مراجع بزرگوار تقلید و عالمان دینی اشکالات متعددی از جهت فقهی بر وضعیت کنونی نظام بانکی‌ دارند که مهم‌ترین آن‌ها عدم اهتمام بانک‌ها بر اعطای قرض‌الحسنه، شبهه ربوی بودن سودهای علی‌الحساب بانکی، صوری شدن قراردادهای تسهیلاتی بانک‌ها، معضل جریمه تأخیر و عدم نظارت شرعی بر عملکرد بانک‌هاست. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، در یادداشتی، به بررسی فقهی طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران نسبت به شرایط کنونی نظام بانکی پرداخته است که متن این یادداشت به نقل از ‌رسانه‌ها در ادامه می‌آید: بسم الله الرحمن الرحیم فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِکَ الَّذِینَ هَدَاهُمُ …

«الطاف الرحمن فی فقه القرآن» عنوان یکی از جدیدترین آثار قرآنی – فقهی آیت‌الله جعفر سبحانی می‌باشد که جلد دوم آن اخیراً توسط موسسه آموزشی تحقیقاتی امام صادق (ع) انتشار یافته است. شبکه اجتهاد: این جلد از «الطاف ‌الرحمن» دربردارنده تفسیر و تبیین آیاتی است که بیان‌کننده احکام: جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، مکاسب محرمه، عقود و ایقاعات شرعی و نگاه؛ می‌باشد. چنانکه جلد اول این اثر شامل آیاتی می‌باشد که بیان‌کننده احکام: طهارت، صلاه، صیام، زکات، انفال، فیء، خمس، حج؛ می‌باشد. روشن است که همه محتوا و تعالیم اسلام به‌عنوان آخرین دین الهی که خاتم‌الانبیاء(ص) برای …

۲۱ نفر بیانیه را امضا کرده‌اند، اما کمیسیون جوابیه را برای هشت نفر مخفیانه و محرمانه با مُهر غیرقابل انتشار فرستاده است تا منتشر نشود. نظر برخی مخاطبان آن جوابیه این است که ادله اقامه شده قانع کننده نیست و به این خاطر بصورت علنی منتشر نکرده‌اند! اگر این دوستان عزیز به جواب‌های خود اعتماد دارند تأکید داریم که منتشر کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، طرح جدید بانکداری در مجلس شورای اسلامی در آستانه تصویب است؛ بسیاری از حوزویان با این طرح مخالف هستند و حتی مراجع هم پا به میدان گذاشته‌اند و اعلام مخالفت صریح خود را با این …

دبیر اجرایی آیین نکوداشت آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد گفت: آیین نکوداشت آیت‌الله العظمی سیدمحمد محقق داماد ۱۲ دیماه جاری با پیام رهبر انقلاب در آستان حضرت معصومه (س) برگزار خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین رضا مختاری در نشست خبری آیین نکوداشت آیت‌الله محقق داماد که در اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم برگزار شد، با اشاره به پنجاهمین سالگرد رحلت آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد گفت: بعد از انقلاب تجلیل شایسته‌ای از این عالم وارسته صورت نگرفت. به مناسبت پنجاهمین سالگرد ایشان در راستای تکریم از مقام شامخ این علم جلیل القدر آیین نکوداشتی با مشارکت وزارت …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله جوادی آملی علاوه بر پرداختن تخصصی و عمیق به مباحث قرآنی و فلسفه و عرفان- بر خلاف بسیاری از حکمای گذشته و حال- توفیق شایانی هم برای پرداختن تخصصی و مفصل به مباحث فقهی-اصولی [۲] داشته‌است و حجم قابل توجهی در کتابخانه بزرگ و پربار وی به آثار فقهی اختصاص دارد. مطالعه همین نوشته کوتاه به خوبی روشن می‌کند که دستاوردها و توفیقات فقهی وی-با توجه به تعدد و تنوع ساحات فکری که دارد- از بسیاری از علما که فقط به فقه و اصول پرداخته‌اند بیشتر است و این مسئله با مقایسه به خوبی روشن می‌شود. درآمد …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی در این ویدئو کوتاه نأکید می‌کند طلاب تا می‌توانند در راه دین و شرع مساحمه نکنند تا …

