اندیشوران فقهی

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: کسانی که قائل به ضرورت و لزوم تغییر متون درسی اصلی حوزوی هستند،‌ می‌گویند ما بیشتر به سراغ قالب و ساختار یک متن‌ می‌رویم تا محتوا. هرچند در نگارش‌های مرتبط با یک متن آموزشی نباید از دستاوردهای جدید علمی هم غافل شد. الان در دروس خارج حوزه کمتر مجتهدی را‌ می‌بینید که سخنان بزرگانی مانند شیخ انصاری و آخوند خراسانی را نقد نکند که این به معنای تاثیر گذر زمان بر ایده‌ها و اندیشه‌هاست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسین جوان آراسته در سخنانی بیان داشت: در حوزه علمیه با …

شبکه اجتهاد: دانش پر ارج و ریشه دار فقه، عهده دار بیان ضوابط و قوانین «معاش و معاد» مؤمنان‌ می‌باشد. «علم الفقه الذی هو قانون المعاش و المعاد و طریق الوصول إلی قرب الرب، بعد العلم بالمعارف.»(موسوعه الامام الخمینی، ج ۵، ص ۱۰) چنین تلقی و تعریفی از فقه نتیجه و مقصد تعریف اصطلاحی فقه است که گفته شده: دانش فقه، علم به احکام شرعیه فرعیه بر اساس ادله تفصیلیه آن است؛ «الفقه فی الاصطلاح هوالعلم بالاحکام الشرعیه الفرعیه عن أدلتها التفصیلیه»(معالم، ص ۲۶) آن تفسیر و قرائتی از اسلام در جریان نهضت اسلامی و انقلاب اسلامی ایران به رهبری …

نشست خبری «کنگره بین‌المللی میرزای نائینی» با حضور اساتید ابوالقاسم علیدوست، احمد فرخ‌فال و ناصر رفیعی در بنیاد فرهنگی امامت برگزار شد. این در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ در ایران و عراق و با پیام‌ مراجع تقلید و حضور شخصیت‌های علمی به فارسی و عربی برگزار خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، رئیس کمیته‌های علمی کنگره بین‌المللی میرزای نائنیی، در نشست خبری این کنگره که در بنیاد فرهنگی امامت برگزار شد، گفت: بنده با اینکه دبیر علمی برخی همایشات بوده‌ام ولی معتقدم که این کنگره از وجوهی با کنگره‌های دیگر تفاوت دارد، اولا نفس برگزاری این کنگره …

شبکه اجتهاد: چندی پیش بمناسبت صد سالگی تاسیس حوزه علمیه قم نشستی با عنوان «صد سالگی حوزه علمیه قم و مسائل جامعه ایران» برگزار شد. از جمله سخنرانان این نشست، استاد سید مصطفی محقق داماد بود که ناظر به موضوع «حوزه و نسبت روحانیت با سیاست» سخنانی فرمودند که مورد توجه رسانه‌ها نیز قرار گرفت. لُب مطلب استاد این بود که مرحوم آشیخ عبدالکریم حائری منظورشان از تاسیس حوزه در قم ایجاد پایگاهی بر مدار فضل علمی و اخلاق بود و نه سیاست. البته ایشان در ادامه افزودند که منظور از سیاسی نبودن حوزه عدم مداخله مستقیم حوزه در سیاست …

اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه  با حضور در بیت آیت‌الله صافی گلپایگانی با ایشان دیدار و گفتگو کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، این مرجع عالیقدر با اشاره به گزارش اساتید حسینی بوشهری و اعرافی از فعالیت‌ها و برنامه‌های این شورا و نیز حوزه‌های علمیه، بیان داشت: نکاتی که اشاره شد، حاکی از این است که آقایان، همّت بلندی در جهت انجام مقاصد حسنه دارند و ان‌ شاء الله تحت توجهات حضرت ولیّ عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف، بتوانند رضای آن بزرگوار را فراهم نمایند. معظّم له در ادامه، با اشاره به اهمیت سیره و روش علمای سلف در کسب …

