قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / اجتهاد و اصول فقه (صفحه 142)

اجتهاد و اصول فقه

اجتهاد و اصول فقه

تأملاتی سی‌گانه پیرامون کیفر ارتداد و مرتد در فقه اسلامی

تأملاتی سی‌گانه پیرامون کیفر ارتداد و مرتد در فقه اسلامی

شبکه اجتهاد: ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺷﻨﻘﯿﻄﯽ، ﻣﻮﺭﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ﺗﺒﺎﺭ ﻭ ﻣﻘﯿﻢ ﺩﻭﺣﻪ‌ﯼ ﻗﻄﺮ ﺍﺳﺖ. ﻭﯼ ﮐﻪ ﺩﺍﻧﺸﻨﺎﻣﻪ‌ﯼ ﺭﺷﺘﻪ‌هاﯼ ﻓﻘﻪ، ﺍﺻﻮﻝ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻭ ﻣﺘﺮﺟﻤﯽ ﺯﺑﺎﻥ‌ﻫﺎﯼ ﻋﺮﺑﯽ، ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮐﺎﺭﻧﺎﻣﻪ‌ﯼ ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ ﻭ ﻋﻠﻤﯽ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﺩﮐﺘﺮﺍﯼ ﺍﺩﯾﺎﻥ ﺭﺍ اﺯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﮕﺰﺍﺱ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻫﻢ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﺩﯾﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮑﺪﻩ ﭘﮋﻭﻫﺶ‌ﻫﺎﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺩﻭﺣﻪ ﻭ ﺭﯾﯿﺲ ﺩﭘﺎﺭﺗﻤﺎﻥ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﻗﻄﺮ ﺍﺳﺖ. ﺷﻨﻘﯿﻄﯽ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ‌ﯼ ﻣﺴﺎﯾﻠﯽ ﭼﻮﻥ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺍﺳﺖ. ﻋﻤﺪﻩ‌ﯼ ﺁﺛﺎﺭ ﻭﯼ ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻥ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﯽ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﯼ ﺗﺎﺭﯾﺦ، ﻓﻘﻪ ﻭ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﯽ‌ﺁﯾﺪ ﻧﻪ …

توضیحات بیشتر »

شرف الدین و شرافت امت/ محمد مروارید

شرف الدین و شرافت امت/ محمد مروارید

شبکه اجتهاد: سرزمین جبل عامل، واقع در لبنان امروز، در طول تاریخ اسلام زادگاه و پرورشگاه فقیهان زبده و بنامی همچون شهیدین بوده است. «متاوله» یا شیعیان جبل عامل نقش پررنگی در تاریخ شیعه ایفا کرده‌اند. عالمان دیارعامل، برهه‌ای از فقه شیعه را به نام خود ثبت کرده‌اند و هجرت آنان به ایران در زمان حکومت صفویان نقطه‌ی عطفی در تاریخ شیعه در ایران بوده است. از جمله‌ی فقیهان عاملی در سده‌ی اخیر دو علامه‌ی پرآوازه یعنی سید عبدالحسین شرف الدین و سید محسن امین هستند که هر دو شخصیتی بزرگ و موفق در تأثیرگذاری بر جامعه‌ی اسلامی بوده اند. …

توضیحات بیشتر »

اعتبارسنجی و کاربرد «سیاق» در علم اصول فقه

اعتبارسنجی و کاربرد «سیاق» در علم اصول فقه

«جایگاه لفظ در ساختار کلام» سیاق لفظی است و سیاق حالی، «موقعیت مؤثر در فهم مراد متکلم» می‌باشد؛ اما هنگامی می‌توان به سیاق کلام استناد کرد که دلالت آن به حد ظهور برسد. بسیاری از مباحث لفظی و کبروی علم اصول، مبتنی بر دلالت سیاق است. پشتوانه قواعدی چون احترازیت قیود، اطلاق، دلالت سکوت و تقریر وابسته به سیاق است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «جایگاه سیاق در علم اصول فقه» عنوان یکی از پایان‌نامه های سطح سه حوزه علمیه مشهد در رشته تخصصی «فقه و اصول» است که توسط حجت‌الاسلام رضا میهن‌دوست تدوین شده است که در جلسه‌ای با حضور …

توضیحات بیشتر »

ضرورت احیاء و بررسی آثار علمی آیت‎الله‎ بروجردی/ پیش کنگره بزرگداشت آیت‎الله‎ بروجردی برگزار می‌شود

شیعه معتقد اجازه نقد امام را به خود نمی‌دهد

عضو هیئت مدیره انجمن اصول فقه حوزه بر لزوم احیا، بررسی و مطالعه آثار آیت‌‎الله‎ بروجردی تأکید کرد و گفت: برخی از نظرات ایشان از جمله ارث زوجه کاربرد بسیاری در عصر حاضر دارد که باید روی این مباحث به خوبی کار شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید میرتقی حسینی گرگانی در نشست خبری پیش کنگره بزرگداشت آیت‌الله بروجردی با اشاره به ویژگی‎های شخصیتی مرحوم آیت‎الله بروجردی گفت: این مرحوم از جمله تیزهوش‎ترین و با زکاوت‎ترین علمای عصر بود که توانست این هوش سرشار را در عرصه‎های علمی و فرهنگی و سیاسی با مواضع خاص خود ساری و جاری …

توضیحات بیشتر »

حجیت احادیث فقهی مشترک میان فریقین

حجیت احادیث فقهی مشترک میان فریقین

برگزیده جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی با بیان اینکه اشتراک متنی و محتوایی احادیث فقهی شیعه و سنی ظرفیت عظیمی برای افزایش اعتبار اصولی مستندات حدیثی فقهی فراهم می‌کند، گفت: حجم ۷۰ درصدی احادیث فقهی که داخل در مفهوم «اشتراک میان فریقین» هستند، اعتبار ظنی را به مرتبه اطمینان‌آوری ارتقاء می‌یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، شانزدهمین جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی در حالی به پایان رسید که امسال برای نخستن‌بار مسابقات دفاع ۳ دقیقه‌ای به عنوان بخش جنبی این دوره از جشنواره برگزار شد و دانشجویی از گروه فقه، علوم قرآن و حدیث به عنوان برگزیده این مسابقات با نظر هیئت داوران …

توضیحات بیشتر »

زمینه‌های خشونت در فکر دینی معتزله

مبارزه با عقل در اعتقادیه‌های اصحاب حدیث در قرن سوم و چهارم

معتزله نسبت به عامه و توده‌های مردم، در حوزه اصل امر به معروف و نهی از منکر سخت گیر بود. معتزله با توجه به تعریف خود از مرتکب کبیره و فاسق، سعی می‌کردند در حیطه اجتماع، روی اصل امر به معروف و نهی از منکر تکیه کنند. بیشتر مردم ولو برای یکبار، آلوده به گناه می‌شدند. جامعه که برآیند این افراد بود، در معرض آن بود که گناه آلود باشد. معتزله نسبت به این جامعه حساس شدند و امر به معروف و نهی از منکر را به عنوان یکی از اصول پنجگانه مطرح کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

توضیحات بیشتر »

ویژگی‌های بارز مکتب اجتهادی قم رو به افول است

تفسیر وارونه نگرش اسلام درباره «شادی»/ تأکید قرآن و روایات بر «زیست شادمانه»

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه با برشمردن ویژگی‌های مثبت و بارز حوزه علمیه قم از جمله اخلاق و اعتدال تاکید کرد: متاسفانه ویژگی‌های بارز مکتب اجتهادی قم رو به افول است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی، عضو هیئت مدیره مدرسه فقهی امام خمینی (ره) در همایش «امام خمینی (ره) و مکتب اجتهادی قم» که در مدرسه فقهی امام خمینی (ره) برگزار شد، با اشاره به تعابیر مکتب اجتهادی قم، نجف، سامراء و … گفت: شاید این تعابیر، تعابیر دقیقی نباشد ولی چون اصطلاح شده ما هم آن را به کار می‌بریم ولی با دقت …

