اندیشوران فقهی

آیت‌الله سیدهاشم بطحایی، نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری، که سحرگاه دوشنبه دار فانی را وداع گفت، سابقه درخشان علمی و آموزشی داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیدهاشم بطحایی، نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری، که از دو روز پیش به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان شهید بهشتی قم بستری شده بود، سحرگاه امروز، دوشنبه، درگذشت. دفتر آیت‌الله بطحائی گلپایگانی نیز در اطلاعیه خود بیان کرد: متأسفانه معظم‌له بر اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفتند. مرحوم آیت‌الله بطحایی بجز فلسفه در رشته حقوق نیز دکترای تخصصی داشت و عمده تالیفات …

در سابق، علما، فردی را که تشخیص می‌دادند که اسبق یا سید است یا اگر با او مساوی بودند و دیگری را افضل می‌دیدند، خودشان کنار کشیده و آن فرد را به‌عنوان مرجع تقلید قبول می‌کردند. علت دوم، تقوا و پرهیزکاری است. کسانی که سابقاً بودند می‌دانستند مرجع تقلید بودن مسئولیت دارد و برای فرار از مسئولیت و محکومیت خدایی، از مرجعیت تقلید فرار می‌کردند. علت سوم، مخالفت با هوای نفس است؛ چون مرجعیت مقامی در بین مردم محسوب می‌شود. چون سابقاً علما از مقام و ریاست و مناصب دوری می‌کردند لذا از مرجعیت هم فرار می‌کردند؛ اما اکنون این …

مدیریت حوزه با مشارکت مراکز حوزوی دیگر مثل دفتر تبلیغات اسلامی، جامعه المصطفی و… باید بازتعریفی در این القاب و عناوین و شرایط احراز آن‌ها داشته باشند و بعد هم در قالب یک بخشنامه رسمی به مدارس علمیه ابلاغ شود و کارت شناسایی برای طلاب صادر نمایند. معمولاً هر مدرسه علمیه به فراخور خود، کارت شناسایی را صادر می‌کند اما در این امر وحدت رویه وجود ندارد که یک حوزوی، کارت شناسایی کشوری داشته باشد و اعتبار علمی‌اش در آن کارت درج شده باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: مرور تاریخ زندگانی علمای سلف مؤید این حقیقت است که آنان چندان وقعی …

اساساً تصدّی منصب فتوا مقوله‌ای متفاوت از قوه اجتهاد است و نباید هر که خویش را مجتهد می‌داند، به تصدّی امر فتوا مبادرت ورزند. چون این منصب بسیار پر مسؤولیت است و تصدّی آن حجّت شرعی ویژه‌ای می‌طلبد. در میراث روایی و اخلاقی ما هشدارهای زیادی در این باره وجود دارد که اهل تقوا را وادار به احتیاط می‌کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: اجتهاد یکی از دغدغه‌های امروز حوزه‌های علمیه است، زیرا در طراحی حوزه‌های علمیه برای آینده خود محوریت دارد. اگر در مسیر اجتهاد قرار گیریم می‌توانیم برای حکومت خدمات جدی داشته باشیم. غنا و استقلال فکری ما به این …

مدیر حوزه علمیه خراسان گفت: همه سلایق فکری و سیاسی می‌‌توانند با حفظ هویت حوزوی و رعایت خطوط اصلی انقلاب، نظام، امام و رهبری در عرصه‌های مختلف حوزه فعالیت کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید مصباح عاملی در مراسم تودیع و معارفه مسئول جدید حوزه مدیریت و نیز معاون جدید آموزش این حوزه که حجت‌الاسلام و المسلمین محمدباقر فرزانه، دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان نیز حضور داشت، گفت: نهاد حوزه علمیه در تغییرات و جابجایی‌های مسئولین بر اساس مصالح حوزه و مبتنی بر اخلاق مداری و تکلیف گرایی عمل می‌‌کند؛ از این رو  هرگونه شائبه و گمانه …

اکنون با یک مشکلی که در اصلاح عناوین روحانیون مواجه هستیم این است که این عناوین بر روحانیون مدیر و روحانیون سیاسی اطلاق می‌شود. مشکل از اینجا شروع شده است؛ یعنی روحانی که تا قبل هیچ تدریسی در حوزه نداشته و سطوح عالی را تدریس نمی‌کرده صرف این‌که مدیریت حوزوی را بر عهده می‌گیرد، لقب آیت‌الله به او داده می‌شود. یا وقتی یک منصب سیاسی را بر عهده می‌گیرد به او لقب آیت‌الله داده می‌شود. لذا این‌که ما هر چیزی را بخواهیم تبدیل به یک‌نهاد و سازمان کنیم اساساً مفید نمی‌دانم، اما باید مراجع تقلید بزرگ نسبت به برخی اطلاقات …

نگاه حجت‌الاسلام مریجی حاکی از این است که پدیده قم هراسی یک نگاه شیطنت آمیز با کارکرد پنهان است. همچنین حجت‌الاسلام صادق‌نیا معتقد است قم هراسی یک پدیده طبیعی نیست بلکه کاملا تصنعی و برخلاف رویه‌های قدرت و حاکمیت است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر شمس الله مریجی با اشاره به قم‌هراسی‌های اخیر بیان داشت: باید به مسئله قم هراسی از جهات مختلف نگاه شود که متاسفانه نمی‌توان نگاه خوش بینانه به آن داشت زیرا انتشار ویروس امری اپیدمی و فراگیر است و نمی‌توان بحث را به سمت شهری خاص برد اما ما در فضای مجازی شاهد این …

شبکه اجتهاد: کرونا یک حادثه کوچک نیست بلکه یک رخداد مهم ملی بلکه جهانی است. در ایتالیا و در کشورهای مسیحی عالی‌ترین مقام مذهبی یعنی پاپ و دستگاه واتیکان چند بار با مردم همدردی کرد و کلیسا به طرق مختلف در کنار مردم بوده؛ و از کمک و مساعدت مالی تا برگزاری مراسم نیایش برای روحیه دادن به مبتلایان مقامات مذهبی مساعدت کرده‌اند. مردم مسلمان در ایران و دیگر کشورهای اسلامی هم از دستگاه مذهبی، از روحانیت و از حوزه‌های علمیه انتظار دارند حداقل با آنان همدردی کنند؛ اما متأسفانه برخی شخصیت‌های مذهبی و مسئولین برخی نهادهای دینی به جای …

علم و فقه و مرجعیت را در جایگاه خود قرار دهیم و بدانیم منصب پرمخاطره‌ای است. به خاطر این‌که اگر کسی این منصب را داشته باشد در میان مردم می‌تواند با آن فکر و روشی که دارد مردم و دنیا را جذب کند؛ اما اگر شخصی بود که دافعه در میان مردم ایجاد کند و تمام سلایق خود را به نام اسلام رواج دهد خسارتی به بار خواهد آورد که جبران‌ناپذیر است. به این دلیل قدما از این القاب و عناوین پرهیز می‌کردند. لذا در این مورد باید اهل آن اقدام کنند. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سال‌های گذشته، متأسفانه شاهد …

حجت‌الاسلام ترابی شهرضایی از محققان دقیق النظر و از اساتید شناخته‌شده دروس خارج فقه و اصول و از مؤلّفین ‏و ممتحنین حوزه علمیه قم که ده‌ها سال عمر با برکت خود را در خدمت حوزه‌های علمیه و در مسیر ‏تعلیم و تربیت طلاب سپری کرد، سرانجام بر اثر ابتلاء به عارضه حادّ تنفسی (کرونا) در سن ۶۰ سالگی به دیار باقی ‏شتافت.‏ به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ اکبر ترابی شهرضایی، عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین، مدیر مدرسه فقه و حقوق مجتمع امین جامعۀالمصطفی و از محققین و اساتید مؤسسه امام صادق(ع) و مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، سحرگاه …

اگر ما به سیره گذشته حوزه بازگردیم مطلوب می‌شود. به مراجع همان لفظ آیت‌الله اطلاق کنیم و به مادون آن‌ها همان لقب حجت‌الاسلام ثقه‌الاسلام دهیم. اصولاً طلبه‌هایی که سال اول طلبگی هستند لزومی ندارد به آن‌ها ثقه‌الاسلام و حجت‌الاسلام گفته شود. آن‌هایی که سی سال در حوزه بوده‌اند حجت‌الاسلام باشند. کسانی که مراجع تقلیدند آیت‌الله باشند. اختصاصی شبکه اجتهاد: درجه‌های مذهبی اسلامی رایج در حوزه علمیه را می‌توان به دو بخش درجه‌های رسمی (مقدمات، سطح یک، سطح دو، سطح سه و سطح چهار) و غیررسمی تقسیم‌بندی کرد. درجات رسمی، به عمومی فقه و اصول و نیز، تخصصی مراکز تخصصی، تقسیم …

بحث از کرونا و بالا گرفتن مساله طب سنتی و مدرن، دشواری‌‌‌های فهم علمی در ایران و تأثیرش بر عقب برخی ماندگی‌ها، و همین طور حاشیه‌‌‌هایی که برای مبحث علم و دین ایجاد شده، در این گفتگو مورد توجه قرار گرفته است. رسول جعفریان می‌گوید: ایران امروز ما در برخی زمینه‌‌‌ها دوقرن از علم دنیا عقب است. او با طرح موضوعاتی مانند پزشکی اسلامی و طب سنتی، سخت می‌ستیزد و منتقد سرسخت برخی از مدعیان در حوزه علمیه است. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان این روزها از تاریخ عبور کرده است و بیشتر به فلسفه علم، توسعه علمی و آینده …

ایزدهی در برنامه مصیر به این پرسش پاسخ داد که چرا فقه شیعه همواره به عللی از مصلحت گریز داشت و یا آن را اندکی به کار می‌گرفت و چرا امام(ره) به‌صورت عمده آن را وارد فقه شیعه کرد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، برنامه «چراغ مطالعه» با حضور حجت‌الاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی نویسنده کتاب «مصلحت در فقه سیاسی شیعه» از شبکه چهار سیما پخش شد. ایزدهی در ابتدا گفت: مصلحت به‌مثابه یک عنصر اساسی در نظام اسلامی است. این کتاب می‌خواهد پاسخ دهد که چرا فقه شیعه همواره به عللی از مصلحت گریز داشت و یا به کار نمی‌گرفت …

کشش در عنوان‌های دانشگاهی که طلبه‌ها را به سمت خود می‌کشاند علت‌هایی دارد که یکی از این علل، رسمیت جهانی این عناوین است. یعنی عنوان دکتر، مهندس، کارشناس ارشد. این عناوین در کل دنیا رسمیت دارد و در تعاملات و ارائه مقاله رسمیت دارد. به‌علاوه این‌که شهرت اجتماعی هم دارد؛ یعنی در داخل کشور این عناوین را مردم می‌شناسند و لذا منزلت علمی افراد بهتر شناخته می‌شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر معادل بودنِ سطوح حوزوی با عناوین دانشگاهی، موج گرایش به القاب دانشگاهیان در میان بسیاری از حوزویان پدیدار شد. این موج …

استاد سطح عالی و خارج فقه حوزه علمیه با بیان اینکه دفع خطر و ضرر احتمالی عقلایی حتی می‌تواند واجب شرعی را تعطیل کند، گفت: اضرار به بدن خود و دیگران به علت عدم رعایت دستورات پزشکی در مسئله بیماری‌های مسری از نظر شرع و عقل حرام است و توسل و دعا نیز نافی دفع این خطر احتمالی نیست. حتی ائمه معصومین(ع) در بیماری‌ها به طبیب مراجعه می‌کردند و از خداوند طلب شفا داشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از موضوعاتی که اخیراً درباره بیماری کرونا شاهد هستیم، بی‌توجهی برخی افراد در رعایت دستورات پزشکی و نکات بهداشتی لازم است. …

عناوین در جامعه ما چه عناوین حوزوی و چه عناوین دانشگاهی و حتی غیر این‌ها نشان‌دهنده میزان اعتبار اجتماعی افراد است. به همین جهت افراد نسبت به برخی از عناوین اقبال نشان می‌دهند و نسبت به برخی ممکن است علاقه‌مندی نشان ندهند؛ و محدودیت‌های بزرگ اجتماعی که درست می‌شود به‌تناسب این القاب اجتماعی اتفاق می‌افتد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالهای اخیر آنچه در جامعه حوزوی به روشنی نمایان است، رغبت بسیاری از حوزویان به استفاده از القاب دانشگاهی مانند دکتر و … به جای عناوین حوزوی یا در کنار این عناوین است. به همین مناسبت و در رابطه با علل …

باید القاب حوزوی موجود تعریف شود و در مواردی هم القاب جدید تعریف گردد. اگر از القاب دانشگاهی استفاده شود صحیح نیست؛ چون این القاب چه برای اساتید و چه برای دانش‌پژوهان دانشگاه خیلی متناسب با حوزه نیست. برای حوزه باید یک‌بار معنوی در این القاب وجود داشته باشد. اکنون القابی چون حجت‌الاسلام، ثقه‌الاسلام، آیت‌الله همه یک‌بار معنوی و قداستی دارند و این باید در آن به‌عنوان یک رکن اصلی لحاظ شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از آفت‌هایی که به‌ویژه در دهه اخیر گریبان حوزه علمیه را گرفته است، بی ضابطه شدن القاب و رشد فزاینده «آیت‌الله»های خودخوانده است که …

شبکه اجتهاد: در چهارمین سالگرد ارتحال آیت‌الله واعظ طبسی، از یاران امام و رهبری، با مرور بخشی از دوران زندگی آن عالم فقید در دوران مبارزات انقلاب اسلامی، یادش را گرامی داریم. آن چه در ادامه می‌خوانید گزارش پایگاه اطلاع رسانی آستان قدس رضوی درباره آیت‌الله عباس واعظ طبسی تولیت فقید این آستان است که به نقل از حجت‌الاسلام‌ والمسلمین غلام‌رضا اسدی، یکی از شاگردان آن مرحوم آمده است: سال ۱۳۴۰ از شهر فردوس برای ادامه تحصیل در حوزه علمیه به مشهد مهاجرت کردم و در مدرسه عالی نواب مشغول تحصیل شدم. شرکت در درس آیت‌الله ‌واعظ طبسی موجب شد …

به دنبال شیوع ویروس کرونا در کشور و درگیر شدن مشهد و استان با این بیماری، آیت‌الله ‌علم‌الهدی در قالب پیامی تلویزیونی، نکاتی را خطاب به مردم شریف مشهد، استان و کشور بیان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مشروح این پیام به نقل از دفتر آیت‌الله سیداحمد ‌علم‌الهدی، امام جمعه و نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی به شرح زیر است: بسم‌الله الرحمن الرحیم با عرض التجاء و تضرع به درگاه حضرت احدیت امیدواریم خداوند متعال عافیت را برای همه مردم و همه مسلمانان جهان به مخصوص شیعیان اهل‌بیت (ع) به ویژه مردم ایثارگر و به پا خاسته انقلابی …

سه تن از علمای برجسته مشهد با صدور بیانیه‌ای درباره شرایط اخیر کشور و شیوع گسترده ویروس کرونا، تاکید کردند که مردم حتی المقدور از «تشکیل اجتماعات اعم از مراسم و مجالس شادی و عزا خودداری کنند». به گزارش شبکه اجتهاد، متن این بیانیه که به امضای آیات سید جعفر سیدان، مصطفی اشرفی شاهرودی و مهدی مروارید رسیده است به شرح زیر است: «بسم ا… الرحمن الرحیم. حسب گزارش‌های واصله از مسئولان بهداشت و درمان و مذاکرات انجام شده با پزشکان متخصص، به عموم مردم متدین و ولایتمدارمان سفارش می‌شود برای پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری اخیر و تشدید عوارض …

درموقع خداحافظی، حسنی مبارک دست مرا گرفت و گفت: برای تکمیل کادر اداری که درخواست کرده اید نیروی اضافی بیاورید، مواظب باشید که «متطرفین»! ـ تندروان ـ را نیاورید… از اصلاح طلبان بیاورید! من گفتم: حتماً از نیروهای اسلام گرای معتدل استفاده خواهیم کرد.. مبارک افزود: آخر‌ می‌دانید! در کشور شما، عده زیادی معتدل و اصلاح گرا هستند، ولی «بَرد مجانین»! یعنی بعضی‌‌ها هم دیوانه هستند!.. این جمله را من بر نتافتم و بلافاصله گفتم: فخامه الرئیس! مثل بلادکم! ارض الکنانه! و خداحافظی کردم.. در دیدار بعدی، چند ماه بعد، حسنی مبارک با سردی مطلق با من روبرو شد و …

مسأله لزوم «حفظ ‌النفس» از ضروریات شریعت است. این عناوین بُعد دینی دارد، یعنی دارای حکم شرعی هستند، حتی گاهی مقدمات حفظ‌ النفس را لازم می‌داند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و‌المسلمین علی رحمانی سبزواری، نایب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین با اشاره به اینکه از صدر اسلام، روش‌های احتیاطی در مسائل مختلف امری رائج بوده، گفت: روش‌های احتیاطی در ابواب فقه گاه بصورت قاعده و گاه بصورت احکام مورد توجه فقها بوده است. وی افزود: عناوینی مانند قاعده «حفظ السلامه» احتیاط را واجب می‌کند و کسی در مسأله حفظ سلامت در مواقع خطر و ضرر چه جانی باشد، چه …

علمای مشهد تأکید کردند توجه به مسائل بهداشتی و پزشکی باید در اولویت مردم قرار گیرد و در صورت ابتلاء به این بیماری برای درمان و جلوگیری از شیوع آن اقدامات و دستورات متخصصین امر و پزشکان لازم است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جمعی از مدیران آستان قدس رضوی با حضور در بیت حضرات آیات: مصطفی اشرفی شاهرودی، سید جعفر سیدان، رجبعلی رضازاده و سیدحسن مرتضوی شاهرودی، گزارشی از اقدامات این آستان مقدس در خصوص جلوگیری از شیوع ویروس کرونا ارائه دادند. علمای مشهد در این دیدارها اقدامات پیشگیری را در حرم‌های مطهر مثبت ارزیابی کرده و تصریح کردند: رعایت …

اطلاع‌رسانی مناسب و آموزش‌های لازم، اولین وظیفه حاکمیت است. اعلام تکالیف شرعی مؤمنین هم بسیار اهمیت دارد و می‌تواند تأثیر بازدارندگی قابل‌توجهی داشته باشد. با این دو اقدام لازم و ضروری، بخش قابل‌توجهی از مشکل رفع می‌شود و دیگر نیازی به مداخلات بیشتر نیست؛ بنابراین سخن از تعطیلی اماکن عمومی، تجاری، تفریحی و غیره نباید در زمره اولین اقدامات قرار گیرد. در شرایط فعلی کشور، مقابله با شایعه‌سازان و بازیگران سیاسی و محتکران اقلام موردنیاز، نسبت به تعطیلی اماکن، از اهمیت و ضرورت بیشتری برخوردار است. اختصاصی شبکه اجتهاد: کرونا هوش و حواس همه را برده است. از رسانه ملی …

به باور یک استاد حوزه علمیه قم، فقها برای اعلام نظر تخصصی خود برای تعطیلی موقت برخی از مصادیق عبادات و تعظیم شعائر، ناگزیر به مراجعه به نظرات کارشناسی پزشکان و مبنا قرار دادن آنها هستند و در روزهای گذشته هم تعطیلی درس برخی مراجع مستند به نظر کارشناسی پزشکان بود. به گزارش شبکه اجتهاد، ویروس کرونا مرزهای جغرافیایی را پشت سر گذاشت و با مقداری سهل‌انگاری وارد ایران شد، زمان زیادی نگذشت که ایران رتبه دوم را در میان کشورهایی که به دلیل این بیماری قربانی می‌دهند، به دست آورد. در این برهه توجه به اصول بهداشتی بیش از …

شبکه اجتهاد: بیماری فراگیری به جان مردم افتاده. مرکزش در قم است و روحانیت و متدینان را هم به چالش کشانده است. در این میان اما عده‌ی معدودی از متدینین رعایت نکات بهداشتی را چندان مورد توجه قرار نمی‌دهند و توصیه‌ها را جدی نمی‌گیرند. گاه در مواجهه با دیگران، با رد اصول پزشکی و بهداشتی توکل کردن بر خدا را برگ برنده‌‌ی خود می‌دانند. شاید از همین رو بود که حضرات مراجع، صریحاً اعلام کردند که عمل به دستورات پزشکان بر ما حجت است و می‌باید به آن ملتزم بود. این رویّه‌ی مرسوم و مقبول مرجعیت بوده که سخن پزشک …

از پژوهش‌های مرتبط با شیعه‌شناسی، احیاء آثار بیدارگران اقالیم قبله، چون سید جمال الدین اسدآبادی، علامه طباطبائی، تا ترجمه‌های فاخر پژوهش‌های نوین از زبان‌های مختلف، ترجمه روشنگرانه از آثار متفکران اسلامی پیش از انقلاب، و باز نشر آثار بسیاری با تحلیل‌ها و مقدمه‌های بیدارگر در ذهن و زبان تاریخ معاصر خواهد ماند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جمعی از از اساتید حوزه علمیه درگذشت حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهای خسروشاهی محقق، نویسنده و مورّخ معاصر را تسلیت گفتند. متن پیام بدین شرح است: مرگ چنین خواجه نه کاریست خُرد خبر ناگهانی بود و تکان دهنده، حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین سید هادی خسروشاهی، محقق بسیار …

حاج سید جوادی در درس‌گفتار اندیشه و عمل گفت: «زندگی در موقعیت چندفرهنگی لبنان استنباط امام صدر در مقام یک فقیه را از فقیهی که در شرایط غیر از این در قم و نجف زندگی می‌کند، متفاوت کرده است.» به گزارش شبکه اجتهاد، درس‌گفتار «امام موسی صدر؛ فقیه فقاهت و فطرت» در سالروز حضور و سخنرانی امام صدر در کلیسای کبوشیین بیروت، در ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین سید فرید حاج سید جوادی، مدرس فقه و اصول در ابتدای نشست تعریفی از فقه ارائه کرد و گفت: «فقه دانشی است که علما برای شناخت احکام الهی (شریعت) تنظیم …

استاد سیدهادی خسروشاهی، محقق، نویسنده و مورّخ معاصر صبح امروز در بیمارستان مسیح دانشوری، در سن ۸۱ سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد. او از چهره‌های برجسته حوزه علمیه قم بود و فعالیت‌های علمی و سیاسی مهمی از دوران پیش از انقلاب تا سال‌های اخیر در کارنامه خود داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد خسروشاهی که از چند روز پیش در شهر قم ابتلا به ویروس کرونا شده بود، نهایتا دیروز ظهر به بیمارستان مسیح دانشوری تهران منتقل شد و پس از تأیید تست کرونا بستری گردید، اما متأسفانه بدلیل کهولت صبح امروز در سالروز شهادت حضرت امام هادی …

استاد سطح عالی حوزه علمیه ضمن تأکید بر لزوم تحول در فقه برای کارآمدی بیشتر، گفت: باید معلوم شود که چه مقدار از مشکلات ناشی از کمبودهای فقهی و تا چه حد ناشی از نخواستن‌ها، نتوانستن‌ها و … دیگران است؛ لذا نباید هر جا در کشور مشکلی پیش آمد آن را به ضعف فقه ربط دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد سطح عالی و خارج حوزه علمیه، درباره عملکرد فقه در تحولات جامعه به ایکنا گفت: برخی می‌گویند که فقه در مواجهه با مسائل نوپیدا و نوپدید کاری نکرده و خود را به‌روز نساخته و به …