حجت‌الاسلام حسین بستان، گفت: یکی از دلایلی که طلاب در حوزه دیر مجتهد می‌شوند این است که فقه به صورت منضبط ارائه نمی‌شود ولی غربی‌ها در مباحث اجتهادی خودشان خیلی منضبط‌تر هستند، ما طلبه را از ابتدا وارد معالم و لمعه و مکاسب می‌کنیم و اینقدر خودش باید پرکار و پرمباحثه باشد تا اندک‌اندک به کسب مهارت‌های لازم دست یابد به همین دلیل روندی طولانی را باید طی کند گرچه کسی که این مسیر را طی می‌کند واقعا ملا هم می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بستان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در نشست علمی «کاربرد …

حجت‌الاسلام ‌هادی سروش، با تأکید بر اینکه تا به امروز ظرفیت‌های دانش وسیع و پخته فقه مغفول مانده و از امکانات آن به طور کامل بهره گیری نشده است، گفت: امروز به تقویت شاخصه‌های مهمی در فقه احتیاج داریم که این شاخصه‌ها «توجه به آیات قرآن»، «تلفیق قواعد و روایات»، «عقل و بنای عقلا»، «شریعت سهله و سمحه» و «تقویت روابط میان فقها و روشنفکران» هستند. این استاد حوزه و پژوهشگر علوم دینی معتقد است که درس خارج استوار بر متن است، اما با پژوهش جدید و نگاه‌های نقادانه همراه می‌باشد؛ از سوی دیگر همه پژوهش‌ها و نقادی‌ها نسبت به …

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه قم، گفت: از نگاه بنده وظیفه یک طلبه که خودش را سرباز حوزه شیعی می‌داند این است که اگر در مورد فقه مقارَن کار می‌کند، صرف دانستن مطالب سایر مذاهب اسلامی و فِرَق فقهی، کاری را پیش نمی‌برد؛ باید با مقارنه به امتیازات تفکر شیعی رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد شیخ جواد مروی، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه قم در دیدار جمعی از طلاب مدرسه علمیه نواب مشهد با وی، به تبیین الزامات و بایسته‌های پژوهش در فقه مقارن پرداخت و گفت: طبیعی است برای سیاست گذاری در پژوهش یا آموزش در یک موضوع …

مدیر پژوهش حوزه‌های علمیه اظهار کرد: در چند لایه مشکلات وجود دارد که باعث شده هنوز اهداف ما در زمینه نهادسازی به طور کامل محقق نشود بنابراین باید حوزه، دانشگاه و حاکمیت به یک توافق برسند که نظامات لازم را استخراج و طراحی کنند و دولت مکلف به اجرای آنها شود. همچنین در فقه نظام باید به کلان‌نظریات اجتماعی برسیم تا بتوانیم به نهادسازی نیز توجه کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «دستاورد نظام فقهی شیعی در حوزه نهادسازی انقلاب اسلامی» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی‌حاجی، مدیر پژوهش حوزه‌های علمیه برگزار شد. در ادامه سخنان وی را می‌خوانید: فقه …

نشست «صدسالگی حوزه قم و مسائل جامعه ایران» با حضور و سخنرانی استاد سیدمصطفی محقق داماد، استاد اکبر ثبوت، حجت‌الاسلام رضا مختاری و حجت‌الاسلام رسول جعفریان با همکاری انجمن اندیشه و قلم و خانه اندیشمندان علوم انسانی به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فروردین پیش رو، یک قرن از تأسیس حوزه علمیه قم می‌گذرد. در این سال‌ها حوزه قم، حوادث متعددی را از سر گذرانده و خود نیز در رخدادهای جامعه ایران تأثیر زیادی داشته است. حوزه قم که در سال‌های آغازین تولد، با فشارهای شدید دوره رضاخانی روبرو شد، در دوره پهلوی دوم، از نوعی …

