قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / فرهنگ و ارتباطات (صفحه 40)

فرهنگ و ارتباطات

فرهنگ و ارتباطات

آیت‌الله حائری شیرازی از مسائل «فقه رسانه» می‌گوید

پژوهشی فقهی در «خبر و خبرگزاری»

نشست علمی «ضرورت و اهمیت فقه رسانه» به همت معاونت پژوهش مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم و با سخنرانی آیت‌الله حائری شیرازی برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجاه و دومین نشست علمی معاونت پژوهش و دومین نشست تخصصی گروه فقه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) رسانه با موضوع «ضرورت و اهمیت فقه رسانه» با حضور فضلاء و طلاب حوزه علمیه برگزار می‌شود. بنابراین گزارش، سخنران این نشست آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی، عضو مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه سابق شیراز خواهد بود. گفتنی است، این نشست علمی روز شنبه ۲۸ فرودین ماه ساعت ۱۸ در سالن امام خمینی(ره) مرکز فقهی …

توضیحات بیشتر »

الحلال و الحرام فی الشریعه الاسلامیه: دراسه فقهیه مقارنه

معرفی کوتاه:رویکردی فقهی به صورت تطبیقی نسبت به مسائل حلال و حرام از دیدگاه فقهای شیعه و اهل‌سنت است. در ابتدای این اثر کلیاتی در مورد فقه و مسائل مختلف مربوط به آن ارایه شده و مفاهیم اصلی و برخی از مبانی کلی مربوط به احکام حلال و حرام از منظر فریقین بررسی شده است. آن گاه به تبیین احکام وضعی و تکلیفی و فرق بین آن دو پرداخته شده و حرمت ذاتی و ثانوی برخی از امور بیان شده است. در ادامه نگارنده به بیان آثار اخروی عمل کردن به مفاد اعمال حلال و حرام پرداخته و تقسیم‌بندی مربوط به امور حلال بین انسان و خداوند متعال را در زمینه عبادات و معاملات بررسی کرده است. وی در همین زمینه به حرمت و وجوب برخی از اعتقادات مانند اعتقاد به خدا، اعتقاد به فروع و اصول دین مانند اعتقاد و عمل به ارکان اصلی دین همچون: نماز، طهارت، روزه، حج، زکات و ... را شرح داده است. در بخش بعدی کتاب نویسنده به تبیین مسائل حلال و حرام بین انسان‌ها و زندگی اجتماعی آنان پرداخته و دیدگاه‌های فقهی شیعه و اهل‌سنت را در مورد مسائلی همچون: مسائل اخلاقی و اجتماعی، رعایت حقوق یکدیگر، احکام و مساول مربوط به انواع معاملات، رعایت مساول خانوادگی و اجتماعی و تعدی نکردن از حدود الهی در این قبیل از امور را توضیح داده است.

توضیحات بیشتر »

گستره پوشش اسلامی در هندسه آیات و روایات

معرفی کوتاه:بررسی مفهوم و مصادیق پوشش برتر از دیدگاه قرآن و روایات است. در این کتاب سعی شده که دیدگاه قرآن کریم و اهل بیت(ع) درباره پوش زن مسلمان، به عنوان یکی از ضروریات دین اسلام و از ارکان جامعه اسلامی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و اهمیت، ارزش و آثار مهم فردی و اجتماعی حفظ حجاب و پوشش از منظر، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نویسنده به همین منظور ابتدا به مقام و منزلت والای زن از دیدگاه دین اسلام پرداخته و دستورات مؤکد اسلام برای حفظ حجاب و پوشش او را در راستای تکریم شخصیت والای او ارزیابی نموده است. آن گاه آیاتی از قرآن کریم را که در آن ها بر حفظ پوشش مناسب زنان به وسیله انواع لباس های مخصوص زنان، تأکید صورت گرفته و نیز روایات وارد شده در مورد مصادیق پوشش مناسب را مورد تفسیر و تحلیل قرار داده و وجوب حجاب را از منظر عقل و شرع بررسی نموده است.

