اجتهاد و اصول فقه

رهبر انقلاب در دیدار مدیران و طلاب ‌مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی با توجه به اینکه درس خارج اصول در حوزه به‌طور متوسط  ۱۵ سال طول می‌کشد، تصریح کردند: این اصلاً خبر خوبی نیست. بنده شنیده‌ام که خارج اصول آیت‌الله خویی ۵ سال طول می‌کشید. اصولی‌تر از آیت‌الله خویی کیست؟ این فقیه اصولی کجای اصول را در درس خود …

تعبیر من راجع به فقه اسلامی این است که فقه موجود ما با همه موجودیت و کلیت خودش، در حقیقت فقه نظام است و قابل‌تقسیم به فقه فردی و فقه حکومتی نیست. همین فقه موجود، فقه نظام است؛ اما قرائت‌های آن، فردی است. از این قرائت‌های فردی تعبیر به فقه فردی می‌شود که یک تعبیر مسامحی است و الا معنا …

استاد احمد مبلغی معتقد است اگر روش‌شناسی در حوزه‌ها شکل بگیرد، یک انقلاب آموزشی و پژوهشی در فقه رخ می‌دهد و ما تحولات مثبت بر پایه سنت را می‌توانیم رقم بزنیم، نه تحولاتی که به خروج از چارچوب‌های فقه و مسیر تاریخی فقه بیانجامد. این انقلاب فقهی، سنت را باروَر می‌کند و توسعه می‌دهد و به‌روز می‌کند و یکی از …

شبکه اجتهاد: پس از انتشار بیانیه‌ی گام دوم از سوی مقام معظم رهبری، سایت مباحثات تلاش کرد این موضوع را فراتر از گفت‌وگوهای کوتاه خبری در قالب یک نشست تخصصی با چندتن از فضلای حوزوی مطرح کند. این نشست روز چهارشنبه برگزار شد و حجج‌اسلام والمسلمین علی قنواتی مدیر مدرسه علمیه معصومیه، سیدفرید حاج‌سیدجوادی مدیر مدرسه عالی فقه و اوصول، محمد …

شاخص‌هایی برای عیار تمدنی داریم، کلان‌نگری یک شاخص جدی در امر تمدنی است. همه‌جانبه‌گری، آینده‌نگری، پویایی‌بخشی، امیدآفرینی، اعتماد به نفس، خودآگاهی نسبت به موقعیت‌مان، تن دادن به واقعیت و دیدگاه‌ها، گستره مناسبات انسانی. بر اساس این شاخص‌ها اگر مروری بر این بیانیه داشته باشیم، در یک نگاه بیرونی و درونی، این بیانیه را می‌توان یک نگاه تمدنی دانست. به گزارش …

شبکه اجتهاد: شیخ مرتضی حائری یزدی، فقیه و عالم امامی، فرزند ارشد آیت‌‏الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی موسس حوزه‏ علمیه‏ قم، در ۱۳۳۴٫ق در اراک به دنیا آمد. در شش سالگی همراه پدر به قم رفت، و پس از اتمام دروس مقدماتی، به محضر درس اساتید بزرگ حوزه از جمله آیات عظام: گلپایگانی، سیدمحمدتقی خوانساری، محقق داماد، حجت کوه‌کمره‌‏ای، بروجردی …

مدیرعامل بنیاد فرهنگی امامت گفت: همایش بین المللی مدرسه فقهی کلامی شیعه با بزرگداشت علامه سید دلدارعلی نقوی ۱۸ اسفند سال جاری در شهر لکنهو هندوستان برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی در نشست خبری همایش بین‌المللی مدرسه فقهی کلامی شیعه در لکهنو(هندوستان) که در سالن جلسات بنیاد فرهنگی امامت برگزار شد، اظهار داشت: یکی از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حدیث سهمی مهم در منظومه اندیشه دینی ما دارد. بدون مواجهه نقادانه با حدیث هیچ گونه اصلاح اندیشه دینی در اسلام ممکن نیست. در اسلام سنی و سلفی گرا جریان تدوین حدیث تحت تأثیر دو سازمان سیاسی و دینی رسمی و نهادی بوده: یکی در آغاز اسلام که حدیث در پیوند با نهاد قدرت خلیفگان و برای …

یک وقتی محضر رهبری رسیدیم، ایشان در بحث مدل‌های متصور برای نظام اسلامی فرمودند: به این مدل موجود اکتفا نکنید، مدل‌های بدیل کنار این را هم لحاظ کنید و بگویید؛ ما نمی‌گوییم این است و لاغیر، امکان دارد در مورد بعضی از کشورهای اسلامی ساختاری غیر از ساختار نظام اسلامی ایران راهگشا باشد؛ چه بسا خود این هم امکان دستکاری …

استاد مبلغی «نظام وارگی مستتر در فقه»، «نظام وارگی نهفته در شریعت ولی قابل استنباط و اکتشاف فقهی» و «لزوم تأسیس نظام‌های اجتماعی در چارچوب رعایت خطوط فقه»، تئوری‌های سه‌گانه نظام وارگی فقهی دانست و گفت: اهمیت ارائه این سه تئوری و توجه به آن، این است که می‌تواند نسبت اختلاف‌ها و دیدگاه‌های کنونی بر سر نظام فقهی را به‌سوی …

حجت‌الاسلام رهدار گفت: فقه تمدنی بسته به این است که اجتهاد و غایت آن چگونه تعریف شود که اگر حرکت ما در اجتهاد از ادله به سمت موضوعات باشد با یک فقه مواجه هستیم و اگر حرکت ما از موضوعات به سمت ادله باشد با فقه دیگر روبرو هستیم و در فقه تمدنی بر خلاف فقه موجود ما که از …

شورای عالی حوزه‌های علمیه ضمن حمایت و پشتیبانی قاطع‌ در راستای عملیاتی کردن سرفصل‌های اساسی مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی، بیانیه گام دوم را در دستور کار خود قرار داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، شورای عالی حوزه‌های علمیه در حمایت از بیانیه راهبردی مقام معظم رهبری «مدظله‌العالی» در تشریح گام دوم انقلاب اسلامی بیانه‌ای صادر کرد که بدین شرح …

کارگاه‌‌ها‌ی مقدماتی «حلقه مطالعاتی حدیث پژوهی مقارن» از سوی گروه آموزشی علوم قرآن و معارف حدیث مرکز تخصصی آخوند خراسانی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با حضور اساتید مطرح برگزار می‌‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در این کارگاه حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی به تبیین موضوع «ضرورت و ابعاد رویکرد مقارن در مطالعات اسلامی» در روز چهارشنبه ۱۵ …

الآن واقعیتی وجود دارد که حوزه‌های خواهران، امکانات دارند و نسبتاً مبسوط الید هستند ولی ما خروجی قابل‌توجهی در حوزه خواهران نمی‌بینیم. حداقل این است که ما الآن نویسنده‌های خوب در حوزه‌های خواهران نمی‌بینیم. خواهرانی که بتوانند قلم بزنند و مقالات علمی بنویسند، کم هستند. چند درصد از مجلات تخصصی حوزوی را زنان تألیف می‌کنند؟ چند درصد نشست‌های علمی خوب …

روزی که تاریخ اسلامی را مجلسین در رژیم سابق، عوض کردند، همان صبح که رادیو اعلام کرد که مجلسین تشکیل شده و تاریخ را تغییر دادند، به مجرّد شنیدن، با ناراحتی بلند شدم و به همراه مرحوم آقای اخوی به منزل آقای حائری (ره) رفتیم و در مقام برآمدیم که تلگراف‌هایی در اعتراض به این کار ارسال کنیم. مرحوم آقای …

نشریه خیمه که ماهنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای دینی و فرهنگی با رویکرد نوگرا در عرصه عاشوراپژوهی و مجالس حسینی است، کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کم به عنوان یک نشریه مندرج تحت عنوان نواندیشی دینی مطرح می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، این نشریه که سابقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای شانزده ساله دارد، متنوع‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین و میانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌روترین مطالب و مباحث دینی را برای مخاطبان خود عرضه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. در ادامه گزارشی از شماره صدوبیست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وهشتم خیمه ارائه …

دومین کارگاه آموزشی معرفت‌شناسی فقه با موضوع «تفاوت‌های معرفتی اصولیان شیعه و اهل تسنن و نقش آن در استنباط» با حضور استاد حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی طالقانی در مشهد برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین کارگاه آموزشی معرفت‌شناسی فقه با موضوع «تفاوت‌های معرفتی اصولیان شیعه و اهل تسنن و نقش آن در استنباط» ویژه اساتید و طلاب سطح ۳ و ۴ حوزه …

مسیر رسیدن به درجه اجتهاد، خیلی طولانی‌مدت است و نباید انتظار داشت که از این قریب یک دهه‌ای که دوره‌های تخصصی سطح سه و سطح چهار در حوزه‌های خواهران شکل‌گرفته است، خروجی مجتهده هم داشته باشد. البته نظر شخصی بنده این است که اصلاً حوزه خواهران نباید به آن سمت‌وسو حرکت کند. الآن در حوزه‌های برادران هم یک تقارن و …

شبکه اجتهاد: سیدمحمدرضا فرزند سیدمحمدباقر موسوی گلپایگانی در سال ۱۳۱۶ قمری در «گوگد» گلپایگان دیده به جان گشود. پس از چندی جهت فراگیری علوم اسلامی به اراک عزیمت کرد و از محضر آیت‏‌الله شیخ عبدالکریم حائری بهره جست. پس از تأسیس حوزه‏ علمیه‏ قم، به این شهر مهاجرت کرد و بعد از درگذشت آیت‌الله حائری، به تدریس خارج فقه و …

شبکه اجتهاد: امروزه دسترسی به احوالات و آرای مشاهیر و عالمان دینی چندان دشوار نیست. به راحتی می‌توان چند دکمه را فشرد و مهم‌ترین اطلاعات را به دست آورد. دسترسی به سرگذشت بزرگان دینی البته در گذشته به این سادگی مقدور نبود. همین امر سبب رهزنی‌هایی می‌شده و برخی را به خطا در تاریخ‌نگاری می‌کشانده است. حاجی خلیفه (۱۰۶۷-۱۰۱۷)؛ تاریخ‌نگار تُرکی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: علامه محقق، فقیه عالی‌قدر، مفسر کم‌نظیر، استاد معارف قرآن و عترت، متفکر و جامع معقول و منقول آیت‌الله حاج سیدمحمود مجتهدی سیستانی از شخصیت‌های کم‌نظیر شیعه در عصر حاضر بود. ایشان برادر کوچک‌تر مرجع عالی‌قدر آیت‌الله سیدعلی سیستانی (دامت برکاته) است. تولد: آیت‌الله سیدمحمود مجتهدی سیستانی در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی در شهر مشهد در بیت علم …

رئیس اتاق فکر جامعهالمصطفی العالمیه، زمان شناسی را از ملزومات برخورداری از قدرت تولید علم و دانش تمدن ساز عنوان کرد و یادآور شد: همانطور که رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب فرمودند؛ فقه تمدنی نیازمند مختصات خاصی است که آن را نمی‌توان صرفاً با شعار ایجاد کرد؛ بایستی فقیه آگاه به زمان و زمانه و نیز آشنا …

شماره جدید دو فصلنامه «کتاب شیعه» ویژه تراجم، کتاب‌شناسی، نسخه پژوهشی و نقد کتاب، در ۱۱ بخش «مقالات عربی»، «مقالات فارسی»، «زندگی‌نامه‌های خودنوشت»، «اجازات»، «نامه‌های ناموران»، «نکته‌ها و فوائد نسخه‌ها»، «کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی»، «نقد و معرفی»، «اسناد، ‌وصایا، مکتوبات»، «آثار نویافته» و «کتاب پیوست» به همت مؤسسه کتابشناسی شیعه چاپ و روانه بازار کتاب شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره ۱۳ و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: همواره ترجیع بند توصیه‌های مقام معظم رهبری به مسئولین کشور، استفاده از ظرفیت‌ها و توان بالای جوانان انقلابی بوده است. معظم‌له چندی پیش نیز در بیانیه گام دوم انقلاب، ضمن اینکه انقلاب را در «دوّمین مرحله‌ی خودسازی و جامعه‌پردازی و تمدّن‌سازی» دانستند، بر نقش محوری جوانان در تحقق این آرمان تاکید ورزیدند. چند روز پس از آن …

نظام اجتماعی مرکب از بخش‌های متعددی است که این بخش‌ها، هر یک علت شکل‌گیری بخش دوم است. این را باید ما بامطالعه بیشتر و با بررسی نظام‌های اجتماعی غربی بفهمیم که وقتی می‌گوییم ساختارها و سازمان‌های غربی متناسب با مکتب و ارزش‌ها و هنجارهای حاکم بر جوامع غربی است، به چه معناست؟ به اعتقاد ما نظام اجتماعی غرب یک ارتباط …

مریم احمدی با خاطرنشان کردن اینکه حوزه‌های علمیه پاسخگوی نیازهای جامعه امروز نبوده است، گفت: متأسفانه دروسی که وجود دارد تنها اختصاص به حوزه دارد و در آن نیازهای جامعه بسیار کمرنگ است درحالی‌که حوزه‌های علمیه نه ‌تنها نیازهای امروز بلکه نیازهای آینده را نیز باید مدنظر داشته باشد و اگر این روند ادامه پیدا کند فاصله آن‌ها با جامعه …

مرجعیت صد جزء دارد، یکی فقه و علم است، دومی عدالت است، ۹۸ جزء آن مدیریت است. بحث نفوذ در بیوت مراجع از گذشته سابقه داشته است و عده‌ای می‌خواهند با استفاده از منطقه الفراغ‌های سیاسی فاصله و اختلاف بیندازند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر صفاءالدین تبراییان، استاد، نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر درباره «تاریخ مرجعیت و حوزه‌های علمیه» با …

علامه حلی با تفریع فروع فقهی و توسعه استدلالات و گاه با تولید قواعد عام اصولی و فقهی، کشف مدالیل جدید از کتاب و سنت و مناقشه در اجماعات ادعاشده، رأی خود را در مسائل مهمی که از دیرباز میان فقهای اسلامی مطرح بوده را بیان کرده و با همین روش، به حل مسائل نوپیدا در جامعه اسلامی پرداخته است. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تاریخ حوزه‌های علمیه نشان می‌دهد که خواهران طلبه، هیچ‌گاه به لحاظ علمی، به جایگاه درخوری نرسیده‌اند. همین که برای تمثیل به اجتهاد خواهران، همواره به یکی دو مثال مانند بانو مجتهده امین و اخیراً بانو صفاتی اکتفا می‌شود و مثال‌های بانوان مجتهده مشهور، حتی به عدد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد، مؤید این ادعاست. کدام کتاب فقهی …

مرحوم شیخ ابوالحسن مازندرانی که از تلامذه مرحوم شیخ زین‌العابدین مازندرانی بود نقل کرده است که ما در مرض وفات و بیماری جناب شیخ انصاری، همراه با استادمان شیخ زین‌العابدین، از کربلا به نجف رفتیم. شیخ مرحوم در بستر بیماری خوابیده بود و وقتی‌که بالین او رسیدیم، شیخ انصاری فرمود من از مال دنیا، غیرازاین انگشتر و پوستین، چیزی ندارم …