دوره تابستانه «آشنائی با برخی ایدههای معاصر فقه حکومتی» ویژه طلاب سطوح ۳ و ۴ و دانش آموختگان حوزه، به صورت حضوری و آنلاین، همراه با گواهی رسمی پایان دوره، برگزار میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دبیرخانه هم اندیشی فقه حکومتی» و «انجمن علمی فقه و حقوق حوزه» با همکاری «مجله حکومت اسلامی دبیرخانه خبرگان رهبری» دوره تابستانه «آشنائی با برخی ایدههای معاصر فقه حکومتی» برگزار میکند. براساس این گزارش، تاریخ برگزاری این دوره تابستانه ۱۹ تیر لغایت ۱۱ مرداد ۱۴۰۰، به صورت حضوری و آنلاین و ویژه طلاب محترم سطوح ۳ و ۴ خواهد بود. در این دوره دیدگاه …
توضیحات بیشتر »هویت اصلی فقه تمدنی، فقه فرآیندی است/ درک از مقیاس کلان؛ اصلیترین اهرم برای شکلگیری فقه تمدنی است/ مرکز ثقل اجتهاد تمدنی، تلاش برای استنباط حکم فرآیندهاست
آنچه در بحث فقه تمدنی بیان میشود ابداً ساختارشکنی ندارد بلکه فقاهت موجود را ضروری و حیاتی میداند و برای رسیدن به استنباط در مقیاس تمدنی بستههای تکمیلی تعریف میکند؛ و این هم بدین معنا نیست که فقاهت کنونی ناقص است بلکه بهواسطه مطرح شدن مساله مستحدثی با عنوان «چگونگی تمدنسازی» که مقیاس آن و فروعاتش صِرفا در مقیاس تکلیفی فردی و جمعی نیست بلکه علاوه بر استنباط احکام تکلیفیِ مرتبط با مکلفین، نیاز به استنباط ساختارها و فرآیندها دارد که فارغ از مصادیق مکلفین، برای افعال آنها جهتسازی میکند، نیاز به استظهار حجیتدار فرآیندها از ادله است و میتوان …
توضیحات بیشتر »فقدان احکام ناظر به ساختار؛ بزرگترین نقص فقه موجود است/ فقه موجود، نظامات را تهذیب میکند، اما نظام نمیسازد/ تهذیب نظامات غربی برای اسلامیسازی کافی نیست
فقه نظام ولایی مجموعه احکام نظاممند مربوط به احکام فردی و اجتماعی است که بهصورت احکام رفتاری و راهبردی و ساختاری است. هم نظامی از احکامِ پیش گفته را دارد، هم در احکام فردی، ناظر به فرد است، هم در احکام اجتماعی، ناظر به اجتماع است، هم ناظر به مجتمع بماهو مجتمع است. هم به احکام رفتاری کار دارد هم احکام ساختاری. اختصاصی شبکه اجتهاد: یازدهمین نشست هماندیشی فقه حکومتی با ارائه نظریه «فقه نظام ولائی» توسط استاد عبدالحسین خسروپناه (رئیس سابق مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه و معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی) با همکاری موسسه معنا …
توضیحات بیشتر »ارائه نظریه «فقه اجتماعی» در دهمین هماندیشی فقه حکومتی
حجتالاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا (استاد حوزه علمیه و دانشیار دانشگاه فارابی قم) در دهمین نشست هماندیشی فقه حکومتی به ارائه نظریه «فقه اجتماعی» میپردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دهمین نشست هماندیشی فقه حکومتی با ارائه نظریه «فقه اجتماعی» از سوی حجتالاسلام دکتر محمدجواد ارسطا استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، روز ۵شنبه ۱۲تیرماه ۹۹ تیرماه برگزار میشود. بنابراین گزارش، در این نشست که از ساعت ۹ صبح تا ۱۲ برگزار میشود، مقررین و شاگردان سایر اساتید مطرح در عرصه «فقه حکومتی» به پرسش و پاسخ خواهند پرداخت. این هماندیشی با دعوت از شاگردان برجسته و مقررین اساتید بزرگوار: …
توضیحات بیشتر »اهتمام شارع در درجه اول بر اقامه دین است نه احکام فرعیه فردی/ مذاق شارع، قواعد کلی و مسائل کلی؛ ارکان سهگانه فقه نظاممند
استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان اینکه مذاق شارع، قواعد کلی و مسائل کلی، فقه را نظاممند میکند، گفت: روح فقه را بر فقه حاکم میکند و فقیه در یک فرع جزئی که میخواهد فتوا دهد باید ملاحظه این عناصر سهگانه را بکند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیاکبر سیفی مازندرانی در تبیین نظریه «فقه فعال» به تفاوت مفهومی فقه در ادبیات کنونی با ادبیات روایی- قرآنی اشاره کرد و گفت: باید فقهی که اسلام و قرآن به ما عرضه کرده و فقیه بحث میکند، فقهی باشد که بتواند حکومت اسلام را اداره کند. این استاد خارج فقه …
