قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / اجتهاد و اصول فقه (صفحه 39)

اجتهاد و اصول فقه

اجتهاد و اصول فقه

محدثی که کتابش «کافی» است/ امیرمحسن عرفان

محدثی که کتابش «کافی» است/ امیرمحسن عرفان

شبکه اجتهاد: اغلب این شخصیت را در پیوند با اثر ماندگارش یعنی کتاب «کافی» می‌شناسند. او در ۲۰ سال تلاش خستگی‌ناپذیر موفق به تألیف کتابی شد که با آن، برتری و فضل علمای تشیع را نه تنها در روزگار خود، بلکه در تمام تاریخ اسلام به اثبات رساند. در بزرگی کار او همین بس که کاری که او در مدت ۲۰ سال برای تشیع به پایان رساند، کاری بود که ۶ تن از بزرگ‌ترین عالمان اهل سنت در مدت یک قرن برای مذهب خود انجام دادند. مرحوم شیخ کلینی را هم از حیث ابعاد شخصیتی و هم به خاطر کتابی …

توضیحات بیشتر »

ثقه‌الاسلام کلینی در آثار امام خمینی چه جایگاهی دارد؟

ثقه‌الاسلام کلینی در آثار امام خمینی چه جایگاهی دارد؟

شبکه اجتهاد: «حدیث» پس از قرآن در شناخت معارف و احکام اسلام جایگاه برجسته‌ای دارد چرا که به نص روایت متواتر «ثقلین» از زبان رسول اکرم(ص) کتاب و سنت و یا قرآن و عترت دو جویبار جاری و گوارا برای شناخت تعالیم و آموزه‌های اسلام می‌باشند تا انسان طالب حقیقت و سالک إلی الله این حجت ظاهر را در کنار حجت باطن داشته باشد تا حجت بر او تمام باشد. متأثر از جایگاه و آثار و ثمرات حدیث در فرهنگ اسلامی، در میان گروه‌های متعدد عالمان دینی و رشته‌های گوناگون علوم اسلامی، علوم حدیث از جایگاه ممتازی برخوردار بوده و …

توضیحات بیشتر »

‌پژوهشی تطبیقی در احادیث بخاری و کلینی

‌پژوهشی تطبیقی در احادیث بخاری و کلینی

کتاب حاضر، در پنج فصل به بررسی مختصر روایت نگاری در اسلام و مراحل تدوین آن، اصناف حدیث، اصحاب و عدالت آنها، بخاری و الصحیح او از دیدگاه اهل سنت، کلینی و کتاب الکافی از دیدگاه شیعه و بررسی شماری از رجال ضعیف الکافی و صحیح البخاری می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با سالروز بزگداشت ثقه‌الاسلام کلینی مولف کتاب شریف «الکافی»، کتاب «پژوهشی تطبیقی در احادیث بخاری و کلینی» منتر شده از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی معرفی می‌شود. ‌هاشم معروف الحسنی، مؤلف‌‌ کتاب‌ «پژوهشی تطبیقی در احادیث بخاری و کلینی» کوشیده‌ است‌ با سعه‌ صدر صحیح‌ …

توضیحات بیشتر »

نهج‌البلاغه؛ کتاب تراز شیعه/ ویژگی‌هایی که در سایر کتب حدیثی وجود ندارد

چرا نباید از نقل به معنا در روایات بهره ببریم/ علی(ع) هیچگاه عقل زنان را مذمت نکرده است/ کودک‌همسری اساساً با قرآن سازگار نیست

استاد دانشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه از دید بنده نهج‌البلاغه کتاب تراز شیعه، قرائت انسانی از حکومت و تفسیر اهل بیت(ع) از اسلام و قرآن است، بیان کرد: نهج‌البلاغه را باید در میان همه کتب حدیثی ممتازترین آنها تلقی کرد؛ زیرا ویژگی‌هایی دارد که در سایر کتب حدیثی وجود ندارد به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث، در نشست «نهج‌البلاغه؛ کتاب تراز شیعه» که از سوی پژوهشکده اندیشه دینی معاصر برگزار شد، گفت: برخی از عموم تصور می‌کنند که نهج‌البلاغه را خود امام علی(ع) نوشته‌اند، ولی این کتاب در قرن …