توضیحات بیشتر »

هبه و هدیه از منظر فقه، حقوق و اخلاق

معرفی کوتاه:بررسی ابعاد مختلف شرعی و آثار اخلاقی هبه کردن و هدیه دادن در آموزه-های اسلامی است. در ابتدای این نوشتار به بحث در مورد پویایی فقه اسلای و شیعی پرداخته شده و پس از آن به بیان چیستی هبه، هدیه و بذل در لغت و اصطلاح پرداخته شده و آثار و برکات اخلاقی و معنوی آن بیان شده است. آن گاه از منظری حقوقی و فقهی به بررسی احکام و قواعد مربوط به هبه و هدیه پرداخته شده و اقسام آن، شرایط هبه کننده و قبض و اقباض در آن، چگونگی رجوع در هبه و مسایل مربوط به معامله کردن در این زمینه بیان شده است. نویسنده در ادامه از منظری عرفی و اجتماعی به این مقوله نگریسته و نیاز جامعه به هبه و هدیه و نیز آثار تربیتی بذل و بخشش را در تعالیم اخلاقی اسلام بررسی نموده است. وی همچنین به مسئولیت¬های فردی و اجتماعی در این زمینه اشاره نموده و برخی از استفتائات فقهی در این زمینه را برجسته کرده است.

توضیحات بیشتر »

ضرورت همراهی طنز فاخر با موازین فقهی

فاضل لنکرانی

هنرمندان باید مرز بین حلال و حرام و اصلاح و افساد را به خوبی بدانند و از دانش فقها استفاده کنند؛ ممکن است یک هنرمند با تبحر خود حلالی را حرام جلوه داده و حقی را ناحق و باطلی را حق جلوه دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‎الله محمد جواد فاضل لنکرانی، در دیدار محسن مؤمنی شریف، رئیس حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، با اشاره به اهمیت رابطه هنر و دین گفت: دین و هنر از دیرباز با هم پیوند داشته‌اند و هنر دینی جایگاه خاصی نزد بزرگان ما داشته است. رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) افزود: امام راحل بزرگ‌ترین …

توضیحات بیشتر »

حل مسائل فقه هنر با نگاه «فقه اکبری»؛ در گفتگو با حسینی‌ژرفا

سیدابوالقاسم حسینی ژرفا

استاد درس فقه هنر بیان کرد: مهم‌ترین غفلتمان از اصل موضوع شناسی در حوزه‌ها است یعنی ما از موضوعات فقهی هنری هیچ شناخت روشن و دقیقی نداریم؛ حوزه‌های علمیه به ویژه در زمینه هنر باید افق نگاه خود را، افق دین‌شناسانه یا فقه اکبری کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابوالقاسم حسینی ژرفا از اساتید مدرسه اسلامی هنر قم و از شعرا و نویسندگان حوزوی در گفت‌وگو با سایت وسائل، مباحث مهمی در مورد فقه هنر و نگاه فقه اصغر و اکبری به موضوعات روز از جمله هنر و مطالب مهم دیگری اشاره کردند که در ادامه مشروح آن …

توضیحات بیشتر »

قاعده «وجوب تکریم انسان» در فقه و حقوق اسلامی

کرامت ذاتی، عطیه ای الهی از جانب پروردگار به انسان است و از آن جهت که ذاتی و جزء هویت انسان است، سلب آن ممکن نیست. بر اساس برخی آیات شریف قرآن می توان کرامت ذاتی را به عنوان نوعی شرافت که حاکی از برخورداری از نعمت تعقل، اراده آزاد، نفخه الهی، قدرت انتخاب و... است و همه انسان ها به طور یکسان از آن برخوردارند، اثبات نمود و قاعده ای با عنوان «تکریم الانسان» را در تدوین قوانین حقوقی به کار گرفت. یکی از حوزه های تاثیرگزاری این قاعده، حوزه وضع مجازات، برای جرائم دارای مجازات غیر حدی است؛ بر اساس این قاعده، تا جایی که شیوه های غیر کیفری، از حفظ ارزش ها ناتوان نمانده اند، رفتن به سوی ابزارهای کیفری، آن هم با وضع و اِعمال مجازات های غیرمتناسب با جرم، خدشه ای بر کرامت انسانی است و تکیه افراطی، بر مصالحی چون؛ پیش گیری عمومی و خصوصی، بازدارندگی و اصلاح بزهکار و... به جای معیارهای تناسب جرم و مجازات، با این قاعده سازگار نبوده و استفاده ابزاری از مجرم برای رسیدن به اهداف دیگر محسوب می شود. نمونه هایی از احکام فقهی از جمله ارتداد، محدودیت های مربوط به کافر ذمی، و نیز نمونه هایی از حقوق انسان از جمله حق تعیین سرنوشت، بر اساس این اصل، از حکم متعادل تری برخوردار خواهند شد. محدودسازی بهره جویی از مجازات اعدام و پرهیز از اجرای علنی آن از دیگر هشدارهای این قاعده بوده و لزوم بازنگری در برخی از احکام فقهی و حقوقی را نشان می دهد.