توضیحات بیشتر »ایده «فقه فعّال» در دومین گعده علمی فقه حکومتی
دومین گعده علمی فقه حکومتی، با حضور استاد علی اکبر سیفی مازندرانی نظریهپرداز ایده «فقه فعّال» و از اساتید دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم برگزار میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دبیرخانه همایش فقه حکومتی دومین گعده علمی را با حضور استاد سیفی مازندرانی و ارائه ایده «فقه فعّال» برگزار میکند. بنابراین گزارش، دومین گعده فقه حکومتی دوشنبه ۱۲ خردادماه ۱۳۹۹ همراه با پرسش و پاسخ مقررین و شاگردان سایر اساتید مطرح در عرصه «فقه حکومتی» همراه خواهد بود. پیشتر نیز این جلسه با حضور استاد سید احمدمددی برگزار شده است که میتوانید گزارش آن را در شبکه …
توضیحات بیشتر »ارائه نظریه «فقه نظامات اسلامی» توسط استاد مهدی هادوی تهرانی
نهمین نشست هماندیشی فقه حکومتی با ارائه نظریه «فقه نظامات اسلامی» توسط استاد مهدی هادوی تهرانی، نظریهپرداز ایده «اندیشه مدون در اسلام» و از اساتید دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم برگزار میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این نشست هماندیشی، روز پنجشنبه، ۱۲ دیماه ۹۸، از ساعت ۹ تا ۱۱:۳۰ با پرسش و پاسخ مقررین و شاگردان سایر اساتید مطرح در عرصه «فقه حکومتی» همراه خواهد بود. پیشتر نیز این نشستها با حضور آیات و اساتید معظم سیداحمد مددی، علی اکبر رشاد، سیدصمصام الدین قوامی، احمد مبلغی، سید محمدمهدی میرباقری، محسن اراکی و ابوالقاسم علیدوست برگزار شده است. …
توضیحات بیشتر »ایده «فقه حکومتی» استاد مهدی هادوی تهرانی بررسی میشود
نشست علمی «فقه نظامات اسلامی» برگرفته از «نظریه اندیشه مدون در اسلام» استاد مهدی هادوی تهرانی با حضور پژوهشگران و علاقهمندان عرصه فقه حکومتی برگزار میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله جلسات مباحثه هماندیشی فقه حکومتی، «فقه نظامات اسلامی» برگرفته از نظریه «اندیشه مدون در اسلام» استاد هادوی تهرانی به بحث و نظر گذاشته میشود. بنابراین گزارش، حجتالاسلام والمسلمین حسن عابدی ایده فقه حکومتی استاد هادوی تهرانی را به بحث خواهد گذاشت و پرسش و پاسخ مقررین و شاگردان سایر اساتید مطرح در این عرصه همراه خواهد بود. این هماندیشی با حضور شاگردان برجسته و مقررین اساتید محترم: …
توضیحات بیشتر »ظرفیت «فقه ولایی» در نیازهای حکومتی مغفول مانده است/ اثرگذاری فقه ولایی بر مباحث اصول
آیتالله سیداحمد مددی با بیان اینکه فقه شیعه اساساً «ولایی و استنباطی» است، تصریح کرد: «فقه ولایی» بر خیلی از مسائل اصول اثرگذار است، به ویژه در بحث «تعارض» نبود «اصول فقه ولایی» سبب شده است تا با مشکلات مختلفی روبهرو شویم و در نتیجه هنگام روی آوردن به «فقه ولایی» در جمهوری اسلامی، ناچار شدیم نهادهایی مانند مجلس خبرگان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان را تشکیل دهیم تا بتواند «فقه ولایی» را در جامعه اجرا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سیداحمد مددی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، عصر روز گذشته، اول مردادماه، در …
توضیحات بیشتر »نیازمند دو توضیحالمسائل هستیم؛ یکی برای مردم و دیگری برای دولتمردان