رئیس اتحادیه جهانی علمای مسلمان با اعتراض به سرکوب مسلمانان اویغور از سوی مقامات چین، تحریم کالاهای چینی در واکنش به این اقدام را خواستار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، به نقل از پایگاه خبری alyaoum۲۴.com، احمد الریسونی، رئیس اتحادیه جهانی علمای مسلمان درباره سیاست‌های سرکوب‌گرانه دولت چین علیه اویغورها، اظهار کرد: مسلمانان اویغور در طول قرون متمادی مسلمان بودند و دولت و کشور مستقلی با نام ترکستان شرقی داشتند که در دهه چهل قرن بیستم این منطقه از سوی چین اشغال و نام «سین‌کیانگ» بر آن نهاده شد. وی با بیان اینکه دولت چین به هر وسیله‌ای به دنبال …

شبکه اجتهاد: مراسم ترحیم و بزرگداشت مقام علمی و اجتماعی آیت‌الله سید محمدمهدی موسوی خلخالی با حضور جمعی مراجع علما و اساتید حوزه علمیه در شهر مشهد، قم و تهران برگزار شد. مراسم بزرگداشت آیت‌الله موسوی خلخالی، مشهد، حرم مطهر رضوی، رواق امام خمینی(ره) مراسم بزرگداشت آیت‌الله موسوی خلخالی، قم، دفتر حضرت آیت‌الله سیستانی مراسم بزرگداشت آیت‌الله موسوی خلخالی، تهران، مسجد صدریه

رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی سبحانی و جوادی آملی در پی‌ارتحال آیت‌الله سیدحسین شمس خراسانی (از اساتید باسابقه فقه و اصول و از شاگردان آیات بروجردی، میلانی و امام) با صدور بیانیه‌ای ارتحال این عالم جلیل القدر را تسلیت گفتند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله سید حسین شمس خراسانی، فقیه اصولی و محقق دقیق النظر، که همه عمر خود را صرف تحصیل و تدریس فقه و معارف آل محمد علیهم‌السلام کرد و از خود آثار و تألیفات متعددی به یادگار گذاشت، چندی قبل که برای تأسیس یک مرکز دینی شیعه به ترکیه مهاجرت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از برگزاری چند نشست از سلسله نشست‌های علمی فقه مقاصدی توسط گروه عصرانه علمی مدرسه علمیه امام کاظم (ع)، حمیدرضا تمدن، پژوهشگر حوزه دین، در این رابطه یادداشتی را در شبکه اجتهاد منتشر کرد. (بخوانید). در واکنش به این یادداشت، حمزه بحرانی، مدیر گروه عصرانه علمی این مدرسه، جوابیه‌ای داده است که بی کم و کاست، منتشر می‌گردد. شایان ذکر است هم متن و هم تیتر، به انتخاب گروه عصرانه علمی بوده است. محتوای سلسله نشست‌های فقه مقاصدی که توسط حوزه علمیه امام کاظم (علیه‌السلام) درحال برگزاری است توسط سایت اجتهاد مورد نقد قرار گرفته که …

اگر بخواهیم محدوده جغرافیایی جهان اسلام و «دار الاسلام» را به سرزمین‌هایی محدود کنیم که تحت سیطره حکومت اسلامی باشند، با مشکل جدّی روبه‌رو خواهیم شد؛ زیرا در حال حاضر سرزمین‌هایی وجود دارند که از تحت سیطره حکومت اسلامی خارج‌شده‌اند و بنابراین نباید بر آن‌ها عنوان «دار الاسلام» صدق کند، مانند سرزمین فلسطین که تحت سیطره غاصبان صهیونیستی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: در احکام شرعی بین المللی، آنچه موضوع حکم واقع شده است، دارالاسلام و دارالکفر است. این درحالی است که در حال حاضر آنچه موضوع حقوق بین الملل است مرزهای جغرافیایی کشورهاست. در این رابطه با حجت‌الاسلام سید جواد …

داعیه تمدن سازی اسلام و مواجهه با نیازها در مقیاس اجتماعی و بین المللی، سبب شده است تا تلاش برای استخراج دیدگاه اسلام در مقیاس جمعی و با رویکرد استخراج «فرآیندها»، مورد توجه جدی قرار بگیرد. ضرورت «حجت بودن» برای استناد به دین، سبب تمرکز بر روش شناسی چنین تلاشی شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، صد و هجدهمین شماره از فصلنامه «فقه و اصول» (پاییز ۹۸) به صاحب امتیازی دانشگاه فردوسی مشهد، مدیر مسئولی و سردبیری محمدتقی فخلعی، با هشت مقاله علمی پژوهشی در ۱۸۰ صفحه به همراه چکیده انگلیسی چاپ و منتشر شده است. در این شماره از …