توضیحات بیشتر »

روی خوش هنر هفتم به سبک زندگی عالمان شیعی

سینما

فیلم «شهید» که برای اولین بار در جشنواره جهانی فیلم فجر به اکران در می‌آید، به بخش‌های جذابی از مبارزه شهید صدر علیه رژیم صدام پرداخته شده و همچنین حمایت ویژه این عالم بزرگوار از انقلاب اسلامی و مردم ایران روایت شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، فیلم سینمایی «شهید» محصول کشور عراق که به زندگی و مبارزات شهید آیت‌الله محمدباقر صدر می‌پردازد، در جشنواره جهانی فیلم فجر امسال برای اولین بار رنگ اکران به خود می‌گیرد تا به این طریق هنر هفتم در مقیاس بین‌المللی خود به بستری برای نشان دادن سبک زندگی و به ویژه فعالیت‌های اجتماعی و …

توضیحات بیشتر »

جایگاه اجتماعی – کالبدی مساجد در توسعه شهر اسلامی

معرفی کوتاه:مساجد پرتعددترین فضاهای مذهبی در شهرهای اسلامی هستند که به صورت گسترده در سطح شهرها و محله‌های شهری استقرار یافته‌اند. وجود زمینه‌های معنوی، کالبدی و اجتماعی در مساجد سبب شده تا آن‌ها به‌طور بالقوه ظرفیت تبدیل شدن به فضایی تأثیرگذار و کارآمد در شهر را با خود داشته و به صورت سرمایه‌های عظیم معنوی، اجتماعی و کالبدی به‌شمار آیند. کتاب حاضر با هدف تبیین نقش و جایگاه مساجد در انتظام‌بخشی به اجتماع و کالبد شهر در عصر حاضر تدوین شده است.

توضیحات بیشتر »

موضع مراجع تقلید درباره‌ بازی clash of clans یا جنگ قبایل

جنگ قبایل

در این بازی می‌توان با ایجاد یک شهر، روستا یا پادگان نظامی و آموزش نیرو دست به غارت و کشتار دیگران زده و غنایم جنگی به‌دست آورد. برخی کارشناسان معتقدند که این بازی مهیج در کنار تقویت توان مدیریتی و ذهن استراتژیستی افراد می‌تواند خشونت‌زا باشد و بستر لازم را برای ورود افراد به گروه‌ها و سازمان‌های خشونت‌گرا فراهم کند؛ پدیده‌ای فراگیر که امروزه موجب نگرانی اکثر دولت‌ها و اهالی کشورهای مختلف شده است. شبکه اجتهاد: بیش از پنج سال پیش در پایتخت فنلاند یک شرکت بازی‌های رایانه‌ای، بازی مهیجی به نام «clash of clans» یا «جنگ قبایل» را به …

توضیحات بیشتر »

دومین شماره مجله «مطالعات رسانه و امت» منتشر شد

مطالعات رسانه و امت

دومین شماره دو فصلنامه علمی _تخصصی «مطالعات رسانه و امت» دانشگاه مذاهب اسلامی روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین شماره مجله علمی- تخصصی «مطالعات رسانه و امت» با مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد مبلغی رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی و سردبیری دکتر محمد جعفر محمدزاده چاپ و منتشر شد. این مجله علمی_تخصصی در شماره جدید خود به موضوعاتی همچون؛ «نظریه کلامی رسانه، ویژگی‌ها و اصول رسانه دینی و غیردینی (مبتنی بر تربیت اسلامی و تعامل با رسانه)، جهانی شدن رسانه و تحقق امت واحده اسلامی (نگاهی به فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی جهان اسلام در فرایند جهانی …

توضیحات بیشتر »

