با توجه به موضوع فقه، یعنی افعال انسانی، انتظار بجایی است که انسانشناسی فقیه در تأملات فقهی او مؤثر باشد. این پژوهش به بررسی این مسئله پرداخته است که یک فقیه، انسان را با چه ویژگیهایی میشناسد؟ طرح پرسش یادشده و بررسی آن، علاوهبر اینکه در فهم آرای فقها بسیار مفید و لازم است، در سامانبخشی فقه بسیار راهگشا است …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
فتاوای شخصی خودم را در خطبه نماز جمعه دخالت نمیدهم/ مساله ثبات معیشتی به توسعه اقتصادی نباید گره بخورد/ ما به مردمسالاری دینی قائل هستیم، نه مردمسالاری لیبرال/ مشهد یک کدخدا میخواهد که همهچیز را گردن او بیندازند!
ما قائل به مردمسالاری دینی هستیم. ولی اگر مردم یک چیز گفتند و دین یک چیز دیگر گفت یا تکلیف دینی ما چیز دیگری ایجاب کرد، خب ما هیچوقت بهخاطر مردم و خوشایند مردم، دین را کنار نمیگذاریم. اولا میگویند مردم. کدام مردم؟ ما به مردمسالاری دینی قائل هستیم، نه مردمسالاری لیبرال. اگر مردم دینی چیزی بگویند صددرصد حرف آنها …
Read More »بررسی علل و ابعاد هتک ساحت قدسی قرآن کریم و راهکارهای مقابله با آن
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه گفت: اهانتهای اخیر به قرآن باهدف اسلام هراسی و تحقیر مسلمانان صورت گرفته است. در نتیجه اگر با حرکت گروهی برنامهریزیشده و هدفگذاری شده قبلی درجهت مقابله با اسلام مواجه باشیم، فرد هتاک مصداق کافر حربی است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست هماندیشی علمی «بررسی علل و ابعاد هتک ساحت قدسی قرآن کریم و …
Read More »واکاوی ابعاد فقهی، حقوقی و سیاسیِ حکم رهبر انقلاب در محکومیت قرآن سوزی
آیا جا ندارد که ما بهعنوان مهمترین و اساسیترین حق انسان – که دین عنصر فطری است و از انسانیت انسان برمیخیزد- چیزی به نام حقوق ادیان را مطرح کنیم و دیپلماتها و دستگاه سیاسی و دیپلماسی ما و کشورهای مسلمان این را تعقیب کنند. ۵۷ کشور مسلمان هستیم و اضافه بر این، مسلمانان در کشورهای گوناگون با مقیاس جمعیتی …
Read More »اتصال الهی حسین (ع)؛ بیانات منتشر نشده آیتالله خامنهای درباره «جایگاه و نقش دعا در قیام امام حسین» در سال ۱۳۶۴
وقتى که عاشورا را به عنوان یک درس مطرح مىکنیم نمىشود که این بُعد را ندیده بگیریم. دعا از همهى انسانها زیبا است، مخصوصاً از انسانى به عظمت امام حسین، آن هم در شرائطى به عظمت شرائط روز عاشورا. شبکه اجتهاد: حضرت آیتالله خامنهای در خطبه نماز جمعهی تهران به تاریخ ۵/۷/۱۳۶۴ به تبیین نقش و جایگاه دعا در حادثه …
Read More »کودتای یزید علیه امام حسین (ع) یا قیام امام علیه یزید؟/ تحلیلی جدید پیرامون ماهیت قیام سیدالشهداء
شبکه اجتهاد: هر ساله در ایام ماه محرم بحث هدف حرکت امام حسین علیهالسلام در محافل مختلف مورد بحث و گفتگو قرار میگیرد؛ از جمله این ادعای نادرست که امام حسین علیهالسلام در کربلا قصد بیعت با یزید را داشت و شمر نگذاشت که این کار را انجام شود و تفسیری از حرکت امام حسین علیهالسلام در ذهن این افراد …
Read More »علیدوست: قاضی باید مجتهد در قانون باشد/ غلامی: نیازمند بهروزسازی الگوی محاکم شرع هستیم/ حقانی: تاریخ بر کارآمدی محاکم شرع در دوره صفویه و قاجاریه گواه است
استاد حوزه علمیه ضمن اشاره به مهمترین ویژگیهای محاکم شرع تصریح کرد: باید محاکم شرع را بومیسازی کنیم و در دوران معاصر ما پیاده شود چون تا قوه قضائیه اصلاح نشود شعار دادن فایدهای نخواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین رونمایی از کتاب «میراث محاکم شرع» اثر حجتالاسلام والمسلمین علی ابوالحسنی منذر (ره)، با حضور و سخنرانی استاد ابوالقاسم …
Read More »فقهایی که با اصل برائت، فتوا به اباحه فضای مجازی دادهاند، بعدها متوجه اشتباهشان خواهند شد!
فقهایِ آینده، از فقیهان گذشتهها و برخی فتاوای آنان، درس خواهند گرفت؛ چون با گذر زمان و وسعت پیشرفتها متوجه خواهند شد که فقهای گذشته، در خصوص مسائل فقه نمایش و صحنههای مجازی، خیلی کم ورود پیدا کردهاند یا موضوع را بهخوبی شناسایی نکردهاند، لذا بهخوبی نتوانستهاند حکم صادر کنند، یا حکمشان اشتباه بوده و یا اصولاً پاسخی نداده و …
Read More »فقیهی آگاه به زمان؛ گزارشی از پیشهمایش «مرجع مجاهد» ویژه نکوداشت آیتالله العظمی سیدعبدالله شیرازی
آیتالله مکارم شیرازی گفت: فعالیت و اقدامات در عرصه سیاسی از آیتاللهحاج سیدعبدالله شیرازی(ره)؛ فقیهی آگاه به زمانه، حساس نسبت به انحرافات و مصلح نسبت به نابسامانیها معرفی نمود که نمونههای آن را در دعوت مردم به تحصن در مسجد گوهرشاد، حمایت از آیتالله کاشانی و مخالفت با لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی و محکومیت واقعه مدرسه فیضیه میتوان مشاهده …
Read More »بررسی فقهی استفاده از کلاهگیس و شیوههای مرسوم در گریم بازیگران
اگر کلاهگیس بهصورت متعارف باشد، یعنی مثل دیگر زنان که مو دارند، بهطوری باشد که عرفاً زینت حساب نشود اشکال ندارد. اما اگر کلاهگیس جنبه زینت داشته باشد مثلاً کلاهگیسهایی که امروزه مرسوم است که قطعاً اگر خودش مو داشت، به این زیبایی نبود، این کلاهگیس زینت بهحساب میآید. حجاب را که خداوند قرار داده برای این است که زینتها …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه محرّم ۱۴۴۵ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »فلاسفه هنر، دین را بهعنوان مانع فراروی هنر میبینند!/ باید پذیرفت نه هنرمندان، بیدین هستند و نه علما، متحجر!/ در تبیین دین، بیشتر به مفاهیم توجه داریم تا روایتهای بصری
ما اساساً به مسئله تخیل، رؤیا و روایتهای تصویری توجه نداریم. به همین دلیل از جنبههای هنری و نمایشی دین بهکلی غافل ماندهایم. چهبسا مخالفتهایی با حوزه هنر و نمایش نیز داریم. البته در بخشی از روایاتی که در منابع دینی ما آمده عمدتاً با تصویر، سازگاری چندانی ندارد. مثلاً روایاتی که حاکی از این است که در اماکن دینی …
Read More »مطالعات بینارشتهای را نه درک میکنیم و نه از آنها استفاده میکنیم!/ اولین گام در افتای در فقه هنر، درک مشترک فقه و کاربر از مسئله است
نکتهای که میتواند به کارآمدی فتوا کمک کند داشتن درک مشترک فقیه و مکلف از ضرورت آن هنر است. اگر واقعاً یک فقیهی درباره یک ورزش قهرمانی، نه فقط هنر، اصلاً ضرورتش را قبول نداشته باشد، با کمترین مفسده ممکن است فتوا به حرمت بدهد؛ اما اگر از ضرورتها باخبر باشد، ممکن است حتی در فرض اینکه آن ورزش قهرمانی …
Read More »عرفی شدن فقه در جایی معنا دارد که اصول و ضوابط اجتهاد رعایت نشده است/ صعب و سخت شدن دین غیر از عرفی شدن است و راحتی مردم، معنایش عرفی شدن نیست
عرف تخصص کافی برای استنباط در فقه را ندارد و از قواعد و اسلوب اجتهاد پیروی نمیکند و هرچه خود میپسندد را نتیجه میگیرد. این اختصاص به عرف جامعه هم ندارد؛ بلکه یک متخصص و پژوهشگر نیز بعد از استدلالهای فقهی دقیق ممکن است نتیجهای بگیرد که عرف میگوید و حتی تصریح بدان کند که عرف چنین میپسندد؛ لذا این …
Read More »تبلیغ در نگاه حوزه علمیه باید در مرتبه اول باشد/ مبارزه امروز ما تمدنی و جهانی است/ تبلیغ در دوره پسا اینترنت و هوش مصنوعی اهمیت مضاعف دارد
رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار فضلا، طلاب و مبلغین حوزههای علمیه، تبلیغ دین و اهداف دینی را مهمترین وظیفه حوزهها خواندند و با اشاره به لوازم تبلیغ موثر و بهروز یعنی «شناخت مخاطب، شناخت آرایش حقیقی صحنه تبلیغات جهانی برای داشتن موضع تهاجمی و برخورداری از روحیه جهادی» تاکید کردند: نسل نوجوان و جوان در مقام صاحبان …
Read More »فتوای معیار در شورای نگهبان، نظر فقهی ولی امر است/ تشخیص مصلحت با مجمع تشخیص است، نه شورای نگهبان/ حفظ حدود الهی، مهمترین اصل در حکمرانی اسلامی
عضو فقهای شورای نگهبان گفت: مهمترین ضابطه در حکمرانی اسلامی این است که باید حدود الهی به طور کامل مراعات شود. همانطور که در بعضی از فرمایشات مرحوم امام وجود دارد اساسا فلسفه حکومت، مسئله پیادهسازی حدود الهی است، نه دستکاری آنها. ما حق نداریم احکام الهی را دستکاری کنیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدمهدی شبزندهدار در مراسم افتتاحیه …
Read More »سنت کارورزی در فرایند کسب اجتهاد، در کارگاه تحلیل و نمایهسازیِ تربیتی احادیث بر اساس روایات عیون أخبار الرضا (ع)
مدرسه تابستانی «عیون تربیت» از سوی مرکز تخصصی آخوند خراسانی (ره) و مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (علیهمالسلام) با حضور علمی اساتید و جمعی از فضلای حوزه علمیه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در حال برگزاری است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کارگاه تحلیل و نمایهسازیِ تربیتی احادیث بر اساس روایات عیون أخبار الرضا (علیهالسلام) با نظارت علمی استاد …
Read More »راننده ماشین دودزا، باور نمیکند که مرتکب حرام شده است!/ عدم افتای جدی فقها، کار حامیان محیطزیست را دشوار کرده است/ مبانی فقه محیطزیست، قابل تغییر نیست!
به نظر میرسد که اگر ارتباط میان فقها و حامیان محیطزیست در حال حاضر هم قویتر بود شاید حامیان محیطزیست بهتر میتوانستند به اهدافشان که حمایت از محیطزیست است برسند. الآن بهعنوان نمونه در اینکه شراب حرام است کسی تردید ندارد؛ ولی در اینکه ماشین سواری یک شخص بیش از حد دود میکند، چهبسا برای خود راننده و مالک خودرو …
Read More »۱۵ نکته مهم پیرامون خطبه غدیر و امامت حضرت علی (ع)
ما غدیر را نه تنها موجب افتراق نمیدانیم بلکه آن را محور وحدت میدانیم. چون حدیث غدیر بین فریقین متواتر است و با قرائن زیادی که در این حدیث وجود دارد به هیچوجه مسئلهی دوستی در کلمه «مولی» مطرح نیست که پیغمبر به مردم بگوید علی را دوست داشته باشید، بر بیعت کنندگان امر فرمود که با «السلام علیک یا …
Read More »آسیبهای جایگزین شدن فقه اصطلاحی با فقه واقعی/ چهار تحول اساسی اصطلاح «فقه» در فرهنگ اسلامی
مرحوم نایینی کسی است که تا آخر رفته و صاحب مکتب است، ایشان به حوزههای علمیه کنایه میزند و میگوید امام صادق(ع) یک جمله فرمود «لاتنقض الیقین بالشک» از این یک عبارت چند جلد کتاب نوشته شده است، ولی این همه آیه راجع به عدالت و حریت داریم، ولی هیچ استفادهای از آن نشده است؛ لذا ما هیچ کتابی نداریم …
Read More »مباحث کیفی فقه را تا حد مقدور، به کمی تبدیل کنیم/ شروع فقه محیطزیست با مقاله و پایاننامه، موجب نابودی آن میشود/ ریزبینیهای فقها در ابواب مختلف فقهی، مزیت فقه شیعه در دنیای معاصر است
ما یک سری نمونههای جزئی داریم که فقها امور کیفی را به امور کمی تبدیل کردهاند. مثلاً در بحث مسافرت، دائمالسفر بودن یک بحث کیفی است؛ اما برخی از فقها به بحث کمی تبدیل کردهاند. مثلاً اگر سه روز در هفته مسافر باشد، دائمالسفر است و … . یا مثلاً در بحث الکل اگر از یک درصد خاصی بالاتر رود …
Read More »باید نگاه نظامواره به فقه داشته باشیم/ با نظریه اخباریون که باید اخبار را به دست مردم داد موافقم!/ مجتهدان، حرفهای تازهای برای دنیا ندارند!
یکی از چالشهای ما در علوم انسانی، مسدود بودن باب نقد و نظر در جمهوری اسلامی است، لذا عملاً دانشگاهها جرات ورود به این مباحث را بهصورت شفاف ندارند. علیرغم رشد فزاینده در مهندسی و پزشکی، در علوم انسانی دچار رکود شدهایم. حوزهها نیز در صورتی رشد میکنند که نقد آزاد باشد؛ اما امروزه، اگر طلبهای امری را که با …
Read More »فایده هنر این است که نفس اماره را به نفس مطمئنه تبدیل کند/ دخالت زمان و مکان در نصوص مرتبط با فقه هنر، بسیار جدی است/ برخی مسائل امروز فقه هنر را به امثال نگاه به نامحرم تقلیل میدهند
امروزه پرسشهای عمیقی در حوزه فیلم و سینما بهعنوان یکی از مصادیق هنر مطرح میشود که نیازمند بررسی ویژه است. امروزه سؤالات فقط در این حد نیست که آیا میتوان چهره زن یا پوشش زن را بهگونهای که در موازین شرعی منطبق نیست، نشان داد یا نه؟ مثلاً مرد میتواند زن را گریم کند و برعکس یا نه؟ سؤالات فراتر …
Read More »رودربایسی فعلی، حرکت نواندیشی نیست، بلکه معطل کردن ماشین نواندیشی است!/ رویکرد مولا و عبید، فقه را ناکارآمد کرده است/ فقه خانواده، آینده روشنی ندارد!
به نظرم در حوزه خانواده، جریان نواندیشی که عهدهدار تحول و بازنگری در فقه خانواده باشد، نداریم. نواندیش یا نداریم یا بسیار کم است، لذا احساس میکنم اتفاق خاصی در این عرصه روی نخواهد داد. به نظر میرسد در این قضیه، یک رودربایستی وجود دارد که اسمش حرکت نواندیشانه نیست بلکه معطل کردن ماشین نواندیشی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه …
Read More »جواز یا عدم جواز ورود به حریم شخصی فرزند و همسر با هدف تربیتی
برخی از زمینههای فساد، در حریم شخصی افراد شکل میگیرد. حریم شخصی پیوسته ممکن است محل ایجاد انحراف افراد قرار گیرد. درنتیجه مسئله این پژوهش پاسخ به این پرسش است که آیا در راستای جلوگیری از شکلگیری زمینههای فساد در خانواده، میتوان در حریم شخصی همسر (زوجه) و فرزندان ورود کرد؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، کرسی ترویجی «جواز یا عدم …
Read More »باید نگرانیهای مخالفان توسعه محدوده عقل در فقه تمدنی را رفع کرد/ اجتهاد شورایی مزیتهای فراوانی در فقه تمدنی دارد/ بدون حضور گسترده عقل در کنار قرآن و سنت، فقه خلع سلاح میشود/ قائل به قلمرومندی فقه هستم
حجتالاسلام رضا غلامی ضمن اشاره به اهمیت و ضرورت ایجاد تحول در فقه تصریح کرد: امروز همچنان فقهایی در حوزههای علمیه زیست میکنند که عقل در فقه را همچون اکل میته تلقی میکنند و تا میتوانند از خیزش آن در فقه جلوگیری میکنند. به نظر میرسد مخالفان توسعه محدوده عقل در فقه تمدنی نگرانیهایی دارند که جا دارد به آنها …
Read More »پاسخ به مناقشاتی نسبت به کرامت ذاتی انسان
استاد درس خارج حوزه علمیه قم تاکید کرد: حضرت آقای سیستانی در رساله خبر واحد در تعادل و تراجیح و در جاهای دیگر، تصریح میکنند به اینکه هر روایتی که مخالف روح شریعت باشد، قابل قبول نیست. ایشان در این دو صفحه صریحاً و واضح میفرماید روح شریعت مثل کرامت انسان و عدالت. هر روایتی با کرامت انسان، با عدالت …
Read More »معاملات غیر رسمی اموال غیر منقول از منشاءهای بزرگ فساد است/ باید از اینگونه معاملات سلب اعتبار شود/ یکی از وظایف قوّهی قضائیّه تأمین آزادیهای مشروع است/ لزوم مبارزه با فساد هم در درون قوّه، هم در بیرون قوّه
رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع مسئولان دستگاه قضا اظهار داشتند: خیلی از فسادها در مورد اموال غیرمنقول، از همین معاملات غیر رسمی و معاملات عادی به وجود میآید؛ باید جلوی این گرفته بشود. و اگر از دیدگاه شورای محترم نگهبان یک اشکالی هم این قانون مجلس داشته باشد، مصلحت قطعی نظام و کشور در این است که این قانون …
Read More »روایتی جالب از تنها سفر حج امام خمینی
امام خمینی (ره) حدود ۹۰ سال پیش به حج رفت. گفته شده است این تنها سفر حج بنیانگذار جمهوری اسلامی بود؛ سفری طولانی که دستنوشتههای همسر ایشان «خدیجه ثقفی»، تنها مستندات موجودِ آن است و نامه محبتآمیز امام خمینی به همسرشان نیز از دل این سفر بیرون آمده است. شبکه اجتهاد: سفر حج امام خمینی (ره) در نوروز ۱۳۱۲ خورشیدی …
Read More »حج، آئین زندگی بخش جهانی بر پایه معنویت و اخلاق
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به مناسبت کنگره عظیم حج، آئین حج را یک فراخوان جهانی برای تعالی انسانها و زمینهساز اعتلاء معنوی و اخلاقی بشریت خواندند و تاکید کردند: شرط لازم اثرگذاری جهانی حج، درک و شناخت صحیح امت اسلامی از خطاب زندگیبخش این فریضه پر رمز و راز برمبنای دو رکن «وحدت» و «معنویت» …
Read More »
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت