اجتهاد و اصول فقه

استاد علیدوست معتقد است یکی از آسیب‌های جدی در تحقیقات و مسائل فقهی تجزیه و اتمیک دیدن دین و دین را در یک نظام و سیستم ندیدن است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست به مناسبت هفته پژوهش طی نشستی در جمع پژوهشگران پژوهشگاه فقه معاصر پیرامون بایسته‌‌ها و مراحل پژوهش‌های فقهی به ارائه بحث پرداخت و گفت: ما در ارتباط با هر دانشی سه مرحله داریم؛ نخست مرحله‌ی اطلاعات است که انسان کسب اطلاعات می‌کند. یک مرحله هم مرحله‌ی تخصص است و یک مرحله هم مرحله‌ی تمحض و تمرکز است؛ مثلاً در مورد فقه شرح لمعه یک دوره …

استاد علی‌اکبر رشاد گفت: بعضی افراد و سلایق به صورت اعلام ناشده، ناگفته و نانوشته و احیاناً نامحسوس، بازگشت به «حدیث‌بسندگی» و نوعی اخباری‌گری پنهان را دامن می‌زنند. آن‌سان که باید و شاید در حوزه آموزش و پژوهش به علوم عقلی اهتمام نمی‌شود. اگر دوره فعلی را با بعضی از ادوار تاریخی مقایسه کنیم، نمره نسبتاً خوبی نمی‌گیریم به گزارش شبکه اجتهاد، مسئله کارکرد و کاربست عقل برای «تحقیق در دین و ابعاد آن» بویژه کشف شریعت و همچنین برای «تحقق دین خاصه شریعت در ساحات حیات انسان»، از مهم‌ترین مسائل دین‌پژوهی و ضروری‌ترین امور معرفتی امروز قلمداد می‌شود، نزدیک‌ترین …

یکی از بحثهای اصولی مهم و پرکاربرد بحث از جبران ضعف روایت به وسیله عمل مشهور و در مقابل تضعیف روایت به وسیله اعراض مشهور است. اهمیت بحث در این است که با پذیرش این نظریه بعضی از روایات که دارای سندهای معتبر هستند از حجیت ساقط می‌شوند و در مقابل بعضی از روایات که دارای سندهای غیر معتبر هستند به برکت شهرت حجت می‌گردند. به گزارش شیکه اجتهاد، نشست علمی اعتبار سنجی قاعده «کلما ازداد صحه ازداد وهنا» طبق مبانی حجیت خبر واحد، با ارائه حجت‌الاسلام محمد فائزی از اساتید سطوح عالی حوزه علمیه و عضو گروه اصول فقه …

همزمان با یکصدمین سال بازتاسیس حوزه علمیه قم، کتاب «تحولات فکری حوزه‌ی علمیه‌ی قم (۱۳۵۷-۱۳۰۱)» توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی روانه بازار نشر شد. مسئله اصلی این کتاب مطالعه و بررسی هریک از مقاطع مربوط به حوزه علمیه قم از ۱۳۰۰ تا ۱۳۵۷ شمسی با محوریت زعمای حوزه به منظور نشان دادن تحولات آن است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب حاضر در پنج فصل تألیف شده و در ابتدای هر فصل ضمن اشاره به زندگی‌نامه زعمای حوزه در آن مقطع، تحولات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی حوزه علمیه قم بررسی شده است. در فصل اول به تفصیل تاریخچه حوزه علمیه در …

«کتاب المکاسب، الجزء الثانی» به همت پژوهشکده فقه و اصول وابسته به پژوهشگاه علوم وحیانی معارج منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، «کتاب المکاسب، الجزء الثانی» حاصل تقریر خارج فقه آیت‌الله عبدالله جوادی آملی است که در واقع شرح و نقد و بررسی کتاب مکاسب محرمه شیخ اعظم، انصاری (رضوان الله تعالی علیه) می‌باشد و بر اساس ترتیب آن نگارش یافته و به همت والای محققان پژوهشکده فقه و اصول وابسته به پژوهشگاه علوم وحیانی معارج حجج‌الاسلام ابراهیم توکلی مقدم و سید جعفر صادقی فدکی با نظارت علمی حجت‌الاسلام و المسلمین یدالله مقدسی تحقیق و تدوین شده است و توسط …

متن حاضر، تدوین هفده جلسه درس خارج فقه استاد سید احمد مددی است که پیرامون «نظام قانونی» به‌عنوان نظام زیرساختی علم اصول و فقه ارائه شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بحث «نظام قانونی» از آنجا حائز اهمیت است که به «تکامل روش تفقه» معطوف بوده و دارای ابداعات و افق گشایی‌های متعددی است که بر پایه‌ها و ریشه‌های علم «اصول» و – در مرتبه بعد- «فقه» تأثیرگذار است. ازاین‌رو نسبت به آن دسته از نوآوری‌های عرصه فقاهت که به یک مسأله یا موضوع خاص محدود است، اهمیت مضاعف دارد. شاید بتوان عصاره این دیدگاه را چنین تقریر نمود: آنچه …

حجت‌الاسلام والمسلمین شبیری زنجانی با بیان اینکه امروز در تحول دیجیتالی هستیم و نیازمند نهضتی که بتوانیم به درستی از این نرم‌افزارها استفاده کنیم، گفت: برخی با تکیه بر اطلاعات موجود در نرم‌افزارهای مرکز نور توهم اجتهاد پیدا می‌کنند و این از مشکلات این دوره است، در صورتی که پژوهش‌های ما در مرحله متوسط و آمیزه‌ای از دستی و رایانه‌ای است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد شبیری زنجانی، در آیین رونمایی از دانشنامه تخصصی رجال شیعه با عنوان درایه النور ۳ و نسخه دوم نرم‌افزار کتابخانه رجال شیعه و اهل‌‌سنت که با حضور علاقه‌مندان و پژوهشگران حوزه حدیث …

استاد رشاد با اشاره به سخنان استاد‌ هادوی تهرانی مبنی بر اینکه سلفی‌های سنی، نص گرا هستند اظهار داشت: بنده ترجیح می‌دهم این تعبیر را به کار ببرم که از «نص بسندگان» هستند چنانکه «خردبسندگی» هم مانند «نص بسندگی» عیب است و نباید مجموعه هویت یک جامعه نخبگانی و علمی را متهم کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش ملی «اجتهاد عقل گرا» با پیام آیت‌الله جعفر سبحانی و سخنرانی استاد علی‌اکبر رشاد و استاد مهدی‌هادوی تهرانی به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و همکاری برخی نهادهای علمی در قم برگزار شد. برگزاری مناظره علمی با موضوع «جایگاه عقل و …

 شبکه اجتهاد: همایش ملی «اجتهاد عقل گرا» با پیام آیت‌الله جعفر سبحانی و سخنرانی استاد علی‌اکبر رشاد و استاد مهدی‌ هادوی تهرانی به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و همکاری برخی نهادهای علمی در قم برگزار شد. برگزاری مناظره علمی با موضوع «جایگاه عقل و نقل در اجتهاد کلامی» با حضور حجج اسلام والمسلمین محمدحسن قدردان قراملکی، محمدمهدی گرجیان، محمدتقی سبحانی و رضا برنجکار و نیز رونمایی از کتب و آثار، از بخش‌های این همایش ملی بود. بخوانید: گزارشی از همایش اجتهاد عقل گرا با چاشنی مناظره‌ای بر سر عقل و مکتب تفکیک