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم معتقد است: بدون توجه به عنصر زمان و مکان نمی‌توان در هیچ مساله‌‌ای  اظهار نظر کرد اما در عین حال، این بدان معنا نیست که احکام شریعت به لحاظ گذر زمان، تبدّل پیدا کند بلکه احکام شریعت در طول زمان ثابت هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد قائنی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم اظهار داشت: به طور معمول از درس‌های خارج انتظار می‌رود که مشکلات روز جامعه را حل کنند اما عملا اینگونه اتفاق نیفتاده و درس‌های موجود ناظر به مسائل سنتی و درس‌هایی است که قبلا در کتاب‌ها …

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی، با بیان اینکه علوم انسانی اسلامی بدون فقه نظام ساز ممکن نیست، گفت: تا زمانی که نسبت علوم انسانی و فقه را تعریف نکنیم، نمی‌توان بین فقه و علوم انسانی سطح مثبتی تعریف کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در افتتاحیه ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی و پنجمین دوره جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی، در تهران گفت: موضوع علوم انسانی بیشتر مسئله روز شده است که در دور بعدی این کنگره اشاعه و گسترش خواهد یافت. یکی از …

عطاءالله رفیعی آتانی، رئیس جدید مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با بیان اینکه باید یک گفتمان فقهی قوی برای پاسخ به نیازهای جامعه و مسائل مستحدث و جدی پیش روی نظام در دل حوزه‌های علمیه شکل بگیرد، گفت: لازم است یک گفتمان فقهی قوی در تعامل حوزه‌های علمیه و نظام حکمرانی کشور در فضای حل مسائل کشور شکل بگیرد و مرکز تحقیقات اسلامی مجلس باید به عنوان درگاه ورود و خروجی این گفتمان فقهی، نقش آفرینی نماید. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عطاء الله رفیعی آتانی در نشست شورای فقهی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس بیان داشت: فقه ما پویا و قادر …

مسئول شورای عالی سیاستگذاری موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، معتقد است که فقه بالنده به سوالات اصلی بشر امروز در حوزه‌های مختلف از جمله سیاست، فرهنگ، خانواده و حقوق فردی، خانوادگی و اجتماعی می‌پردازد و در حقیقت فقه زندگی است. حجت‌الاسلام مقدم اصلی ترین مساله امروز را «حقوق اساسی» و در مرحله بعد مسایل مربوط به «حقوق شهروندی و حقوق زنان» دانست و گفت: اگر در این عرصه نتوانیم کارآمدی لازم را برای فقه تعریف کنیم طبیعتاً فقه به مسایلی می‌پردازد که هیچگونه رابطه‌‌ای با حقوق اسلامی و دینی و دیگر ابعاد زندگی ندارد و به تدریج …

آیت‌الله موسوی اردبیلی(ره) با وجود نوآوری‌هایی که در فقه داشت، هیچ‌گاه در مجامع حوزوی متهم به ابداع روش جدید و سخنان شاذ نشد چون نحوه نوآوری ایشان به گونه‌‌ای بود که همواره نوآوری را با حفظ ساختار فقه دنبال می‌کرد و هیچ وقت به دنبال ساختارشکنی در فقه نبود بلکه معتقد بود در عین حفظ ساختار باید نوآوری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین سالگرد ارتحال آیت‌الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (ره)، به همت معاونت پژوهشی دانشگاه مفید شامگاه سه‌شنبه گذشته در دفتر این مرجع فقید شیعه برگزار شد و اعضای هیئت علمی دانشگاه و نیز فرزندان ایشان در نشستی …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی علاوه بر اینکه تأکید دارد حوزه علمیه در دهه اخیر سیر صعودی و تکاملی داشته است، به دو آسیب فعلی دروس خارج فقه اشاره دارد: یک آسیب اینکه دروس خارج «نگاه نظام وار و شبکه‌ای» به مسایل ندارند و دومین آسیب اینکه دروس خارج فقه تخصصی نیاز به یک «مدیریت سیستمی» دارد تا در نتیجه پاسخ بسیاری از مسایل داده شود. خسروپناه پیشنهادی برای رفع این کاستی‌ها ارایه داد و آن اینکه در مرکز مدیریت حوزه علمیه، «شورای دروس خارج فقه‌های حکمرانی» شکل بگیرد تا بسیاری از مسایل و مباحث را سیاستگذاری …

آیین رونمایی از کتاب «رجال تفسیری» که تحت اشراف آیت‌الله عبدالله جوادی آملی به رشته تحریر درآمده است، همزمان با روز پژوهش، در سالن آمفی‌تئاتر بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء با حضور علما و اساتید برگزار شد. در این مراسم آیت‌الله حسینی بوشهری و حجج‌اسلام جوادی آملی، علی‌نژاد و رحمان ستایش به ایراد سخنرانی پرداختند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی طی سخنانی در این مراسم، از حوزه علمیه قم به‌عنوان رکن اساسی و عمده پژوهش در نظام اسلامی یاد کرد و گفت: این حوزه مقدسه آثار و برکات علمی و پژوهشی خود را در هفته پژوهش …

عضو هیئت موسس مجمع عالی حکمت اسلامی با انتقاد از کلاس‌های درس خارج که گاهی تا ۵۰۰ نفر تشکیل می‌شود، گفت: بسیاری از درس‌های خارج به خطابه و سخنرانی تبدیل شده‌اند و آن کارآمدی لازم را ندارند. به جای اینکه ۵۰۰ نفر در یک کلاس درس خارج حاضر شوند، استاد از این ۵۰۰ نفر مصاحبه‌ای کند و ۳۰ تا ۴۰ نفر را گزینش کند و بعد آن را در گروه‌هایی تقسیم بندی کند و برای هرکدام زمانی را تعیین کند که برای تکمیل بحث خود نزد استاد بیایند. در این صورت نیاز به خواندن درس خارج در ۴۰ سال نیست، …

استاد برجسته سطح خارج حوزه علمیه، کرسی‌های درس خارج حوزه‌های علمیه را از نظر کیفی و موضوع شناسی، به روز و علمی دانست و با انتقاد به برخی مسئولین و نهادها، گفت: امروز اگر یک موضوع تخصصی در مجلس شورای اسلامی یا در دولت یا در قوه قضاییه مطرح هست و توقع است که حوزه‌های علمیه پاسخگو باشند، از سوی دیگر توقع هست که مجلس شورای اسلامی یا دولت یا قوه قضاییه نیز از تولید چنین بحثی اولاً حمایت و ثانیاً بهره برداری کنند، نه اینکه توقع داشته باشند حوزه اظهار نظر کند و پس از آن اگر خواستند و …

مدیر حوزه‌های علمیه با برشمردن طرح‌های حوزه برای تحول تاکید کرد: تحول در حوزه با شتاب‌زدگی و سطحی‌نگری و افراط و تفریط در تعامل بین سنت و نوگرایی ایجاد نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین رونمایی از ۹ جلد آثار اجتهادی و تخصصی جدید دفتر فقه معاصر با حضور و سخنرانی استاد محمدمهدی شب‌زنده‌دار، استاد علیرضا اعرافی و حجت‌الاسلام اثنی‌عشری در محل مرکز مدیریت حوزه علمیه قم برگزار شد. آنچه می‌خوانید گزارشی از این مراسم و سخنان اساتید حاضر است. استاد شب‌زنده‌دار: بشر حالت ایستایی ندارد و با عنایت به اینکه به‌خصوص بعد از انقلاب اسلامی ایران از حوزه‌های علمیه …