بررسی فقهی سبک زندگی در معاشرت با دیگران

یکی از مباحث بسیارمهم درحال حاضر مساله ی سبک زندگی اسلامی است .سبک زندگی در نگاهی کلی به معنای شیوه و نحوه حیات و راه و رسم زندگی کردن یک شخص یا یک جامعه است.ازآنجا که فرهنگ جوامع بشری،به میزان بسیاری ازعامل دین اثر می پذیرد،طبیعی است که آموزه های دینی درشکل گیری سبک زندگی موثر باشدو دین اسلام دینی جامع وکامل است و به تمام شئون زندگی بشر پرداخته و برای سعادت وتعالی بشر درسه حوزه عقاید،اخلاق واحکام برنامه دارد، و ازآنجا که احکام شرعی تابع مصالح ومفاسدی هستند (یعنی اگر فعلی مصلحت ملزمه داشته باشد آن فعل واجب می شود ودرصورتی که مصلحت داشته باشد اما ملزمه نباشد آن فعل مستحب است ودرصورتی که فعلی دارای مفسده باشد یا دارای مفسده ملزمه است یا دارای مفسده ملزمه نیست که درمورد اول فعل حرام ودرمورد دوم فعل مکروه است)لذا این امور واحکام باید به نحوی انجام شوند که مطابق این مصالح ومفاسد باشند.این بایدها ونبایدها (احکام) عمدتا درمباحث فقهی مورد بحث وبررسی قرار گرفته اندو با الهام ازآیات قرآنی ومنابع روائی برای زندگی بشربرنامه جامعی را پیش بینی ومعرفی کرده است.حال باتوجه به اهمیت و جایگاه فقه در زندگی افراد واین که فقه فلسفه عملی زندگی مسلمان است این سوال مطرح می شود که آیا دامنه ی فقه به نحوی گسترده است که مسئله سبک زندگی را دربگیرد؟یا به عبارتی دیگر آیا سبک زندگی دارای مبنای فقهی است یا نه؟ با اندکی تامل درابواب مختلف فقه می توان شواهد بسیاری براین امر یافت مانندآداب نکاح ،آداب تجارت،آداب قضاوت و....دراین پژوهش سعی برآن شده است با روشی توصیفی-تحلیلی با استناد به آیات و روایات ثابت کند که مساله ی سبک زندگی باتوجه به نمونه های که درابواب مختلف فقه وجود دارد،می تواند یک مسئله ی فقهی باشد. کلیدواژگان: سبک،سبک زندگی،فقه،معاشرت،آداب معاشرت.

توضیحات بیشتر »

مبانی فقهی ارتداد با رویکرد آزاداندیشی

نویسنده(گان): محمدجواد سعدی، محمدصادق جمشیدی‌راد، حیدر امانی‌فر نشریه: دو فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی شماره: سال هفتم، شماره ۱۲ دانلود: کلیک کنید چکیده: حکم ارتداد، یکی از فروعات مسلم فقهی اسلام می باشد که بر اساس آن، فرد مرتد، محکوم به مجازات باشد. علاوه بر منتقدین، بسیاری از مدافعین نیز بر این باورند که حکم مذکور، بر خلاف یکی از بدیهی ترین حقوق اولیه انسان، یعنی آزادی عقیده و بیان می باشد. در این راستا، کتب و مقالات بسیاری توسط اندیشمندان به رشته تحریر درآمده است که به اعتقاد ما بر اساس همین باور به نقد و بررسی موضوع …

توضیحات بیشتر »