پژوهش حاضر در صدد آن است که با مهندسی معکوس از رفتارعلمی کارشناسان و محدثان، قواعدی را که در فهم احادیث مشکل کارگشاست کشف و یا حتی قواعد مورد نیاز را تولید کند و پس از کشف یا تولید این قواعد، منطق به کارگیری و پشتوانه‌های نظری آنها را به دست آورد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «دانش مشکل‌الحدیث» به قلم یاسین پورعلی، توسط بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی منتشر و روانه بازار نشر شد. هدف نهایی علوم حدیث فهم و عمل به مضامین است، در این میان گاهی احادیث بنا بر عللی، مضمون خود را به راحتی دراختیار …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله العظمی سیدالبوالقاسم خویی در مکتوبات مختلفی خشنودی خود را از اشتغالات علمی مرحوم آیت‌الله سید محمدصادق روحانی ابراز داشته‌اند. پنج مکتوب استاد به شاگرد را می‌بینید. خشنودی مرحوم آیت‌الله خویی از اشتغالات علمی آیت‌الله روحانی بسم الله الرحمن الرحیم. به عرض عالی می‌‎رساند: ان شاء الله تعالی وجود مبارک قرین صحت و سعادت و عزت و عافیت بوده باشد. محترم مرقومه مبارکه مورخۀ ۱۳ جاری حاکیه از سلامتی مزاج شریف و از عواطف آن جناب واصل، بسی مسرور و متشکر، بحمدلله بلایی رسیده بود از برکت ادعیه صالحه آقایان و توجهات خاصه حضرت ولی عصر – …

شبکه اجتهاد: بى‌تردید رشد و بالندگى دانش فقه در دوران ما محصول زحمات و تلاش‌‏هاى گسترده فقهاى بزرگى است که با چشم‌‏پوشى از زخارف دنیوى، بستر موجود را فراهم آوردند و اندیشمندانى که آثار مکتوبى از خود به یادگار گذاشتند، سهم بیشترى داشته‏‌اند. روشن است که رسالت حفظ و تعمیق و ارائه فقه گرانقدر شیعه، امروز برعهده ماست و بدین منظور لازم است از تمام امکانات موجود بهره بردارى کنیم. شناخت آثار برجسته و ارزنده فقهى و معرفى آن به پژوهشگران مى‏‌تواند گامى کوتاه در این زمینه قلمداد گردد. امید است که مقاله حاضر مفید واقع گردد، یکى از موسوعه‏‌هاى …

شبکه اجتهاد: ارتحال ملکوتی مرجع عالیقدر تشیع و مجاهد فرهیخته حضرت آیت‌الله العظمی سید محمدصادق حسینی روحانی رضوان الله تعالی علیه، ثلمه‌‌ای برای حوزه‌های علمیه خواهد بود. خداوند او را در ملکوت اعلی با اجداد طاهرینش محشور نماید. این عالم ربانی با تدوین کتاب ارزشمند و کم نظیر «فقه الصادق»، کمک بزرگی به بالندگی فقه به ویژه فقه نظامات اجتماعی کرد. این مجاهد متقی، عمر نود و شش ساله خود را وقف تحصیل و تدریس و تحقیق و تبلبغ علوم اسلامی کرد. ایشان از بزرگان حوزه قم و نجف همچون آیات عظام محمدکاظم شیرازی و محمدحسین غروی اصفهانی و آقا …

کتاب «تکمله التبصره فی شرح التبصره» تالیف آیت‌الله محمد اسماعیل غروی تبریزی (ره)، یک دوره فقه استدلالی از طهارت تا دیات در ۱۰ جلد است که جلد سوم آن تحت اشراف آیت‌الله جعفر سبحانی در مؤسسه امام صادق (علیه‌السلام) منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فقیهان شیعه دو نوع فقه نوشته‌اند؛ برخی موفق به نگارش تمام ابواب فقه شده‌اند یعنی از طهارت تا دیات؛ برخی موفق به نگارش بخشی از کتاب‌های فقهی شده‌اند. گروه نخست نسبت به گروه دوم اندک هستند و از این قسم می‌توان مبسوط شیخ و شرایع محقق و جواهر را نام برد. از این رو، کتاب …

استاد درس خارج حوزه علمیه با تاکید بر اینکه داعش، فطرت انسانی را رها کرده‌ است، گفت: خداوند فطرت انسان را منطبق بر تشریع خود خلق کرده است بنابراین فقط او می‌تواند اجتهاد داشته باشد و هوش مصنوعی گرچه کمک زیادی به اجتهاد کرده است ولی نمی‌تواند جایگزین انسان شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان، در نشست علمی «کاربرد هوش مصنوعی در فرآیند اجتهاد»، گفت: مدیریت هوش مصنوعی باید مدام ذیل هوش انسانی باشد، هوش انسانی باید در مواردی ورود پیدا کند که اصلاً جایی برای هوش مصنوعی نیست و این فعالیت اجتهادی هوش انسانی …

در راستای برگزاری همایش ملی «اجتهاد عقل گرا»، کرسی علمی- ترویجی با موضوع «چیستی، حجیت و کاربست عقل در استنباط احکام شرعی» شنبه ۱۹ آذرماه سال جاری توسط گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همکاری دانشگاه معارف اسلامی قم به صورت حضوری برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این کرسی حجت‌الاسلام جولایی‌فر (استاد سطوح عالی حوزه علمیه و عضو شورای علمی منظومه فکری آیت‌الله سبحانی) به‌عنوان ارائه‌دهنده و حجت‌الاسلام دکتر قدران قراملکی (استاد تمام گروه کلام پژوهشگاه) و حجت‌الاسلام دکتر پورامینی (دانشیار و مدیر گروه کلام پژوهشگاه) به‌عنوان ناقد و نیز حجت‌الاسلام …

شبکه اجتهاد: فقه شیعه میراث‌دار علما و دانشمندان ارجمندی است که در ادوار پر از آشوب و غوغای ایران عزیز، با خون خود کتاب‌های فنی و ارزشمندی را به رشته تحریر درآورده‌ و در اختیار ما قرار داده‌اند. در طول اعصار و دوره‌ها به‌واسطه عدم‌دسترسی تشیع به حکومت، مسائل مبتلابه اجتماعی و سیاسی کمتر از زاویه عینک فقه شیعه مورد مداقه و بررسی و در‌نتیجه کاربست و آزمون قرار گرفته‌ است و از این رو وقتی به کتب فقهی مراجعه می‌کنیم با ضعفی در حجم و مقدار مباحث در ابوابی سیاسی چون قضا و حدود و دیات و به‌خصوص جهاد …

شبکه اجتهاد: کتاب من لا یحضره الفقیه تألیف أبو جعفر محمّد بن علی بن حسین بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ ق) یکی از چهار کتاب اصلی شیعه، در حدیث است. نام این کتاب بازگو کننده محتوای آن است، یعنی فقیهِ همراه، اما به نظرم منهج صدوق در این کتاب را باید از همین تعبیر ساده فهمید. این که صدوق در این کتاب ـ بر خلاف دیگر آثارش ـ سند روایات را کوتاه می‌کند، این که گاه فتاوای صدوق با روایات چنان درهم آمیخته شده که تفکیک بین آنها سخت (و چه بسا ناممکن) می‌شود، این که یک …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: اشکالی که ما داریم این است که فقه را بدون شریعت مطالعه می‌کنیم، فقه منهای مطالعه شریعت و بدون فیلسوف بودن در فقه، قطعا به خطا می‌رود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو خبرگان رهبری در نشست علمی «اصول حاکم بر اجتهاد» که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، گفت: اصول حاکم بر اجتهاد دو دسته هستند، اصولی که عمل اجتهاد را تنظیم می‌کند که باید در فلسفه فقه مطرح شود و دسته دیگر اصول حاکم بر فلسفه شریعت است؛ ملاصدرا در فضای فلسفه فقه سخن چندانی مگر …

استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان ویژگی‌های فقه اجتماعی رهبر معظم انقلاب در چهار عرصه فقه حکمرانی، اظهار داشت: در عرصه فقه حکمرانی مقام معظم رهبری مردم را به عنوان محور قرار می‌دهد و این مردم محوری ذوقی و براساس ذوق سیاسی نیست بلکه براساس استنباط و دلیل است و از همین رو مردم سالاری دینی را مقام معظم رهبری مطرح می‌کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، سلسله نشست‌های علمی مکتب شناسی فقهی امام خامنه‌ای، در قالب نشست علمی با موضوع «ماهیت و مبانی مکتب فقهی امام خامنه‌ای» از سوی موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) با همکاری دفتر …

کتاب «اجتهاد و تقلید و جایگاه آن در دین‌داری» تألیف سیدرضا ‌هاشمی گلپایگانی از سوی مؤسسه آموزش عالی حوزوی خاتم البیین روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اجتهاد راه و روشی است که فقیه برای شناخت دستورات غیربدیهی دین از قرآن و سنت معصومین (ع) طی می‌کند، تقلید نیز راهی است که عموم مردم بدون تحمل مشقت در بررسی تفصیلی آیات و روایات، به احکام دین و نظر ائمه طاهرین (ع) عمل می‌کنند. ازاین‌رو «اجتهاد و تقلید» مقدمه‌ای برای تمسک به کتاب خدا و عترت پیامبر (ص) و عمل به دستورات این دو ثقل ارزشمند است. پاسخگویی به …

صدویازدهمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی فقه حاوی هفت مقاله از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول در ۲۲۰ صفحه نمایه و از سوی اداره نشریات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکصدویازدهمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه» (پاییز ۱۴۰۱) با مدیر مسؤولی عبدالرضا ایزدپناه و سردبیری رضا اسلامی، به صاحب امتیازی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد و مقالات این شماره بر روی سامانه نشریه نمایه گردید. «تحلیل فقهی ماهیت معامله در ارائه خدمات بر بستر فناوری اطلاعات» اثر مجید اسماعیلی و سید روح‌الله موسوی؛ «درنگی در مشروعیت شرط وکالت …

استاد حوزه علمیه مشهد ضمن بررسی رویکرد فقهی محقق حائری تصریح کرد: با توجه به اینکه عنصر انسجام و نظام‌وارگی بر مجموعه جریان فکری محقق حائری قابل تطبیق نیست نمی‌توان از اندیشه فقهی محقق حائری به یک مکتب رسید گرچه ظرفیت بالایی برای تحقق چنین چیزی در فقه ایشان بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی با عنوان «امکان‌سنجی پیدایی مکتب فقهی از اندیشه شیخ موسس» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی و با نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرسول آهنگران استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران در دفتر تبلیغات …

کتاب حاضر، تقریرات درس مضاربه آیت‌الله سیدحسین بروجردی، در سال‌های ۵۶ و ۵۷ ه.ق در شهر بروجرد است که توسط شاگرد مبرّز ایشان، استاد شیخ علی جواهری بروجردی (از نوادگان صاحب جواهر) نگاشته شده و با همت حجت‌الاسلام سیّدمحمّدمهدی رفیع‌پور تهرانی، مورد تحقیق و تصحیح قرار گرفته و به‌تازگی از سوی نشر الخویی به‌زیور طبع آراسته گردیده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، عظمت و جلالت شأن آیت‌الله بروجردی، جه در بعد علمی، چه در بعد اخلاقی و چه در بعد اجتماعی بر احدی پوشیده نیست. تضلّع و تبحّر ایشان در فقه و اصول و رجال، زبان زد اهل فنّ است. …

کتاب «تجذیر المسأله الاصولیه؛ قواعد و فوائد و مباحث نافعه فی عملیه الاستدلال الفقهی» تقریر مباحث استاد شیخ باقر ایروانی (مدرس برجسته حوزه علمیه نجف اشرف) است که به قلم سید علی جمیل الموزانی به رشته تحریر درآمده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «تجذیر المسأله الاصولیه» تقریر بخشی از دوره چهارم درس خارج اصول استاد شیخ باقر ایروانی (سال ۱۴۳۶ ه.ق) در حوزه علمیه نجف اشرف است. موضوعات مطرح شده در کتاب حاضر مسائل پرکاربردیست که لابلای مباحث مختلف فقهی و اصولی ذکر شده‌اند و در کتب متداول علم اصول به شکلی جامع مورد بحث قرار نگرفته‌اند. کتاب در …

پژوهشگر و دانشجوی دکتری دانشگاه باقرالعلوم(ع) به دلالت‌های تمدنی احادیث تاریخی پرداخت و گفت: رسالت انقلاب تمدن‌سازی است لذا باید تمدن‌پژوهی را شروع کنیم که یکی از منابع مهم در این زمینه روایات اهل بیت(ع) است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «ظرفیت‌ها و دلالت‌های تاریخی احادیث» ۱۳ آذرماه با حضور چند تن از پژوهشگران، نویسندگان و دانشجویان دکتری تاریخ دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین محسن الویری، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) و دبیر علمی نشست در سخنانی در ابتدا، گفت: جامعه امروز ما با چالش‌های بومی و غیربومی در مورد دانش‌های اسلامی و اسلامی‌شدن دانش به خصوص تاریخ روبرو است …

همایش ملی «اجتهاد عقل گرا» توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و همکاری برخی نهادهای علمی کشور با پیام آیت‌الله ‌جعفر سبحانی و سخنرانی اساتید رشاد و هادوی تهرانی، ۲۳ آذرماه ۱۴۰۱ در شهر مقدس قم برگزار‌ می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همایش ملی «اجتهاد عقل گرا» با هدف بررسی نقش عقل در استنباط علوم اسلامی و انسانی با پیام استاد عالیقدر حضرت آیت‌الله ‌جعفر سبحانی و سخنرانی صاحبنظران این حوزه چهارشنبه شب ۲۳ آذرماه در قم برگزار‌ می‌شود. در این همایش علمی اساتید علی‌اکبر رشاد و مهدی‌ هادوی تهرانی ایراد سخنرانی خواهند داشت. همچنین از کتب و آثار ویژه …

استاد فاضل لنکرانی با اشاره به چارچوب اجتهاد گفت: چه بخواهیم و چه نخواهیم، رسائل و مکاسب و کفایه، ارکان اجتهاد شده است. این‌ها بدیل ندارد و بعداً هم بدیل نخواهد داشت. اگر ما بخواهیم این‌ها را جابه‌جا یا کم‌وزیاد کنیم، واقعاً به اجتهاد ضربه می‌زنیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، در پایان درس خارج اصول فقه(۱)، طی سخنانی به اهمیت پرداختن به تراث و کلمات قدماء پرداخت و انتقاد خود را نسبت به برنامۀ جدید آموزشی حوزه بیان داشت و گفت: تا این زمان متنی که بتواند در برابر متن کفایه قد علم کند وجود ندارد. …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله جعفر سبحانی طی یادداشتی به نکاتی راجع به شرایط و روش درس خارج و نکاتی پیرامون نحوه برگزاری دروس حوزه پرداخت که از منظرتان می‌گذرد: نکات راجع به درس خارج تعریف درس خارج، جایگاه آن و شرائط ورود به آن: درس خارج درسی است که استاد با آشنا کردن حاضران با انظار موجود کیفیت استنباط را از کتاب و سنت آموزش می‌دهد و لذا برخی مجتهدان عالی‌مقام مسئله را طرح می‌کردند و پس از تشریح موضوع از حاضران نظر می‌خواستند و پس از سبک و سنگین کردن نظرات، دیدگاه خود را بیان می‌کردند.  هدف دروس خارج موارد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در یادداشت پیشین نکاتی دربارۀ سخنان وداد قاضی دربارۀ عهدنامۀ مالک اشتر و نیز سخنانی از علامه جعفر مرتضی و دکتر حسن انصاری در این باره عرض شد (اینجا بخوانید). در یادداشت کنونی، برخی دیگر از نکته‌هایی که در این راستا شایستۀ توجه است، بیان می‌شود. اشکالی دربارۀ ذیل سخن نجاشی گذشت که نجاشی غیر از روایت اصبغ از عهدنامه، در جایی دیگر از فهرستِ خود، یعنی در ذیل عنوان صعصعه، از نامۀ امام علی (ع) به مصریان در هنگام فرستادن مالک به سوی ایشان با تعبیر «عهد الأشتر» یاد می‌کند. اما شاید در این سخنِ نجاشی، …