اکنون و سالها پس از نگارش کتاب «فقه و مصلحت» به این باور رسیده است که بسیاری از نصوص مبین مقاصد در فقه الدوله و فقه الحکومه در جایگاه نصوص مبین شریعت قرار میگیرند؛ به عنوان مثال حیاء و عفاف در نسبت به مکلفین فردی به مثابه مقاصد الشریعه است؛ چرا که برای او، حجاب و عفاف احکام مشخصی دارد، اما به نسبت دستگاه حاکمیت یک حکم شرعی است که میبایست در مسیر تحقق آن تلاش کنند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین نشست از سلسله نشستهای هماندیشی فقه حکومتی با حضور حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، روز پنج شنبه ۲۵ …
توضیحات بیشتر »هشتمین نشست «هماندیشی فقه حکومتی» با ارائه استاد ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: هشتمین نشست هماندیشی فقه حکومتی به همت «دبیرخانه هماندیشی فقه حکومتی» با حضور و ارائه حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، پنجشنبه ۲۹ بهمنماه از ساعت ۸ تا ۱۱ در شهر قم به همراه پرسش و پاسخ برگزار شد. پیشتر نیز این نشستها به ترتیب با حضور اساتید معظم علیاکبر رشاد، سید صمصامالدین قوامی، احمد مبلغی و سیدمحمدمهدی میرباقری و شیخ محسن اراکی برگزار شده است. این هماندیشی با دعوت از شاگردان برجسته و مقررین «حضرات و اساتید ابوالقاسم علیدوست/ محمدمهدی هادوی تهرانی/ احمد عابدی اصفهانی/ سید محمدمهدی میرباقری/علیاکبر رشاد / احمد …
توضیحات بیشتر »برگزاری سه نشست فقهی – اصولی و حدیثی در قم
هشتمین نشست هماندیشی «فقه حکومتی» با ارائه استاد علیدوست، نشست «نقد کتاب جوامع حدیثی شیعه» با حضور نویسنده اثر هادی حجت و پیش اجلاسیه کرسی تخصصی «نقد رؤیه الشهید الصدر فی التوسع العقلائی فی الحیازه» با ارائه استاد خالد غفوری در قم برگزار میشوند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین نشست هماندیشی فقه حکومتی به همت «دبیرخانه هماندیشی فقه حکومتی» با حضور و ارائه حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، پنجشنبه ۲۹ بهمنماه از ساعت ۸ تا ۱۱ در شهر قم به همراه پرسش و پاسخ برگزار میگردد. پیشتر نیز این نشستها به ترتیب با …
توضیحات بیشتر »دعوای امام و شاه بر سر فقه نظامات بود نه فقه فردی/ از ادبیات شهید صدر استفاده میکنم اما در نگاه کلان، با امام (ره) هم نظرم/ نیازهای نظام برای برخی هنوز روشن نشده است
اقامه صلاه یک تکلیف اجتماعی است. جامعه مقیم صلاه با جامعهای که نمازخوان دارد فرق میکند. بحث در این است که جامعه باید صالح باشد و این جامعه صالح با حاکمیت صالح ایجاد میشود و حاکمیت صالح با نظم صالح ایجاد میشود. اگر جامعهای داشته باشم که در احکام فردی به تمام احکام الهی عمل میکند؛ ولی در رفتار جمعی از یک حاکمیت طاغوتی تبعیت کنند؛ مثلاینکه یک مسلمان در اروپا زندگی کند؛ درحالیکه تمام تکالیف فردی را انجام میدهد؛ ولی در زیر سایه یک حکومت جائر زندگی میکند؛ در اینجا اگر این مسلمان نسبت به حضور در آن سرزمین، …
توضیحات بیشتر »هفتمین نشست هماندیشی «فقه حکومتی» برگزار میشود
هفتمین نشست هماندیشی فقه حکومتی به همت «دبیرخانه هماندیشی فقه حکومتی» و با همکاری «پژوهشگاه فقه نظام» با حضور آیتالله اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و عضو مجلس خبرگان رهبری، پنجشنبه ۲۲ آذرماه ۱۳۹۷ در سالن کنفرانس مرکز همایشهای غدیر واقع در شهر مقدس قم برگزار میگردد. به گزارش شبکه اجتهاد، این نشست در ادامه سلسله نشستهای هماندیشی فقه حکومتی، با ارائه نظریه «فقه نظام» توسط استاد اراکی و پرسش و پاسخ مقررین و شاگردان سایر اساتید مطرح در این عرصه همراه خواهد بود. پیشتر نیز این نشستها به ترتیب با حضور اساتید معظم علیاکبر رشاد، سید صمصامالدین …
توضیحات بیشتر »«فقه سرپرستی» در نگاه استاد میرباقری
شبکه اجتهاد: ششمین نشست «هماندیشی فقه حکومتی» به همت دبیرخانه هماندیشی فقه حکومتی و با همکاری جامعه المصطفی العالمیه، با ارائه نظریه حجتالاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم در مدرسه علمیه حجتیه، برگزار شد. در این نشست استاد میرباقری در ابتدا جلسه به مدت ۹۰ دقیقه مختصات نظریه خود را در قالب سه عنوان «ضرورت ورود فقه به عرصه فقه سرپرستی»، «بازخوانی برخی زوایای فقه سرپرستی در فضای فلسفه فقه» و در نهایت «بازخوانی برخی زوایای فقه سرپرستی در فضای فلسفه اصول» مطرح کرد. که با پرسش و پاسخ مقررین و …
توضیحات بیشتر »قرنها است که ساختار فقه دچار رکود و ایستایی شده است/ ساختار فقه باید بازسازی شود/ راهکارهای تحقق فقه الاجتماع
مدتها و قرنها است که ساختار فقه دچار رکود و ایستایی شده است. ساختار چیزی نیست که از نصوص شریعت بهدستآمده باشد. بلکه امری است که در یک شرایطی و در یک قرنی ایجادشده است؛ کاری که باید صورت بگیرد این است که ساختار فقه باید بازسازی شود. من اخیراً یک ساختاری را عرضه کردم که قابلتوجه است. این ساختار عبارت است از: فقه وجودها، فقه پدیدهها، فقه نهادها و فقه ساحتها. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنجمین نشست «هماندیشی فقه حکومتی» به همت دبیرخانه نشست هماندیشی فقه حکومتی و با همکاری انجمن علمی مطالعات اجتماعی حوزه، با حضور حجتالاسلام والمسلمین …
توضیحات بیشتر »فقدان حضور فعال فقه در «قوانین» و «جامعه» محسوس است/ فتاوا باید کارآمد و پاسخگو باشد
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، «عدم حضور فعال فقه در جامعه» را یکی از آسیبهای فقه موجود برشمرد و اظهار کرد: فقه که واسط بین شریعت و انسان است به دلیل فاصله داشتن با انسان معاصر و شریعت فاقد حضور قابل توجه و فعال در جامعه – یا حداقل در بسیاری از لایههای آن- است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین نشست «هماندیشی فقه حکومتی» با ارائه نظریه فقه حکومتی حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد خارج فقه حوزه علمیه و عضو مجلس خبرگان رهبری در جمع فضلای حوزه علمیه قم در دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار شد. استاد مبلغی در …
توضیحات بیشتر »هنوز تلقی دقیقی از فقه حکومتی شکل نگرفته است/ فقه حکومتی علم بینارشتهای نیست
فقه حکومت هنوز یک علم مستقل نیست؛ برخی نیز با این تلقی بحث کرده و فلسفه فقه حکومت مینویسند؛ نکته دیگر اینکه این فقه یک علم بینا رشتهای نیست و دو رشته در آن دخیل باشند. بلکه این علم فقه است و تنها در موضوع، مضاف به حکومت شده است. حکومت تنها موضوع فقه واقع میشود و از لحاظ خصوصیات علمی، فقه حکومتی تنها ذیل دانش فقه تقسیم بندی میشود، بنابراین نباید بین دانشهای مضاف به دانش دیگر، با دانشهایی که ماهیتاً بینا رشتهای هستند نباید خلط شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست «هماندیشی فقه حکومتی» با حضور اساتید …
توضیحات بیشتر »تولید نقشه تمدنی و تربیت نیروی انسانی، دو عنصر مهم در پیادهسازی فقه حکومتی
برای پیادهسازی تمدن اسلامی باید تولید نقشه تمدن اسلامی و ارائه نظامهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی حکومت اسلامی در کنار تربیت نیروی انسانی توانمند در حوزهاندیشه و اجرا برای تحقق تمدن اسلامی و تزریق آن به جامعه و حاکمیت اتفاق بیفتد.
توضیحات بیشتر »کار اصلی فقیه در فقه تمدنی، ارائه مدلهای پاسخگوی نیازهای بشر است
یک پژوهشگر حوزوی گفت: برای دستیابی به نقشه تمدن اسلامی ابتدا پارادایم شبکه دین را تولید کنیم و مبانی علم دینی را بدست آوریم و پارادایم علم دینی را ارائه دهیم
توضیحات بیشتر »مأموریت بنیادین در رساندن فقه به کالبد نظام تقنین کشور
دبیر اجرایی حوزه مطالعات پایهای مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: این مرکز از سال ۹۰ بهعنوان بازوی کارشناسی و حلقه واسط حوزه و مجلس شروع به فعالیت کرده که مأموریت بنیادین مرکز رساندن فقه حقه جعفری در کالبد نظام تقنین کشور اسلامی ایران و احیای ظرفیت عظیم و غنی حوزه در این عرصه است.
توضیحات بیشتر »در اجتهاد تمدنساز، بسنده کردن به تک گزارهها ما را به مقصود نمیرساند
فقه در حوزه حکومت اگر بخواهد اثرگذار باشد باید الزاماتی را رعایت کند که مهمترین آن نظام سازی است؛ در این مسیر تمدنساز بسنده کردن به تک گزارهها نمیتواند ما را به مقصود برساند.
توضیحات بیشتر »ادبیات نخبگانی برای پشتیبانی از مباحث فقه حکومتی ایجاد نشده است
متخصصان علمی و فقهی در این حوزه اغلب تخصص رسانهای و فرهنگی ندارند و فعالان حوزه فرهنگ و رسانه نیز عموماً تخصص علمی و فقهی لازم را ندارند، و نهادهای علمی و تخصصی به فعالیتهای رسانهای و فرهنگی مرتبط با فقه حکومتی ورود نکرده و در این شرایط پشتیبانی و سرمایهگذاری لازم را انجام نمیدهند.
توضیحات بیشتر »ضرورت نقشآفرینی نخبگان حوزوی در مباحث فقه حکومتی
در دوران کنونی اداره و مدیریت اجتماعی بیش از هر چیز از طریق ساختارها و نظامات اجتماعی صورت میپذیرد که میتوان آن را اموری نوپدید دانست و در این شرایط حکومت دینی باید ارزشها و آرمانهای متعالی خود را به همه ابعاد جامعه سرایت دهد.
توضیحات بیشتر »راهکارهای ارائه شده در نشست «هم اندیشی فقه حکومتی» عملیاتی شود
ربانی با اشاره به مطرح شدن خروجی چنین همایشهایی با مسئولان حوزههای علمیه عنوان کرد: عملیاتی کردن راهکارهای ارائه شده در چنین همایشهایی میتواند بهترین خروجی این نشستها باشد.
توضیحات بیشتر »تنها راه دستیابی به فقه مدیریت اسلامی، فقه جواهری است
ما بعد از چهل سال هنوز به دولت اسلامی نرسیدهایم، مهمترین علت آن هم این است که حوزههای علمیه نتوانستهاند مدیریت اسلامی را به حاکمان ارائه کنند.
توضیحات بیشتر »انتظارات و توقعات از فقه حکومتی هرروز در حال افزایش است/ فقه اساساً یعنی حکومت
حجتالاسلام غلامی با بیان اینکه به برکت انقلاب اسلامی اتفاقات بزرگی در مباحث فقهی بهویژه فقه حکومتی ایجاد شده است، افزود: برکات این مهم وقتی قابلتأمل است که دیده میشود وضعیت موجود ما نسبت به سنوات قبل هرروز تغییر کرده است و نمود پیشرفت در این راستا دیده میشود.
توضیحات بیشتر »تفاوت فقه خرد و فقه نظام در سه محور موضوع، محمول و روش استنباط
«از منظر روش استنباط»، در فقه خرد، روش مستقیم است اما در فقه کلان غیر مستقیم است، لذا گفته شد جعلهای متعدد دارد. حرکت از جعلهای متعدد بر جعل کلان میبایست با روش معقول و نظاممند و قاعدهمند صورت گیرد.
توضیحات بیشتر »فقه الاجتماع، انسجام دهنده همه فقههای اجتماعی است
تا حیات اجتماعی و ابعاد آن به درستی تحلیل نشود، سایر عرصههای اجتماعی نمیتواند سامان پیدا کند. اینکه فقه حکومتی داریم یا نه؟ نتیجه فقه اجتماعی است، آنجا باید تعیین کنیم که آیا حاکم برای جامعه ضروری است؟ آنگاه به حکومت بپردازیم. فقه حکومتی در عرض فقه اجتماعی اما تغذیه کننده از فقه الاجتماع است.
توضیحات بیشتر »مجموع دانشهایی که جامعه را راهبری میکنند، باید تحت ولایت قرار گیرند/ دامنههای تکاملی تفقه
مقرر مباحث استاد میرباقری میگوید: مجموع علوم و دانشهای تخصصی که جامعه را راهبری میکنند باید تحت ولایت قرار گیرد تا به عقلانیت اسلامی دست پیدا کنیم، یعنی مجموعه دانشها و علوم که نقش ایفاء میکند باید اسلامی شود.
توضیحات بیشتر »