اجتهاد و اصول فقه

بدون دانش روانشناسی، عملیات استنباط کامل نیست!/ روانشناسی در همه ابواب فقه تأثیرگذار است

بدون دانش روانشناسی، عملیات استنباط کامل نیست!/ روانشناسی در همه ابواب فقه تأثیرگذار است

اختصاصی شبکه اجتهاد: با وقوع انقلاب اسلامی و تشکیل نظام جمهوری اسلامی، این پرسش به وجود آمد که آیا اسلام، نظام خاصی برای اداره جامعه در عرصه‌های مختلف دارد؟ در طول این سال‌ها اما اگرچه ایده‌های مختلفی در رابطه با نظام سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اسلام ارائه شد؛ ولی کمتر کسی به صرافت بیان رابطه بین اسلام و روانشناسی …

Read More »

شیعه و اهل‌سنت بخش‌هایی از یادگارهای پیامبر(ص) را مهجور کردند!/ ما در احکام اولیه هم عقب ماندیم!

احیای شعائر در دوران كرونا/ محمدرضا زائری

شبکه اجتهاد: وقتی یک جامعه دینی شعارگرا شود کمتر می‌تواند به عمق معانی و مفاهیم آموزه دینی و قرآنی رجوع کند؛ پس از آن است که اخباری مانند اختلاس، آزار جنسی، خیانت و…. هر روز بیشتر و بیشتر شنیده می‌شود و گوش به گوش می‌پیچد این جمله که «در برخی جوامع که مسلمان نیستند اسلام دیده می‌شود، اما در جوامع …

Read More »

از فهرست بی‌ضابطه تا بی‌توجهی به سنت فقهی

از فهرست بی‌ضابطه تا بی‌توجهی به سنت فقهی

شبکه اجتهاد: مجله خیمه در تازه‌ترین شماره خود، در کنار پرونده اصلی درباره حوزه علمیه خواهران، چند صفحه به آینده مرجعیت شیعه پرداخته و سرمقاله را هم به این موضوع اختصاص داده است. گرچه محمدرضا زائری در سرمقاله، این پرونده را به تناسب بضاعت ناچیز و توان اندک، بسیار ساده و مختصر دانسته، اما با اتکا به همان حساسیت و …

Read More »

انتشار مجموعه‌ی ۶ جلدی «النجف الأشرف وحوزتها»

انتشار مجموعه‌ی ۶ جلدی «النجف الأشرف وحوزتها»

عتبه‌ی مقدسه‌ی عباسیه (علیه‌السلام) اخیرا کتاب شش جلدی «نجف اشرف و حوزه‌ علمیه‌ی آن» (النجف الأشرف و حوزتها) را به قلم دکتر عبدالهادی حکیم منتشر کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جلد اول، «نجف اشرف و حوزه‌اش، مکان و مکین» به دنبال پاسخگویی به این سوال است که: حوزه‌ی نجف اشرف چرا و چگونه توانسته است طی هزار سال جایگاه …

Read More »

ابزار تحول در قالب قواعد فقهیه وجود دارد/ لازم نیست به ساختار فقهی دست بزنیم

فاضل خدوم و مروج خستگی‌ناپذیر دین و مذهب در جهان

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدفاضل حسینی میلانی، رییس کالج بین‌المللی مطالعات اسلامی، استاد حقوق و فلسفه اسلامی در کالج اسلامی لندن است. او متولد ۱۳۲۳ شهر کربلاست و علوم اسلامی را زیر نظر پدربزرگش آیت‌الله سید محمدهادی میلانی و آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی در حوزه نجف و خراسان فرا گرفته است. وی که دکترای فلسفه از دانشگاه آکسفورد دارد، اکنون …

Read More »

دو فصلنامه «فقه مقارن» در ایستگاه دهم

دو فصلنامه «فقه مقارن» در ایستگاه دهم

دهمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه مقارن»‎ دانشگاه مذاهب اسلامی به عنوان نخستین مجله تخصصی در حوزه فقه مقارن با مقالاتی از اساتید و صاحبنظران حوزه و دانشگاه در زمینه مباحث و مسائل مستحدثه از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی، با مدیرمسئولی محمدحسین مختاری و سردبیری عابدین مومنی چاپ و روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سرمقاله این …

Read More »