توضیحات بیشتر »

ضرورت تصحیح مجدد امالی شیخ طوسی/ حسن انصاری

حدیث گرایی، اتوریته مذهبی و مشکل اسلام معاصر/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: «امالی» شامل روایاتی است که شیخ طوسی (شیخ الطائفه) در نجف اشرف طی جلسات منظمی برای شاگردان خود املاء کرده است. اولین مجلس کتاب، در سال ۴۵۵ قمری بوده و آخرین آنها در سال ۴۵۸ برگزار شده و از مجلس ۱۹ تا پایان کتاب روزهای جمعه بوده که تاریخ دقیق آنها در ابتدای هر مجلس ذکر شده است. شیخ طوسی در این‌کتاب از احادیث شیخ مفید، ابن مهدی، ابی قتاده، حسین بن عبدالله، احمد بن ابی فوارس، حفار، ابن فحلد، ابن اسحاق احمری و ابی مفضل شیبانی فراوان بهره گرفته است. تصحیحی از این‌کتاب به سال ۱۳۷۲ در …

توضیحات بیشتر »

اولین نشست همایش ملی «سنت‌های کارآمد و تدریس موفق» برگزار می‌شود

اولین نشست همایش ملی «سنت‌های کارآمد و تدریس موفق» برگزار می‌شود

نخستین نشست همایش ملی «سنت‌های کارآمد و تدریس موفق» با سخنرانی حجت‌الاسلام محمدحسن مهدوی مهر و حجت‌الاسلام دکتر وحدتی شبیری؛ همراه با رونمایی کتاب درس‌های مکاسب آیت‌الله سید حسن مرتضوی برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین منتظر، عضو کمیته اجرایی همایش، در رابطه با برگزاری همایش ملی (سنت‌های کارآمد و تدریس موفق) در گفتگویی اظهار کرد: حوزه علمیه خراسان با گذشته‌ای درخشان در عرصه‌های مختلف دانش و پژوهش، به‌عنوان حوزه‌ای الگو در راستای احیاء و تبیین سنت‌های کارآمد حوزه‌های علمیه شناخته می‌شود. وی با بیان اینکه پرداخت به بایسته‌های روحانیت و سبک زندگی طلبگی در عرصه‌های مختلف آموزش، …

توضیحات بیشتر »

نظام اسلامی با فقه می‌ماند نه با تاریخ/ استناد به نقل‌های تاریخی، فقه را از دایره عمل خارج می‌کند/ تاریخ را با معیارهای اصولی در مسیر استنباط فقهی قرار دهیم

نظام اسلامی با فقه می‌ماند نه با تاریخ/ استناد به نقل‌های تاریخی، فقه را از دایره عمل خارج می‌کند/ تاریخ را با معیارهای اصولی در مسیر استنباط فقهی قرار دهیم

استاد رسول جعفریان معتقد است ما برای استقرار نظام‌ اسلامی در دراز مدت به فقه و حقوق نیاز داریم نه به تاریخ. این که ما اراده کرده‌ایم برای شرعی نشان دادن کارها به نقل‌های تاریخی استناد کنیم، یک ضرر مهمش آن است که به ازای آن، فقه را از دایره عمل بیرون کرده‌ایم. فقه اهل احتیاط و دقت است، اما سپردن این کارها به دست برخی منبری‌ها و قصه خوان‌ها، سبب می‌شود تا فقه عقب نشینی کند. وقتی فقه عقب نشینی کرد، جامعه از داشتن یک نظام استوار بی‌بهره می‌ماند، از داشتن یک علم حقوق ثابت و استوار که می‌تواند …

توضیحات بیشتر »

شیخ صدوق، مرزبان حماسه جاوید

شیخ صدوق، مرزبان حماسه جاوید

شبکه اجتهاد: یکی از بزرگترین مرزبانان حماسه جاوید و خدمتگزاران مکتب اهل بیت (ع) و از شاخص‌ترین دانشمندان جهان اسلام که عمر خود را در راه خدمت به فقه و حدیث شیعه و پاسداری از فرهنگ مهدویت صرف کرد، ابوجعفر محمدبن علی بن بابویه قمی ملقب به «شیخ صدوق» است که صف اول محدثین و علمای اثناعشر جای دارد و به عنوان یکی از ارکان فقه شیعه به شمار می‌‌رود. پس از گذشت ۱۰ قرن از وفات این محدث بزرگ شیخ صدوق، برکات آثار و خدماتش باعث شده تا ۱۵ اردیبهشت را به عنوان روز بزرگداشت شیخ صدوق نامگذاری کنند. …

توضیحات بیشتر »

تشابهات فکری و رویکردی علامه فضل‏‌الله و آیت‌‏الله خامنه‌‏ای

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرسول محقق بلخی از روحانیون فاضل افغانستانی مقیم حوزه علمیه قم است که در حوزه علمیه نجف در دروس امام خمینی و شهید صدر و بزرگان دیگر حاضر بوده است. او سالهاست علاوه بر تدریس دروس حوزوی و تبلیغ، درباره اندیشه‌‌ها، شخصیت‌‌ها و جریانات اسلامگرای جهان اسلام تحقیق می‌‌کند. در این گفتگو به تشابهات فکری و رویکردهای علامه سید محمدحسین فضل‏‌الله، عالم مجاهد و مفسّر نواندیش لبنانی و رهبر معظم انقلاب آیت‌‏الله سید علی خامنه‌‏ای می‌پردازیم. جنابعالی هم با اندیشه‏‌ها و آثار آیت‌الله خامنه‌ای آشنا هستید و هم با آثار و آرای علامه فضل‏‌الله؛ آیا مشابهتی …

توضیحات بیشتر »

بررسی ادله عدالت مرجع تقلید/ در مورد حقیقت عدالت میان فقها اختلاف نظر وجود دارد/ برخی عدالت را عدم ارتکاب به کارهای خلاف شرع و انجام واجبات می‌دانند

بررسی ادله عدالت مرجع تقلید/ در مورد حقیقت عدالت میان فقها اختلاف نظر وجود دارد/ برخی عدالت را عدم ارتکاب به کارهای خلاف شرع و انجام واجبات می‌دانند

استاد مهدی مروارید گفت: در بسیاری از این موارد ادله خاص برای عادل بودن اقامه شده است و گاهی روایات معتبری در عادل بودن آ‎ن‎ها وارد شده است و تنها موردی که پیدا کردن دلیل برای آن مقداری با مشکل مواجه است در مورد مرجع تقلید است؛ یعنی پیدا کردن دلیلی که بیان نماید یکی از شرایط مرجع تقلید این است که عادل باشد، با مقداری مشکل مواجه است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد حاج شیخ مهدی مهدی مروارید، استاد درس خارج حوزه علمیه مشهد در به بررسی ادله عدالت مرجع تقلید پرداخت و بیان داشت: برخی از بزرگان همچون مرحوم …

توضیحات بیشتر »

مبانی و نوآوری‌های فقهی استاد شهید مرتضی مطهری

استاد مطهری فقیهی جامع و دارای نوآوری‌‌های اصولی و ریشه‌‌‌ای در زمینه موضوعات فقهی می‌باشد. این نوآوری‌‌ها مبتنی بر یک سری مبانی و دیدگاه‌‌هایی است که تا به حال مورد بررسی جدی قرار نگرفته و نه تنها بیان جامعی در این زمینه ارائه نشده است، بلکه به طور کلی مورد غفلت قرار گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد شهید مرتضی مطهری از دانشمندان برجسته جهان اسلام در دوران معاصر است که جامع علوم معقول و منقول اسلامی و صاحب تفکری وسیع و منضبط و شناختی منطبق با زمان و نیازهای واقعی زمان می‌باشد. ایشان تربیت شده اساتید برجسته علوم …