توضیحات بیشتر »

لزوم تشکیل هیئت اندیشه‌ورز برای صدور احکام جدید فقهی

لزوم تشکیل هیئت اندیشه‌ورز برای صدور احکام جدید فقهی

محقق و مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه روحانیت باید هیئت اندیشه‌ورز در صدور احکام داشته باشد تا بتوانند نسبت به احکام نظر اجتهادی دقیق‌تری ارایه کند اظهار کرد: وقتی حکومت تشکیل شد نمی‌توان یکسری مسایلی که در فقه گذشته نادیده بوده و ادبیات آن تولید نشده است را کنار بگذاریم و بهانه کنیم چون ادبیات فقهی آن تولید نشده لذا ما هم نظری نمی‌توانیم در این زمینه بدهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلیرضا حسینی، محقق و مدرس حوزه در نشست علمی «اصول و مبانی روابط بین‌الملل از منظر فقه شیعه» که از سوی مرکز بین‌المللی توسعه صلح، …

توضیحات بیشتر »

سال و ماه در موضوع احکام و تلفیق در آنها

نقش قواعد فقه در توسعه فقه نظام‌مند/ مصطفی شاکری

شبکه اجتهاد: در موضوع برخی از احکام، زمان أخذ شده است. احکامی مانند اعتبار حولین در نشر حرمت رضاع، صیام شهرین متتابعین در کفاره افطار روزه ماه مبارک، اکمال پانزده سال برای بلوغ مردان و نه سال برای بلوغ زنان و نمونه‌های بسیار دیگر از این دست موارد هستند. در موضوعات این احکام دو جهت حائز اهمیت است: ۱- مراد از ماه و سال در این موضوعات چیست و آیا ماه و سال قمری است یا اعم از قمری و شمسی؟ ۲- آیا تلفیق زمانی در سال و ماه و روز صحیح است یا خیر؟ مراد از تلفیق، تکمیل نقصان …

توضیحات بیشتر »

عدالت جمیع صحابه قابل قبول است؟

مسئولین حجاب را مسئله امنیتی، اجتماعی و قضایی حساب کنند نه صرفاً شرعی/ اجازه ندهیم امر به معروف و نهی از منکر در جامعه کمرنگ شود

اینکه عده‌ای معتقدند همه اصحاب پیامبر (ص) عالی هستند، هرکاری می‌کنند درست است، هر سخنی که می‌گویند عین حقیقت است، اینکه اگر کسی ده سال، یک سال، یک ساعت با پیامبر (ص) بوده صحابه هر چه می‌کند درست است، نگاه و تصور درستی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی، در مراسم عزاداری حضرت صدیقه کبری (س) در مدرسه امیرالمومنین (ع)، با تسلیت سالروز شهادت ام ابیها س، در بخشی از سخنانش با بیان اینکه دو مشکل باعث شد که انقلاب اسلامی نوپای رسول الله (ص) به دست نااهلان بیفتد، اظهارداشت: نخست عدالت جمیع صحابه و دیگری اجتهاد …

توضیحات بیشتر »

غیر از ائمه (ع) کسی حق ندارد بگوید من و همه پیروانم بهشتی هستیم

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید کمال حیدری در سال ۱۳۷۶ قمری در کربلا به دنیا آمد. اساتید او در نجف آیات عظام ابوالقاسم خویی، محمدباقر صدر، محمدتقی حکیم و میرزا علی غروی و اساتید او در قم آیات عظام جواد تبریزی و حسین وحید خراسانی هستند. او دارای بیش از ۵۰ کتاب در موضوعات فلسفه، کلام، فقه، اصول، قرآن، حدیث و مهدویت است. بسیاری از آرا و نظریات او متضمن نقدهای جدی و ریشه‌ای به دیدگاه‌های مشهور می‌باشد. از جمله‌ی مباحث جنجال‌برانگیز او با عنوان «من إسلام الحدیث إلی إسلام القرآن» مشتمل بر نقدهای جدی به میراث روایی شیعه به دلایلی …

توضیحات بیشتر »

ما و فاطمه زهراء سلام‌الله علیها / محمدرضا نائینی

برای تازه واردها به مرحله‌ی درس خارج/ محمدرضا نائینی

شبکه اجتهاد: شکی نیست که «تقیه» از محکمات مرام اهل‌بیت علیهم‌السلام است. در عین حال، همان‌گونه که فقهاء بزرگوار فرموده‌اند «تقیه» حکم واحدی ندارد بلکه ممکن است واجب یا حرام و یا غیر آن باشد. دسته اول: در حدیث است که وقتی میثم تمار به امیرالمؤمنین (ع) اظهار داشت که حاضر نخواهد شد در مقابل ابن زیاد از حضرتش برائت بجوید، امام علی (ع) به او فرمودند: “در این صورت، تو را خواهد کشت”. میثم گفت: “صبر می‌کنم، کشته شدن من در راه خدا متاع کمی است”. آنگاه امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: “ای میثم در این صورت، با من و در …

توضیحات بیشتر »

گفتاری در باب فضاهای هفتگانه در طرح مباحث اصولی

با فقه مقارن، سنّی‌ها بیشتر ضریح را می‌بوسند!/ سیّد احمد مددی

شبکه اجتهاد: الف. تشخیص هفت فضای اصولی: از مباحث بسیار ضروری که در حوزه‌های ما کمتر بدان پرداخته‌اند این است که در طرح مباحث اصولی آن‌ها را از چه فضایی بررسی و تحلیل کنیم؟ این بحث بسیار لطیفی است که ما هم تاکنون به این شکل مطرح نکرده‌ایم و اگر به‌درستی بر آن کار شود و ضوابطش استخراج شود به‌تنهایی یکی دو جلد کتاب می‌شود.[۱] ما می‌توانیم جمله‌ای از مباحث اصول را در فضاهای گوناگون بنگریم که هر فضا شرح و لوازم و ملزومات خودش را دارد. ما با تأمل در کلمات هفت فضا را شناسایی کردیم که پس از …

توضیحات بیشتر »

جدیدترین شرح استدلالی بر «شرح لمعه»

جدیدترین شرح استدلالی بر «شرح لمعه»

«الجواهر الفقهیه فی شرح الروضه البهیه» جدیدترین شرح استدلالی بر شرح لمعه، اثر سید عبدالله الحسینی العاملی در بیروت چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شرح استدلالی بر شرح لمعه توسط استاد سید عبدالله الحسینی العاملی از علمای معاصر لبنانی در ۲۰ مجلد، همراه با تقریظ استاد سید منیر خباز در بیروت چاپ و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. بنابراین گزارش، هدف مؤلف از نوشتن این کتاب، اضافه کردن براهین و استدلالات فقهی و مدارک احکام بر شرح مرحوم وجدانی فخر (الجواهر الفخریه) بوده است. همچنین مؤلف شرح کتاب حدود و قصاص را بر این کتاب اضافه …

توضیحات بیشتر »

آزادی بیان، پایه‌ی فهم دین و حقانیت شریعت است/ ابراز عقیده راه سالم همزیستی مذاهب اسلامی

آزادی بیان، پایه‌ی فهم دین و حقانیت شریعت است/ ابراز عقیده راه سالم همزیستی مذاهب اسلامی

شبکه اجتهاد: شیخ احمد بدرالدین حسون مفتی اعظم سوریه در گفتگوی مکتوب با بخش عربی «اجتهاد» به سؤالاتی پیرامون «تحقق همزیستی در پیروان مذاهب اسلامی» پاسخ داده است که از منظر شما می‌گذرد. همزیستی میان مذاهب بر چه اصولی استوار است؟ چه زمانی می‌توان گفت مذاهب با یکدیگر همزیستی دارند؟ شیخ حسون: قرآن کریم از تفاوت‌های فردی بین آحاد بشر در استعداد، توانایی و قابلیت‌ها سخن به میان آورده و همچنین به تعدد زبان‌ها، رنگ‌ها و نژادها اشاره کرده و آن را از نشانه‌های آشکار یگانگی خداوند برشمرده است. قرآن کریم می‌فرماید: «وَ مِنْ ءَایَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ …

توضیحات بیشتر »

«اصول فقه تکمیلی» نوشته عزیزالله فهیمی منتشر شد

«اصول فقه تکمیلی» نوشته عزیزالله فهیمی منتشر شد

کتاب «اصول فقه تکمیلی» نوشته عزیزالله فهیمی عضو هیات علمی دانشگاه قم، ویژه دوره تحصیلات تکمیلی در ۲۵۴ صفحه و با قیمت ۱۸ هزار تومان توسط انتشارات خرسندی، به بازار نشر عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همان گونه که علم منطق شیوه درست اندیشیدن را به ما یاد می‌دهد، در هر علمی باید از منطق علمی ویژه همان علم استفاده شود. علم اصول فقه در واقع منطق استفاده صحیح از علم فقه را آموزش می‌دهد که با اسلامی شدن حکومت در ایران و استقبال جوامع و کشورهای دیگر از این شیوه حکومت، لزوم یادگیری این ابزار مهم را دو …

توضیحات بیشتر »

شرح واقعه!/ علیرضا اسدی

مهمترین ادله موافقان و مخالفان نکاح معاطاتی/ مصطفی شاکری

شبکه اجتهاد: اینکه متن یک استفتاء و ادعای افتاء شورای نگهبان از سوی پرسش‌کننده، بتواند چنین چالشی را بین تعدادی از فقها و آن‌هم در این سطح ایجاد کند، خود بدون اینکه لازم باشد به دنبال مقصر باشیم، عبرت‌آموز است. هرچند طرفین این بحث به‌اصطلاح شأنشان أجلّ از دامن زدن به مناقشات است و از همین‌رو آیت‌الله مؤمن، از فقهای شورای نگهبان، در پاسخ به «تذکر خیرخواهانه آیت‌الله مکارم شیرازی، در عین ذکر ادله به‌راستی موجهشان و انکار هرگونه افتاء از جانب شورای نگهبان، جانب آیت‌الله مکارم را نیز با اعتراف به «کمال احترام و بزرگواری برای مراجع عظام» نگه …

توضیحات بیشتر »

شورا در فتوا نمی‌تواند نقشی داشته باشد/ قول اعلم حجیت دارد

آيت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی به قوه قضائیه اعتبار بخشید/ فقیهی زمان شناس و همیشه در صدد مطرح کردن اندیشه‌‌ها و افکار جدید بود

معتقدیم که اگر قول اعلم در یک طرف قرار گرفت، اما اکثر افراد شورا فتوای دیگری دادند، باز طبق این مبنا که اعلمیت را ملاک می‌دانیم. همچنین اگر در مقابل این اعلم اکثر معاصرین فتوایی دادند، این امر توانایی ضربه زدن به اعتبار قول اعلم را ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم و رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، می‌گوید: اگر قول اعلم در یک طرف قرار گرفت، اما اکثر افراد شورا فتوای دیگری دادند، باز طبق این مبنا که اعلمیت را ملاک می‌دانیم، قول اعلم برای ما حجیت دارد. اکثر یا …

توضیحات بیشتر »

بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی

بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی

مؤسسه فرهنگی اشراق و عرفان، کتاب «بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی» تقریرات درس خارج آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور را منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤسسه فرهنگی اشراق و عرفان، کتاب «بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی»، تقریرات درس خارج آیت‌الله علیرضا اعرافی را که به کوشش سید نقی موسوی آماده چاپ شده است، منتشر کرد. این کتاب در چهار فصل سامدندهی شده است: نویسنده در فصل اول به کلیات پژوهش می‌پردازد که زیر عنوان‌های «مفهوم‌شناسی»، «بیان مسأله و پیشینه پژوهش» را دربردارد. او در فصل دوم به «ادله ممنوعیت تأملات عقلانی، فسلفه‌ورزی و …

توضیحات بیشتر »

سَبّ در فقه مذاهب اسلامی و موارد جواز آن

سَبّ در فقه مذاهب اسلامی و موارد جواز آن

مفاد آیات الهی بر حرمت سَبّ مقدسات هر آئین و دین و مذهبی دلالت دارد، و سبّ به آن را سَبّ به مقدسات خود سبّ کننده می‌‌‌داند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مهدی درگاهی پژوهشگر پژوهشگاه بین المللی المصطفی، در نشست علمی «سب در فقه مذاهب اسلامی و موارد جواز آن» که در سالن اجتماعات پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی برگزار شد، تصریح کرد: منطق قرآن و سنت نبوی، بر پایه دلیل و برهان و ترک حربه بی‌‌ حاصل سبّ و دشنام نسبت به مخالفان و معتقدات آنان استوار است. وی در ادامه به آیه «وَ لا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ …

توضیحات بیشتر »

جایگاه نسل و نسب در مقاصد شرعیه

جایگاه نسل و نسب در مقاصد شرعیه

به همت انجمن فقه و حقوق حنفی دانشگاه مذاهب اسلامی؛ پنجمین شماره فصلنامه علمی تخصصی «امام اعظم» با مقالاتی چون «جایگاه نسل و نسب در مقاصد شرعیه» و «شرط ضمان مستاجر در فقه مذاهب» منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنجمین فصلنامه علمی – تخصصی «امام اعظم؛ پژوهش‌های دینی و مذهبی و علوم اسلامی» (پاییز و زمستان ۹۵) به صاحب امتیازی انجمن علمی فقه و حقوق حنفی دانشگاه مذاهب همراه با چکیده مقالات به زبان عربی به چاپ رسید. «بررسی تطبیقی خرید و فروش خون» به قلم پری شکوفه، «جایگاه نسل و نسب در مقاصد شرعیه به تحقیق محمد رجبعلی …

توضیحات بیشتر »

انتشار اولین دانشنامه «آثار فقهی شیعه»

انتشار اولین دانشنامه «آثار فقهی شیعه»

اولین دانشنامه علمی ـ تحلیلی در حوزه کتابشناسی «فقه شیعه» به سرپرستی مسعود امامی عضو هیئت علمی موسسه دائره المعارف فقه اسلامی و دبیر علمی شورای فقهی در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «دانشنامه آثار فقهی شیعه» جدیدترین اثر موسسه دائره المعارف فقه اسلامی تحت اشراف آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی، چاپ و منتشر شد. این دانشنامه محصول کار جمعی از پژوهشگران این موسسه به سرپرستی مسعود امامی دبیر علمی شورای فقهی در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی است که گزارشی علمی و تفصیلی از مهم‌ترین آثار فقهی شیعه از آغاز تا قرن هفتم …

توضیحات بیشتر »