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه نسبت دادن روایات طبی نامعتبر به معصوم جایز نیست، حتی اگر در تجربه و خارج هم روایت طبی درست باشند، باز حق انتساب به معصومین علیهم‌السلام را نداریم، گفت: فهم روایات طبی، نیاز به فهم عبارات طب قدیم دارد و به‌صرف فقیه بودن نمی‌توان روایات طبی را فهم کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله علی‌اکبر سیفی مازندرانی در سخنانی پیرامون فقه الطب، روایات طبی و لزوم آگاهی به طب قدیم جهت فهم روایات طبی: گفت: فهم روایات طبی، نیاز به فهم عبارات طب قدیم دارد و به‌صرف فقیه بودن نمی‌توان روایات طبی را فهم …

در تقنین باید ملاحظاتی را در نظر بگیریم. این ملاحظات شامل ملاحظات اجتماعی، مصلحت جامعه، مصلحت نهاد خانواده، ملاحظات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و مانند آن را تشکیل می‌دهد، همه این ملاحظات فقهی هستند؛ اما ممکن است گاهی منظور این باشد که احکام فقه منهای ملاحظات عناوین ثانویه در فقه حکومتی چه وضعیتی دارد و با ملاحظات آن‌ها چه وضعیتی دارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: حکومت نیازمند قانون‏گذارى است و در جامعه اسلامى مبناى قانون‏گذارى شریعت اسلامى است؛ از این رو، ارتباط فقه و قانون‏گذارى به ‏ویژه با توجه به تجربه‏هاى دو دهه گذشته در جمهورى اسلامى، نیاز به تأمل و …

دلیلی که به صورت قاطع بگوید نفت باید به صورت مساوی بین همه نسل‌ها تقسیم گردد، در حال حاضر در اختیار نداریم. همه چیز به مدیریت بر می‌گردد یعنی نفت باید به گونه‌ای مدیریت شود که نسل کنونی در حد معقول و در حد مناسب، از آن استفاده کند و آنچه که باقی می‌ماند برای نسل‌های بعدی هم ذخیره شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: سال‌هاست که هم رهبر معظم انقلاب و هم تقریبا تمام کارشناسان اقتصادی از نادرستی خام فروشی و لزوم فروش فرآورده‌های نفتی به جای خام فروشی سخن می‌گویند. به مناسبت روز پتروشیمی، این موضوع را از منظر فقه …

گزاره‌های فقهی دارای جعل و اعتبار شرعی از ناحیۀ پروردگارند و فقیه در عملیات تفقه، این جعل شرعی را کشف می‌کند؛ درحالی‌که گزاره‌های اخلاقی، انشای قانونی الهی و جعل و اعتبار شرعی ندارند، بلکه تنها مبتنی بر خوبی و بدی واقعی هستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مهم فلسفه علوم، بررسی رابطه آن‌ها با یکدیگر است، در این میان بررسی رابطه فقه و اخلاق از اهمیتی ویژه‌ای برخوردار است؛ یعنی فقه و اخلاق، با کمک یکدیگر انسان را در رساندن به مدارج عالی و کمالات یاری می‌دهند و چنانچه بین این دو تغایر یا تباینی وجود داشته باشد، انسان …

بعضی از فقیهان نیز تصریح کرده‌اند که پنجاه درصد کار فقیه، شناخت موضوعات است. پرسش این است که آیا از شیوه‌های مدیریت اطلاعات می‌‌توان برای شناخت موضوعات جدید فقهی استفاده کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین شماره نشریه الکترونیکی «مدیریت دانش اسلامی» (پاییز و زمستان ۹۸)، به صاحب امتیازی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مدیر مسئولی محمدهادی یعقوب‌نژاد و سردبیری حسین حسن‌زاده با هشت مقاله علمی  از اساتید و دانش پژوهان حوزه و دانشگاه، در ۲۱۶ صفحه منتشر شد. در این شماره از مجله «مدیریت دانش اسلامی» مقالاتی با عناوین «نقش راهبردی اصطلاح‌نامه‌ها در مدیریت منابع مرجع با تأکید بر …

شبکه اجتهاد: سند و دلالت روایات طبی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این سخن درست است: در قرآن و روایات دستوراتی وجود دارد اما طب اسلامی گفته نمی‌شود!