توضیحات بیشتر »

قاعده‌ای که فقها هزار سال بر اساس آن فتوا داده‌اند

قاعده‌ای که فقها هزار سال بر اساس آن فتوا داده‌اند

کتاب «قاعده لاضرر»؛ تقریرات دروس خارج  استاد شیخ ‌هادی نجفی از علمای شهر اصفهان، اثری است که به کوشش سید مرتضی سجادی تدوین و منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از قواعد معروف فقهی که در ابواب مختلف به آن استناد می‌شود و آثار فراوانی را به دنبال دارد قاعده لاضرر است. اهمیت این قاعده به عنوان یکی از قواعد اساسی و بنیادین به حدی است که در بیشتر ابواب فقه اعم از عبادات و معاملات مورد استناد و استفاده قرار گرفته است و حتی از آن به اصول القانون یاد کرده‌اند. اهمیت این قاعده به حدی است که بسیاری …

توضیحات بیشتر »

روش بررسی مسئله هوش مصنوعی در حوزه علمیه غلط است

روش بررسی مسئله هوش مصنوعی در حوزه علمیه غلط است

شبکه اجتهاد: چندی است که جلسات و گفتگوهای مرتبط با پدیده معیوبِ هوش ماشینی در کشور و در حوزه علمیه گسترش یافته است و تقریباً همان حرف‌های مطرح در اسناد بین المللی در حال ترجمه و فارسی سازی است. (نفوذ سند ۲۰۳۰ در حوزه علمیه) به نظر من قضاوت برخی کارشناسان حوزوی درباره هوش مصنوعی شبیه قضاوت حوزه درباره بانک و بورس است و چندی دیگر عدم دقت‌های موضوع شناسی در این مسئله هم واضح خواهد شد! برای کمک به تصحیح قضاوت کارشناسان حوزوی در مسئله هوش مصنوعی -در ابتدای امر- پیشنهاد‌ می‌کنیم که روش موضوع شناسی در این مسئله …

توضیحات بیشتر »

انتشار ۷ اثر فقهی توسط بنیاد پژوهشهای اسلامی در سال جاری

انتشار 7 اثر فقهی توسط بنیاد پژوهشهای اسلامی در سال جاری

مدیر گروه فقه و اصول بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی از انتشار هفت اثر فقهی در سال جاری توسط این گروه خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی شریعتی تبار با اعلام فعالیتهای پژوهشی این گروه در سال جاری به ارائه گزارشی از پژوهشهای انجام شده در سال گذشته پرداخت و اظهارکرد: در سال جاری کار تصحیح و تحقیق ۳ جلد از کتاب «ذخیره المعاد»، جلد دوم از کتاب «احکام و آداب ازدواج در فقه امامیه» و همچنین جلد اول و دوم مجموعه «چرا دادگاه؟» را در دستور کار قرار داده ایم. این پژوهشگر همچنین اشراف و …

توضیحات بیشتر »

آینده حوزه را فقاهت ترسیم‌ می‌کند/ نامگذاری مکتب قم و مکتب نجف، مثبت یا منفی؟

آینده حوزه را فقاهت ترسیم‌ می‌کند/ نامگذاری مکتب قم و مکتب نجف، مثبت یا منفی؟

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه فقاهت شاخصه حوزه‌های علمیه شیعی است، گفت: حوزه‌ قم و نجف می‌خواهند فقیه پرورش دهند و اسلام از ما فقیهی‌ می‌خواهد که عمق دین را بفهمد و لذا به ما راهبرد‌ می‌دهد و حوزه‌های علمیه شیعه در این خط و مسیر حرکت‌ می‌کنند و آینده حوزه را هم این فقاهت ترسیم‌ می‌کند و اگر بخواهیم ببینیم هر حوزه‌‌ای چه میزان رشد و پیشرفت کرده باید ببینیم به این شاخص فقاهت چقدر نزدیک شده است و این شاغول مطرحی است که باید در حوزه‌های علمیه محور قرار بگیرد. شبکه اجتهاد: استاد سید منذر حکیم …