‌‌آیت‌الله حکیم خواستار پرهیز از شتاب در صدور فتوا شد

‌‌آیت‌الله حکیم خواستار پرهیز از شتاب در صدور فتوا شد

مرجع تقلید عراق با تاکید بر لزوم فراگیری دقیق علوم دینی از طلاب خواست تا از شتاب در صدور فتوا به شدت پرهیز کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌آیت‌الله سید محمد سعید حکیم از مراجع تقلید عراق در دیدار با طلاب جامعه المصطفی خواستار پرهیز از شتاب در صدور فتوا و احکام شرعی به دور از موازین شرعی شد. ‌‌آیت‌الله …

Read More »

تبیین خصوصی‌گرایی و جهانی‌گرایی اسلامی در کتاب جابرالعلوانی

تبیین خصوصی‌گرایی و جهانی‌گرایی اسلامی در کتاب جابرالعلوانی

کتاب حاضر سه ویژگی مهم دارد: نخست نگرش انتقادی به فقه سنتی، دوم تحلیل اثر عوامل تاریخی گوناگون در شکل گیری آن و سوم تبیین کوتاهی فقه در ایفای نقشی که در این روزگار. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب خصوصی گرایی و جهانی گرایی در اندیشه اسلامی معاصر اثر طاها جابر العلوانی ترجمه محمد حسین میرفخرایی با نظارت و ویرایش …

Read More »

گذر از اجتهاد متعارف؛ رسیدن به اجتهاد تمدن‌ساز

توجه به «فقه‌الوکاله» برای رفع پارادوکس در وکالت

هفته گذشته نشستی با سخنرانی آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور، با موضوع نگاه تمدنی اسلام، اجتهاد تمدن‌ساز و نقش انقلاب اسلامی برای تحقق تمدن اسلامی، به همت مؤسسه مفتاح (برگزارکننده دوره‌های آموزشی-پژوهشی علوم انسانی) برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مباحث مربوط به تمدن اسلامی چند سالی است که به طور جدی در عرصه فکر و نظر …

Read More »

در مسیر راه‌های بی‌رهرو

فقیه مکتب اعتدال؛ به مناسبت سالروز رحلت آیت‌الله سید احمد زنجانی

هرچند سید احمد زنجانی را با کتاب فارسی «الکلام یجرّ الکلام» می‌شناسیم، اما اهتمام این مجتهد اخلاق‌محور به پژوهش‌های متفاوتی همچون تفاوت‌های میان زن و مرد در احکام شرعی، استخراج مستثنی‌ها در فقه شیعه، تنظیم موضوعاتی که حکم مشترکی در فقه دارند، تفاوت‌‌های مبنایی و فتوایی سید صاحب عروه و آیت‌الله‌ سید ابوالحسن اصفهانی (بین السیدین) و … حاکی از …

Read More »

روش‌ها و دیدگاه‌های فقه‌الحدیثی علامه مجلسی

روش‌ها و دیدگاه‌های فقه‌الحدیثی علامه مجلسی

عبدالهادی فقهی‌زاده، نویسنده کتاب «علامه مجلسی و فهم حدیث» گفت: مرحوم مجلسی به این موضوع توجه داشته که روایات باید در راستای قرآن اخذ و تلقی شده و مورد اعتنا قرار گیرند. مبانی نظری و علمی علامه مجلسی، تأثیر مهمی در نوع نگرش‌ها و برداشت‌های او از روایات داشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، محمدباقر مجلسی، معروف به علامه مجلسی …

Read More »

«مشق اجتهاد» در چهار شهر کشور تجربه می‌شود/ جهش پژوهشی حوزه‌های علمیه از تابستان امسال

«مشق اجتهاد» در چهار شهر کشور تجربه می‌شود/ جهش پژوهشی حوزه‌های علمیه از تابستان امسال

به نظر می‌رسد، این روش، از انگیزه‌های دیگری که در این سال‌ها برای ترویج پژوهش به کار می‌رفته است مثل تشویق‌های مالی یا اجبارهای مدیریتی، روش بهتری باشد؛ یعنی کسانی که تابه‌حال وارد عرصه پژوهش شدند کمتر به دلیل جهات مالی یا اجبارهای مدیریتی بوده است. بلکه خودشان، علاقه پیدا کردند. ما هم در این کارگاه‌ها به دنبال علاقه‌مند کردن …

