اجتهاد و اصول فقه

توسعه گستره اصول فقه؛ از حدیث تا هرمنوتیک

توسعه گستره اصول فقه؛ از حدیث تا هرمنوتیک

شبکه اجتهاد: نشست دوم پیش‌اجلاسیه کرسی نظریه‌پردازی با عنوان «اصول فقه، توسعه گستره با ساختار جدید»، با حضور ‌حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست به عنوان نظریه‌پرداز، در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در قم برگزار شد. علیدوست در این نشست، در ابتدا به نقدهای ناقدان در نشست اول پاسخ گفت، سپس به تشریح دوباره نظرات خود پرداخت و پس از آن …

Read More »

درآمدی تأسیسی بر فلسفه اصول فقه/ علی‌اکبر رشاد

اولویت نظام‌پردازی فقهی، مطابق اقتضائات اجتماعی ـ سیاسی عصری

اختصاصی شبکه اجتهاد: از بزرگ‌ترین علمایی که وارد مسئله تازه تأسیس فلسفه علم اصول فقه شده است، استاد علی‌اکبر رشاد است. رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در مقاله تأسیس بر مبادی فلسفه اصول فقه به‌تفصیل مباحث تاریخی در مبادی پژوهی را مطرح کرده و به کلیات آن پرداخته است. در انتها نیز طرح‌واره پیشنهادی خود را نسبت به فلسفه …

Read More »

فلسفه اصول فقه، توصیف یا توصیه؟

تحلیلی بر روش‌شناسی فقهی شهید سید محمدباقر صدر

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوپدید بودن دانش فلسفه اصول فقه، سوالات و پرسش‌های بسیاری را پیرامون آن پدید آورده است؛ پرسش‌هایی از قبیل چیستی این دانش، چرائی لزوم پرداخت به آن، تفاوت آن با سایر مبادی دانش اصول و … . یکی از این پرسش‌های این است که آیا این دانش، از مقوله توصیف است یا از مقوله توصیه؟ به دیگر …

Read More »

تصاویر نشست علمی «اصول فقه، توسعه گستره با ساختار جدید»

شبکه اجتهاد: پیش‌اجلاسیه دوم کرسی نظریه‌پردازی با موضوع «اصول فقه، توسعه گستره با ساختار جدید» با ارائه استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظام‌های اسلامی ۲۵ تیرماه جاری در قم برگزار شد. در این کرسی علمی اساتید محمدجواد فاضل لنکرانی،‌ محسن فقیهی، محمد قائینی و محمود حکمت نیا به عنوان داور و هاشم نیازی، احمد …

Read More »

از «جریان شناسی اقتصاد اسلامی» تا «‌جستارهایی در هندسه  دانش فقه»

از «جریان شناسی اقتصاد اسلامی» تا «‌جستارهایی در هندسه  دانش فقه»

بیست‌وچهارمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با پرونده‌های ویژه‌ای چون «جریان شناسی اقتصاد اسلامی» و «جستارهایی در هندسه دانش فقه»، همراه با آثار و گفتاری از شخصیت‌‌های مطرح حوزه و دانشگاه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به همت مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا، بیست‌وچهارمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا در ۳۰۰ صفحه تمام رنگی …

Read More »

«نظریه آسیب‌شناسی یکسان انگاری منطق فقه و حقوق» بررسی شد

اعلام آمادگی انجمن فقه و حقوق حوزه برای برگزاری کرسی‌های نظریه پردازی

پیش کرسی نظریه پردازی آسیب شناسی یکسان انگاری منطق فقه و منطق حقوق به همت انجمن فقه و حقوق اسلامی و هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی در دبیرخانه انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این مراسم که با حضور اساتید حقوق و فقه حوزه و دانشگاه از جمله حجت‌الاسلام والمسلمین ارسطا، حکمت نیا، عبدی پور …

Read More »

تورم منابع اصول را قبول ندارم/ تراکم ادله، به معنای دلیل تراشیدن نیست!

تورم منابع اصول را قبول ندارم/ تراکم ادله، به معنای دلیل تراشیدن نیست!