مبانی فقهی و حقوقی مجازات توهین به مقدسات

بررسی¬های تاریخی نشان می¬دهد که توهین به مقدسات و مجازات مرتکبین آن، مسأله¬ای نیست که مخصوص به دین، آیین یا جامعه¬ی خاصی باشد؛ اما مبنای مقدسات و مجازات آن متفاوت است. محور اصلی این تحقیق، بررسی مجازات توهین به مقدسات در فقه و بررسی شرایط و چگونگی آن در قانون مجازات اسلامی ایران است. سوال اصلی آن است که فقه اسلامی بر اساس چه مبنایی حکم توهین به مقدسات را تعیین کرده و سایر شرایط آن چیست؟ قانون مجازات اسلامی ایران، چه مجازات و با چه کیفیتی برای این جرم تعیین کرده و چه مسیری را طی کرده است؟ برای رسیدن به این مهم، پژوهش را با روش تحلیلی و تطبیقی انجام داده¬ایم. در قرآن، سنت، اجماع و عقل، به¬طور ضمنی و صریح دلایلی می¬توان یافت که مبنای جرم¬انگاری توهین به مقدسات قرار می¬گیرند. نتیجه¬ی حاصل از این پژوهش این است که جرم¬انگاری توهین به مقدسات و مذموم بودن آن، در اسلام از منظر عقل و قرآن تأیید می¬شود. اما کیفیت و میزان آن در این دو منبع نیامده، بلکه در روایات بسیاری بدان پرداخته شده که مجازات برخی از آن¬ها تعزیری و برخی دیگر، حدّی هستند. بسیاری از فقها، بر این حکم ادعای اجماع نیز کرده¬اند. در این میان، ضروری به نظر می¬رسد که هر دو جنبه-ی رحمت و شدت عمل دین، مورد تحلیل و موشکافی بیش¬تری قرار گیرد و میدان¬های عمل به آن مشخص شود، تا احکام دقیق¬تر و بر مبنای سیره¬ی واقعی معصومین و سایر منابع دینی داشته باشیم و هم¬چنین از بروز مشکلات و حواشی جلوگیری کرده و مانع ورود اتهامات به دین شویم. قانون مجازات اسلامی نیز با وجود ابهامات و کلی¬گویی در این¬باره، در مواد قانونی ۲۶۲ و ۲۶۳ کتاب حدود، مجازات سب¬النبی و در ماده ۵۱۳ کتاب تعزیرات، ملحقات و تعزیری بودن اهانت به سایر مقدسات را بیان می¬دارد. هر چند با وجود چند دوره اصلاحات، قانون مجازات هنوز از نواقص و ابهاماتی برخوردار است. ابهامات مهم در این میان، عدم ذکر مقدسات و عدم تعیین میزان مجازات دقیق آن¬ها، عدم تعیین معیاری برای تشخیص توهین، عدم مرزبندی میان انتقاد و توهین، ورود سلیقه¬ها در ابراز نظر در خصوص حکم با توجه به نواقص و سکوت قانون در برخی موارد، می¬باشد که عدم تحلیل صحیح این نکات، مشکلات و حساسیتهای ویژه¬ای ایجاد می¬کند. در این راستا پیشنهاد می¬شود کارشناسان حقوقی جهت تعیین معیارهای دقیق تشخیص مصادیق توهین و مقدسات و مرز¬بندی¬ها، تلاش شایسته ای انجام دهند و از کج¬روی¬ها و دخالت سلیقه¬ها در این مسأله¬ی حساس، جلوگیری کنند.

توضیحات بیشتر »

بررسی الزامات فقهی در آموزش و پرورش

با استقرار حکومت اسلامی در جامعه انتظار می رودکه قوانین الهی بر زندگی انسان حاکمیت داشته باشد تادر پرتو این قوانین، علاوه براینکه انسانها به حقوق حقه خود دست می یابند، باعبودیت وبندگی خدا، به عالی ترین مراحل کمال خود( که هدف ازخلقت انسان است) نائل گردند، واز لحاظ اعتقادی، اخلاقی ورفتاری در شأن یک فرد ازامت اسلامی باشند. ولی متأسفانه در جامعه اسلامی ما که تنها حکومت شیعه در جهان است، بسیارند افرادی که دارای افکار واعمالی هستند که هیچگونه سنخیتی با اسلام ندارد. به دنبال طرح این مسأله، این تحقیق که باروش تحلیلی–استنباطی و با عنوان« بررسی الزامات فقهی در آموزش وپرورش» می باشد، جهت ارائه راه حلی برای این مسأله گردآوری شده است، که در آن،ضمن بیان اهمیت وجایگاه آموزش وپرورش بعنوان یک نهاد تأثیرگذار، ابتدا به کمک روایات وتعریف حضانت حکم تعلیم وتربیت استخراج وبا استناد به دلایلی چون: حسبه وواجبات نظامیه مسوولیت دولت اسلامی درامر تعلیم وتربیت مشخص شده، وبا توجه به اینکه تعلیم وتربیت برای حکومت اسلامی هم هدف، وهم وسیله است،مشخص گردید که دولت اسلامی، چه به لحاظ مسوولیت در حمایت از حقوق فردیِ افراد جامعه وچه به لحاظ مسوولیت در تأمین نیازهاوضروریات جامعه موظف است که با تأسیس نهادآموزش وپرورش، بنیادهای لازم برای ارتقاء اجتماع را فراهم کند. واجبات و محرمات(الزامات فقهی) دو بخش اساسیِ احکام فقهی هستند، که به دلیل متکی بودن آنها به مصالح ومفاسدقطعی وتأثیرگذاری آنها در زندگی، مورد تأکید شارع بوده وشارع به سهل انگاری وکم توجهی نسبت به آنها راضی نیست. ازین رو، ضرورت داردپیش آز آنکه افراد ومتربیان به حد بلوغ شرعی برسند، زمینه رویاروییِ درست با این احکام در آنها ایجاد شود. یکی از راههای الزام بخشی به مسائل وفعالیتهاازطریق تعلیم وتربیت است.لذا با استناد به آیات شریفه ۱۲۲سوره توبه ودوم سوره مائده لزوم بیان احکام وآموزه های فقهی را استنباط کرده وساحتهایی را که آموزش وپرورش ملزم به ارائه آموزه های فقهی می باشد را با توجه به سن وجنس دانش آموزان وبراساس کتب فقهی امامیه بیان گردید.