حجت‌الاسلام ایزدهی معتقد است امنیتی کردن علم عالمان را وادار به عقب‌نشینی می‌کند. او می‌گوید باید بین حوزه علم و ژورنالیسم و فضای عمومی و نخبگانی فرق گذاشت، چون بسیاری واهمه دارند که مباحثشان را در فضای فشار و هراس و امنیتی بیان کنند. همچنین از حیث علمی نباید هیچ خط قرمزی در حوزه علمیه وجود داشته باشد. البته باید فضا مدیریت شود تا رویکرد شفاف و علمی و نخبگانی نه ژورنالیستی و غیرعلمی حاکم شود. التقاط، شانتاژ، هیاهو و تخریب در فضای علمی جایی ندارد و اگر این موارد رعایت شود، هیچ خط قرمزی برای مباحث علمی متصور نیست. …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید محمد صدر یکی از علمای عراق و از خاندان صدر بود که به سال ۱۳۲۲ ش، در نجف به دنیا آمد. وی در همان شهر تحصیل کرد. از وی چندین اثر تاریخی و فقهی برجای مانده است. این آثار عبارتند از «تاریخ مابعد الظهور»، «الیوم الموعود»، «تاریخ الغیبه الصغری»، «تاریخ الغیبه الکبری». کتاب فقهی او هم با عنوان «ماوراء الفقه» در پانزده جلد منتشر شده است. پدر وی سید صادق صدر، داماد مرحوم آیت‌الله سید صدرالدین صدر ـ پدر آقا رضا و امام موسی صدر ـ بود. داماد دیگر آیت‌الله صدرالدین صدر، مرحوم آیت‌الله سید محمدباقر …

جامع احادیث الشیعه نسبت به وسائل الشیعه برتری‌هایی دارد. از جمله این که وسائل تقطیع زیاد دارد و اساساً یکی از دلایل مرحوم آیت‌الله بروجردی برای نگارش جامع احادیث حذف این تقطیع‌ها و آوردن روایت‌ها به‌صورت کامل است، زیرا گاهی تقطیع قبل و بعد یک حدیث روی ظهور حدیث اثر می‌گذارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدمهدی شب‌زنده‌دار از فقهای شورای نگهبان و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در دیدار مدیران مرکز جامع علوم اسلامی ولی امر و پژوهشگاه فقه نظام در سخنانی پیرامون شورای نگهبان و مسئله فقه نظام گفت: تجربه این مدت بنده این است که این …

آیت‌الله سید رضی شیرازی نواده میرزای شیرازی (صاحب فتوای تحریم تنباکو) و فقیه و حکیم شهیر حوزه تهران ساعاتی پیش در سن ۹۳ سالگی درگذشت. وی پس از آیت‌الله ضیاءآبادی و آیت‌الله محمدتقی شریعتمداری، سومین عالم برجسته پایتخت است که در یک سال اخیر از دنیا رفته است. شبکه اجتهاد: مرحوم سید رضی شیرازی؛ نتیجه پسری میرزای شیرازی بزرگ و نوه دختری آیت‌الله شیخ محمدکاظم شیرازی (از فقهای بزرگ نجف) بود. وی در نجف به دنیا آمد و تحصیلات خود را در شهرهای نجف و تهران گذراند. او حتی در نجف زبان فرانسوی را تا حد زیادی آموخت. استادان بزرگ …

رئیس موسسه اجتهاد با بیان اینکه «اهلیت» مهمترین مسئله در اجتهاد است، گفت: حوزه در زمینه پاسخگویی به نیازهای روز جامعه تا نقطه مطلوب فاصله دارد ولی در مقایسه با گذشته‌ می‌توان گفت کارهای صورت گرفته درخور و نتیجه بخش بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، محمدحسین احمدی فقیه یزدی در گفت وگو با «شفقنا» اظهار داشت: امروز با توجه به شرایط جامعه و جهان، کرسی‌های درس خارج اعاظم و بزرگان در حوزه‌های علمیه قم، مشهد، اصفهان بسیار گسترده و در اکثر شهرستان‌ها درس خارج فقه به نحو مطلوب راه اندازی شده است. او بیان کرد: برخی دروس از نظر …

مدیر حوزه‌های علمیه گفت: جریان‌هایی‌ می‌خواهند حوزه را به سمت سکولاریسم و نگاه تجزیه‌ای سوق دهند؛ این در حالی است که دین مبین اسلام، گفتمانی نظام‌مند و تمدن‌ساز است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی در نشست «شورای سیاست‌گذاری ستاد راهبری نظام جامع اندیشه اسلامی»، به روند پذیرش طلاب علوم دینی و فرایند تحصیلی در حوزه اشاره کرد و ابراز داشت: انتظار آشنایی طلاب با کلان اندیشه اسلامی به صورت منظومه فکری و تمدنی امر بسیار مهمی است. مدیر حوزه‌های علمیه با بیان این که برای جبران خلأ منظوفه فکری و تمدنی اندیشه اسلامی در مباحث آموزشی، برنامه‌های ویژه‌ای …

مدیر بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با انتقاد از معطوف شدن حوزه‌های علمیه به «قدرت» گفت: حوزه وقتی از بینش و دانش و اندیشه و روش خود فاصله گرفته و معطوف به قدرت و امثال ذلک باشد، تلاش می‌کند برای قدرت فقه بسازد و بهتر این است بگوئیم که فقه بتراشد نه اینکه احکام الهی را استنباط کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی، با اشاره به قدمت هزارساله حوزه‌های علمیه اظهار داشت: این دستگاه علمی در گذشته، ساده تر بود اما هرچه زمان به پیش می‌رود، پیچیده تر، عمیق تر و وسیع تر می‌شود و …

علی پایا، استاد دانشگاه وست‌مینستر انگلیس معتقد است اسلامی‌سازی علوم هدردادن سرمایه‌های کشور است، اما حجت‌الاسلام احمدحسین شریفی، استاد حوزه و دانشگاه بر این باور است که هزینه برای علوم انسانی غربی خسارت جبران‌ناپذیر داشته و دارد و منتقدان به جای تمسخر علوم انسانی اسلامی به روش علمی آن را ابطال کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، علی پایا، استاد دانشگاه وست‌مینستر اگلیس شامگاه ۲۷ آبان در نشست مناظره «علوم انسانی اسلامی؛ محال‌اندیشی یا واقع‌بینی»، با بیان اینکه یکی از بهترین نمونه‌های تکنولوژی اسلامی، فقه است که کاملا برآمده از فرهنگ اسلامی است، گفت: مدعای بنده این است که علوم انسانی …

دفتر استاد شیخ باقر ایروانی از اساتید برجسته حوزه علمیه نجف، به درخواست جمعی از اساتید حوزه و با هماهنگی با دفتر آیت‌الله سیستانی در نجف افتتاح شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر استاد شیخ باقر ایروانی از اساتید برجسته حوزه علمیه نجف اشرف، به درخواست جمعی از اساتید حوزه علمیه نجف اشرف و با هماهنگی با دفتر آیت‌الله سیستانی در نجف افتتاح شد. استاد ایروانی که در زهد و تقوی و دوری از مسئولیت‌ها معروف است و پس از فشارهای فراوان ناچار به پذیرفتن این امر شد. ایشان بیش از ۲۰ سال است که مشغول تدریس بحث خارج فقه …

شبکه اجتهاد: در میان عالمان دینی برخی را با عنوان «علامه» می‌شناسند. مرحومان سید محمدحسین طباطبایی تبریزی و محمدتقی جعفری تبریزی از آن جمله‌اند. عمده تحقیق آنها در فلسفه و عرفان بود. علامه طباطبایی ۲۴ آبان ماه ۱۳۶۰ در قم در سن ۷۹ سالگی درگذشت و استاد جعفری نیز ۲۵ آبان ماه ۱۳۷۷ هنگام معالجه در لندن در سن ۷۵ سالگی از دنیا رفت. یکی از مقولاتی که این دو در تأملات خود به آن اشاره کردند بحث از آزادی بود. نگاه انسان‌محورانه مدرن، آزادی از بسیاری قیود را طرح می‌کرد که در مقابل، نگاه اسلام نسبت به این موضع …