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحثی که فلسفه علم اصول بدان می‌پردازد، بیان منابع دانش اصول است. با توجه به آلیت و مقدمیت دانش اصول برای دانش فقه اما این پرسش پیش می‌آید که چه تفاوتی بین منابع دانش اصول‌فقه با منابع دانش فقه وجود دارد. برای پاسخ به این پرسش، با دکتر محمدتقی فخلعی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد و …

Read More »

رئوس ثمانیه فلسفه علم اصول/ مهدی هادوی تهرانی

به‌جای انگشت اتهام، از دستاوردهای علمی حوزه «حمایت» و «بهره‌برداری» کنید

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از بهترین مقاله‌هایی که درزمینه دانش نوبنیاد فلسفه اصول‌فقه نگاشته شده است، فلسفه علم اصول‌فقه است. آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در این مقاله، ابتدا از ضرورت این علم سخن گفته، سپس آن را به بخش‌هایی تقسیم نموده و در هر بخش به‌تفصیل وارد می‌شود. گزارشی اجمالی از این …

Read More »

چون اصول فقه مهم است، باید به فلسفه آن نیز پرداخته شود

ما هم از همین حوزه‌ها آمده‌ایم؛ پاسخ رئیس دستگاه قضا به اشکالات و انتقادات مراجع

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله آملی لاریجانی اگرچه با عنوان ریاست قوه قضائیه در میان مردم شناخته می‌شود، اما سالها پیش از آن، نگارش مجموعه فلسفه علم اصول را آغاز کرده بود. او در مراسم رونمایی از چند جلد از این مجموعه چند ده جلدی که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ قم برگزار شده بود، به بیان بایسته‌های فلسفه اصول فقه …

Read More »

فلسفه‌های مضاف: چیستی و اقسام آن/ ابوالقاسم علیدوست

هنجارشناسی نظریه و نظریه‎پردازی در علوم نقلی/ ابوالقاسم علیدوست

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه و استاد مشهور خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم است. او در سخنرانی که در سال ۱۳۸۹، در مدرسه خاتم‌الاوصیا قم ایراد کرد، به بیان بایسته‌های فلسفه‌های مضاف پرداخت. گزیده‌ای از سخنان وی، از نظر شما می‌گذرد. در این مجال، سه نکته را به بحث …

Read More »

فضای درونی حوزه‌ها، جریان‌های مخالف آزاداندیشی است/ توجه دفتر تبلیغات به جنبه‌های روشنفکری و نخبه‌گرایی

فضای درونی حوزه‌ها، جریان‌های مخالف آزاداندیشی است/ توجه دفتر تبلیغات به جنبه‌های روشنفکری و نخبه‌گرایی

رئیس دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم تصریح کرد: شاید برخی احساس کنند که جنبه‌های روشنفکری در دفتر تبلیغات پایین آمده است و یا توجه به نخبه‌گرایی کم شده است. خیر چنین نیست.! در حال حاضر دفتر به هر دو آن‌ها پرداخته می‌شود؛ اما ما بیشتر به سمت فرهنگ عمومی حرکت کرده‌ایم در عین حال که فعالیت نخبه‌گرایی را نیز مد …

Read More »

بدون اطلاع از علم رجال‌‌ نمی‌توان فتوا داد و قدمی برداشت/ کتاب «الجامع فی الرجال» با حضور آیت‌الله مکارم شیرازی رونمایی شد

کتاب «الجامع فی الرجال» با حضور آیت‌الله مکارم شیرازی رونمایی شد

کتاب ۱۲ جلدی الجامع فی الرجال با حضور حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در مدرسه علمیه امام سجاد (ع) رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت ‌‌آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی امروز در مراسم رونمایی از کتاب«الجامع فی الرجال» که به همت موسسه تحقیقاتی حضرت ولیعصر(عج) و توسط حجت الاسلام والمسلمین حسینی قزوینی به رشته تحریر در آمده است، با اشاره …

Read More »