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدحسین شمس خراسانی(ره)، از اساتید برجسته حوزه علمیه و از شاگردان شاخص آیت‌الله العظمی میلانی بود که از ابتدا تا انتهای درس خارج فقه و اصول ایشان حاضر شد و تقریرات درسش را نگاشت. آیت‌الله شمس سال‌ها در مشهد به تدریس سطوح عالی و خارج اشتغال ورزید، تا انقلاب اسلامی پیروز شد و پس از آن در قم سکونت یافت و به تدریس دروس خارج تا زمان حیات اشتغال داشت. این فقیه اصولی شاگردان و فضلای زیادی را در حوزه علمیه مشهد و قم پرورش داد که سالیانی است به تدریس سطوح و خارج فقه و …

در جامعه باید خوبان بیشتر فعال باشند تا منفعل. با کناره‌گیری، جدا کردن و انفعال جامعه به دست افراد ناباب سپرده می‌شود که این کار درستی نیست امر به معروف و نهی از منکر می‌گوید هر انسانی وظیفه دارد در حد توان خود افراد ناباب را اصلاح کند و یکی از راه‌های زمینه‌ساز امر به معروف اختلاط است و تا اختلاط  نباشد از کجا می‌توانیم آن فرد را اصلاح کنیم؟ بنابراین با نگاه کلی به آموزه‌های اسلام معتقدم که این‌گونه کارها در مجموع آسیب‌هایی برای جامعه نیز دارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالهای اخیر، موج جدیدی از مدارس مذهبی در …

طبق نظر مشهور، خود اجتماعِ حقوق طرفین، شرکت است و شرکت حاصل از عقد شرکت به عبارت دقیق تر تشریک است و انواع متفاوتی دارد. مثلا اگر در دیون باشد یا اگر شرکت در منافع باشد یا شرکت اعمال یا ابدان که از شکل‌های دیگر شرکت است. شرکت وجوه –وجوه به معنای همان اعتبار بازاری مصطلح در عرف بازار-، شرکت مفاوضه یعنی واگذاری: مثلاً دو نفر با هم قرارداد ببندند که هر چه دارایی در آینده عائد آنها شد اعم از هبه و ارث و… با هم شریک باشند. تمام این شرکت های پنج گانه در نظر مشهور باطل است. …

نظریه محققانه استاد مدنی عمدتا بر گرد محدودسازی و مقید کردن چندهمسری شکل گرفته است و دیدگاه علامه طباطبایی، علاوه بر این، به عرصه مصلحت سنجی عمومی حکومت و حاکم اسلامی و راهکارهایی که برای جلوگیری از پیامدهای نادرست آن منظور می‌‌شود دوخته شده است. البته استاد مدنی نیز مسئولیت حاکم اسلامی در مراقبت از تحقق شرایط جواز چندهمسری را نادیده نگرفته و بر آن تأکید کرده است. اما نگاه مرحوم طباطبایی از منظری عام تر و مصلحت اندیشانه تر است. شبکه اجتهاد: موضوع چندهمسری، به عنوان حکمی تردید ناپذیر در اسلام، از جمله موضوعاتی است که به ویژه در …

حکومت در یک فرآیند می‌تواند، احتیاط خودش را تقسیم کند. در جایی اگر احتیاط مستلزم به هم خوردن نظم جامعه و آسیب به حکومت شود، احتیاط در سهل گیری است در اینجا ولی‌امر اهمّ و مهمّ می‌کند. رتبه احتیاط، رتبه علم اجمالی است و علم اجمالی منجز است و رتبه برائت در زمان شک و عدم دلیل است، آن‌جا که شارع رخصت به برائت داده در این فرض است به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه سلسله جلسات تخصصی گروه فقه اخلاق حکومتی موسسه فتوح اندیشه، نشست علمی «تقدم احتیاط‌گرایی بر برائت‌گرایی در فقه اخلاق حکومتی» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی …

این پژوهش در نظر دارد به فضلایی که در آستانه اجتهاد قرار دارند کمک کند که خود را ملتزم به روح حاکم بر فقه بدانند و گره‌های صعوبت را از برخی فتاوا بگشایند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دین اسلام به‌عنوان شریعت جامع و جاودانه در آیات قرآن کریم و احادیث معصومان(ع) به‌عنوان دینی آسان و همراه با تسهیل معرفی شده است و ادله بسیاری نیز این سمحه و سهله بودن دین را تایید می‌کنند. تردیدی نیست مهم‌ترین بخش دین که مرتبط با افعال مکلفین است، احکامی است که در دوران غیبت توسط مجتهدان از منابع اولیه استنباط شده و در …