Read More »

جایگاه امام در حوزه نجف، به خوبی ثبیت شد

جایگاه امام در حوزه نجف، به خوبی ثبیت شد

شبکه اجتهاد: عالم نامدار زنده‌یاد آیت‌الله حاج حسین راستی کاشانی، از شاگردان مبرز حضرت امام خمینی در نجف بود. ایشان در گفت‌وشنودی که پیش روی شماست، به شمه‌ای از خاطرات خویش از سالیان حضور امام خمینی درنجف اشاره کرده است. شایان ذکر است که این گفت وشنود در دهه ۷۰ انجام شده وهم اینک به شما تقدیم‌ می‌شود. ‌‌به عنوان …

Read More »

آینده‌ٔ مرجعیت!/ محمدرضا زائری

آینده‌ٔ مرجعیت!/ محمدرضا زائری

شبکه اجتهاد: اساس دین‌داری و بنیان نظام اجتماعی مذهب در موقعیت‌های دور از خاندان پیامبر(ص)، بر حضور فعال و نقش‌آفرین مراجع تقلید است که حلقه‌ٔ ارتباط فکری و معنوی مردم با اولیای معصوم هستند. گاه این فاصله مکانی و جغرافیایی است، همچون عصر حضور مادی خاندان رسالت که مردم در مناطق دور به نمایندگان امامِ خود مراجعه می‌کردند و گاه، …

Read More »

این مرجعیت بود که به دنبال امام رفت

شبکه اجتهاد: این گفت‌وشنود، دو مناسبت دارد. اول: سالگرد رحلت حضرت امام خمینی و دوم: مراسمی که در روزهای گذشته برای بزرگداشت عالم خدمتگزار مرحوم آیت‌الله سیدعلی غیوری نجف‌آبادی برگزار شد. امید می‌بریم که انتشار این مجموعه خاطرات، برای تاریخ‌پژوهان انقلاب و سیره رهبرکبیر آن، مفید آید. به عنوان نخستین سوال، بفرمایید که کدام ویژگیهای اخلاقی و شخصیتی حضرت امام …

Read More »

امام تاکید داشتند حوزه مستقل باشد و ابراز نظرات علمی آزاد/ مباحث مهم امام در عرصه فقاهت و اجتهاد پیگیری نمی‌شود

امام تاکید داشتند حوزه مستقل باشد و ابراز نظرات علمی آزاد/ مباحث مهم امام در عرصه فقاهت و اجتهاد پیگیری نمی‌شود

امام خمینی هم روی انقلاب و حوزه علمیه زیاد اهتمام و تأکید داشتند و می‌خواستند حوزه مستقل باشد و ابراز نظرات علمی آزاد باشد. متأسفانه آن شور و نشاط و فعالیت علمی در حوزه چندان مشاهده نمی‌شود. حوزه برای پاسخگویی به نیازهای فراوان باید پر تلاش و جوابگو باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمد ابراهیم جناتی در دیدار جمعی …

Read More »

آینده مرجعیت؛ فرصت‌ها و تهدیدها

آینده مرجعیت؛ فرصت‌ها و تهدیدها

ماهنامه خیمه در شماره جدید خود، به آینده مرجعیت و شناسایی ۱۰ مرجع تقلید آینده پرداخته و فرصت‌ها و تهدیدهای این مسئله را به بحث گذاشته است. همچنین در پرونده‌ای ویژه به «حوزه خواهران» می‌پردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره ۱۲۶ ماهنامه دینی – فرهنگی خیمه (اردیبهشت و خرداد ۱۳۹۷) به صاحب ‌امتیازی و مدیرمسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا زائری …

Read More »

ظرفیت لازم برای الگوریتم اجتهاد، وجود ندارد!

ظرفیت لازم برای الگوریتم اجتهاد، وجود ندارد!

حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در سلسله جلسات «گفتمان معرفت» مرکز تحقیقات اسلامی (وابسته به آیت‌الله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی)، در جمع اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه مشهد، به بررسی ایده «الگوریتم اجتهاد» پرداخت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه در …

Read More »

نسخه‌‌ای نو یافته از میراث کهن حدیثی شیعه؛ الخطبه القاصعه

نسخه‌‌ای نو یافته از میراث کهن حدیثی شیعه؛ الخطبة القاصعة

شبکه اجتهاد: امروزه همۀ ما خطبۀ قاصعه را با آنچه سید رضی در نهج البلاغه نقل کرده می‌شناسیم اما حداقل تا قرن هفتم این خطبه فراتر از آنچه سید رضی در نهج البلاغه نقل کرده در اختیار محدثان بزرگ شیعه قرار داشت و بخش‌هایی غیر از آنچه سید رضی در نهج البلاغه نقل کرده را در کتاب‌های خود نقل و …

Read More »

گفتمان تمدن اسلامی؛ عامل اتحاد و انسجام

میان فقه، علم و نظامات عینی کشور پیوند درستی برقرار نیست/ ضرورت ایجاد شبکه علوم انسانی فقه‌محور

بنیان حرکت انبیاء (ع) که همان توحید است، بر اساس اتحاد و انسجام می‌باشد. توحید یعنی همه کثرات حول یک محور به وحدت برسد. شبکه اجتهاد: در باب اتحاد و انسجام اسلامی و اهمیت آن با حجت‌الاسلام ‌والمسلمین دکتر مصطفی جمالی از اعضای هیأت‌ علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم، گفت‌وگویی صورت پذیرفته که در ادامه متن آن را به نقل …

Read More »

دانشنامه امام علی(ع)، شناخت‌نامه موضوعی امام در شش هزار صفحه

دانشنامه امام علی(ع)، شناخت‌نامه موضوعی امام در شش هزار صفحه

این اثر شامل یکصد و سی مدخل اصلی و حدود سه هزار مدخل فرعی است که با همکاری بیش از دویست تن از دانشوران و استادان حوزه و دانشگاه تألیف شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، ایام ماه مبارک رمضان و  در آستانه قرار گرفتن سالروز شهادت مولی الموحدین حضرت علی علیه السلام بهانه‌ای است که پیرامون دانشنامه امام علی …

Read More »

«منطقه الفراغ» می‌تواند در محدوده واجبات و محرمات هم بیاید/ ریشه نظریه «منطقه الفراغ» را می‌توان در نظریات محقق نائینی یافت

سید-محسن-حسینی-فقیه

حجت‌الاسلام والمسلمین سید محسن حسینی فقیه در سلسله جلسات «گفتمان معرفت» مرکز تحقیقات اسلامی (وابسته به آیت‌الله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی)، در جمع اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه مشهد، به تبیین نظریه «منطقه الفراغ» در اندیشه شهید سید محمدباقر صدر پرداخت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه در این نشست علمی اظهار کرد: گاهی …

Read More »

امام خمینی، از فقه فردنگر تا فقه نظام‌‌‌مند/ دکتر محسن اسماعیلی

امام(ره) هیچگاه در زمان مبارزه علیه طاغوت با قیام مسلحانه موافقت نکرد/ هر اقدامی در جهت کمرنگ کردن نقش مردم برخلاف دستور اسلام است

شبکه اجتهاد: درباره حضرت امام خمینی (ره) هم دوستان و هم دشمنانشان اظهارات خواندنی و شنیدنی زیادی دارند و آنچه که از مجموع آنها برداشت می‌شود، این است که حضرت امام یک جامعیت کم نظیر دارد. حضرت امام قبل از هرچیز یک فقیه است؛ با اینکه رژیم شاه تلاش کرد جایگاه فقهی ایشان را فرو بکاهد، اما هرگز موفق نشد …

Read More »

ویژه‌نامه غروب آفتاب جماران در حوزه‌نت به‌روز شد

ویژه‌نامه غروب آفتاب جماران در حوزه‌نت به‌روز شد

به مناسبت سالگرد رحلت بنیانگذار کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی رحمه الله ویژه نامه “غروب آفتاب جماران (ویژه رحلت امام)” در پایگاه اینترنتی حوزه نت به‌روز شد. به گزارش شبکه اجتهاد، به مناسبت سالگرد رحلت بنیانگذار کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی رحمه الله ویژه نامه “غروب آفتاب جماران” در پایگاه اینترنتی حوزه نت به نشانی www.hawzah.net به روز شد. بر …

Read More »

بازشناسی «فقه امام خمینی» از منظر آیت‌الله مکارم

مطالبات بر زمین مانده امام خمینی از حوزه‌های علمیه

امام خمینی و نقش زمان و مکان در اجتهاد/ کرامت محوری در مبانی  فقهی امام خمینی/ امام و اهتمام به مصلحت مولی علیه/ شکوه مشارکت مردم در فقه سیاسی امام خمینی رحمه الله علیه/ خمینی کبیر و  قاعدۀ فقهی «وجوب حفظ نظام»/ قانون گرایی در اندیشه فقهی امام رحمه الله علیه. شبکه اجتهاد: همزمان با ایام سالگرد حضرت امام خمینی …

Read More »

جلوه‌هایی از روش تدریس یک استاد تمام عیار/ به خورشچف نمی‌شود گفت صلّ!

جلوه‌هایی از روش تدریس یک استاد تمام عیار/ به خورشچف نمی‌شود گفت صلّ!

اکثر علما در بحث اوامر و نواهی وقتی‌ می‌خواهند مثال بزنند‌ می‌گویند “به جدار نمی‌شود گفت نماز بخوان” چون دیوار قدرت تصمیم‌گیری ندارد؛ اما وقتی امام وارد این بحث شد، با مثالی‌ فرمود: “به خورشچف نمی‌شود گفت صلّ”. ما اصلاً نمی‌دانستیم این کلمه چیست. بالاخره رفتیم و پیدا کردیم و دیدیم. مثال‌هایی که امام برای تبیین بحث‌ می‌زدند، از یک …

Read More »

امام می‌فرمود دقت‌‌‌های اصولی و عقلی انسان را از حقیقت دور‌‌ می‌کند

امام می‌فرمود دقت‌‌‌های اصولی و عقلی انسان را از حقیقت دور‌‌ می‌کند

امام‌‌ می‌فرماید نه تفریط اخباری‌‌‌ها درست است و نه افراط اصولیین. ایشان حتی در سال‌‌‌های آخر‌‌ می‌فرمود گاهی این دقت‌‌‌های اصولی و عقلی مطرح در مباحث اصول، انسان را در فقه از حقیقت دور‌‌ می‌کند و ذهن عرفی و صاف انسان را به هم‌‌ می‌زند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بازخوانی اندیشه، آرا و سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(ره) …

Read More »

مجموعه آثار علمی آیت‌الله فیاض عرضه شد

مجموعه آثار علمی آیت‌الله فیاض عرضه شد

مجموعه آثار آیت‌الله شیخ محمداسحاق فیاض از مراجع تقلید ساکن نجف در قالب نرم افزار به دو زبان عربی و فارسی به‌تازگی از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) تولید شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، متن ۲۷ عنوان کتاب در ۵۴ جلد از آثار آیت‌الله شیخ محمداسحاق فیاض از شاگرد برجسته آیت‌الله خویی(ره)، به زبان عربی و فارسی در …

Read More »

برداشت جهاد ابتدایی از آیات قرآن دارای اشکالات متعدد است

برداشت جهاد ابتدایی از آیات قرآن دارای اشکالات متعدد است

حجت‌الاسلام قاضی‌زاده با اشاره به وجود چند دیدیگاه مختلف در مورد آیات جهاد گفت: برداشت جهاد ابتدایی از آیات جهاد، دارای اشکالات متعدد است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین کاظم قاضی‌زاده، استاد و محقق حوزه علمیه در ادامه جلسات تحلیل آیات جهادی قرآن در موسسه فهیم با اشاره به آیه ۱۹۳ سوره بقره گفت: روشن است که سیاق این …

Read More »

تئوری عدالت در حکومت اسلامی و ولایت فقیه/ محمدجواد فاضل لنکرانی

آيت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی به قوه قضائیه اعتبار بخشید/ فقیهی زمان شناس و همیشه در صدد مطرح کردن اندیشه‌‌ها و افکار جدید بود

شبکه اجتهاد: بحث و بررسی دربارۀ مشروعیت،[۱] بلکه لزوم حکومت اسلامی تحت زعامت فقیه جامع الشرایط از ابعاد گوناگون امکان پذیر است. جمعی از فقهای امامیه حکومت اسلامی و ولایت فقیه را از طریق حسبه یا تحت عنوان امر به معروف (این که حکومت اسلامی بالاترین و برترین معروف است) اثبات کرده اند. برخی دیگر آن را از طریق عقل …

Read More »
Real Time Web Analytics