آیا به رویکردهای حدیث‌محورانه بازخواهیم گشت؟

آیا به رویکردهای حدیث‌محورانه بازخواهیم گشت؟

شبکه اجتهاد: تاریخ تفکر و اندیشه ورزی در زمینه فلسفه و عرفان همواره نقد و چالش‌های مخصوص به خود را همراه داشته است. فقها و متکلمان، مفسران و اهل حدیث، فهم دین را محصول متون و آموزه‌های دینی می‌دانند و هرگونه پیرایه‌های بیرونی را در این مسیر کنار می‌زنند. به‌عنوان مثال تفکیکیان مسیر دین‌پژوهی را از دالان تنگ و تاریک …

Read More »

مباحث فقهی قرآن محدود به مباحث فقهی موجود در کتاب‌های فقه نیست

مباحث فقهی قرآن محدود به مباحث فقهی موجود در کتاب‌های فقه نیست

سید جعفر صادقی فدکی، نویسنده کتاب «بازپژوهی ملاک‌های توسعه آیات‌الاحکام قرآن» گفت: مباحث فقهی قرآن محدود به مباحث فقهی موجود در کتاب‌ها و منابع فقه نیست؛ موارد بسیاری مانند تحیت و سلام یا انفاق وجود دارد که قرآن درباره آن‌ها حکم شرعی دارد و آیاتی درباره آن‌ها نازل شده که در منابع فقهی به‌طور مستقل مطرح نشده‌اند. به گزارش شبکه …

Read More »

بودجه حوزه‌های علمیه نصف شده است/ با دست خالی صد‌ها نفر را پای کار نگه داشته‌ایم/ انجام درختواره نظام جامع رشته‌‌ای تا دو ماه آینده

جای خالی کتاب «فقه روابط عام اجتماعی» در حوزه

مدیر حوزه‌های علمیه ایران با تشریح اقدامات صورت گرفته در مدت تصدی مدیریت حوزه‌های علمیه تاکنون گفت: در حوزه نظام جامع رشته‌‌ای درختواره‌‌ای نداشتیم که تا دو ماه دیگر این نیز انجام خواهد گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌آیت‌الله علیرضا اعرافی در دیدار اعضای شورای مرکزی تشکل فراگیر تبلیغ گروهی طلاب، گفت: تلاش مدیریت این است که حرکت‌ها بر پایه …

Read More »

میان دشنام و لعن تفاوتی نیست!/ حسین احمد الخشن

میان دشنام و لعن تفاوتی نیست!/ حسین احمد الخشن

روشن است که لعن نمادها و رهبرانی که دیگری آنان را تقدیس و احترام‌‌ می‌کند، وی را وا‌‌ می‌دارد، با نمادهایی که فرد لعنت کننده آنان را تقدیس‌‌ می‌کند، به مقابله به مثل برخیزد. اگرچه این نمادها نمایانگر حق و درستی باشد و ارزش والایی داشته باشد و به همین دلیل، خداوند از دشنام دادن خدایان مشرکان نهی کرده تا …

Read More »

سخت‌گیری اصولیان، اخباریان را افراطی کرد/ قول به حجیت اسناد کافی، اخباری‌گری نیست

گذری بر نظرات رجالی، فقهی و اصولی مرحوم استاد ترابی شهرضایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: نزاع بین اصولی و اخباری، ازجمله نزاع‌های ریشه‌داری است که بین این دو گروه از علما وجود داشته است و البته هنوز هم رگه‌های کم‌رنگی از این نزاع در بین علما وجود دارد. در خصوص تفاوت‌های معرفتی اصولیان و اخباریان و تأثیر آن در عملیات استنباط، با استاد اکبر ترابی شهرضایی، به گفتگو نشستیم. وی از اساتید …

Read More »

کتاب آینده من درباره اجتهاد و اصلاحات در اسلام شیعی است

کتاب آینده من درباره اجتهاد و اصلاحات در اسلام شیعی است

پروفسور لیافت تکیم استاد دانشگاه دنور آمریکا معتقد است اجتهاد باید به نیازهای کنونی جوامع بپردازد و برای پرسشهای روز جامعه نیز جوابی در اختیار نهد. شبکه اجتهاد: اجتهاد بالاترین درجه علمی در دانش فقه اسلامی و به معنای توانایی استنباط احکام شرعی از منابع دینی است. مجتهد و فقیه نیز کسی است که می‌کوشد تا احکام شرعی را از …

Read More »

با اصول عملیه، به تنهائی نمی‌توان نظام ساخت/ قواعد فقهیه، به محرز و غیر محرز تقسیم نمی‌شوند

اختلاف بین حقوق مسلمان و کافر، طبیعی و لازمه ذومراتب بودن انسان است

اختصاصی شبکه اجتهاد: با آن که سالیان درازی از قدمت دانش اصول فقه می‌گذرد و در طول این سالها، روش‌های متعددی برای حل مسائل این دانش پیشنهاد شده است، لکن کمتر مطالعه روش شناختی در رابطه با این دانش صورت گرفته است. حجت‌الاسلام والمسلمین محمد باقری شاهرودی، با سابقه چند دهه تدریس سطوح عالی در حوزه علمیه قم، یکی از …

Read More »

نهضت تولید علم در زندگانی امام صادق(ع)/ تلاش امام در سه محور

نهضت تولید علم در زندگانی امام صادق(ع)/ تلاش امام در سه محور

تمدن دو جنبه سخت‌افزاری و نرم افزاری دارد. هم به تولید علم نیاز است و هم به تغییر سبک زندگی. اسلام به دنبال حیات طیبه است. هم به آبادانی دنیا توجه کرده است هم به آخرت. امام صادق(ع) تلاش کرده اند با بیان دین در بعد عقاید و بیان فقه عامل قدرت حکام جور را از آنها بگیرند. شبکه اجتهاد: …

Read More »

احیاگر شرع، امام راستین

اجازه آیت‌الله صافی برای مصرف نصف سهم امام در مقابله با کرونا

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در نوشتاری آورده است: باید معارف اهل‌بیت را به گوش همه جهانیان برسانیم تا همگان – که تشنه این علوم هستند- از این اقیانوس بی نظیر معرفت و دانش بهره‌مند گردند. متن یادداشت آیت‌الله صافی گلپایگانی به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم قال الله تعالی: ﴿یَا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ …

Read More »

اندیشه و گفتمانِ جهانی حضرت صادق (ع)؛ راهگشای امروز ما/ از‌‌هادی سروش

چندهمسری در فقهِ اخلاقی/ ‌هادی سروش

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام ‌والمسلمین‌‌هادی سروش استاد حوزه و دانشگاه در نوشتاری با عنوان «اندیشه و گفتمانِ جهانی حضرت صادق (ع)؛ راهگشای امروز ما» آورده است: ۱) ایجاد فضای گفتگو و گردش اطلاعات در مهمترین مسائل سیاسی، اجتماعی و دینی در زمان حضرت صادق به لحاظ گشایش سیاسی که بعد از بنی امیه پیدا شد، توسعه و ارتباط علمی و گفتگو …

Read More »

نرم‌افزار اندرویدی «حیاه الإمام الحسن‌بن‌علی» و «حیاه الامام موسی‌بن‌جعفر» عرضه شد

به همت معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، نسخه اندرویدی کتاب «حیاه الامام الحسن بن علی علیه السلام» و «حیاه الامام موسی بن جعفر» تولید و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به همت معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) در راستای پاسخگویی به نیاز کاربران در خصوص استفاده از …

Read More »

حوزه علمیه نه تنها مردم، بلکه طلبه‌‌‌‌‌ها را هم از دست داده است!/ ما به طلبه تکلیفی می‌کنیم که خدا به پغمبرش آن را تکلیف نکرده!

منطق اجتهاد باید ارتقاء پیدا کند تا بتواند از عهده مسائل پیچیده فقه نظام بربیاید/ منظور امام از فقه سنتی خیلی وقت‌ها‌ در مواجهه با جریان‌ها‌ی روشنفکری بود

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمّدتقی اکبرنژاد مدیر مؤسّسه فقاهت و تمدن سازی که این روزها به ترویج افکار خود در دو دانش اصول و فقه می‌پردازد، کماکان تلاش وافری در عرصه تحوّل در حوزه دارد. او ضمن گفتگویی صریح به تحلیل و نقد اوضاع کنونی حوزه علمیه می‌پردازد. چندی قبل برش‌هایی از آن منتشر شد و در ادامه متن کامل این …

Read More »

عرضه شریعت بدون معیارهای اخلاقی بی‌فایده است/ آن مقدار که در مورد حجاب صحبت کردیم در مورد عفت مردان هم گفتیم؟!