توضیحات بیشتر »

تأثیر کرونا بر اشخاص در اماکن مقدس، در کشاکش انگاره اثبات و انکار

چهارشنبه خونین کرمان و یک نکته/ ابوالقاسم علیدوست

اگر کسی از هر مرجعی یا عالمی سوال کند، و بگوید من فرزندم، مریض است و تمام داروها را کنار گذاشتم، و به هیچ پزشکی مراجعه نمی‌کنم و فقط فرزندم را به حرم امام رضا علیه السلام می‌برم، و فقط شفای فرزند را از ایشان می‌خواهم، البته که در جواب خواهند گفت که کار شما کار درستی نیست. این که به اذن الله از امام رضا علیه السلام شفای فرزندت را می‌خواهی اشکال ندارد؛ اما از این جهت که اسباب طبیعی را کنار می‌گذاری، کار خطایی می‌کنی. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم …

توضیحات بیشتر »

رویکرد عملی آیت‌الله بروجردی در اتّخاذ مبانی اجتهادی/ سجاد رجب‌زاده

رویکرد عملی آیت‌الله بروجردی در اتّخاذ مبانی اجتهادی/ سجاد رجب‌زاده

اختصاصی شبکه اجتهاد: استنباط فرآیندی است که فقیه در پیمودن آن نیازمند مبانی اصولی، رجالی، کلامی، تفسیری، قواعد فقهی و .‌.‌.‌ می‌باشد.‌ بدون تردید حصول این مبانی نیازمند گذشت زمان است.‌ حال فردی که می‌خواهد در مسیر فقاهت و دستیابی به این مبانی گام نهد، با یکی از دو رویکرد زیر می‌تواند به تحصیل و فراگیری علوم پیش‌نیاز اجتهاد _ از جمله اصول، رجال، تفسیر، قواعد فقهیه[۱] و .‌.‌.‌_ بپردازد: رویکرد نخست که قریب به اتفاق پیمایندگان این مسیر _خواسته یا ناخواسته_ آن را برگزیده و دوران تحصیل خویش را بر اساس آن سامان می‌بخشند، آن است که فرد سالیانی …

توضیحات بیشتر »

ذکاوت سید یزدی چگونه توطئه انگلیسی علیه مرجعیت شیعه را خنثی کرد/ دلیل مخالفت سید با مشروطیت

ذکاوت سید یزدی چگونه توطئه انگلیسی علیه مرجعیت شیعه را خنثی کرد/ دلیل مخالفت سید با مشروطیت

حجت‌الاسلام سید محمد طباطبایی یزدی با بیان اینکه روحانیت شیعه در تاریخ مبارزات خود همواره نسبت به شیوه‌ها و دسیسه‌های استعمار و شیوه‌های مرموز نفوذ و رخنه آنها در جوامع اسلامی که گاهی با چهره‌‌ای دلسوزانه مجال ظهور و بروز می‌یابد، سخت حساس بوده و هست، گفت: ضدیت آیت‌الله سید محمدکاظم یزدی با مشروطیه نیز به این علت بود که دست دشمن را در آستین این حرکت هویدا می‌دید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد طباطبایی یزدی؛ مدرس، تراث پژوهش و از نوادگان آیت‌الله سیدمحمد کاظم طباطبایی یزدی، با حضور در ویژه برنامه افطار شبکه قرآن و معارف …

توضیحات بیشتر »

احتمال تأثیرپذیریِ نجاشی و ابن‌غضائری از رجالیان اهل‌سنت در تضعیفِ ابوالمفضل شیبانی؛ بررسی و نقد/ محمد عافی خراسانی

