اجتهاد و اصول فقه

شبکه اجتهاد: مطهری را به عنوان یک روحانی و اسلام شناس برجسته، به عنوان یک فیلسوف و متفکر ژرف اندیش، به عنوان یک استاد و نویسنده نمونه و به عنوان‌های دیگری از این قبیل شناخته‌ایم. اما شناخت او به عنوان یک مصلح اجتماعی، نیاز مغفولی است که به دو دلیل ضرورت مضاعفی یافته است. نخست آنکه مطهری از معدود متفکرانی …

عقیده دارم یک طلبه خوب کسی است که تاریخ تمدن بشری، تاریخ تمدن اسلامی، حتى تاریخ جاهلیت و احکام رایج دوره جاهلیت را بخواند و بداند. این نکته بسیار مهم است که یک فقیه بداند در عصر جاهلیت چه احکامی وجود داشته است و چه تحولی در عصر ظهور اسلام پیدا کرده است. باید فقیه بداند در جاهلیت چه قواعدی …

تاریخ‌‏گذاری روایات هم در شناخت جوانب روایات غیر معتبر سودمند است و هم در شناخت عمیق‌تر روایات معتبر؛ در روایات ضعیف، تعیین خاستگاه تاریخی و جغرافیایی روایت، برای شناخت جنبه‏‌های گوناگون جامعه‏، مکان و زمانی روایات ساختگی مفید است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، برخی اسلام پژوهان غربی بر مبنای تردید و تشکیک در وثاقت اسانید و نقل‌ها، روایات و احادیث …

آنچه بیش از همه در بحث اصول نقش متعارف را برجسته می‌سازد در بحث جمع عرفی است که بسیاری از مواقع می‌توانیم مطلق را بر متعارف حمل کنیم. نکته‌اش هم این است که اگر مدار جمع عرفی را اظهر و ظاهر بدانیم، ولو مطلقات و عمومات افراد نادر را هم شاملند، ولی ظهور مطلق و عموم نسبت به افراد نادر، …

کتاب «احادیث منفرد فقهی الزامی؛ رفتار شیخ صدوق و چگونگی تحلیل آن» اثر جدید استاد سیدعلیرضا حسینی شیرازی از سوی نشر رودآبی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در بستر اعتبارسنجی برآمده از مکتب متأخران، با دیدگاه‌هایی روبرو می‌شویم که با واقعیت‌های حاکم بر تاریخ اعتبارسنجی احادیث شیعه فاصله بسیاری دارند. به عنوان نمونه می‌توان به یکی …

شبکه اجتهاد: با وجود اینکه در سال‌های اخیر پژوهش‌های حدیث شناسی و اعتبارسنجی متون توجه بسیاری را به خود جلب کرد و ماهیت و طبیعت تعدادی از کتاب‌های حدیثی روشنتر شد اما متأسفانه همچنان شاهد این هستیم که عده‌ای بدون هرگونه احتیاط و توجه به مبانی صحت‌ اعتبار حدیث و منابع حدیثی هر پاره نوشته عربی را به توهم اینکه …

دوازدهمین شماره دوفصلنامه فرهنگی تقریرات، با آثار و گفتاری از اندیشوران حوزه و دانشگاه چاپ و در پیشخوان مطبوعات قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شماره دوفصلنامه «تقریرات» به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی علی اشرف فتحی، در ایام نوروز ۱۴۰۲ با طرح جلدی معنادار؛ با نوشته‌ها و گفتارهایی از: سید محمدهادی گرامی، سعید رضوی فقیه، محمد منصوری بروجنی، …

صالح المغامسی مفتی و مبلغ سرشناس سلفی، امام جماعت سابق مسجد قبا در مدینه منوره و از نزدیکترین چهره‌های سلفی به بن سلمان در یک برنامه تلوزیونی خبر از برنامه‌هایش برای تأسیس «مذهب جدید فقهی» در عربستان داد. به گزارش شبکه اجتهاد، المغامسی در یک شبکه سعودی با اشاره به اینکه «امیدوار است که مذهب اسلامی نوینی توسط او ایجاد …

رحیم‌پور ازغدی با اشاره به مباحث مرتبط شهید صدر درباره مسأله اجتهاد و فقه، ایده صدر در این موضوع را اینطور معرفی می کند: شهید محمدباقر صدر مطرح می‌کند خدای متعال در مناسبات اقتصادی، سیاسی، حقوقی، قضایی،‌ خانواده، بهداشت و مانند این‌ها چیزهایی به عنوان درست و نادرست مطرح کرده است باید ببینیم این احکام الهی را برای فهم دقیق‌تر …

حجت‌الاسلام والمسلمین الهی خراسانی تفسیر ترتیبی را با تفسیر موضوعی شهید صدر دارای ارتباط طولی عنوان کرد و گفت: تفسیر ترتیبی در مقدمه تفسیر موضوعی، نیازمند استفاده مفسر از اصول فقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی در نهمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی تفسیر موضوعی شهید صدر با عنوان «کارآیی دانش اصول فقه در تفسیر …

شبکه اجتهاد: چند روز گذشته مجدداً استاد سید منیر الخبّاز القطیفی شاگرد مطرح حضرت آیت‌الله سیستانی فتوایی از معظم‌له را رسانه‌‌ای کرد که در آن بر صحت عبادات اهل‌سنّت و اسلام حقیقی آنها تصریح می‌کرد. این فتوای کلیدی، علی‌رغم پیامدهای جدید و فراوانی که در همگرایی جهان اسلام دارد، پژواکی در مجامع داخلی و بویژه رسانه‌های جهان اسلام – که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: وجوب پوشش زن از نامحرم در غیر از وجه، کفین و قدمین از مسلمات فقهی بوده و هیچ اختلافی در آن از صدر اول تا به حال وجود ندارد که از آن به تسالم و ضررت فقهی تعبیر‌‌ می‌شود. تسالم از ادله غیر لفظی فقهی است که سبب قطع به حکم شرعی‌‌ می‌گردد و ارزش آن به …

شبکه اجتهاد: در جهان اسلام معاصر، اسلام سنّتی در مذاهب، شاخه‌‌ها و مناطق متعدد پیروان زیادی دارد؛ ولی بجاست «جامعه الازهر الشریف» را والاترین نماد اسلام سنّتی، برترین مفسّر، مرجع نهایی و فصل الخطاب این گفتمان در بین اهل سنّت دانست. جامعه الازهر به عنوان نماد اسلام اعتدالی با برداشت‌‌های تساهل آمیز و قرائت‌‌های تسامح اندود و با غلبه چهره …

تقیه راهکاری عقلانی، عقلایی و دینی، برای حفظ جان، مال و آبرو است و تا هنگامی که تقیه به وسیلهٔ کتمان و‌ توریه ممکن باشد نوبت به تقیه به معنای خاص نمی‌رسد. تقیه سیاسی و تعایش سلمی در عصر عدم بسط ید معصوم و به ویژه در عصر غیبت، حیرت و اضطرار یک تبصره و استثناء نیست؛ بلکه شیوه‌ای اساسی …

مرحوم قمی (ره) نکته مهمی بیان کردند و باید به آن دقت شود و باید اساس تقریب باشد این بود که تقریب با تذویب متفاوت است و باید مراقب بود که در تقریب دچار تذویب نشویم. نباید به دنبال این باشیم که سنی را شیعه و شیعه را سنی کنیم. تقریب با حفظ تمام مذاهب است؛ لانّ ما یجمعنا اکثر …

 عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده تاکید کرد که فقهای زن حق دارند فتوا بدهند ولی شأن ولایی و مرجعیت ندارند همچنین حجت‌‌الاسلام محمدهادی فاضل، استاد حوزه علمیه قم معتقد است که باید بین افتا و مرجعیت تفکیک شود زیرا خیلی از فقها شان افتاء داشتند ولی مرجع نبودند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌‌الاسلام والمسلمین مهدی سجادی‌امین، عضو هیئت …

مشاور عالی رئیس مجمع جهانی اهل بیت (ع) با بیان اینکه تعریف واحدی در فقه برای عرف بیان نشده است، گفت: اگر عرف را چیزهایی بدانیم که در فطرت به ودیعت نهاده شده، جایگاه خاص و ویژه برای خودش پیدا می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «جایگاه عرف در فقه»، با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین احمد احمدی‌تبار، استاد حوزه علمیه قم …

این اثر کوشیده است در مرحله نخست ثابت کند اهل بیت(ع) دست‌کم برای تفهیم دیگران یا اقناع منکران، احکام شرعی را از قرآن استنباط و استکشاف می‌کردند. سپس به روش‌های استنباط ائمه(ع) (تطبیق، تعلیل و تفسیر) و قواعد به کار رفته در هر روش، با توجه به نمونه‌های متعدد پرداخته است. به گزاش شبکه اجتهاد، چگونگی بهره گیری اهل بیت(ع) از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فاضل محترم جناب آقای صالح رحمتی پیرامون «نظریۀ اضطرار» حاشیه‌ای بر فرمایش استاد عندلیب همدانی با عنوان «اضطرار در عصر اقتدار اسلام!» مکتوب کرده است که از سه جهت سزاوار بررسی می‌باشد. جهت اول؛ نکات روش‌شناختی ۱. روش صحیح نقد اقتضا می‌کرد در ابتدا تبیین صریح و دقیقی از مسلک اضطرار صورت می‌گرفت، سپس با رعایت انصاف …

شبکه اجتهاد: دانش فقه، علم به احکام شرعی، حقوق و وظایف مکلفان در عرصه‌های مختلف حیات انسانی است و قلمرو آن از گهواره تا وفات انسان را شامل می‌شود. بر این اساس، دانش فقه، مهمترین دانش عملی اسلام و مؤثر در نظامات رفتاری فرد و جامعه است. دانش فقه، تاریخی به درازای فرهنگ و تمدن اسلامی دارد. با نزول وحی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌‌الاسلام والمسلمین مهراب صادق‌نیا متولد دزفول است. او سال ۶۴ برای تحصیل علوم دینی راهی حوزه علمیه قم شد و پس از اتمام دروس سطح از اساتید نام آشنایی چون حضرات آیات مکارم شیرازی، وحید خراسانی، شیخ جواد تبریزی و فاضل لنکرانی بهره برد. این دانش‌آموخته حوزه که دکتری جامعه‌شناسی فرهنگ را از دانشگاه علامه طباطبائی اخذ …

شبکه اجتهاد: مؤسس حوزه علمیه قم در بحث پیرامون دومین مقدمه از مقدمات انسداد به مبنای استادش میرزای شیرازی بزرگ (صاحب فتوای تحریم تنباکو) اشاره کرده و از روش استادش نتیجه گرفته که حتی اگر فقیهی غالبا به احتیاط قائل شود، باز هم اختلالی در نظام مسلمین و اعمال مذهبی آنان ایجاد نمی‌شود و از همین رو، این مقدمه‌چینی انسدادیون …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آقای امیرحسین ترکاشوند به مناسبت نیمه شعبان، مطالبی را در کانال اجتماعی خود بازنشر داده که یکی از چالشی‌ترین عنوان‌ها «وفات اول مهدی» است. وی بر اساس روایات امام باقر و امام صادق (علیهما‌السلام) مدعی است، (حضرت) مهدی دارای دو زندگی و دو وفات است و نتیجه گرفته، وفات اول ایشان در قرن سوم واقع شده است …

اثر حاضر با عنوان «اصول فقه تحلیلی» مباحث اصول فقه را با نگرشی به کاربرد آن‌ها در استنباط فقهی بررسی می‌کند. دفتر اول این مجموعه به تفسیر فقهی اختصاص دارد و به شناخت متن فقهی، اوصاف و قواعد حاکم بر تفسیر آن می‌پردازد. در این کتاب آخرین نظریات، جستارها و پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه مباحث الفاظ و تفسیر فقهی …

شبکه اجتهاد: دومین پیش اجلاسیه کرسی نظریه پردازی «تقنین تخصیص کتاب به خبر واحد» با همکاری هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره و مرکز نبراس، با ارائه استاد خالدغفوری و داوری اساتید: محمد قائینی، سعید واعظی، سید سجاد ایزدهی و سیف الله صرامی و نقادی اساتید: ‌‌‌علی رحمانی سبزواری، محمد محمدی قائینی و خادمی کوشا، یازدهم اسفندماه در …

استاد محمدجواد فاضل لنکرانی بر آن است که مقاصدیون در کشف تعداد ملاکات دچار تزلزل هستند و خلط مبحث در ارائه ملاکات احکام وجود دارد. همچنین این ملاکات احکام با ملاکات دین در مواردی تعارض وجود دارد. عدم وجود دلیل معتبر از قرآن و حدیث دال بر مشروعیت مقاصد الشریعه از موانع جدی مراجعه به فقه المقاصد است. به گزارش …

کتاب «مجموعه نکات و مطالب پیرامون روش تحصیل نجفی» اثر سیدایمان حسینی و مصطفی سلیمانیان در چهار فصل، از سوی انتشارات عزیزی روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هر شیوه آموزشی برای خود دارای امتیاز‌هایی است، اما در این میان برترین قله‌های فقه و اصول و تفسیر و فلسفه و کلام و عرفان، بزرگانی هستند که روش تحصیل …

در ادبیات فقهی و در لابه‌لای مباحث و ابواب مختلف، فقها تمایزهای متفاوتی برای انسان مطرح کردند که برخی ادله قطعی دارد و برخی اختلافی است. برای‌ به سامان رسیدن مباحث همان مبنی و روش شیخ انصاری تأسیس اصل را پیشنهاد می‌کنم. بعضی از فقها در این زمینه کارهایی کردند و تأسیس اصل نمودند که انسان به ماهو انسان حرمت …

مجله «مصباح ما» ویژه‌نامه همایش ملی بزرگداشت آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی (ره)، به سردبیری عباس مهدوی‌خواه در ۱۰۴ صفحه از سوی حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این ویژه‌نامه که در پاسداشت مقام مشکات معرفت و مصباح فضیلت انتشار یافته، دارای گفتارهایی از حضرات آیات، اساتید و حجج‌اسلام والمسلمین تحریری، محمود رجبی، شب‌زنده‌دار، اعرافی، مسعودی خمینی، رشاد، …