چندهمسری در فقهِ اخلاقی/ ‌هادی سروش

نویسنده و پژوهشگر دینی اهمیت و ارزش حجاب را در دو بُعد انسانی و معنوی مورد بررسی قرار داد و گفت: حجاب عامل صلاح، سعادت و رشد معنوی انسان است و از سوی دیگر سبب حفظ زن در مقابل انسان‌‌‌‌‌های هوسران و هنجارشکن اخلاقی خواهد شد، اما در جامعه‌ای که تهمت، حرمت شکنی و اختلاس وجود دارد تأکید و تأیید …

Read More »

پنج نظریه تمدنی با رویکرد اسلامی/ ظرفیت نرم افزاری تمدن اسلامی در فقه شیعه

۵۰ اثر در دفتر تدوین متون درسی حوزه طراحی شده است/ تکمیل طرح جامع استادی حوزه تا سال آینده

اعرافی در خصوص نقش حوزه‌‌‌‌‌های علمیه شیعه در تمدن اسلامی گفت: در فقه شیعه مفردات نظام وجود دارد و تلاش کسانی مثل شهید صدر برای این بود که این مفردات تجمیع شود و وجود این نظامات نشان دهنده ظرفیت نرم افزاری برای تمدن اسلامی است که در فقه و اندیشه دینی ما وجود دارد لذا برای رسیدن به تمدن اسلامی …

Read More »

در اصول فقه، نباید تسلیم روش تجربیِ مرسوم شد

تولید دانش و مهارت متناسب با جامعه، موجب کارآمدی حوزه علمیه است

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از موضوعات بسیار مهم و کاربری در علم اصول فقه، کارکرد روش تجربی استقرائی در علم اصول است. اینکه آیا این روش، در علم اصول از کارکرد بالایی برخوردار است یا اینکه چنین روشی مختص به علوم دقیقه، مثل فلسفه و ریاضیات است، محل خلاف است. در این خصوص، گفتگویی با حجت‌الاسلام‌ والمسلمین، دکتر علیرضا پیروزمند، …

Read More »

ضرورت ورود فقه در تکامل نظام اجتماعی

ضرورت ورود فقه در تکامل نظام اجتماعی

شبکه اجتهاد: «فقه اجتماعی» از موضوعاتی است که با این عنوان، سابقه تاریخی زیادی ندارد؛ گرچه بسیاری از تعریف‌هایی که از فقه اجتماعی می‌شود؛ ناظر به مسائلی است که در حوزه فقهی ما سابقه بیش از هزار ساله دارد، ولی با این عنوان، امر جدیدی است که باید مورد دقت قرار گیرد. من پیش از ورود، به نکاتی اشاره‌‌‌‌‌ می‌کنم. …

Read More »

انقلاب فرهنگی با نظریه فقه الحکومه شهیدصدر

باید میان اجتهاد استنباطی و تدبیری ولایی تفکیک شود

ذبیح‌الله نعیمیان معتقد است هنگامی ما می‌توانیم انقلاب فرهنگی را در سطح تمامیت یافته‌ای تعریف کنیم که توانسته باشیم این نیازهای نو شونده را به دین به صورت مناسبی عرضه کنیم. شبکه اجتهاد: فقه‌النظریه که ایده شهید صدر در کتاب «اقتصادنا» است، اگر در عرصه‌های مختلف پیاده شود در عرصه تعلیم و تربیت در عرصه اقتصاد در عرصه امور فرهنگی، …

Read More »

پذیرش طلاب شیعه و سنی در دانشگاه مذاهب اسلامی

پذیرش طلاب شیعه و سنی در دانشگاه مذاهب اسلامی

دانشگاه مذاهب اسلامی از میان طلاب شیعه و اهل سنت، از طریق آزمون اختصاصی در سال تحصیلی ۹۷ -۹۸ در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در رشته‌های فقه و حقوق دانشجو‌‌‌‌‌ می‌پذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دانشگاه مذاهب اسلامی بر اساس مجوز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با نظارت سازمان سنجش آموزش کشور از میان طلاب حوزه‌‌‌‌‌های …

Read More »
Real Time Web Analytics