حاشیه‌هایی به اهمیت متن!/ سجاد علی‌بیگی

اختصاصی شبکه اجتهاد: ابوالمفضل شیبانی یکی از راویان بسیار فعال در حوزه‌های حدیثی فریقین است که نام وی در حجم انبوهی از سندها در منابع شیعه و سنی دیده می‌شود. نگارندۀ این سطور چند سال پیش به اهمیتِ پژوهش دربارۀ این راوی پی برده بود و پس از مدتی، نام وی را در سندِ یک نسخۀ خطی از تراث زیدیۀ یمن نیز مشاهده نمود. از این رو، در مقدمۀ تحقیقِ آن به ذکر نکته‌هایی کلی دربارۀ وی پرداخت. تحقیق این نسخه در روزهای اخیر با نام «احادیث امیر المؤمنین بروایه عبدالعظیم الحسنی و إملاء القاضی جعفر بن أحمد الیمانی (ت …

توضیحات بیشتر »

معرفی دو مقاله در شماره جدید «مدیریت دانش اسلامی»

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

«بررسی ساختارهای پیشنهادی علم فقه از منظر فقیهان پیش از شهید صدر» و «رویکردشناسی بازنمایی اطلاعات دانش فقه» از جمله مقالاتی است که در آخرین شماره دو فصل‌نامه مدیریت دانش اسلامی منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سومین شماره از دو فصل‌نامه مدیریت دانش اسلامی در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹ منتشر شد. در این شماره از دو فصلنامه که به همت پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی منتشر شد دو مقاله فقهی در حوزه مدیریت دانش ارائه شده است که مختصراً به آنها اشاره می‌‌شود. بررسی ساختارهای پیشنهادی علم فقه از منظر فقیهان پیش از شهید صدر (ساختارهای فقهی …

توضیحات بیشتر »

بهار ۱۴۰۰ با شماره جدید «جُستارهای فقهی و اصولی»

بهار 1400 با شماره جدید «جُستارهای فقهی و اصولی»

جدیدترین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست‌ودومین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه بهار ۱۴۰۰ دربردارنده هفت مقاله علمی، به همت اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی چاپ و در دسترس فقه‌پژوهان قرار گرفت. «معنون شدن عام و ثمرات آن در مخصص متصل»، «مفهوم‌شناسیِ «اصل مثبِت»»، «خَلق پول از دیدگاه فقه امامیه و با نگاهی به قوانین موضوعه»، «فروش مبیع قبل از سررسید در عقد سلف»، «ادله …

توضیحات بیشتر »

«حدیث ولایت»، مجموعه‌ بیانات و پیام‌های آیت‌الله خامنه‌ای از ۵۷ تا ۹۹

«حدیث ولایت»، مجموعه‌ی بیانات و پیام‌های آیت‌الله خامنه‌ای، از 57 تا 99

جدیدترین نسخه‌ی نرم افزار «حدیث ولایت» حاوی متن کامل بیانات، سخنرانی‌ها، خطبه‌ها، مصاحبه‌ها و دیدارهای آیت‌الله خامنه‌ای از شهریور ۱۳۵۷ تا پایان بهمن ۱۳۹۹ به همراه آثار انتشارات انقلاب اسلامی عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مد ظله العالی) از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۹، به همراه متن ۱۲۱ عنوان کتاب در ۲۰۸ جلد از آثار انتشارات انقلاب اسلامی به زبان‌های فارسی و عربی از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی تولید در معرض استفاده کاربران محترم قرار داده است. «حدیث ولایت‏»، یادآور سال‏ها ایستادگى، بصیرت و هدایتگرى‏‌هاى حکیمانه رهبرى است که …

توضیحات بیشتر »

چرا باید در مبانی کلامی اجتهاد بحث کنیم؟

استنباط در فقه و استدلالات فقهی ما متوقف بر برخی از قواعد کلامی است

‌حجت‌الاسلام مجتبی الهی خراسانی اظهار داشت: تنقیح و دقت مجدد و بازخوانی و اندیشه ورزی در خصوص مبادی تصدیقی علم کلام یکی از راه‌های نوآوری در جریان تفقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام و المسلمین مجتبی الهی خراسانی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی و استاد خارج فقه و اصول حوزه، در نخستین نشست از سلسله نشست‌های «جایگاه و تاثیرگذاری صفات الهی در اصول و فقه» به تبیین چیستی و ساختار مبانی کلامی اجتهاد پرداخت و بیان کرد: اجتهاد یک دانش نیست، اجتهاد به منزله نوعی از مطالعات عمیق روشمند مبتنی بر معرفت شناسی معین در حوزه شریعت …

