اجتهاد و اصول فقه

کتاب «روش نقد لفظی احادیث در جواهرالکلام» از سوی مرکز پژوهش‌های دانشگاه علوم اسلامی رضوی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز پژوهش دانشگاه علوم اسلامی رضوی، در عرصه حدیث پژوهی به بررسی تمام ابواب فقهی کتاب جواهر الکلام پرداخته که بر این اساس کتاب «روش نقد لفظی احادیث در جواهرالکلام» را تالیف و منتشر کرده است. این کتاب به قلم دکتر علی‌اکبر حبیبی مهر از دانش آموختگان دانشگاه رضوی به همراه دکتر علی دلبری، دانشیار و دکتر سید جعفر علوی، استادیار دانشگاه رضوی به رشته تحریر درآمده است که دواری علمی آن به عهده حجج‌اسلام حسن نقی‌زاده استاد دانشکدۀ …

حجت‌الاسلام رهدار می‌گوید: فقها نمی‌خواهند از دایره احکام فراتر بروند و نظریه فقهی و مقاصد دین را فهم کنند. انگیزه‌ای ندارند؛ چون و در این صورت فقه یک فقه حداقلی کوچکی می‌شود که متأسفانه نهاد فقاهت به دلیل چنین مشکلاتی زبان معاصر خود را از دست داده است. زبان فقاهت ما زبان معاصر نیست حتی نمی‌تواند با لایه دیندار جامعه نسبت برقرار کند. به گزارش شبکه اجتهاد، وقتی می‌خواهی حرکتی را آغاز کنی، همیشه با اوج مخالفت‌ها روبرو خواهی شد. اولین موضوع در حرکت، جنبش و تحول، تغییر است. فقه نیز از این قاعده استثنا نیست. انقلاب اسلامی ایران که …

نشست خبری «جشنواره فراخوان آثار موضوع شناسی نیم قرن اخیر در جهان اسلام» به همت مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی و با حضور اصحاب رسانه در سالن جلسات مؤسسه مو ضوع شناسی احکام فقهی برگزار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست ابتدا حجت‌الاسلام والمسلمین حجت‌الله بیات ضمن معرفی مؤسسه و بیان مأموریت آن، به اهمیت و اهداف طرح اشاره و آن را اولین جشنواره در نوع خود معرفی نمود. مدیر مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی در ادامه نسبت به ضرورت و اهمیت طرح و همچنین هدف از اجرای آن پرداخت که برخی از اهداف به این شرح بیان …

رئیس اسبق دانشگاه مذاهب اسلامی، اظهار کرد: تلاش‌های تقریبی نادرشاه به نتیجه مطلوب نرسید اما باعث شد فقهای شیعه مطالعه کنند و به نقاط ضعف و قوت یکدیگر بنگرند و نهضت علمای اصولی در برابر فقهای اخباری شکل گیرد و با قدرت استدلال، مذهب شیعه را از حالت اخباری‌گری به اصول‌گرایی تغییر دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «حافظه تقریبی» از سوی دانشگاه مذاهب اسلامی با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بی‌آزار شیرازی رئیس اسبق دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شد  که در ادامه گزارش آن را می‌خوانید: از آنجایی که در زمان عباسیان دولت اسلامی دارای فرهنگی بود که مایه وحدت …

مرکز تخصصی آخوند خراسانی، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، در رشته تخصصی «فقه مقارن» از طلاب علاقه مند جهت ثبت نام در آزمون سطح چهار حوزه دعوت به عمل می‌آورد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز تخصصی آخوند خراسانی ره وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی، با در اختیار داشتن ۵ گروه آموزشی علوم قرآن و حدیث، فقه و مبانی اجتهاد، فلسفه و کلام اسلامی، اخلاق، تعلیم و تربیت اسلامی و فرهنگ و ارتباطات اسلامی و ۱۱ عضو هیئت علمی و قریب به ۵۰ استاد پیوسته، به طراحی و برگزاری رشته‌های گوناگون علوم اسلامی …

حجت‌الاسلام عبداللهی گفت: کبرای نهفته در تواتر نظام مند، شبیه کبرای برهان نظم است که این نظم و هماهنگی نه می‌تواند صدفه و اتفاق باشد و نه خلق جاعلان و کذابین، بلکه همان گونه که از نظم این عالم به وجود ناظمی حکیم پی می‌بریم، از نظم و نظام روایات نیز به مصدری معصوم و حکیم یقین پیدا می‌کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام یحیی عبداللهی، عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی چندی قبل در نشست علمی ترویجی «نظریه تواتر نظام مند در روش شناسی فقه نظام» که در محل مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) برگزار شد، به …

‌آیت‌الله شبیری زنجانی بر لزوم استمرار سنت مباحثه در حوزه علمیه تاکید کرد و گفت: مباحثات علمی یکی از خصوصیات ممتاز حوزه‌های علمیه بود که متاسفانه کم رنگ شده است. سیاست گذاری مسئولان حوزه باید به سمتی باشد که این ویژگی ممتاز تقویت شده و حفظ شود. با مباحثات ذهن طلبه به پختگی می‌رسد. مباحثه خصوصیتی دارد که در درس استاد نیست. انسان در مقابل کلام استاد تسلیم است؛ اما در مباحثه طلبه به نقد و بررسی مطالب و گفتگو با طرف مقابل خود می‌پردازد. این گفتگوی علمی ذهن او را جولان داده و به او قدرت تحلیل می‌دهد. به …

«تعادل و ترجیح» و «اجتهاد و تقلید» دو مبحث پایانی مباحث اصول است که امام خمینی (ره) پس از تدریس، به تألیف و نگارش آنها موفق گردید. این دو مبحث یک جلد از دوره شش جلدی اصول فقه ایشان می‌باشد که در این معرفی به گزارش محتوای آنها اقدام شده است. شبکه اجتهاد: جلد ششم از دوره اصول فقه امام خمینی بر اساس چاپ «موسوعه پنجاه جلدی» در بردارنده دو بحث مهم پیرامون دو مسئله دانش اصول فقه می‌باشد؛ یعنی بحث و بررسی مسئله «تعادل و ترجیح» و مسئله «اجتهاد و تقلید». حضرت امام در پایان رساله تعادل و ترجیح …

عضو هیئت علمی جامعه المصطفی (ص) گفت: تصور نشود که تطوراتی که در فقه از آن بحث می‌کنیم، معنای آن این است که ما دست از ادله فقهی و روش اجتهاد سنتی برداشته‌‌‌‌‌‌‌ایم بلکه پاسخگویی به مسائل مستحدثه در قالب همان فقه جواهری است. ما در مواجهه با مسائل مستحدثه، ابتداءً سراغ همان روش‌‌‌‌‌‌‌های اجتهادی می‌رویم. اول می‌بینیم این موضوع با ضروریات دین چه خصوصیاتی پیدا می‌‌‌‌‌‌کند. آیا جزء ضروریات هست یا خیر. اگر یک موضوع از ضروریات دین باشد، دیگر اجتهادبَردار نیست تا فقیهی بخواهد مبتنی بر مسائل اجتهادی، خلاف آن فتوا بدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه گفت: ما برای حکم شناسی نباید از این عناصر غافل باشیم: ۱. روح حاکم بر شریعت مرتبط با مساله ۲. احکام عقلانی و عقلایی برای خروج از بن بست‌‌ها ۳. نگاه مجموعی و کلان به ادله عقلیه و نقلیه. لذا وارد گود مسائل مستحدثه شدن با همان اسلوبی که در مسائل معمولی وارد می‌شویم چندان نتیجه بخش نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد عندلیب همدانی در مدرسه رمضانیه فقه سلامت که توسط هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان در حال برگزاری است، ضمن بررسی فقهی موضوع تغییر جنسیت …

شهید صدر روز پیروزی انقلاب در درس وارد می‌شود‌‌‌‌‌ و به شاگردانش اشاره می‌کند که دیگر انقلاب اسلامی پیروز شد، هدف از مرجعیت پیروزی اسلام است، نه پیروزی اشخاص؛ از امروز همه ما باید مرجعیت امام خمینی را تبلیغ کنیم و کسی حق ندارد مرجعیت من را تبلیغ کند. بعد این را در قالب نامه‌ای با امضای ابوکم (پدر شما)، فرستاد و اطرافیان شهید صدر گفتند که اجازه بدهید که ما شما را شخص دوم مطرح کنیم. شهید صدر فرمود نه، شخص دوم بعد از امام خمینی باید یکی از شاگردان امام خمینی باشد و در تهران هم زندگی کند …

استاد اراکی با اشاره به کار حزبی و تشکیلاتی گفت: شهید صدر مرجعیت و حوزه را فرا حزبی‌ می‌دانست اما در عین حال معتقد بود حوزه نیز باید کاری منسجم انجام دهد و مرجعیت باید محور حوزه باشد. همچنین استاد سبحانی گفت: اعتقاد دارم شهید صدر در حوزه روش به دنبال پایه‌گذاری یک روش جدید در کلام بود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «یاد صدر» به مناسبت چهل و دومین سالگرد شهادت آیت‌الله سیدمحمد باقر صدر با حضور فضلا و طلاب در پژوهشگاه باقرالعلوم (ع) قم برگزار شد و استاد محسن اراکی با موضوع «جایگاه شهید صدر در تحول حوزه» …

کتاب «تعامل متقابل کتاب و سنت» اثر استاد علی نصیری در ۱۷ فصل و ۶۴۸ صفحه، از سوی نشر وحی و خرد وابسته به موسسه معارف و خرد انتشار یافت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از مباحثی که از دیر زمان توجه اندیشمندان را در کنار کنکاش‌های مستمر پیرامون قرآن و سنت، به خود جلب کرده ترسیم نوع رابطه آن‌ها نسبت به یکدیگر و نقش متقابل‌شان در عرصه دین شناخت بوده است. آیا قرآن و سنّت به عنوان دو رهنمود مستقل و جدا از یکدیگر ترسیم دین و شریعت را بر عهده دارند یا آن که با کمک و یاری …

شبکه اجتهاد: خبر شهادت و مضروب شدن سه تن از فاضلان حوزه آن هم با زبان روزه و در حرم نورانی رضوی (ع) موجی از تأثر و تالم را در میان دبن داران برانگیخت. صحنه در خون غلتیدن شهیدی در صحن رضوی و زخمی شدن دو عزیز دیگر دل هر انسان آزاده‌ای را متاثر می‌سازد تا چه رسد به دل مؤمن دل داده به اهل‌بیت (ع)! همه شواهد کافی دلالت دارند که فرد ضارب تکفیری است. خدایش لعنت کند و در عذاب ابدی جاودانه سازد! اما باید پرسید چرا اگر کسی که با مکتب اهل‌بیت (ع) دشمنی دارد، به سراغ …

شبکه اجتهاد: بی‌تردید از آغازین روز‌های پیروزی انقلاب ‌اسلامی، مواجهه نرم و سخت با روحانیت، به عنوان مؤثر‌ترین نیرو در این حرکت عظیم و تاریخی، مطمح نظر دشمنان و بدخواهان بوده است. این حرکت در دهه نخست استقرار نظام، عمدتاً از طریق گروهک‌های رانده شده از سوی مردم و به صورت حذف فیزیکی نمایان شد و بسا چهره‌های نمادین علم و جهاد را از مردم گرفت. در آن دوره به همت نهاد‌های امنیتی و البته همکاری مؤثر مردم، موج ترور رو به بن‌بست نهاد و جنگ با متولیان دین، عمدتاً به حیطه تبلیغات و شایعه‌پراکنی منحصر شد. در دو دهه …

حجت‌الاسلام زائری گفت: مهمترین ویژگی شهید صدر پیدا کردن چارچوبی منسجم از دستگاه فکری اسلام است. شهید محمدباقر صدر توانست پیام دین را برای انسان امروز بیان کند؛ این مهمترین جنبه شهید صدر است و دریغ و افسوس از اینکه جنایت وحشتناک صدام فرصت نداد که این شخصیت بی‌نظیر بتواند این دستگاه فکری را بیشتر تبیین کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری، دکتری علوم ادیان و مدیرمسئول ماهنامه خیمه سخنران نخستین جلسه از سلسله نشست‌های علمی «اندیشه صدر» با عنوان «شخصیت‌شناسی شهید صدر» که به مناسبت فرا رسیدن سالگرد شهادت شهید سید محمدباقر صدر به همت پژوهشگاه …

کتاب «قاعده تقیه» اثر استاد سیدمجتبی نورمفیدی و تنظیم و تدوین حجت منگنه‌چی به همت مؤسسه بوستان کتاب در پنج فصل و ۳۶۰ صفحه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، امروز موضوعات بحث انگیز و اختلافی در حوزه معارف و احکام کم نیستند و چنانچه دامنه تقیه را شامل پیروان مذهب اهل بیت(ع) نیز بدانیم، گستره وسیعی از امور را در بر می‌گیرد و به دنبال آن سؤالات و شبهاتی پدید می‌آید که باید چاره ای بر آن‌ها اندیشید. از جمله این موضوعات «قاعده تقیه» است. قاعده تقیه در بعد اجتماعی و سیاسی کاربرد دارد و می‌توان آن را در …

شبکه اجتهاد: میزان استفاده از کلمه «اجماع» و ترکیب‌های دیگر آن، در کتب فقهی و اصولی فراوان است. دسته‌بندی این حجم که بالاتر از صدهزار استعمال را شامل می‌‌شود، کار یک گروه تحقیقاتی است. اما این مسیر صعب، سبب‌‌‌ نمی‌شود که مسئله اجماع مورد پژوهش و کاوش قرار نگیرد. در یک کار پژوهشی پیرامون «اجماع مدرکی» به بررسی اجماعات مورد ادعا و استناد فقها از شیخ صدوق تا فیض کاشانی پرداختم که شامل ۹۰۰۰ فیش تحقیقاتی می‌‌‌گشت. گزارش اولیه‌‌‌ای از این حجم استعمالات به دست آمد که آن را تقدیم می‌‌کنم و در نهایت جمع‌بندی مختصری پیرامون «حجیت اجماع مدرکی» …

یازدهمین شماره مجله تقریرات با پرونده ویژه‌ درگذشت آیت‌الله‌ صافی گلپایگانی، پرونده «ارسطو در فیضیه» درباره تأثیرات منطق ارسطویی بر دانش‌های اسلامی و پرونده‌ ویژه ظهور مجدد طالبان در افغانستان و فعالیت بنیادگرایان اسلامی در کردستان ایران و نیز پرونده‌ای از دیروز و امروز زیدی‌گری، با آثار و گفتاری از اندیشوران حوزه و دانشگاه چاپ و در پیشخوان مطبوعات قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شماره مجله فرهنگی «تقریرات» به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی علی اشرف فتحی، در ایام نوروز ۱۴۰۱ در ۵۲ صفحه و با قیمت ۳۰ هزار تومان روانه بازار مطبوعات شد. این شماره موضوعات ذیل …

«روش‌ شناسی نقد احادیث» به قلم استاد علی نصیری حاوی بازکاوی روش نقد و تبیینِ فهم روایات است. بخشی از مباحث کتاب در حوزه‌ی حدیث به دو بخش «روش‌ شناسی نقد روایات» و «مبانی و قواعد فهم روایات» اختصاص دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، ویراست جدید کتاب «روش شناسی نقد احادیث» اثر استاد علی نصیری توسط انتشارات وحی و خرد وابسته به موسسه معارف وحی و خرد انتشار یافت.  در بخشی از مقدمه این کتاب چنین آمده است: برای این کتاب، ویژگی‏‌ها و نوآوری‏‌های ذیل را می‌‏توان برشمرد: ۱. در فصل دوم کتاب با عنوان «آسیب شناسی روایات»، آسیب‏‌هایی؛ همچون …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله بروجردی از زمان تحصیل چه در اصفهان و چه در نجف اشرف یک شخصیت مبرز بوده‌اند. بعد هم که از نجف برمی‌گردند به بروجرد می‌روند و سال‏ها در آنجا تدریس می‌کردند. حاشیه کفایه ایشان که در واقع تقریر است اما به عنوان حاشیه کفایه چاپ شده است، ملخص درس اصول ایشان در بروجرد است. بعد هم به خاطر خیلی از مسائل که نمی‌خواهیم وارد آنها شویم، بزرگانی در قم به این نتیجه می‌رسند که ایشان را دعوت کنند تا به قم بیاید. وقتی ایشان به قم آمد، جهات سیاسی ـ اجتماعی و فقاهت و نوآوری‏های ایشان …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی بر اساس این نگاه که علم فقه یک علم تاریخی است، در قواعد تفسیر متون هم با دیگران فرق‌هایی دارد. مثلاً ایشان بر این نکته اصرار دارد که باید به فضای صدور روایات توجه شود، برخی از فقها کم و بیش این را گفته اند، ولی اینقدر تقید و پایبندی کمتر از کسی دیده شده است و مرحوم آقای بروجردی از این جهت مُصِر هستند. ایشان به این روایت در رجال کشی استناد می‌کنند «لا یکن الرجل منکم فقیهاً حتی یعرف معاریض کلام» ما شما را فقیه حساب نمی‌کنیم، تا زمانی که معاریض کلام …

شبکه اجتهاد: «قبسات من علم الرجال» تقریری از بحث‌های رجالی استاد سیدمحمدرضا سیستانی؛ فرزند آیت‌الله‌ سید علی سیستانی است که جلد اول و دومش در سال ۲۰۱۶ منتشر شد و جلد سوم نیز در سال ۲۰۲۲ انتشار یافته است. این کتاب به قلم سیدمحمد بکاء شاگرد سیدمحمدرضا سیستانی نوشته شده و همان‌گونه که مقرر کتاب در مقدمه اشاره می‌کند، این کتاب برگرفته از مطالب رجالی استادش در ضمن درس خارج فقه حج، اتحاد آفاق و نماز مسافر بوده که آقای سیستانی آن را بازبینی کرده کرده است. جلد سوم قبسات در ده فصل تنظیم شده است؛ فصل اول به حجیت …

شبکه اجتهاد: در اولین روز از قرن پانزدهم هجری شمسی، مردی از میان ما رفت که خدمات وی به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی، بسیار گرانقدر و ارزشمند بوده است و همین خدمات بود که وی را به شخصیتی کم‌نظیر در دوران بعد از انقلاب مبدل ساخت. «محمد محمدی ری‌شهری» روحانی انقلابی خستگی‌ناپذیری بود که از همان ابتدای پیروزی انقلاب با برعهده گرفتن مسئولیت‌های سنگین و حساس، و انجام آن مسئولیت‌ها در کمال اخلاص و صحت و اتقان، خدمات شایانی به ملت انقلابی ایران و نظام اسلامی کرد. او خطرات فراوانی را از سر انقلاب مرتفع ساخت، به مقابله …

مدیر پژوهشکده علوم و معارف حدیث گفت: آیت‌الله ری شهری در اوج کارهای سیاسی اجتماعی همیشه مقدار فراوانی از وقت ایشان صرف فعالیت‌های قرآنی و حدیثی می‌شد و حتی در مراسم حج که چند سال امیرالحجاج بودند در اوج کارها و حتی در ایام منا که همه مشغول کار بودند به کارهای علمی خود می‌پرداخت. ما چند یادداشت از ایشان داریم در‌‌ای سی یو مباحث علمی خودشان را انجام می‌دادند. آخرین جلسه تفسیر نیمه بهمن ماه بود که در بیمارستان خاتم بستری بودند، برگزار شد و در این جلسه به صورت مجازی حاضر شدند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمد …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری استادی دلسوز و متعهد بودند که تربیت شاگرد را ارزش می‌دانست و برای آن وقت می گذاشتند. آرزوی ایشان، تربیت علامه مجلسی‌ها و شیخ کلینی‌ها بود و در همین مسیر با جدیت گام برداشتند. او فردی انقلابی و ولایی بود که عمر خود را برای خدمت به انقلاب اسلامی در عرصه عمل و نظر، صرف کرد و دفاع از ولایت و ولی فقیه جزو اندیشه و رفتار ثابت آن عالم بصیر بود. ایشان کسی است که در کوران فتنه ۸۸ شجاعانه اعلام کرد: “اگر کسی در برابر رهبری بایستد، عاقبت به خیر نخواهد شد …

آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری، تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، نماینده تهران در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری، اولین وزیر اطلاعات، دادستان اسبق کل کشور و رئیس مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث و دانشگاه قرآن و حدیث؛ در آخرین لحظات دوشنبه شب یکم فروردین‌ماه ۱۴۰۱ در سن ۷۵ سالگی در بیمارستان خاتم‌الانبیاء (ص) تهران به لقاءالله پیوست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، محمد محمدى نیک معروف به ری‌‏شهرى (۱۳۲۵ش-۱۴۰۱ش) عالم شیعه، حدیث‌پژوه، سرپرست آستان عبدالعظیم حسنی و از کارگزاران جمهوری اسلامی ایران بود. او بنیان‌گذار و رئیس دانشگاه قرآن و حدیث بود و میزان الحکمه معروف‌ترین اثر اوست و کتاب‌های متعددی با …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله محمدی ری‌شهری در‌ طول دوران حیات خود خدمات ارزنده‌ای به نظام اسلامی کرده است؛ از فعالیت‌های مبارزاتی و سیاسی گرفته تا اقدامات فرهنگی و تلاش‌های علمی. اما بنظر نگارنده برجسته‌تر از همه، احیای هویت علمی شهر ری بوده است. شهرری در دوره‌ای از تاریخ، مهد علم و حوزه دانش پژوهی بوده است و عالمان بزرگی از این‌ شهر متولد شده‌اند و خدمات ارزنده‌ای به عالم اسلام داشته‌اند که از آن میان می‌توان به ثقه الاسلام کلینی صاحب الکافی، ابوالفتوح رازی، ابوعلی مسکویه، شیخ صدوق و یحیی بن معاذ رازی و دیگران نام برد. یکی از اقدامات ارزنده …

شبکه اجتهاد: آنچه از مطالب مسلم در سیرۀ امام زمان است این که او برای اجرای قسط و عدالت قیام می‌کند و در رفتار و گفتار او به جز عدالت همراه با رحمت چیز دیگری نیست، بنابراین بدیهی است هر آنچه به او در روایات منتسب شود و از جاده عدالت خارج باشد، جعلی و کذب است. امام برای برپایی احکام قرآن و سنت قیام می‌کند پس هر روایتی که انجام خلاف احکام مسلم قرآن و سنت را به او نسبت داد مجعول و غیر قابل قبول است. دشمنان مکتب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) برای زشت و کریه نشان دادن چهره زیبای …

حجت‌الاسلام حکیم مباحث مرتبط با فقه الحدیث احادیث فقهی را سه‌گانه خواند و گفت: در مورد فقه الحدیث احادیث فقهی سه جهت پژوهشی جدی نمود و بروز دارد: ۱. مباحثی که پیش‌نیاز فقه الحدیث احادیث فقهی است؛ ۲. مباحث مرتبط با مراحل تحلیل دلالی حدیث فقهی؛ ۳. مباحث پیرامونی اثرگذار بر تحلیل دلالی حدیث فقهی. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر سید محمدحسن حکیم، پژوهشگر و مدرس سطوح عالی حوزه علمیه در کرسی ترویجی «بایسته‌های فقه الحدیثی احادیث فقهی» که با حضور طلاب و اساتید حوزه علمیه شهید صدوقی (ره) قم برگزار شد، با اشاره به ماهیت تاریخی حدیث، فهم …