توضیحات بیشتر »

بازپژوهی آرای فقهی در باب کتب ضلال (چالشها، مفاهیم، مصادیق، احکام)

رساله¬ی حاضر به بررسی یکی از چالشهای مهم فقه شیعه و دنیای معاصر یعنی حرمت تکسّب به واسطه¬ی حفظ کتب ضلال و دیگر متعلّقات حکم کتب ضلال، می¬پردازد. نگارنده ابتدا، به معناشناسی ضلال در آیات و روایات و رابطه¬¬ی آن با مفاهیم مشابه پرداخته و ضلال را هر انحرافی از مطلوب دین اسلام که قدر میقّن آن ضروریات است، می¬دانند که در صدق عنوان آن میان خطاء و عمد تفاوتی نیست. سپس نگره¬ی اسلام را نسبت به آزادی بیان و عقیده تبیین می¬نماید. و به بازخوانی آرای مشهور فقیهان امامیه به عنوان یک چالش مهم مسئله آزادی بیان و اطلاع‌رسانی می¬پردازد. و پس از بیان سیر تاریخی مسئله و موضوع‌شناسی کتب ضلال، احکام تکلیفی کتب ضلال را در دو مرحله¬ی پس از تولید و مرحله تولید و سپس احکام وضعی آن را مورد مطالعه قرار می¬دهد. گرچه تا حدود چندین قرن موضوع کتب ضلال در اندیشه¬ی فقیهان بیان نشده و این مطلب باعث دیدگاه¬های متفاوت در مسئله در قرن¬های بعدی شده¬است، لکنّ نگارنده در متن پیش رو فارغ از بیان احکام، موضوع کتب ضلال را هر کتابی که مشتمل بر ضلال باشد، می¬داند. و ادلّه¬ی دیدگاه مشهور در حکم تکلیفی حفظ، نسخه‌برداری، مطالعه کتب ضلال را قاصر از اثبات مدعای ایشان می¬داند. نگارنده بر آن است ¬که: حفظ و نسخه¬برداری و مطالعه و تدریس کتب ضلال بدون قصد اضلال، جائز می¬باشد و همراه با قصد اضلال و اغوای دیگران عنوان تجرّی بر آن صادق است (و در فرض وقوع اضلال و اغوا در خارج است که فرد حرام مرتکب شده است). و حتی با این وجود از بین بردن و انعدام این کتب ضلال واجب نیست. و در واقع حرمت اغواء و اضلال از مخصّصات اطلاقات حاکی از آزادی بیان می¬باشد. در مسئله انتشار و تعلیم و تولید کتب ضلال، علاوه بر عدم قصد اغواء و اضلال، وجود قرائنی که دلالت بر ضلال بودن محتوا و عدم اعتقاد فرد دارد، شرط جواز می¬باشد؛ در غیر این¬صورت با محظور اغرای به جهل و انتشار اکاذیب مواجّه است. و ادلّه¬ی این مسئله صرفاً حکایت از شخصی بودن احکام دارد و از آنها رویه¬ای عمومی برای سلب آزادی شهروندان حکومت اسلامی، بدست نمی¬آید. البته وجود قصد اغواء و اضلال در فرض ایراد ضرر به اشخاص مسئولیّت کیفری و حقوقی نیز به دنبال خواهد داشت.

توضیحات بیشتر »

مصادیق و مبانی فقه رسانه

امر اطلاع رسانی پیشینهای از زمان پیدایش بشر داشته است و دین مبین اسلام نیز از آغاز، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی را محور توسعه مکارم اخلاقی و تعمیق باورها و ارزشهای انسانی در جامعه دانسته و هنجارسازی جهت اطلاعرسانی صحیح را امری اساسی میشمرد. ظهور فنآوریهای نوین اطلاع رسانی موجب شده است تا تأثیر جوامع از یکدیگر بسیار عمیق و گسترده گردد و رسانه های همگانی با هدایت افکار عمومی چالشهای فراوانی را برای اندیشمندان و دلسوزان به وجود آورند.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬میهن اسلامی ما نیز از این قاعده مستثنی نیست، آنچه ذهن اندیشمندان دینی، مسئولین و بسیاری از دینداران را به خود مشغول ساخته و پرسشهای اصلی این پژوهش به شمار میرود آن است که مصادیق رسانه چیست؟ جایگاه مبانی فقهی کارکرد اطلاع رسانی رسانه به عنوان مهمترین کارکرد ابزارهای ارتباطی جهان کجاست؟ آزادی بیان در اسلام چه جایگاهی دارد؟ آیا آزادی بیان را حد و مرزی نیست؟ فریضه واجب امر به معروف و نهی از منکر چه نسبتی با فعالیت اطلاعرسانی رسانهها خواهد داشت؟ و آنجا که پای رسانه های همگانی به میان میآید، افشاء اسرار، نشر اکاذیب، تهمت و تهدید، سخره و استهزا، چه آثاری بر افکار عمومی مسلمین و به طبع آن جامعه دارد؟ آیا اسلام بنا به هر مصلحتی گمراه نمودن، تحقیر و دخالت در حریم خصوصی مسلمانان را بر میتابد؟‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬نیاز امروز جامعه دینی ایرانی آشنایی با مبانی فقهی کارکرد اطلاعرسانی رسانه است. مبانی که حقوق اطلاع رسانی و رسانه را در اسلام به وجود میآورند و چارچوبهای آن تفاوتهای بنیادین با روش و نگرش غرب به حرفه رسانه را آشکار میکند.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬این پژوهش طی چهار فصل، حتی الامکان و در بضاعت نگارنده با رویکردی کلی در جهت نیل به این هدف میکوشد که: به تبیین جایگاه مبانی فقهی جلوه های معاصر پدیده اطلاع رسانی بپردازد و در تحدید حدود و تعیین ثغور آن مبتنی بر مبنای شرع منور سر فصلهایی ارائه داده، بستر مطالعه بیشتر را برای پژوهندگان در این باب فراهم آورد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‬‬‬‬‬

توضیحات بیشتر »

عید باستانی نوروز، از نگاه فقیه عرب

اما در این میان آیت الله سید عبدالرضا شهرستانی، کتابی با عنوان «النوروز فی الاسلام» در ۱۸ صفر سال ۱۳۷۱ ق نگاشته است که به زیبایی مسئله نوروز را با نگاه تازه فقهی به بحث گذاشته است. با این‌که این کتاب بعد از تقریباً بیست سال، توسط حجت الاسلام علی کاظمی ترجمه شده و در دو هزار نسخه، توسط انتشارات اعلمی تهران در تاریخ ۵/۳/۱۳۵۴ (۱۳۹۴ ق) به چاپ رسیده است، به نظر می‌رسد، در فضای علمی و رسانه‌ای کشور مغفول مانده است. امید است این نوشته در معرفی و احیای دوباره این کتاب مؤثر باشد.

توضیحات بیشتر »

بررسی فقهی و حقوقی آلودگی محیط زیست و هوا

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به بررسی فقهی و حقوقی آلودگی و پاکی محیط‌زیست می‌پردازد. مجازات‌های لازم جهت جلوگیری از آلوده کردن هوا، قانون نحوه جلوگیری از تخریب محیط‌زیست، مستندات و دیدگاه فقهای امامیه درباره تخریب محیط‌زیست، تخریب و تجاوز به تربیت ازنظر منابع اسلامی، اهتمام دین اسلام به محیط‌زیست، ضرورت توجه فقهی و حقوقی به محیط‌زیست، اهمیت مباحث زیست‌محیطی، جایگاه حقوق محیط‌زیست، جرائم زیست‌محیطی، تعریف جرم زیست‌محیطی برخی از موضوعات مورد بررسی در این کتاب هستند.

توضیحات بیشتر »

نقش فقه در تربیت اجتماعی

معرفی کوتاه:یکی از دغدغه‌های انسان، رسیدن به کمال و خوشبختی است و انسان‌ها برای این گرایش ذاتی، تلاش‌هایی را انجام می‌دهند. دین برای پاسخ به این گرایش فطری توسط انبیای الهی به کمک انسان‌ها شتافته است و برنامه‌ای را با هدف تربیت انسان برای رسیدن به کمال حقیقی و واقعی، ارائه کرده که در سه حوزه مهم شناخت، احساس و رفتار و سه شاخه کلی عقاید، اخلاق و احکام است. کتاب حاضر با نگاهی میان‌رشته‌ای، به دنبال بیان نقش فقه در یکی از با اهمیت‌ترین ابعاد تربیت؛ یعنی تربیت اجتماعی است.

توضیحات بیشتر »

بررسی «غنا در فقه شیعی» توسط استاد خارج فقه‌ هنر

موسیقی

نویسنده کتاب در این اثر با نگرشی جدید به روایات و منابع مرتبط و تتبّع در اقوال بزرگان فقهاء، فروعات مختلف غنا، در فقه شیعه را مورد بررسی دقیق و موشکافانه قرار داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، انتشارات «مدرسه اسلامی هنر» کتابی را با عنوان «غنا در فقه شیعی» از حجت‌الاسلام والمسلمین سید عباس سید کریمی(حسینی)، استاد درس خارج فقه هنر در این مدرسه، منتشر کرده است که در بردارنده‌ی مباحث فقهی استدلالی مسائل غنا و موسیقی است. در ادامه به کتاب شناسی این اثر و گزارشی از مطالب آن خواهیم پرداخت. آشنایی اجمالی با کتاب: این کتاب سومین …

توضیحات بیشتر »

مبانی فقهی مشروعیت عزاداری امام حسین (ع) از دیدگاه اهل سنت

معرفی کوتاه:پژوهشی در مورد بایسته‌های فقهی عزاداری حسینی با استناد به آیات قرآن و سنت و سیره پیامبر اسلام(ص) و امامان معصوم(ع) و نیز سیره صحابه و متشرعه است. در این نوشتار با توجه به گریستن و نحوه عزاداری پیامبر اسلام برای مرگ برخی از فرزندان و خویشاوندان خویش مانند: فرزندش ابراهیم، عمویش ابوطالب، همسرش خدیجه، پسر عمویش جعفر بن ابیطالب، عثمان بن مظعون و ...، به بررسی مشروعیت عزادارای و گریه بر میت پرداخته شده و مبانی فقهی عزداری بر میت تبیین شده است. در ادامه نویسنده به تبیین مبانی مشروعیت فقهی عزاداری برای امام حسین(ع) پرداخته و ادله مشروعیت آن را با استناد به آیات قرآن، سنت، ادله عقلی و سیره متشرعه را بررسی کرده است. وی دیدگاه اهل‌سنت را نیز در این زمینه منعکس کرده و مشروعیت اقامه عزاداری حسینی را از دیدگاه فقهای آنان بیان نموده است.

توضیحات بیشتر »

برای اجتهاد در مسائل هنری، باید با نظام موضوعات هنر آشنا بود

میرخندان:

حجت‌الاسلام میرخندان عضو هیئت علمی دانشکده صدا و سیما قم تصریح می‌کند اگر کسی که می‌خواهد در فقه هنر کار کند لازم است برود یکی از رشته‌های هنری را تعمّق کند و در حد لزوم آشنا شود. اینکه بگوییم هنرمند باشد و خودش تاری دست بگیرد که اصلاً نیاز نیست، یا اینکه حتما باید فیلمی بسازد و نقاشی کند دیگر حرف‌هایی است که پشتوانه‌ای ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد؛ استاد میرخندان مدیرگروه هنرهای رسانه‌ای و عضو هیئت علمی دانشکده صدا و سیما قم در گفت وگو با وسائل اظهارداشت: کسی که می‌خواهد در حوزه هنر فعالیت داشته باشد باید موضوعات …

توضیحات بیشتر »

حجاب در آیات و روایات: نقدی بر کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص)»

معرفی کوتاه:فضیلت بودن عفاف و به تبع آن پوشش مناسب بانوان، یکی از مسائلی است که در طول تاریخ، بارها مورد خدشه و نقد افرادی قرار گرفته که در پی تحولات آزادی‌خواهانه، حجاب را نوعی بردگی در سایه دین تلقی کرده‌اند و با انتقاد از آموزه‌های دینی، حجاب را دخالت در امور شخصی افراد برشمرده‌اند. کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص)» تلاشی است با شیوه‌ای جدید تا به جای نقد و مقابله با تعالیم دین اسلام، آن‌ها را وارونه جلوه دهد و مطلوب دین اسلام از حجاب را به شکلی دیگر به تصویر بکشد. در کتاب حاضر تلاش شده تا با نقد صحیح، آن‌چه در کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص) مطرح شده، خواننده را بر آن دارد تا با مراجعه به منابع متقن و بی‌غرض، علاوه بر فهم درست از جایگاه حجاب در اسلام، به بی‌اساس بودن این شبهات پاسخ دهد.

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics