اجتهاد و اصول فقه

در امور فقهی خبر واحد حجت است اما در مسائل عقلی، اعتقادی و کلامی خبر واحد مشکلی را حل نمی‌کند؛ الان ریشه همه کتابهای اعتقادی ما در کتب اربعه است، اما ما اکنون یک حلقه مفقوده بین کتب اربعه و اصول اربعمائه داریم که کتابخانه ملی وظیفه دارد با احیاء کتب خطی این سلسله اسناد را تثبیت کند تا این …

گاهی بین علوم عقلی و فقه تقابل مصنوعی ایجاد می‌کنند و در موضع دفاع از فقه، علوم عقلی را تحقیر می‌کنند و فتوا به کفر عالمان علوم عقلی می‌دهند؛ در حالی که هیچ تقابلی بین فقه و علوم عقلی نیست و عالمان علوم عقلی ما اغلب خود فقیه هستند. شبکه اجتهاد: مقام معظم رهبری در دیدار با دست اندرکاران برگزاری …

در روش عقلانیت دینی، نخست به‌اجمال می‌پذیریم که دین، امری عقلانی، مفید و بدون تناقض است، و سپس باورها و رفتارهای منسوب به دین را با همان عقلانیت می‌سنجیم. منطق این نوع ارزیابی و ارزش‌داوری، در خود دین صورت‌بندی می‌شود، نه در بیرون از آن؛ مشروط به آن‌که خردستیز نباشد؛ اگرچه گاهی گزیری از خردگریزی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، …

گفتگو درباره «اصول فقه» که دانشی کهن، پردامنه و نقش‌آفرین در عرصه استنباط احکام دینی و قوام شریعت است، در طول تاریخ وجود داشته و همچنان دغدغه صاحب‌نظران است. یکی از محورهای بایسته گفت‌وگوهای عالمانه که در به‌روزرسانی و کارآمدی آن تأثیر جدّی دارد، سخن گفتن از پارادایم‌های موجود و مطلوب در اصول فقه است. به جهت نقش پارادایم در …

رویکرد تقابلی افراط‌گرایان شیعه با علوم عقلی، تشابه کاملی با مواضع جریان وهابیت دارد و هر دو گروه مواضع و حتی بیان‌هایی مشابه با هم در مخالفت با علوم عقلی دارند. شبکه اجتهاد: هفته گذشته مقام معظم رهبری در دیدار دست‌اندرکاران همایش ملی حکیم طهران، بر توجّهِ حوزه‌ها به علوم عقلی و بخصوص فلسفه تأکید کردند، اما هم‌اکنون در حوزه‌های …

شبکه اجتهاد: شیعه در مواجهه با تحولات سده معاصر، مجموعه فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی و اجتماعی را داشته است که برخی از آنها موفقیت آمیز نبوده و شکستی را بدنبال داشته است اما در عین حال تجربۀ فرهنگی و معرفتی و تشکیلاتی تشیع را ـ که بخشی از آن تجربه شکست است – فربه و غنی بخشید و برخی هم …

عضو هیئت رئیسهٔ مجلس خبرگان رهبری گفت: پایگاه جامع الاحادیث در برگیرنده سرمایه‌های شیعی به زبان روز است. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌‌آیت‌الله سید احمد خاتمی عضو برجسته جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در آئین رونمایی از پایگاه جامع الاحادیث و نرم افزارهای معجم موضوعی بحارالانوار ۲ و معجم موضوعی کتب اربعه در مرکز کامپیوتری علوم اسلامی در قم گفت: …

رئیس شورای حوزه علمیه تهران گفت: امروز‌ نمی‌‌‌‌‌‌‌توان بدون استفاده از فلسفه برای جامعه فتوا صادر کرد. بنا بر این اهتمام به مبانی، موضوعات و مقولات باید در اولویت قرار گیرد. فقه قطعاً علم رکنی حوزه است، اما برای کمک به آن به دیگر علوم نیاز است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد، در اجلاسیه سالانه اساتید …

شبکه اجتهاد: شهید مرتضی مطهری را به حق‌ می‌‌‌‌‌‌‌توان کسی دانست که دغدغه عصری کردن دین از یک سو و تحفّظ بر اصالت دین از سوی دیگر دانست. این دوگانه عصری کردن دین و صیانت از اصالت دین رویکرد یا روشی بس سخت و پرهزینه است. اسلام هم قرائت‌های مختلف داشته است (اسلام فلسفی، اسلام عرفانی، اسلام فقهی و …) …

یکی از نگرانی‌های شهید مطهری این است که قسمت‌هایی از فقه ما با عدالت زاویه پیداکرده است. ایشان در این زمینه نقدهای جدی دارد. در برخی از مسائل فقهی و احکام شرعی به‌خصوص در قرآن کریم مستقیماً مسئله‌ی عدالت و در نقطه‌ی مقابل مسئله‌ی ظلم را داریم. آیا آنجایی که خداوند تعالی در قرآن مستقیماً مسئله‌ی عدالت را مطرح کرده، …