انتشار کتاب «فقیه آزاده»؛ زندگی‌نامه آیت‌الله سید‌هاشم میردامادی

انتشار کتاب «فقیه آزاده»؛ زندگی‌نامه آيت‌الله سید‌هاشم میردامادی

زندگی‌نامه آیت‌الله سید‌هاشم میردامادی نجف آبادی، پدر بزرگ مادری حضرت ‌آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب به قلم سیدباقر آیت‌ میردامادی و با تلاش مرتضی خواجوند سریوی در ۷ فصل از سوی انتشارات حضور روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقیه آزاده» به زندگی‌نامه آیت‌الله سید‌هاشم میردامادی نجف آبادی(ره) پدر بزرگ مادری مقام معظم رهبری پرداخته است. کتاب مذکور توسط آیت‌الله سید باقرآیت میردامادی، نماینده آیت‌الله نوری همدانی با همیاری مرتضی خواجوند سریوی طی دو سال تألیف شده است. کتاب «فقیه آزاده» ۷ فصل را به خود اختصاص داده است: فصل اول: زندگی‌نامه مرحوم آیت‌الله سید‌هاشم میردامادی. فصل دوم: …

توضیحات بیشتر »

چرا تحوّل در ساختار دانش اصول، ناکام مانده است؟

چرا تحوّل در ساختار دانش اصول، ناکام مانده است؟

شبکه اجتهاد: ده سال پیش، مهدی علی‌پور و حمیدرضا حسنی، دو پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، با نگارش مجموعه دوجلدی «جایگاه‌شناسی علم اصول»، اولین گام‌های ایجاد تحوّل در این دانش را برداشتند. این کتاب، هم گفتگوهایی با دانشیان این علم دارد و هم مشتمل بر مقالاتی از این دو پژوهشگر است. در بخشی از کتاب، به آسیب‌شناسی ساختار فعلی دانش اصول‌فقه و نقد تحوّلاتی که در این رابطه انجام‌شده است پرداخته‌شده و پس‌ازآن نیز از بایسته‌های ساختار معیار اصول‌فقه سخن گفته‌شده است. خلاصه‌ای از این دو بخش، در زیر می‌آید. آنچه مسلم است، اصول امروز همان اصولی است که …

توضیحات بیشتر »

نوسازی «علم اصول» و سه نکته/ رضا اسلامی

از «الگوی فقهی شادی جامعه» تا «مظاهر فردی شادی در اشخاص» رضا اسلامی

شبکه اجتهاد: در مورد زوائد دانش اصول‌فقه و تحوّل ساختاری در این دانش، چند نکته به ذهن می‌رسد: یک: توسعه، تورّم یا نوسازی؟ در مورد علم اصول، سه پیشنهاد را مطرح می‌کنیم.  پیشنهاد اوّل، توسعه علم اصول است. پیشنهاد دوم، مختصر کردن علم اصول است که درست نقطه مقابل پیشنهاد اوّل می‌باشد. پیشنهاد سوم، نوسازی و متحول کردن علم اصول است، به این معنی که آن را منقّح و کاربردی کنیم. درجایی که لازم است توسعه داده و درجایی که لازم است مختصر کنیم، بلکه فراتر از افزایش یا کاهش کمّی، منهج اصولی و ترتیب مباحث و نحوه طرح هر …

توضیحات بیشتر »

زبان فقه رایج تکلیف مدار است، اما فقه با حق و حق مداری سر ستیز ندارد

یکی از دلایل روی آوردن سکولاریسم در جوامع دینی، رویکردهای فقهی ناکارآمد است!

استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: گفتمان مسلط و فکر غالب زمان ما ایده حق محوری و حق مداری است؛ شهروندان دوست دارند انبوهی از حق‌ها را داشته باشند، بحث مهم و بسیار درخور تامل است این است که اسلام و فقه چه موضع و موقفی در برابر این رویکرد غالب دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رحیم نوبهار در اولین جلسه از نشست علمی با موضوع «جلوه‌های حقوق مردم در حوزه عمومی» که در حسینیه مرحوم آیت‌الله‌ موسوی اردبیلی برگزار شد، به طرح بحث در این زمینه پرداخت و اظهار داشت: مفهوم حقوق مردم یا حق الناس در …

توضیحات بیشتر »