قطعاً فضای فرهنگی مدارس مسجد محور از بسیاری از مدارس دولتی جلوتر است اما به جهت فضای تحصیلی چطور؟ فضای تحصیلی در برخی از مدارس مسجد محور گاهی اوقات نگران‌کننده است چون از نیروی توانمندی که کتب درسی و روش تدریس را بشناسد برخوردار نیستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سال‌های اخیر، با نامناسب شدن سطح علمی و فرهنگی مدارس دولتی، برخی به فکر تأسیس مدارس جدیدی همچون مدارس غیرانتفاعی، محیط زیست و … شدند. در این میان، قشر مذهبی نیز بیکار ننشسته و مدارسی را تحت عنوان مدارس مسجدمحور، مدارس معارفی و … تأسیس کرده است. به مناسبت روز سوادآموزی، …

با این عمل که بچه‌های خود را به مدارس کلاسیک نفرستیم، یا تدریس‌های خصوصی راه بیندازیم و یا مدرسه‌های چندنفره ایجاد کنیم مخالف هستم. اما این مخالفت من دلیل بر این نیست که ضعفی در مدارس ما وجود ندارد و این را کاملاً قبول دارم که مدارس، ضعف و مشکلاتی دارند. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمدرضا خسروی از سال ۸۷- ۸۸ کار دانش‌آموزی را با مجموعه مدارس رستگاران به صورت جدی در زاهدان آغاز کرد، در سال اول روحانی مستقر در مدرسه ابتدایی بود و بعد از آن مسئول مجتمع زابل را بر عهده گرفت، در ادامه به مدت ۴ …

از آنجا که نظریه عدالت متمایز از نظریه مکتب است؛ می‌‌توان این سوال را پرسید که آیا روش کشفی، کارایی لازم جهت کشف نظریه عدالت را دارد؟ در این مقاله تلاش بر آن است تا به سوال فوق به عنوان سوال اصلی پژوهش پاسخ داده شود به گزارش خبرنگار اجتهاد، به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و انجمن اقتصاد اسلامی ایران، شماره ۷۵ فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی (دوره ۱۹، پاییز ۱۳۹۸) در ۲۷۸ صفحه به سردبیری سیدعباس موسویان منتشر شد. این شماره حاوی ۹ مقاله با عناوین «کارایی روش شهید صدر در کشف نظریه اسلامی عدالت اقتصادی» به …

سرپرست پژوهشکده علوم اسلامی آستان قدس رضوی اظهار داشت: گستره دلالت فعل در حوزه تشریعیات همیشه نیازمند قرینه قولی نیست بلکه عنوان فعل دلالت مبین دارد و می‌تواند افاده معنا کند و شواهدی نیز بر این مطلب وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر مهدی مردانی، سرپرست پژوهشکده علوم اسلامی آستان‌قدس رضوی در پانزدهمین نشست تخصصی حلقه مطالعاتی حدیث‌‌پژوهی مقارن، دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، با موضوع «بررسی دلالت سنت فعلی پیامبر اکرم (ص) با رویکر انتقادی به کتاب افعال‌ الرسول و دلالتها علی الاحکام»، به تبیین گستره حجیت افعال‌ النبی در دیدگاه فریقین پرداخت. نویسنده کتاب «توسعه استنباط …

درهای بسته در سیستم اداری ما از یک طرف باعث شده است که اگر تعدادی از فقهای ما نیز با امام (ره) نسبتی برقرار کردند و به لحاظ علمی حسی گرفتند و دغدغه‌ای پیدا کردند که امام فرمود: فقه، علم اداره اجتماع است و به این فکر افتادند که به واسطه فقه باید اجتماع را اداره کنند، با درهای بسته روبه‌‏رو شدند و دلسرد و ناامید شدند. اکنون فقه ما چه نسبتی با اداره اجتماع دارد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، چیستی و چرایی فقه حکومتی و فقه دولت موضوعی است که در گفتار حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر احمد رهدار در …

حجت‌الاسلام شریعتی هدف از نگاشتن کتاب قواعد فقه سیاسی را این دانست که این اثر به دست کارگزاران برسد تا بتوانند در عمل از این قواعد در اداره نظام استفاده کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه سیاسی، تمامی پاسخ‌‌‌هایی است که فقه به سؤال‌‌های سیاسی عصر و زمان می‌دهد، همچون دیدگاه فقه درباره انتخابات، تفکیک قوا، مشروعیت و جایگاه دستگاه اجرایی و…، همه در محدوده فقه سیاسی است؛ بنابراین، فقه سیاسی، شامل نظام سیاسی، فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی می‌شود. گاهی مسائل فقه سیاسی مربوط به اصول و قواعدی است که بر اساس آن قواعد اندیشه سیاسی شکل خواهد گرفت؛ …