استاد حوزه علمیه اصفهان به کتب حوزوی نه از جهت بار علمی بلکه از نظر سبک آموزشی و محتوای کتب انتقاد دارد و آینده حوزه را دچار افت علمی شدیدی میبیند؛ نه صرف رویکرد کتب حوزوی که بسیار نقص دارد بلکه مسایل پیرامونی مثل معیشت وجود دارد که روی بحث علمی حوزه تأثیرگذار است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام مهدی …
Read More »اجتهاد و اصول فقه
انتشار پنجمین شماره دو فصلنامه «مصباح الفقاهه»
پنجمین شماره دو فصلنامه علمی – تخصصی مصباح الفقاهه به صاحب امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و مدیر مسئولی حجتالاسلام والمسلمین سیدمصباح عاملی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین شماره دوفصلنامه علمی – تخصصی مصباحالفقاهه، دربردارندۀ مقالات علمی در حوزه مباحث فقه و اصول و با رویکرد انعکاس جدیدترین دستاورهای علمی و نظریات فقهی و اصولی است که …
Read More »تلفیقی از مدیریت سنتی و جدید را باید در حوزه پیاده کرد/ نمیتوان برای همه طلاب، نسخه آموزشی یکسان پیچید/ شورای عالی تلاش بیشتری برای احیای موقوفات داشته باشد
آیتالله سبحانی گفت: مدیریت حوزه نمیتواند سنتی محض باشد؛ از آن طرف هم نمیتواند بی توجه به اصالتها باشد؛ بلکه باید تلفیقی از مدیریت سنتی و جدید را در حوزه پیاده کرد؛ داشتن نیروی زیاد با مدیریتهای امروزی همخوانی ندارد و باید علاجی برای این مسئله داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله جعفر سبحانی صبح امروز در دیدار اعضای شورای …
Read More »تفکر «سنتگرایی» مانعی برای پیشرفت سریعتر حوزه شده است/ حوزهها در زمینه «موضوعشناسی» باید با علوم دیگر آشنا شوند
سنت گرایی از این جنبه منفی است که بخواهیم بر همان نظریات سلف صالح باقی بمانیم چرا که این امر باعث عقب ماندگی حوزه ها می شود. هنوز عده ای تأکید دارند که باید راه سلف صالح را طی کنیم و با همان نظرات آشنا شویم، اما به نظر می رسد حوزه ها برای اینکه در این عرصه نیز پیشرفت …
Read More »یکصد سال پویایی حوزه علمیه قم و چشمانداز آینده/ علیاکبر عبدالاحدی مقدم
شبکه اجتهاد: بسیاری قدمت حوزه علمیه قم را با مهاجرت و اسکان افراد قبیله اشعری از کوفه به قم یکسان میدانند و گسترش و افزایش مهاجرت اشعریان شیعی در سده دوم هجری را که محدثان و علمای اهل تشیع در بین ایشان را نشاندهندهی تکوین حوزه علمیه شیعی در نخستین دهههای سدهی دوم هجری میدانند. هرچند با رونق حوزههای مشابه …
Read More »اعتبارسنجی روایات النساء نواقص العقول براساس تحلیل اسناد و متن
استاد دانشگاه همدان با بررسی اسناد و متن روایات مرتبط با نقصان عقول زن، گفت: روایت نقصان عقل زنان در سند و متن آشفته است؛ این روایت از قرن دوم در منابع اهل سنت بیان و تا قرن چهارم فربه و به تدریج وارد مباحث فقهی شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر معصومه ریعان، عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی …
Read More »توجه به اختلاف نسخهها، سرچشمهای برای فهم بهترِ احادیث/ محمد خراسانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: گاهی با کوشش بسیار در فهم واژگان و عبارت یک حدیث، باز هم میبینیم دشواریهایی در آنها وجود دارد که درک معنای آن را با چالش روبرو میسازد. در چنین مواردی، یکی از احتمالهایی که باید در ذهن ما پررنگ شود، رخ دادن یک یا چند تصحیف است که زمینهساز گرهخوردگی در عبارت شده است. و در …
Read More »نباید در عرصه موضوع شناسی به حوزههای قبلی بسنده کرد/ عنصر زمان و مکان به صورت فراگیر در حوزه مورد توجه نیست
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به اهمیت موضوع شناسی در حوزههای علمیه، گفت: «اشتغال زنان» در ظاهر مساله جدیدی نیست و سابق بر این هم زنان بیرون از منزل فعالیت داشتند، اما در واقع، چون مناسبات اجتماعی تغییر کرده است، اینکه الگوی مطلوب اشتغال زنان در زمان حاضر چیست، نیاز به موضوع شناسی دارد و نمیتوان …
Read More »مجتهد در مباحث اجتهاد تمدنی، بیش از همه نیازمند موضوع شناسی است
حجتالاسلام حاج ابوالقاسم گفت: مجتهد در اجتهاد تمدنی بیش از سایر اقسام اجتهاد، نیازمند موضوع شناسی است. در اجتهاد تمدنی که به راهبری کمک میکند، موضوع شناسی اهمیت دارد حتی در شان افتاء هم مورد توجه است و محل ابتلا مجتهد است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم، رئیس پژوهشگاه فقه نظام در مراسمی که با عنوان …
Read More »فهم اقتضائات احتیاط/ حسین سورنچی
شبکه اجتهاد: در ابتدای رسالههای توضیح المسائل مینویسند که انسان برای عمل به احکام دین باید یا مجتهد باشد یا مقلد یا محتاط. همواره برایم سوال بود که: «انسان مجتهد باشد یا مقلد» رویهای معقول است (نه فقط در فقه، بلکه در تمام عرصههای زندگی: مثلا برای علاج بیماری، انسان یا مجتهد [= پزشک] است یا مقلد [= به پزشک …
Read More »ما فقه معاصر نداریم، تعبیر را به «فقه مسائل معاصر» عوض کنید/ محصل مادامالعمر در حوزه معنا ندارد
آیتالله سبحانی گفت: امروز جامعه ما با مسائل جدیدی در فقه روبرو است که گاهی در نوشتهها از آن به فقه معاصر تعبیر میشود ولی تعبیر صحیح این است که گفته شود فقه مسائل معاصر، زیرا فقه اسلام معاصر و غیر معاصر ندارد، یک فقه آسمانی است که از زمان بعث تا قیامت حاکم است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله …
Read More »حدیث به عنوان ابزار رسانهای/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: درباره ریشهها و تحولات اولیه گردآوری و تدوین احادیث تاکنون تحقیقات بسیاری از سوی اسلام شناسان غربی و نیز محققان مسلمان صورت گرفته است. دلایل گردآوری حدیث پیامبر و زمینههای استناد به سنت در شکل حدیث و نیز چگونگی استناد به آن در فقه و شریعت و تحولات سندی آن و مکاتب مختلف حدیث در مرحله پیدایش همه …
Read More »گفتمانهای حدیثی شیعه و تأثیر آن بر جوامع اولیه حدیث
گفتمانهای کهن حدیثی شیعه چه بوده است؟ و چه تأثیری بر جوامع اولیه حدیث شیعه گذاشته است؟ پاسخ به این پرسش جز با مطالعه تاریخی حدیث شیعه امکانپذیر نیست و پیشنهاد ما تاریخنگاری انگارهای و اندیشهای است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست دوم و سوم از فصل سوم مدرسه مجازی حدیث پژوهی مقارن با حضور و ارائه دکتر سید محمدهادی …
Read More »ابزارشناسی استنباط در مسائل نو پدید
استاد علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در نشستی با اعضای گروه فقه و اصول دانشگاه علوم اسلام رضوی برخی از ابزارهای استنباط در مسائل مستحدثه را تبیین کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست در سخنانی بیان داشت: مکرر از من سوال میکنند که آیا مسائل مستحدثه را با همان ابزار گذشته میشود بدست آورد یا اینکه …
Read More »۵۰ درصد پاسخگویی به مسائل فقهی به موضوع شناسی برمیگردد/ فقیه نیازمند شناخت صحیح موضوعات فقهی است
رئیس هیئت امنای مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی گفت: به فرموده بزرگان حوزه ۵۰ درصد پاسخگویی به مسائل فقهی به شناخت صحیح موضوعات آنها برمیگردد. لذا باید در زمینه شناخت موضوعات فقهی به مراجع عظام تقلید که روش استنباط احکام را به خوبی مسلط هستند کمک شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین فلاحزاده، رئیس هیئت امنای مؤسسه موضوع …
Read More »روششناسی اجتهاد به سمت خوبی پیش نمیرود/ دوگانگی در برخی روشهای فقهی
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با بیان اینکه روششناسی اجتهاد امروزه به سمت خوبی پیش نمیرود و گفتمان و تخصص لازم دارد، اظهار کرد: گاهی فصلنامهها و کتابها، مطالبی به نام روششناسی مطرح میکنند که درست نیست. متاسفانه در حوزههای علمیه، روششناسی، کارتنخواب است و ردیف بودجه ندارد؛ روششناسی باید حداقل در زندگی علمی ما از کارتنخوابی …
Read More »درگذشت «صالح بن محمد اللُحیدان» مرد پرنفوذ وهابیت معاصر
شبکه اجتهاد: شیخ «صالح بن محمد اللُحیدان» یکی از مهمترین شخصیتهای سیاسی – مذهبی عربستان، از عالمان طراز اوّل وهابیت و ریاست پیشین شورای عالی قضایی عربستان و از مردان درسایه وهابیت معاصر، در سن ۹۰ سالگی از دنیا رفت. در یادداشت پیش رو نکاتی از زندگی نامه، نقش او در تحولات وهابیت معاصر و آراء او اشاراتی خواهیم داشت. …
Read More »عناصر لازم برای نوسازی فتواها
استاد مبلغی نوسازی بیانی و ادبیاتی فتوا را مهم دانست و گفت: امروزه واژههای فتوا قدیمی شدهاند و نسل جدید با آن ارتباط برقرار نمیکنند. از طرفی بازسازی محتوایی هم بسیار مهم است به طوریکه اجراپذیر باشد و قابل عمل کردن باشد. کلی گویی و ابهام در فتوا فسادزاست و سلیقه وارد آن میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست هفتگی …
Read More »عملگرایی و نتیجهمحوری، توصیه آیتالله نوری همدانی به اعضای شورای عالی حوزههای علمیه
آیتالله نوری همدانی در دیدار با اعضای شورای عالی حوزههای علمیه، با اشاره به تغییرات مثبت در حوزه علمیه در سخنانی گفت: شکی نیست که شورای عالی گامهای بلندی در جهت رشد و تعالی حوزههای علمیه برداشته و کارهای مهمی در این سالها صورت گرفته است. من از همه شما عزیزان تشکر میکنم؛ اما عملگرایی و نتیجه محوری نیز باید …
Read More »ابن طاووس و سرنوشت کتابخانۀ او/ محمد خراسانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: این مقاله، به یک یادداشتِ بیانگر وقف میپردازد که تنها اثر برجایمانده از کتابخانۀ مشهورِ دانشمندِ شیعه، علی بن موسی بن طاووس (۶۶۴ق/۱۲۶۶م – ۵۸۹ق/۱۱۹۳م) است. این یادداشت، بینش جدیدی نسبت به کتابهایی که وی در اختیار داشته، ارائه میدهد و چارچوب قانونیای را که این کتابها طی آن به نوادگانِ او منتقل شدهاند، روشنتر میسازد. همچنین در …
Read More »تلقی اشتباه از «تغییر کتب درسی حوزه»/ تداوم روند فعلی خسارت زننده است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: کسانی که قائل به ضرورت و لزوم تغییر متون درسی اصلی حوزوی هستند، میگویند ما بیشتر به سراغ قالب و ساختار یک متن میرویم تا محتوا. هرچند در نگارشهای مرتبط با یک متن آموزشی نباید از دستاوردهای جدید علمی هم غافل شد. الان در دروس خارج حوزه کمتر مجتهدی را میبینید که …
Read More »تبیین نظریه الگوریتم در فرایند استنباط/ رضا میهندوست
اختصاصی شبکه اجتهاد: دانش اصول فقه، دانشی است که به قواعد و ضوابط استنباط فقهی میپردازد. الگوریتم، فرایند گام به گام هر عملیاتی از ابتدا تا انتها است. این اصطلاح، در علوم کامپیوتری و ریاضی بکار برده میشود؛ ولی الگوریتم، ترجمه لاتینی الخوارزمیه است که روش دانشمند ایرانی، در عملیات جمع و تفریق، ضرب و تقسیم بوده است. روش خوارزمی، …
Read More »با نظریه «موافقت معنایی» از روحیه اخباریگری فاصله میگیریم/ چالشهای حوزه مطالعات حدیثی در دوره معاصر
نظریه موافقت معنایی در واقع یک صورت بندی زبان شناختی و معنا شناختی با یک نگاه بین رشتهای است؛ این نظریه کمک میکند که ما جاهایی که مشکل با روایات داریم، روایت را تبیین کنیم و به نوعی از روحیه اخباری گری فاصله میگیریم. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم رونمایی از کتاب «موافقت معنایی» اثر حجتالاسلام دکتر علیرضا قائمینیا از …
Read More »الگوی تعامل حوزههای علمیه شیعه و اهل سنت
شبکه اجتهاد: همزیستی مسالمتآمیز میان انسانها و بهخصوص میان مسلمانان از فرقهها و مذاهب مختلف یکی از آرزوهای دیرین مصلحان و آزاداندیشان مسلمان بوده است. آنها با ارائه راهکارهای مختلف همواره تلاش نمودند تا امت اسلامی را از گرفتاریهایی که از ناحیۀ عدم هماهنگی و وحدت در میانشان به وجود آمده است، نجات دهند و بر آن نقطه پایان بگذارد؛ …
Read More »جزئیات برگزاری کنگره میرزای نائینی در سال ۱۴۰۱/ نائینی به انحصار افراد خاصی درآمده و مصادره شده است/ جریان فقاهت، ثابت و بسته نیست/ فقه ظرفیت مواجه با مسائل نوپیدا را دارد
نشست خبری «کنگره بینالمللی میرزای نائینی» با حضور اساتید ابوالقاسم علیدوست، احمد فرخفال و ناصر رفیعی در بنیاد فرهنگی امامت برگزار شد. این در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ در ایران و عراق و با پیام مراجع تقلید و حضور شخصیتهای علمی به فارسی و عربی برگزار خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، رئیس کمیتههای علمی کنگره بینالمللی …
Read More »نقش فلسفه فقه سیاسی در تولید و توسعه علوم انسانی بررسی شد
ناظر به هر تعریف فقه سیاسی حداکثری یا حداقلی، نقش فقه در علوم انسانی متفاوت میشود، در معنای اول، غلبه فقاهت بر همه عرصههای خواهد بود. اما در معنای دوم، فقه سیاسی اثری حداقلی بر علوم انسانی دارد که مرتبط با حوزه رفتارهای سیاسی است. در هر دو میتوان از تولید و توسعه علوم انسانی صحبت کرد. همچنان که فقه …
Read More »استاد محقق داماد؛ متجدد در فقه و فتوا، بنیادگرا در سیاست
شبکه اجتهاد: چندی پیش بمناسبت صد سالگی تاسیس حوزه علمیه قم نشستی با عنوان «صد سالگی حوزه علمیه قم و مسائل جامعه ایران» برگزار شد. از جمله سخنرانان این نشست، استاد سید مصطفی محقق داماد بود که ناظر به موضوع «حوزه و نسبت روحانیت با سیاست» سخنانی فرمودند که مورد توجه رسانهها نیز قرار گرفت. لُب مطلب استاد این بود …
Read More »توصیه و پیشنهادات اصلاحی آیتالله مکارم به اعضای شورای عالی حوزههای علمیه
ضرورت اصلاحات در حوزه، تلاش برای نزدیک ساختن افکار و نظرات، توجه به مسائل مستحدثه و ارز دیجیتال و احیای موقوفات حوزوی؛ محور سخنان و توصیههای آیتالله مکارم شیرازی به اعضای شورای عالی حوزههای علمیه بود. به گزارش شبکه اجتهاد، اعضای شورای عالی حوزههای علمیه با حضور در بیت آیتالله ناصر مکارم شیرازی با ایشان دیدار و گفتگو کردند.معظمله در …
Read More »آیات الاحکام و آیات الولایه در درسهای خارج کمرنگ است/ باید مجتهدین توانمند و متخصص و آگاه به زمان تربیت شوند
استاد حوزه علمیه قم عنوان کرد: آیات الاحکام و آیات الولایه در درسهای خارج ما کمرنگ است. اگر بگوئیم آیات الولایه در این کرسیها نیست، شاید مبالغه نکرده باشیم. ابن حجرشافعی در کتاب «المحرقه» نقل میکند که در رابطه با امیرالمومنین (ع)، ۳۰۰ آیه نازل شده است؛ اما در حوزههای علمیه ایران چند کتاب در مورد آیات الولایه تالیف شده …
Read More »الگوریتم دانش اصول فقه
کتاب «الگوریتم دانش اصول فقه» طراحی یک دوره علم اصول با نگاهی آموزشی و فرایندی در دوره عمومی است که به قلم رضا میهن دوست و سیدمحمدباقر قدمی به رشته تحریر درآمده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، میراث ارزشمند فقهی، سالیان متمادی بعد از غیبت کبرا با تلاش ارزشمند فقیهان به دست آمده است که با دقت در بدست آوردن …
Read More »