شورای عالی «افتاء کردستان» آغاز به کار کرد

شورای عالی «افتاء کردستان» آغاز به کار کرد

شورای عالی افتاء استان کردستان چهارشنبه گذشته با حضور دبیر شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت کشور، نماینده ولی فقیه در استان، استاندار و جمعی از روحانیان آغاز به کار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، برای اولین بار شورای عالی افتاء استان کردستان متشکل از ۱۴ روحانی تشکیل شد و آغاز به کار کرد. هدف از تشکیل این شورا، مشاوره و حل مشکلات فقهی و شرعی مردم استان است. دبیر شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت کشور در نشست شوراهای روحانیت و افتا کردستان در سنندج اظهار کرد: شورای برنامه ریزی متشکل از ۹ نفر از …

توضیحات بیشتر »

بررسی روایی جایگاه خشونت و مدارا در رفتار

توجه به «فقه‌الوکاله» برای رفع پارادوکس در وکالت

رفق و مدارا در روابط اجتماعی در مقابل خُرق و تندی است. رفق و مدارا آیا واجب است یا مستحب؟ در فقه روابط اجتماعی تعبیرات رفق، لِین، مداراه و تعابیر دیگر که در روایات آمده، آیا وجوب را می‌‌رساند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، گزیده‌ای از مباحث «اصول و روش‌‌های تربیتی» که توسط آیت الله علیرضا اعرافی در قالب کرسی خارج فقه، با عنوان «فقه تربیتی» اصل قدرت و استطاعت مربی و متربی (رفق و مدارا) برای طلاب حوزه علمیه قم تدریس می‌گردد را در ادامه می‌خوانید. اشاره به مباحث قبل: در جلسۀ قبل یک برگشت به ما سبق کردیم و …

توضیحات بیشتر »

«فقه»ی که هست و «تمدّن»ی که نیست!/ علیرضا اسدی

منزلت عقل فقهی در تمدن‌سازی نوین اسلامی

شبکه اجتهاد: علیرضا اسدی دانش پژوه خارج فقه و اصول حوزه علمیّه قم و دانشجوی ارشد فلسفه دین، دانشگاه تهران چندی پیش، در یادداشتی با همین عنوان، از رابطه بین فقه و تمدّن و کاستی های روشی دانش فعلی فقه برای رسیدن به «فقه تمدّنی» سخن گفته بود. او در این نوشتار، به بررسی دقیق‌تر مدّعای خود پرداخته و مثال‌های عینی از مشکلاتِ روش فعلی دانش فقه و اصول فقه برای طرح‌ریزی تمدّن اسلامی می‌گوید. اینکه از فقه نمی‌خواهیم به تنهایی قادر به پی­­ریزیِ یک تمدّن باشد، ظاهرا نباید خاطر کسی را به خود مشغول داشته باشد. آنچه به نظر …

توضیحات بیشتر »

شورای نگهبان، مرجعیت فتوایی و مرزهای قدرت/ علی الهی خراسانی

شورای نگهبان؛ پاسدار شرع و قانون

وظیفه شورای نگهبان تطبیق امور ثابت شریعت بر امور متغیر است؛ چرا که شورای نگهبان ابزار حاکمیتِ شریعت برای شرعی شدن قوانین عرفی است. به‌بیان دیگر شورای نگهبان حق جعل قانون ندارد. شبکه اجتهاد: به نظر می‌رسد اصطلاح «ثابت و متغیر» به‌عنوان یک مبنای مصرّح جهت حضور فقه شیعه در امور سیاسی و اجتماعی، به اندیشه محقق نائینی در کتاب «تنبیه الامه و تنزیه المله» بازمی‌گردد.[۱] البته تفکیک دو حوزه امور ثابت/ متغیر در متن فقه از دیرباز وجود داشته است. در سنت فقه، امور ثابت و دائمی بیشتر در بخش عبادات و امور متغیر و سیال در بخش معاملات …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics