استاد وحدتی شبیری محل اصلی بحث را «قلمرو اختیارات حکومت اسلامی و ولیفقیه»، در ارتباط با «الزام قانونی»، «حکم وضعی قرارداد» و «مالک شناختن افراد یا بار اثبات» یادکرد و با طرح این پرسش که آیا ولیّ امر میتواند برخلاف احکام شرعی اوّلیه یا ثانویّه و مطابق حکم حکومتی، تغییری در سیستم حقوقی شرعی در حوزهی قراردادها و مالکیّت پدید …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
لزوم انعکاس واقعیات جامعه، باعث تجویز نشاندادن زن مسلمان بیحجاب نمیشود/ قاعده عدالت و قاعده مصلحت باید در فقه هنر موردتوجه قرار گیرند
درهرصورت، فقها بر اساس منابع دینی فتوا میدهند. حال اگر یک فیلمساز بخواهد خانم بیحجابی را شخصیت اول فیلم یا یکی از شخصیتهای فیلم قرار بدهد، فقیه نمیتواند فتوا به جواز چنین کاری بدهد؛ چون نفس این کار اشاعه فحشا است. البته برخی هنرمندان قائلاند که باید واقعیتهای جامعه را همانگونه که هست منعکس کنیم؛ ولی از نظر دین اگر …
Read More »فقه حکمرانی، از سیاستگذاری تا تنظیمگری و تصدیگری
ما به فقهی نیاز داریم که احکام حلال و حرام و باید و نباید سیاسی که همان رابطه حاکم با مردم و مردم با حاکم را بیان کند، و همان «فقه السیاسه» است که عبارت است از ولایت فقیه و مشروعیت انتخابات و مشروعیت حزب و مشروعیت ولیّ فقیه. علاوه بر آن ما نیاز به فقه حکمرانی داریم. بدین معنا …
Read More »نقد و بررسی دو رویکرد نسبت به اجتهاد در معارف دین
شهید صدر در الأسس المنطقیه للاستقراء میگوید پایگاه حجیت علوم خبرویت نیست یقین است؛ بنابراین در یکمرتبهای باز طبقه مقابل انبیاء را قبول میکنند، درحالیکه همان را نیز نباید قبول کرد. به نظر ما اگر خود خبره پایگاه قولش استناد نداشته باشد نمیتواند آن را حجت بدانید. اخباریین در رجوع به موضوعشناسیها و تخصصها این دقت را نفرمودهاند. به گزارش …
Read More »گستردگیِ فقه معاصر و الزامات آن
استاد مجتبی الهی خراسانی ضمن بیان اهداف و اهمیت فقه و اجتهاد در دنیای معاصر به تعریف چیستی فقه معاصر از سه منظر پرداخت و گستره آن را در مطالعات درجه اول و دوم فقهی چون رویکردها، محورها، لایهها، عرصهها، موضوعات، تألیفات و تصنیفات دنبال کرد و در نهایت از الزامات گستردگیِ فقه معاصر سخن گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …
Read More »فقه ما در حوزه فناوری و صنعت ۳۰۰ سال عقب است/ فقهای ما در حوزه عقل، اصلاً کار نکردهاند و گزارههای عقلی را بهصورت مفروض در نظر گرفتهاند
فقه ما در حوزه فناوری و صنعت ۳۰۰ سال عقب است. با حساب و کتاب میگویم؛ یعنی تقریباً از ابتدای قرن ۱۸ به بعد، این عقبماندگی شروع شده است. مکاسب و دیگر آثار را که آن دوره نگاشته شده است، یک کلمه در مورد مسائل آن زمان نیست. یعنی فقهای آن زمان اصلاً در جریان آن مسئله نبوده است. البته …
Read More »نسبتسنجی فقهی امر به معروف و نهی از منکر با موارد وابسته
حجتالاسلام الهی پارسا گفت: درصورتیکه «امر به معروف و نهی از منکر» در مذاق شارع خطابی باشد، بسیاری از عناوین شرعی، تعلیمی و ترغیبی همچون: «ابلاغ» و «تبلیغ دین»، «هدایت»، «تعلیم»، «ارشاد جاهل» و…؛ و همچنین بخش عمدهای از عناوین شرعی اصلاحی و تأدیبی همچون «تربیت»، «تنبیه»، «تأدیب» و نیز «اعراض» از «جاهل» و … به دلیل اینکه دارای شاخصههای …
Read More »واجبات و محرمات الهی به یک معنا اجباری هستند/ نباید حکم الهی «حجاب» مهجور بماند/ اگر نظام به وسیله این برهنگیها تضعیف میشود، باید جلوگیری کرد
گاهی یک بیحجابی دیده میشود و میدانیم که تأثیر گذار نیست، وظیفه امر به معروف ساقط میشود، ولی ما یک وظیفه دیگر نیز داریم که مسئله دفع منکر است. پالایش جامعه و مهجور نشدن احکام الهی وظیفه دیگری است. گاهی باید توصیههایی کرد تا حرمت یک فعل حلال در جامعه مهجور نشود. گاهی باید تذکر داد و ادامه راه را …
Read More »بایدها و نبایدهای کنشگری حاکمیت اسلامی در موضوع حجاب
مناظره نقاط اشتراک متعددی داشت، اما مهمترین نقطه اختلاف نظر، توصیف میزان همراهی مردم با حاکمیت در پذیرش مرز ناهنجاری در پوشش بود. دکتر برهانی معتقد است چنین توصیفی وجود ندارد و عدم اقدام به کشف حجاب از سوی اکثریت زنان و دختران در شرایط ارعاب و فشار، نمیتواند بیانگر همراهی جامعه باشد. در مقابل، حجتالاسلام الهی معتقد است در …
Read More »قاعده الزام در تمام ابواب فقه جریان دارد/ اگر قاعده الزام نباشد، در معاشرت با سایر مذاهب با مشکلات زیادی روبرو هستیم
این قاعده از آنجایی که در جمیع ابواب فقه جریان دارد، ثمرات بسیار زیادى هم دارد؛ در زمان ما اگر قاعده الزام نباشد، معاشرت با سایر مذاهب گرفتار یک مشکلات بسیار زیادی دارد. بالاخره مسئله وجود مذاهب الى یوم القیامه وجود دارد، حتى بعد از ظهور امام زمان(عج) نیز یهودى و مسیحى داریم؛ اگر قاعده الزام نبود، یک مشکلات بسیار …
Read More »کاربرد قواعد فقهی در طراحی شهری
این پژوهش قصد دارد قواعد فقهیای که از مؤلفههای بسیار مهم جهت تدوین قوانین و مقررات در جامعه اسلامی در عرصههای مختلف ازجمله سیاستهای راهبردی مدیریت شهری و طراحی شهری آن است، تدوین نماید؛ چراکه فاصله گرفتن طراحان شهری در عصر حاضر از مبانی دانش تفقه و قواعد فقهی آن، سبب آشفتگی و عدم تعادل و ناپایداری طراحی شهری شده …
Read More »شیخ فضلالله نوری قائل به ولایت مطلقه فقیه بود/ کتابهای فقهی شیخ فضلالله را قدر بدانیم/ نیازمند مرور جدید تاریخ تشیع برای شناخت بهتر شیخ شهید هستیم/ روحانیت شیعه؛ هماره مرزبان علم، هویت و استقلال ایران بوده است
شیخ فضل الله نوری مانند امام خمینی قائل به ولایت مطلقه فقیه بود. اگر مقارنهای بین مطالب شیخ و مطالب مرحوم نائینی در کتاب تنبیه الامه کنیم، میبینیم که همان مبانی مرحوم نائینی را شیخ دارد. و واقعا انتزاع و معرفی که امروز بین شیخ و علمای برجسته نجف به عنوان تقابل قرار دادند، تقابل کبری و در مبانی نبوده …
Read More »انسان شناسی فقهی، گزارشی از فقه موجود
با توجه به موضوع فقه، یعنی افعال انسانی، انتظار بجایی است که انسانشناسی فقیه در تأملات فقهی او مؤثر باشد. این پژوهش به بررسی این مسئله پرداخته است که یک فقیه، انسان را با چه ویژگیهایی میشناسد؟ طرح پرسش یادشده و بررسی آن، علاوهبر اینکه در فهم آرای فقها بسیار مفید و لازم است، در سامانبخشی فقه بسیار راهگشا است …
Read More »فتاوای شخصی خودم را در خطبه نماز جمعه دخالت نمیدهم/ مساله ثبات معیشتی به توسعه اقتصادی نباید گره بخورد/ ما به مردمسالاری دینی قائل هستیم، نه مردمسالاری لیبرال/ مشهد یک کدخدا میخواهد که همهچیز را گردن او بیندازند!
ما قائل به مردمسالاری دینی هستیم. ولی اگر مردم یک چیز گفتند و دین یک چیز دیگر گفت یا تکلیف دینی ما چیز دیگری ایجاب کرد، خب ما هیچوقت بهخاطر مردم و خوشایند مردم، دین را کنار نمیگذاریم. اولا میگویند مردم. کدام مردم؟ ما به مردمسالاری دینی قائل هستیم، نه مردمسالاری لیبرال. اگر مردم دینی چیزی بگویند صددرصد حرف آنها …
Read More »بررسی علل و ابعاد هتک ساحت قدسی قرآن کریم و راهکارهای مقابله با آن
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه گفت: اهانتهای اخیر به قرآن باهدف اسلام هراسی و تحقیر مسلمانان صورت گرفته است. در نتیجه اگر با حرکت گروهی برنامهریزیشده و هدفگذاری شده قبلی درجهت مقابله با اسلام مواجه باشیم، فرد هتاک مصداق کافر حربی است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست هماندیشی علمی «بررسی علل و ابعاد هتک ساحت قدسی قرآن کریم و …
Read More »واکاوی ابعاد فقهی، حقوقی و سیاسیِ حکم رهبر انقلاب در محکومیت قرآن سوزی
آیا جا ندارد که ما بهعنوان مهمترین و اساسیترین حق انسان – که دین عنصر فطری است و از انسانیت انسان برمیخیزد- چیزی به نام حقوق ادیان را مطرح کنیم و دیپلماتها و دستگاه سیاسی و دیپلماسی ما و کشورهای مسلمان این را تعقیب کنند. ۵۷ کشور مسلمان هستیم و اضافه بر این، مسلمانان در کشورهای گوناگون با مقیاس جمعیتی …
Read More »اتصال الهی حسین (ع)؛ بیانات منتشر نشده آیتالله خامنهای درباره «جایگاه و نقش دعا در قیام امام حسین» در سال ۱۳۶۴
وقتى که عاشورا را به عنوان یک درس مطرح مىکنیم نمىشود که این بُعد را ندیده بگیریم. دعا از همهى انسانها زیبا است، مخصوصاً از انسانى به عظمت امام حسین، آن هم در شرائطى به عظمت شرائط روز عاشورا. شبکه اجتهاد: حضرت آیتالله خامنهای در خطبه نماز جمعهی تهران به تاریخ ۵/۷/۱۳۶۴ به تبیین نقش و جایگاه دعا در حادثه …
Read More »کودتای یزید علیه امام حسین (ع) یا قیام امام علیه یزید؟/ تحلیلی جدید پیرامون ماهیت قیام سیدالشهداء
شبکه اجتهاد: هر ساله در ایام ماه محرم بحث هدف حرکت امام حسین علیهالسلام در محافل مختلف مورد بحث و گفتگو قرار میگیرد؛ از جمله این ادعای نادرست که امام حسین علیهالسلام در کربلا قصد بیعت با یزید را داشت و شمر نگذاشت که این کار را انجام شود و تفسیری از حرکت امام حسین علیهالسلام در ذهن این افراد …
Read More »علیدوست: قاضی باید مجتهد در قانون باشد/ غلامی: نیازمند بهروزسازی الگوی محاکم شرع هستیم/ حقانی: تاریخ بر کارآمدی محاکم شرع در دوره صفویه و قاجاریه گواه است
استاد حوزه علمیه ضمن اشاره به مهمترین ویژگیهای محاکم شرع تصریح کرد: باید محاکم شرع را بومیسازی کنیم و در دوران معاصر ما پیاده شود چون تا قوه قضائیه اصلاح نشود شعار دادن فایدهای نخواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین رونمایی از کتاب «میراث محاکم شرع» اثر حجتالاسلام والمسلمین علی ابوالحسنی منذر (ره)، با حضور و سخنرانی استاد ابوالقاسم …
Read More »فقهایی که با اصل برائت، فتوا به اباحه فضای مجازی دادهاند، بعدها متوجه اشتباهشان خواهند شد!
فقهایِ آینده، از فقیهان گذشتهها و برخی فتاوای آنان، درس خواهند گرفت؛ چون با گذر زمان و وسعت پیشرفتها متوجه خواهند شد که فقهای گذشته، در خصوص مسائل فقه نمایش و صحنههای مجازی، خیلی کم ورود پیدا کردهاند یا موضوع را بهخوبی شناسایی نکردهاند، لذا بهخوبی نتوانستهاند حکم صادر کنند، یا حکمشان اشتباه بوده و یا اصولاً پاسخی نداده و …
Read More »فقیهی آگاه به زمان؛ گزارشی از پیشهمایش «مرجع مجاهد» ویژه نکوداشت آیتالله العظمی سیدعبدالله شیرازی
آیتالله مکارم شیرازی گفت: فعالیت و اقدامات در عرصه سیاسی از آیتاللهحاج سیدعبدالله شیرازی(ره)؛ فقیهی آگاه به زمانه، حساس نسبت به انحرافات و مصلح نسبت به نابسامانیها معرفی نمود که نمونههای آن را در دعوت مردم به تحصن در مسجد گوهرشاد، حمایت از آیتالله کاشانی و مخالفت با لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی و محکومیت واقعه مدرسه فیضیه میتوان مشاهده …
Read More »بررسی فقهی استفاده از کلاهگیس و شیوههای مرسوم در گریم بازیگران
اگر کلاهگیس بهصورت متعارف باشد، یعنی مثل دیگر زنان که مو دارند، بهطوری باشد که عرفاً زینت حساب نشود اشکال ندارد. اما اگر کلاهگیس جنبه زینت داشته باشد مثلاً کلاهگیسهایی که امروزه مرسوم است که قطعاً اگر خودش مو داشت، به این زیبایی نبود، این کلاهگیس زینت بهحساب میآید. حجاب را که خداوند قرار داده برای این است که زینتها …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه محرّم ۱۴۴۵ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »فلاسفه هنر، دین را بهعنوان مانع فراروی هنر میبینند!/ باید پذیرفت نه هنرمندان، بیدین هستند و نه علما، متحجر!/ در تبیین دین، بیشتر به مفاهیم توجه داریم تا روایتهای بصری
ما اساساً به مسئله تخیل، رؤیا و روایتهای تصویری توجه نداریم. به همین دلیل از جنبههای هنری و نمایشی دین بهکلی غافل ماندهایم. چهبسا مخالفتهایی با حوزه هنر و نمایش نیز داریم. البته در بخشی از روایاتی که در منابع دینی ما آمده عمدتاً با تصویر، سازگاری چندانی ندارد. مثلاً روایاتی که حاکی از این است که در اماکن دینی …
Read More »مطالعات بینارشتهای را نه درک میکنیم و نه از آنها استفاده میکنیم!/ اولین گام در افتای در فقه هنر، درک مشترک فقه و کاربر از مسئله است
نکتهای که میتواند به کارآمدی فتوا کمک کند داشتن درک مشترک فقیه و مکلف از ضرورت آن هنر است. اگر واقعاً یک فقیهی درباره یک ورزش قهرمانی، نه فقط هنر، اصلاً ضرورتش را قبول نداشته باشد، با کمترین مفسده ممکن است فتوا به حرمت بدهد؛ اما اگر از ضرورتها باخبر باشد، ممکن است حتی در فرض اینکه آن ورزش قهرمانی …
Read More »عرفی شدن فقه در جایی معنا دارد که اصول و ضوابط اجتهاد رعایت نشده است/ صعب و سخت شدن دین غیر از عرفی شدن است و راحتی مردم، معنایش عرفی شدن نیست
عرف تخصص کافی برای استنباط در فقه را ندارد و از قواعد و اسلوب اجتهاد پیروی نمیکند و هرچه خود میپسندد را نتیجه میگیرد. این اختصاص به عرف جامعه هم ندارد؛ بلکه یک متخصص و پژوهشگر نیز بعد از استدلالهای فقهی دقیق ممکن است نتیجهای بگیرد که عرف میگوید و حتی تصریح بدان کند که عرف چنین میپسندد؛ لذا این …
Read More »تبلیغ در نگاه حوزه علمیه باید در مرتبه اول باشد/ مبارزه امروز ما تمدنی و جهانی است/ تبلیغ در دوره پسا اینترنت و هوش مصنوعی اهمیت مضاعف دارد
رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار فضلا، طلاب و مبلغین حوزههای علمیه، تبلیغ دین و اهداف دینی را مهمترین وظیفه حوزهها خواندند و با اشاره به لوازم تبلیغ موثر و بهروز یعنی «شناخت مخاطب، شناخت آرایش حقیقی صحنه تبلیغات جهانی برای داشتن موضع تهاجمی و برخورداری از روحیه جهادی» تاکید کردند: نسل نوجوان و جوان در مقام صاحبان …
Read More »فتوای معیار در شورای نگهبان، نظر فقهی ولی امر است/ تشخیص مصلحت با مجمع تشخیص است، نه شورای نگهبان/ حفظ حدود الهی، مهمترین اصل در حکمرانی اسلامی
عضو فقهای شورای نگهبان گفت: مهمترین ضابطه در حکمرانی اسلامی این است که باید حدود الهی به طور کامل مراعات شود. همانطور که در بعضی از فرمایشات مرحوم امام وجود دارد اساسا فلسفه حکومت، مسئله پیادهسازی حدود الهی است، نه دستکاری آنها. ما حق نداریم احکام الهی را دستکاری کنیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدمهدی شبزندهدار در مراسم افتتاحیه …
Read More »سنت کارورزی در فرایند کسب اجتهاد، در کارگاه تحلیل و نمایهسازیِ تربیتی احادیث بر اساس روایات عیون أخبار الرضا (ع)
مدرسه تابستانی «عیون تربیت» از سوی مرکز تخصصی آخوند خراسانی (ره) و مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (علیهمالسلام) با حضور علمی اساتید و جمعی از فضلای حوزه علمیه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در حال برگزاری است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کارگاه تحلیل و نمایهسازیِ تربیتی احادیث بر اساس روایات عیون أخبار الرضا (علیهالسلام) با نظارت علمی استاد …
Read More »راننده ماشین دودزا، باور نمیکند که مرتکب حرام شده است!/ عدم افتای جدی فقها، کار حامیان محیطزیست را دشوار کرده است/ مبانی فقه محیطزیست، قابل تغییر نیست!
به نظر میرسد که اگر ارتباط میان فقها و حامیان محیطزیست در حال حاضر هم قویتر بود شاید حامیان محیطزیست بهتر میتوانستند به اهدافشان که حمایت از محیطزیست است برسند. الآن بهعنوان نمونه در اینکه شراب حرام است کسی تردید ندارد؛ ولی در اینکه ماشین سواری یک شخص بیش از حد دود میکند، چهبسا برای خود راننده و مالک خودرو …
Read More »