اجتهاد و اصول فقه

شبکه اجتهاد: دانش فقه، علم به احکام شرعی، حقوق و وظایف مکلفان در عرصه‌های مختلف حیات انسانی است و قلمرو آن از گهواره تا وفات انسان را شامل می‌شود. بر این اساس، دانش فقه، مهمترین دانش عملی اسلام و مؤثر در نظامات رفتاری فرد و جامعه است. دانش فقه، تاریخی به درازای فرهنگ و تمدن اسلامی دارد. با نزول وحی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌‌الاسلام والمسلمین مهراب صادق‌نیا متولد دزفول است. او سال ۶۴ برای تحصیل علوم دینی راهی حوزه علمیه قم شد و پس از اتمام دروس سطح از اساتید نام آشنایی چون حضرات آیات مکارم شیرازی، وحید خراسانی، شیخ جواد تبریزی و فاضل لنکرانی بهره برد. این دانش‌آموخته حوزه که دکتری جامعه‌شناسی فرهنگ را از دانشگاه علامه طباطبائی اخذ …

شبکه اجتهاد: مؤسس حوزه علمیه قم در بحث پیرامون دومین مقدمه از مقدمات انسداد به مبنای استادش میرزای شیرازی بزرگ (صاحب فتوای تحریم تنباکو) اشاره کرده و از روش استادش نتیجه گرفته که حتی اگر فقیهی غالبا به احتیاط قائل شود، باز هم اختلالی در نظام مسلمین و اعمال مذهبی آنان ایجاد نمی‌شود و از همین رو، این مقدمه‌چینی انسدادیون …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آقای امیرحسین ترکاشوند به مناسبت نیمه شعبان، مطالبی را در کانال اجتماعی خود بازنشر داده که یکی از چالشی‌ترین عنوان‌ها «وفات اول مهدی» است. وی بر اساس روایات امام باقر و امام صادق (علیهما‌السلام) مدعی است، (حضرت) مهدی دارای دو زندگی و دو وفات است و نتیجه گرفته، وفات اول ایشان در قرن سوم واقع شده است …

اثر حاضر با عنوان «اصول فقه تحلیلی» مباحث اصول فقه را با نگرشی به کاربرد آن‌ها در استنباط فقهی بررسی می‌کند. دفتر اول این مجموعه به تفسیر فقهی اختصاص دارد و به شناخت متن فقهی، اوصاف و قواعد حاکم بر تفسیر آن می‌پردازد. در این کتاب آخرین نظریات، جستارها و پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه مباحث الفاظ و تفسیر فقهی …

شبکه اجتهاد: دومین پیش اجلاسیه کرسی نظریه پردازی «تقنین تخصیص کتاب به خبر واحد» با همکاری هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره و مرکز نبراس، با ارائه استاد خالدغفوری و داوری اساتید: محمد قائینی، سعید واعظی، سید سجاد ایزدهی و سیف الله صرامی و نقادی اساتید: ‌‌‌علی رحمانی سبزواری، محمد محمدی قائینی و خادمی کوشا، یازدهم اسفندماه در …

استاد محمدجواد فاضل لنکرانی بر آن است که مقاصدیون در کشف تعداد ملاکات دچار تزلزل هستند و خلط مبحث در ارائه ملاکات احکام وجود دارد. همچنین این ملاکات احکام با ملاکات دین در مواردی تعارض وجود دارد. عدم وجود دلیل معتبر از قرآن و حدیث دال بر مشروعیت مقاصد الشریعه از موانع جدی مراجعه به فقه المقاصد است. به گزارش …

کتاب «مجموعه نکات و مطالب پیرامون روش تحصیل نجفی» اثر سیدایمان حسینی و مصطفی سلیمانیان در چهار فصل، از سوی انتشارات عزیزی روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هر شیوه آموزشی برای خود دارای امتیاز‌هایی است، اما در این میان برترین قله‌های فقه و اصول و تفسیر و فلسفه و کلام و عرفان، بزرگانی هستند که روش تحصیل …

در ادبیات فقهی و در لابه‌لای مباحث و ابواب مختلف، فقها تمایزهای متفاوتی برای انسان مطرح کردند که برخی ادله قطعی دارد و برخی اختلافی است. برای‌ به سامان رسیدن مباحث همان مبنی و روش شیخ انصاری تأسیس اصل را پیشنهاد می‌کنم. بعضی از فقها در این زمینه کارهایی کردند و تأسیس اصل نمودند که انسان به ماهو انسان حرمت …

مجله «مصباح ما» ویژه‌نامه همایش ملی بزرگداشت آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی (ره)، به سردبیری عباس مهدوی‌خواه در ۱۰۴ صفحه از سوی حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این ویژه‌نامه که در پاسداشت مقام مشکات معرفت و مصباح فضیلت انتشار یافته، دارای گفتارهایی از حضرات آیات، اساتید و حجج‌اسلام والمسلمین تحریری، محمود رجبی، شب‌زنده‌دار، اعرافی، مسعودی خمینی، رشاد، …

برای این جمله «اسلام هوالحکومه» باید سمینارها برگزار کرد تا به عمق این نگاه پی برد. بدون هیچ تعصّب علمی عرض‌ می‌کنم که این کلام را در سخن و نگاه هیچ فقیهی ندیدم. امام خمینی‌ می‌خواهد بگوید که دین برای تشکیل حکومت آمده است. مستندات قرآنی در این کلام امام خمینی وجود دارد؛ با وجود آیات متعدد در رابطه با …

استاد رضا استادی گفت: امام خمینی فرمود ما حوزه را لازم داریم و اهمیت حوزه به فقه و مقدمات فقه است؛ فقه هم فقه جواهری است یعنی در قم اگر تحولات در این مسیر و برای ترویج فقه و ملاشدن باشد، خوب است؛ لذا کسانی که دنبال تحول هستند، در هر تحولی باید یادشان باشد که آیا به فقه جواهری …

یکی از نوآوری‌های امام خمینی در عرصه فقاهت، گشودن افق‌های جدید در زمینه استنباط، با طرح مسئله نقش زمان و مکان در اجتهاد است. بااین‌که در آثار فقهای بزرگ شیعه در گذشته نیز اشاره‌هایی به این مسئله شده است؛ اما طرح روشن و دقیق و عملیاتی کردن آن در صحنه اجتماع از ابتکارات امام خمینی بود. خوانش و کاوش تاریخ …

اختصاصی شبکه اجتهاد: از آنجا که عمده ادله احکام فقهی لفظی می‌باشند پرداختن به مباحث صغروی و کبروی ظهورات نصوص شرعی، برای فقیهان امری لازم است و از همین روی مباحث الفاظ بخش مهمی از علم اصول را به خود اختصاص داده است. نکته‌ای که کار در این سنخ از مباحث را مقداری سخت و پیچیده ‌می‌کند، این است که …

مروری بر سه کتاب منتشرشده درباره‌ی حضرات آیات سیدمحمدتقی خوانساری، احمد خوانساری و علامه طباطبایی شبکه اجتهاد: مرزبان ایمان و یقین؛ عنوان کتابی است که در احوالات آیت‌ﷲ سید محمدتقی خوانساری نگاشته شده است. در این کتاب ۷۶۰ صفحه‌ای، احوالات این عالم برجسته از زبان افرادی که ایشان را رؤیت کرده‌اند و یا ذکری از ایشان شنیده‌اند بازگو شده است. …

وحدت رویه در فرآیند استنباط و در مواجهه با روایات در ابواب مختلف خصیصه‌ای است که در این مبنا به چشم‌‌ می‌خورد چراکه در مبانی دیگر غالباً فقهاء و صاحبان آن مبانی از روش اصولی خود در حجیت ظواهر و مفاهیم و خبر واحد و بحث‌های رجالی در مواجهه با روایات ابواب دیگر مثل روایات اعتقادی و اخلاقی و طبی …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: نمی‌توانیم علوم انسانی اسلامی را با فقه یکی بدانیم چون علم فقه دنبال پیدا کردن حکم شرعیِ فرعی، ولی علوم انسانی اسلامی دنبال توصیف، تبیین و پیش‌بینی افعال انسانی و البته تجویز در این زمینه است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مسعود فیاضی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه مهم‌ترین پرسش درباره این قاعده آن است که چگونه می‌توان دلیل عقلی مربوط به آن و مفاد قاعده را با تکیه بر دلایل عقلی تبیین کرد، افزود: معتقدم با تکیه بر مبانی قرآن‌شناسی می‌توان دلایل عقلی مناسبی ارائه کرد که مبنای مفاد نوینی برای این قاعده شود. به گزارش …

بیست و پنجمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی با نظارت «خالد الفیصل» امیر منطقه مکه مکرمه و با حضور «صالح بن عبدالله بن حمید» رئیس مجمع؛ «حسین ابراهیم طه» دبیرکل سازمان همکاری اسلامی؛ «قطب مصطفی سانو» دبیرکل این مجمع و دیگر شخصیت‌ها از کشورهای اسلامی از یکم اسفندماه در جده عربستان آغاز شد و استاد احمد مبلغی به‌عنوان نماینده جمهوری …

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه اگر دنیای امروز نیز وجود نمی‌داشت، موضوعات گذشته فقها نیاز به بررسی مجدد داشت؛ گفت: اگر فقیه بخواهد در موضوعات سیاسی ورود کند باید موضوعات شناسایی شود، برای مثال موضوع مشروطه که یک موضوع سیاسی بود بین فقها اختلاف به وجود آورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین آئین تجلیل برترین آثار …

متن کامل ۳۳۰ عنوان کتاب و رساله در ۹۰۴ جلد از مهم‌ترین مصادر روایی اهل‌سنّت و شیعه به تفکیک مذاهب امامیه، زیدیه و اسماعیلیه تا پایان قرن پنجم، در نرم‌افزار «جامع احادیث شیعه و اهل سنت (۲)» ارائه شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم رونمایی از نرم‌افزار «جامع احادیث شیعه و اهل سنت(۲)» با حضور استاد علیرضا اعرافی مدیر …

«حکم وضعی؛ هستی، چیستی، اقسام؛ با تاکید بر مبانی امام خمینی (ره)» برداشتی از دروس خارج اصول استاد محمدجواد فاضل‌لنکرانی به تقریر، ‌تحقیق و تعلیق حجت‌الاسلام سیدمرتضی میرزاده‌اهری روانه بازار کتاب شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از مباحث مهم علم اصول، بحث از چیستی و حقیقت حکم وضعی و نیز مصادیق آن است که آثار بسیار مهمی هم در …

شبکه اجتهاد: امروزه کمتر کسی را می‌شناسیم که با وحدت اسلامی یا تقریب مذاهب، اختلاف اصولی داشته باشد. به‌نظر می‌رسد که بسیاری از مخالفان وحدت یا تقریب، در اصل این کار و در ضرورتِ آن تردیدی ندارند. مخالفت‌ها یا تردیدها عمدتاً معطوف به برخی بانیان و مروجان تقریب یا برخی از گفتارها و رفتارهای تقریبی است. به‌عبارت دیگر، اعتراضات و …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با بیان اینکه ابتکارات اصولی امام از معاصرین و اقران خودش به‌مراتب بیشتر است، اظهار کرد: حق علمی امام در حوزه‌های علمیه و مراکز علمی واقعاً تضییع و به آن توجه نشده است. اگر ابتکارات امام از اول تا پایان علم اصول را با درجه اول‌های نجف در دوران خودش مقایسه کنیم، با آنکه …

مرحوم آیت‌الله حاج محمدحسن نجفی معروف به صاحب جواهر در روزهای آخر زندگیش، دستور داد مجلسی تشکیل شود که همه علمای طراز اول نجف در آن شرکت کنند. مجلس مزبور در خدمت صاحب جواهر تشکیل گردید؛ ولی شیخ انصاری(ره) در آن حضور نداشت. صاحب جواهر(ره) فرمود: «شیخ مرتضی را حاضر کنید». پس از جستجو و تفحص بسیار دیدند، شیخ در …

اولین همایش ملی «آینده پژوهی در فقه، حقوق و علوم سیاسی» با حمایت موثر ارگان‌ها، سازمان‌ها و مجامع علمی و دانشگاهی در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در دانشگاه محقق اردبیلی برگزار خواهد شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دانشگاه محقق اردبیلی با همکاری دانشگاه‌ها، ارگان‌ها و انجمن‌های علمی  «اولین همایش ملی آینده پژوهی در فقه، حقوق و علوم سیاسی» را در تاریخ ۲۰ …

شبکه اجتهاد: بحث فقه معاصر از اصلی‌ترین نیاز‌های حوزه امروز به شمار می‌رود. اگر به مسئله فقه به عنوان یک روش برای استنباط احکام شرعی و تکالیف نگاه کنیم، با عنایت به شرایط مختلف زندگی و تحولاتی که در زندگی فردی و اجتماعی بشر رخ داده، پی می‌بریم که مسئله فقه در دوره معاصر از ضرورت بسیار بالایی برخوردار است …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از سنت‌های قدیمی طلاب علوم دینی از دیرباز، اشتغال حداکثری در غالب ساعات شبانه‌روز به مباحث علمی و فروعات درس‌ها بوده است که قسمت عمده‌ای از گعده‌های آن‌ها را نیز به خود اختصاص داده است. لکن این سنت مبارکه طی سال‌های گذشته در بین طلاب مغفول یا متروک واقع شده است و بحث‌های علمی و فروعات …

دو نگاه نسبت به آینده فقه وجود دارد، یک نگاه معتقد است فقاهت موجود سنتی با شاخصه‌هایی چون تقلید و تعبد، جای خود را در آینده باز خواهد کرد که این نگاه خوش‌بینانه است؛ اما نگاه دوم که شاید قدری بدبینانه باشد می‌گوید ما در آینده با غول‌های بدیلی مثل بحث‌های حقوق بشری یا فقه‌های غیر منضبط مواجه خواهیم شد. …

در بزرگداشت صدمین سال تاسیس حوزه علمیه قم، تصحیح جدید از رساله «منتخب الرسائل» اثر آیت‌الله سید محمدکاظم طباطبایی یزدی، با حواشی آیت‌الله بروجردی و تحقیق حجت‌الاسلام والمسلمین میرزاعلی سلیمانی بروجردی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، رساله «منتخب الرسائل» از آثار سید یزدی با تعلیقات و حواشی آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی و تصحیح، تحقیق و …