توضیحات بیشتر »

گفتمان شناسی اجتهاد معاصر با محوریت فقه حکومتی

گفتمان شناسی اجتهاد معاصر با محوریت فقه حکومتی

کتاب «گفتمان شناسی اجتهاد معاصر با محوریت فقه حکومتی» نوشته رضا فخاری از سوی مرکز نشر‌ هاجر وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران چاپ و در دسترس علاقه مندان قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، از ویژگی‌های کتاب «گفتمان شناسی اجتهاد معاصر با محوریت فقه حکومتی» می‌‌توان به تازگی موضوع کتاب، بررسی تطبیقی نظرات اندیشمندان عصر حاضر، مفهوم شناسی، تبارشناسی، روش شناسی گفتمان‌های نوظهور فقهی و مقایسه با فقه حکومتی اشاره کرد. فقه حکومتی به دلیل برخورداری شریعت اسلام از مقوله حکومت، در همه ادوار تاریخ فقه شیعه به صورت‌ها و مقیاس‌های گوناگون به آن پرداخته است؛ اما به دلیل …

توضیحات بیشتر »

مطالعات رجالی – حدیثی و ضرورت مراجعه به مصادر اهل سنت/ محمدباقر ملکیان

پژوهشی پیرامون «اجماع»/ محمد متقیان تبریزی

شبکه اجتهاد: در مورد ضرورت مراجعه به مصادر اهل سنت در مطالعات شیعی به طور عام و مطالعات مرتبط با رجال و حدیث به طور خاصّ، مطالب زیادی گفته و نوشته شده است. پرداختن تفصیلی به این مطلب، نیازمند نگارش کتابی پربرگ است، کاری که فراغ وحوصله زیادی می‌طلبد. به عنوان مقدّمه باید بگویم: در سیره رجالیون شیعه، موارد متعدّدِ بهره گیری از مصادر اهل سنت، به چشم می‌خورد. مثلاً شیخ طوسی در رجالش، در موارد متعدّدی، از کلمات رجالیون بزرگ عامه بهره برده است، از جمله از: ۱- ابن أبی خَیثَمه: در مورد اسم راوی۱ ۲- ابن حنبل: در مورد …

توضیحات بیشتر »

نظام‌واره مسائل حوزه و روحانیت

نظام‌واره مسائل حوزه و روحانیت

کتاب «نظام‌واره مسائل حوزه و روحانیت» از سوی مرکز پژوهشی مبنا تهیه، تدوین و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به این‌که ایجاد تحول در هر مجموعه‌ای نیازمند شناخت دقیق توانمندی‌ها و ضعف‌ها و درک وضعیت موجود است و فقدان این مهم، سبب تصمیم‌گیری‌های سطحی با نوسانات بسیار و مشکل‌آفرینی برای بخش‌های دیگر می‌شود، همچنین احساس ناامیدی برای اصلاح وضعیت و… از دیگر معلول‌های این فقدان است. ازاین‌رو درک جامع و نظام‌مند مسائل پس از شناسایی دقیق آن‌ها، امری مهم و ضروری است تا مقدمات طراحی نقشه صحیح و دقیقی برای اصلاح وضعیت و حل نابسامانی‌ها و در …

توضیحات بیشتر »

شیخ المُحدثین دوران/ هادی انصاری

شیخ المُحدثین دوران/ هادی انصاری

شبکه اجتهاد: نیم قرن از درگذشت حاج شیخ مرتضی انصاری قمی گذشت. این یادداشت برای پاسداشت این شخصیت تقدیم می‌‌شود. شیخ المحدثین، مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ مرتضی انصاری قمی، یکی از مبلغین نستوه دین به شمار می‌‌رفت. مرحوم آیت‌الله بروجردی درباره ایشان می‌‌فرمود: زبان انصاری و قلم سیدشرف الدین، هر دو خدمتگزار واقعی اسلام‌اند. ولادت ایشان، در سال ١٣٢١ با ١٣٢٣ ق در قم، در خانواده‌ای پرفضیلت که نسب شان به شیخ الطایفه جناب سعدبن عبدالله بن ابی خلف اشعری قمی، صحابی جلیل القدر حضرت امام حسن عسکری(ع) می‌‌رسد، زاده شد. پدرش «العبدالصالح العابد المتهجد» مرحوم آقا شیخ محمدحسین …

توضیحات بیشتر »

بایسته‌های مفهوم‌شناسی در نصوص دینی/ ابوالقاسم علیدوست

درباره حوادث اخیر افغانستان/ ابوالقاسم علیدوست

شبکه اجتهاد: بیش از چهارده قرن از صدور واژگان دینی می‌گذرد. از رهگذر تلاش‌های بی‌وقفه محدثان و فقیهان شیعه که با اندکی تأخیر از طلوع اسلام آغاز گردید (و با تداوم کوشش‌ها در عصر غیبت تاکنون) برای ما مواریث علمی گرانسنگ به یادگار مانده است. حیات بالفعل دین، مرهون تکیه بر آن تراث است. از این رو، هرگونه تکاپوی فنی در آن کتاب‌ها که باعث حفظ، ترمیم و بالندگی شود، وظیفه ماست. مفهوم شناسی از روش‌ها و بایسته‌هایی پیروی می‌‌کند که عدم توجه به آن انسان را به برداشت‌های ناصحیح در مفردات و مرکبات می‌‌کشاند و موجبات ناکامی تحقیق را …

توضیحات بیشتر »

تصویری از سرگذشت حدیث شیعه با تکیه بر کتاب محوری

تصویری از سرگذشت حدیث شیعه با تکیه بر کتاب محوری و انتقال کتاب‌ها تا قرن پنجم

یکی از راه‌های سنجش اعتبار نگاشته‌های حدیثی، بررسی تاریخی روش اخذ، تدوین و انتقال حدیث در زمان حضور ائمه و پس از ایشان است. این نگاشته در صدد پژوهش در این موضوع و توجه به ویژگی‌های خاص تدوین و انتقال میراث مکتوب حدیثی شیعه است که کمتر در کتب تاریخ حدیث مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. از جمله این مباحث می‌توان به بحث از کتابت حدیث و رواج آن در عصر حضور ائمه، شیوه‌های انتقال این میراث مکتوب و نیز روش‌های اطمینان زایی برای اتکا به منابع مکتوب و تدوین جوامع حدیثی بر طبق آن، اشاره کرد. به گزارش …

توضیحات بیشتر »

۱۴ مقاله در شماره جدید پژوهش‌های فقهی

14 مقاله در شماره جدید پژوهش‌های فقهی

شماره جدید فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهش‌های فقهی» (بهار ۱۴۰۰) در جهت انعکاس جدیدترین یافته‌های فقهی اساتید برجسته حوزه و دانشگاه به جامعه علمی، به صاحب امتیازی پردیس فارابی دانشگاه تهران، مدیرمسئولی دکتر علیرضا محمدرضائی و سردبیری دکتر محمد رسول آهنگران در ۳۵۶ صفحه چاپ و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این شماره مقالاتی چون: «کاربردهای تأثیرگذار «اطلاق مقامی» در گزاره‌های اصولی»، «کاربست سواد رسانه‌‌ای دینی در مواجهه با آسیب‌های فضای مجازی به عنوان یک مسئله مستحدثه»، «جایگاه زمان و مکان در منظومه فقه سنتی پویا»، «سقوط حد سرقت در صورت نبود عضو متعلق قطع در فقه شیعه و حقوق …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics