …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف گفت: بنده از سال ۱۴۱۰ درس خارج دارم. تجربه خودم در این سال‌ها این است هر چه انسان بیشتر نکات تصوری را از متخصصین آن موضوع فرا بگیرد، بیشتر مواد ادله را به دست می‌آورد؛ رجوع به متخصص، بسیار فقیه را در استنباط از ادله توانمند می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، چهل …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم ابراز کرد: فقه معاصر واژه مبهمی است و پاسخ گوی نیازهای جامعه معاصر نیست. با فقه معاصر نمی‌توان جامعه را اداره کرد و فقه معاصر پاسخگوی مشکلات اقتصادی جامعه نخواهد بود و نه‌تنها پاسخگو نیست بلکه به نتیجه غلط خواهد رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، استاد خارج فقه و …

مهم‌ترین نکته‌ای که پیش از موضع‌گیری در مباحث اصول باید در نظر داشت این است که بحث را در چه گفتمانی دنبال می‌کنیم. مثلاً در مواجهه با نظریه محقق خویی در مساله اجتماع امر و نهی که گفتمان حاکم بر آن فلسفی و مبتنی بر ترکیب اتحادی یا انضمامی دو عمل است، اگر بخواهیم از راه گفتمان قانونی ورود پیدا …

به همت گروه حدیث پژوهی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، کتاب عیون اخبار الرضا‌(ع) در دو جلد به زیور چاپ آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‎‌الاسلام والمسلمین محمدحسن زبری قائنی، پژوهشگر گروه حدیث پژوهی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به چاپ این مجموعه ارزشمند گفت: از میان مواریث گرانسنگی که به معارف امام رضا(ع) پرداخته …

حجت‌الاسلام سرخه‌ای، ضمن بررسی اشکالات اعتبار سنجی رجال محور، گفت: اشکال اصلی این است که اعتبار سنجی رجال محور مبتنی بر نقل شفاهی است و حال آن که روایات ما به صورت مکتوب نقل شده‌اند. شبکه اجتهاد: نشست علمی «علامه حلی، اعتبار سنجی رجال محور احادیث و پیامد‌های آن» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین احسان سرخه‌ای، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه …

شبکه اجتهاد: در زمستان نه چندان‌ سرد سال ۹۹ قم دو مناظره در باب مباحث دینی شکل گرفت که بازتاب‌های نسبتاً گسترده‌ای در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی داشت؛ مناظره غیر مستقیم و مکتوب دکتر عبدالکریم سروش با استاد ابوالقاسم علیدوست و مناظره مستقیم و حضوری استاد عبدالحسین خسروپناه با استاد علوی بروجردی. این مباحثه‌ها در تابستان سال ۱۴۰۰ هم …

کتاب «اصول فقه و نقد هرمنوتیک فلسفی: مبانی و پیش‌فرض‌ها» اثر دکتر مسعود فیاضی، استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب حاضر به «مبانی و پیش ‌‌فرض‌های «نظریه فهم متن» در دانش اصول فقه در قیاس با آموزه‌‌‌های هرمنوتیک فلسفی» می‌‌‌پردازد. از این رو محدوده‌‌ و قلمرو مباحث کتاب از سه جهت …

مساله‌ی ما یک مساله‌ی فقط اصولی نیست بلکه می‌تواند متاثر از عوامل میدانی باشد که تابعِ خبرویت و تخصص شخص و روش تعامل او با تاریخ حدیث و درجه‌ی وثوق و داد و سِتَد او به صورت جدی با مشکلات حدیث و مسائل نقل به معنی و اختلاف روایات و تضارب آنها است؛ به ویژه هنگامی که برای اعتبار یک …

مرکز نشر‌ هاجر کتاب «راهنمای الموجز فی اصول الفقه» را در دوجلد منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «راهنمای کتاب الموجز فی اصول الفقه» نوشته سید محمد صفوی و سید مهدی دادمرزی از اساتید حوزه و دانشگاه به همت مرکز نشر‌هاجر وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران چاپ و در دسترس عموم قرار …

شبکه اجتهاد: در جوابیه آقای دکتر سروش از صدیق ارجمند آیت‌الله آقای علیدوست، چند مطلب مهم در زمینه ارتداد، جهاد ابتدایی و نیز قضاوت‏‌های غیرصحیح در زمینه علم فقه وجود دارد که در این زمینه نکاتی را به اجمال تقدیم اهل نظر می‌نمایم. الف) نکاتی در مورد علم فقه ایشان درباره‌‌ی علم فقه ۱۰ مطلب آورده‌اند که در ادامه نکاتی …

کتاب «قاعده حرمت اعانه بر اثم» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین سید مجتبی نورمفیدی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس مؤسسه دارالمعرفه قم به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۱۶۸ صفحه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، عصیان و نافرمانی خداوند متعال در هر سطحی، مغضوب درگاه الهی است؛ هر گناهی افزون بر احکام مانند وجوب توبه، آثار …

شبکه اجتهاد: «در شرح حال‌نویسی، بنده عقیده دارم باید از چهره‌ها و انسان‌هایی سخن گفت و زندگی علمی و عملی آنان را به نگارش درآورد که درس‌آموز جوانان و جامعه امروز باشد و راه عالم شدن و انسان شدن را برای نوآموزان و طلاب جوان روشن سازد و چگونگی سیر و سلوک الی الله را تبیین کند. از این رو …