نخستین همایش واکاوی اصالت میراث حدیث شیعه با پیام آیت‌الله صافی گلپایگانی در مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام برگزار شد. در این همایش علمی تخصصی که در عالی ترین سطح اندیشمندان و صاحبنظران علمی شیعه برگزار شد، از کتاب اعتبار سنجی احادیث شیعه رو نمایی گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام محمد امیری سوادکوهی از پژوهشگران حوزوی، میراث حدیث …

شبکه اجتهاد: همایش «رسالت ماندگار» با موضوع «بزرگداشت آیت‌الله شهید سید محمد باقر صدر و خواهرش بنت‌الهدی صدر» در سالن همایش شهید بهشتی دانشگاه قم و به همت دانشجویان عراقی این دانشگاه و با همکاری نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه قم برگزار شد. بخوانید: شخصیت شهید صدر هم‌چنان مجهول‌الابعاد باقی مانده است/ عظمت جایگاه سید محمدباقر صدر در بیان آیت‌الله …

مرحوم آیت‌الله خویی حواشی را بررسی می‌کند و به آقای هاشمی می‌گوید: ده‌ها سال بعد از این محمدباقر صدر را خواهند شناخت. از ایشان سؤال می‌کند که چرا چنین مطلبی را بیان می‌کنید؟ و آیت‌الله خویی در جواب می‌گوید: ایشان در این حواشی به مطالب من اشکال کرده و نشان داده است که براساس مبانی خودم در اصول نباید به …

آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی، علامه مجلسی «رضوان‌الله‌علیه» را «مظلوم» خواند و از کسانی که بحارالأنوار این محدّث بزرگ جهان اسلام را تضعیف می‌کنند، انتقاد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی از مراجع تقلید شیعه در دیدار با مسئولان همایش «اصالت میراث حدیثی شیعه»، گفت: مرحوم مجلسی خیلی مظلوم واقع شدند و برخی از دانشگاهیان و مدّعیان …

شبکه اجتهاد: نخستین همایش تخصصی «واکاوی اصالت میراث حدیثی شیعه»، به همت موسسه امام‌هادی(ع) وابسته به دانشگاه امام صادق(ع)، با پیام حضرت آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی و با سخنرانی آیات و حجج‌اسلام استادی، مختاری، علیدسوت، مهدوی‌راد، احمدی و میرلوحی که با میزگرد علمی همراه بود، در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد و مورد استقبال حاضرین قرار گرفت. در …

علمای حدیث شناس و محققانی که به موازین رجالی و دقت‌های متنی و سندی مسلط هستند و نگاهی راهگشا و پایه‌ای به حدیث دارند به گونه‌ای که حدیث را در متن استنباط‌ها و دقایق خویش قرار می‌دهند و حفظ میراث حدیثی را در اولویت مطالعات و تحقیقات خویش می‌دانند انتظار می‌رود با نگاهی فرا سندی و واقع نگرانه با توجه …

علامه شهید، آیت‌الله سید محمدباقر صدر، یکی از اندیشمندان بزرگ مسلمان است که تاریخ در گذر زمان، شمار اندکی از این چهره‌ها را به خود دیده است. «مغز متفکر اسلامی» تعبیری است که امام خمینی درباره این شهید مظلوم به کار برده‌اند و همین تعبیر، عظمت شخصیت وی را به تصویر می‌کشد. چهره‌های نواندیش و متفکری مانند شهید صدر همواره …

شبکه اجتهاد: به زودی قرار است کتاب «اعتبارسنجی احادیث شیعه» به نگارش جناب آقای سید علی‌رضا حسینی شیرازی رونمائی شود. وی متولد سال ۱۳۳۹ در شیراز است. درس خارج فقه و اصول را در محضر حضرات آیات فاضل لنکرانی، تبریزی و شبیری زنجانی فراگرفت و موضوع تخصصی رجال و حدیث را در محضر حضرات آیات شبیری زنجانی و موسوی مددی …

آیت‌الله سبحانی گفت: در حالیکه عقل حجت الهی در فقه و عقاید است اما در کتاب اصول بابی به نام حجیت عقل نیست حتی شیخ انصاری این مساله را در رسائل در حاشیه قرار داده است درحالیکه باید برای حجیت عقل فصل جداگانه ای اختصاص دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی در همایش ملی حکیم طهران که …

شبکه اجتهاد: متن حاضر بخشی از مصاحبه‌ی تصویری مباحثات با حجت‌الاسلام والمسلمین رضا مختاری مدیر مؤسسه کتابشناسی شیعه است. علاقه‌مندان می‌توانند فایل تصویری کامل این مصاحبه را در سایت آپارات ملاحظه نمایند. از چه سالی به بحث نگارش و تحقیق علاقه‌مند شدید؟ مختاری: سال‌های ۶۳ و ۶۴ بود؛ در آن زمان در مدرسه‌ی آقای گلپایگانی به طلبه‌هایی که درسشان خوب …

آیت‌الله خامنه‌ای با تاکید بر لزوم شناساندن شخصیت و آراء بزرگان فلسفه تاکید کردند: فلسفه باید در حوزه‌ علمیه قم و همچنین حوزه علمیه تهران که روزگاری مرکز فلسفه بوده است، رواج پیدا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، بیانات حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران همایش حکیم تهران (نکوداشت مرحوم آقاعلی مدرس زنوزی) که در …

حضرت آیت‌الله وحید خراسانی با بیان اینکه علامه مجلسی با بحارش دین و مذهب را زنده کرد، گفت: کوچک شمردن زحمات علامه مجلسی در تألیف بحارالأنوار، نشانه‌ی جهالت است! به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین وحید خراسانی، در دیدار جمعی از دست‌اندرکاران همایش «واکاوی اصالت میراث حدیثی شیعه» با اشاره به ارزشمندی و در عین حال مشکل بودن کار حدیث …

آیت‌الله مهمان نواز بعد از پیروزی انقلاب، در شهریورماه ۱۳۵۹، با حکم امام خمینی(ره) به عنوان امام جمعه بجنورد منصوب شد و بعد از ۳۲ سال، به دلیل کهولت سن و وضع جسمانی، از این سمت کناره گیری کرد … شبکه اجتهاد: آیت‌الله حبیب الله مهمان نواز، نماینده مردم خراسان شمالی در چهار دوره مجلس خبرگان رهبری که ۳۲ سال …

رئیس هیأت‌مدیره موسسه امام هادی (ع) با بیان اینکه همایش «واکاوی اصالت میراث حدیثی شیعه» نهم اردیبهشت‌ برگزار می‌شود، با اشاره به کم‌لطفی‌هایی که به حدیث شده است گفت: برگزاری این همایش با هدف حفظ حدیث شیعه و تجلیل از جایگاه رفیع میراث شیعه یعنی احادیث نبوی برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی میرلوحی در نشست خبری …

حجت‌‌‌‌الاسلام رهدار گفت: یکی از استلزامات فقه تمدن ساز نظامات فقهی است. فقه موجود ما اساسا ناظر به نظام سازی نیست بلکه ناظر به احکام خرد است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «شاخصه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اجتهاد تمدن ساز» با ارائه احمد رهدار و نقادی محسن الویری و محمد حسین ملک زاده سه شنبه ۲۸ فروردین در دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم برگزار شد. …

شبکه اجتهاد: در این سنوات گاه، اینجا و آنجا، شاهد رفتارهای ناگواری در امر خطیر مرجعیت و برخورد با مقام مرجعیت هستیم؛ صحنه‌های ناگواری که از سر جهل و غفلت یا جهد و خصومت با این نهاد مقدس و پربرکت شیعی صورت می‌گیرد و اساس نهاد مرجعیت و ساحت مراجع عظام تقلید (دام ظلهم) را مخدوش می‌دارد، و مشاهده‌ی این …

از ویژگی‌های شخصیت علمی حضرت آیت‌الله سیستانی وارد کردن نظریات برگرفته از علوم دیگر به بحث فقه و اصول است؛ ایشان برخی از نظریات روان شناسی را به بحث وضع در علم اصول، رویکرد روان شناختی تفسیر گفتار را به بحث تعادل و تراجیح موسوم به «تعارض ادله» و راهنمای نظریه احتمال را به علم اصول وارد کردند و آن …

اگر اطلاق یا عموم حکمی ظالمانه باشد، به نظر ما، تحت قاعده نفی ظلم قرار می‌گیرد و لذا از اطلاق یا عموم دست برمی‌داریم. دقیقاً مثل قاعده نفی حرج، مثل جهاد که اصل آن حرجی است ولی لاحرج، اصل آن را برنمی‌دارد ولی قاعده لاحرج، اطلاق ادله جهاد را مقید می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع قاعده …

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان روش نظریه پردازی در علوم اجتماعی برگرفته از دیدگاه شهید صدر گفت: در نخستین مرحله، مسئله شناسی حائز اهمیت است که مدل مفهومی مسئله شناسی، محورهای شناخت مسائل کلان، گزینش مسئله‌ای راهبردی، پیامدشناسی مسئله، احراز اهمیت راهبردی مسئله و تبیین مسئله است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌‌‌‌‌الاسلام والمسلمین سعید بهمنی، …

شبکه اجتهاد: آیین نکوداشت مرحوم صاحب جواهر (آیت‌الله شیخ محمدحسن نجفی) با عنوان «عیار فقاهت» با  پیام حضرت آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپیایگانی و سخنرانی آیات و حجج‌الاسلام کریمی جهرمی، علیدوست و مبلغی؛ با حضور شخصیت‌‌‌های حوزوی و اساتید در مدرسه علمیه آیت‌الله گلپایگانی قم، به همت مدرسه عالی خاتم الاوصیاء برگزار شد و ابعاد مختلف شخصیتی و علمی مرحوم صاحب …