آیین رونمایی از کتاب مجموعه سخنرانیهای اجتماعی شهید آیتالله صدر با گردآوری سیدمنذر حکیم با عنوان «جامعه ما» و نشست نقد کتاب «زنان، افتاء و مرجعیت» نوشته مهدی سجادی امین به صورت مجازی برگزار میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، رونمایی کتاب «جامعه ما» اثر استاد سیدمنذرحکیم، با حضور و ارائه مسعود فکری، مترجم کتاب و سیدمهدی اعتمادیفرد، رئیس دانشکده علوم …
Read More »اجتهاد و اصول فقه
نخستین شماره فصلنامه «سراج سعادت» منتشر شد + دانلود
اولین شماره فصلنامه علمی ـ تخصصی «سراج سعادت» به مدیرمسئولی حجتالاسلام والمسلمین علی مروارید، حاصل تلاش واحد پژوهش مدرسه علمیه سعادت مشهد، در ۱۳۶ صفحه منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «سراج سعادت» با هدف ایجاد انگیزه، تشویق طلاب مستعد و علاقهمند به فعالیتهای علمی از قبیل مقالهنویسی و ارتقاء توان طلاب در زمینه نگارش مقاله علمی-تخصصی از سوی مدرسه …
Read More »فقه در تمدن اسلامی و گفتمان روشنفکری دینی در ایران/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: برخی روشنفکران عرب تمدن اسلامی را «تمدن فقه» توصیف کردهاند. این سخن از جنبههای مختلف سخن درستی است. از فقه در این تعبیر طبیعی است که تعبد شخصی به فروع فقهی مراد نیست. بلکه جنبه تمدنی فقه در اسلام است که مقصود است. روشنفکری دینی در ایران چند دههای است که در برابر توجه به جنبههای معنوی دین …
Read More »در سوگ سید عباس موسویان/ ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: خبر برای برخی ساده و عادی و برای جمعی سوزان تا عمق پوست و استخوان منتشر شد: حجتالاسلام والمسلمین سید عباس موسویان در اثر ابتلا به کرونا درگذشت. برای کسانی که موسویان عزیز را از نزدیک میشناختند این مصیبت بسیار خرد کننده است هرچند باید تسلیم امر الهی بود و بدون اینکه ابراز شکایتی باشد، گفت: الحمد لله …
Read More »چرا انکار حدیث غدیر برای مخالفان ممکن نشد؟
بی مهری سیاسی که عامل غفلت امت اسلامی از این حدیث در دوران ۲۵ ساله خلافت خلفای نخست بود، با طرح آن از سوی علی علیه السلام در مسجد کوفه، در آغاز ورود به این شهر در سال ۳۶ و پس از پایان جنگ جمل، تا اندازه ای جبران شد. امام در این ماجرا که به روایت «مناشده حدیث غدیر» …
Read More »ثابت و متغیر در شریعت اسلامی
باید میان دین واقعی و دین ظاهری تفاوت قائل شد. دین واقعی همان وحی نازل شده بر قلب مبارک پیامبر اکرم (ص) بوده که ثابت است و هیچ تغییری نمیپذیرد، اما دین ظاهری فهم بشر از نصوص دینی است. از آنجا که فهم، مقولهای واحد نیست، دین ظاهری قابل تغییر است و از همین رو فقها در فهم با یکدیگر …
Read More »کاوشی نو در نقشیابی اهداف شریعت در منطقه الفراغ
شبکه اجهاد: یکی از نظراتی که بیشتر به واسطه کتاب “اقتصادنا”ی شهید صدر رواج یافت و ادعا بر آن بود که موجب پویایی و انعطاف بیشتر شریعت در مواجهه با مسائل نو پدید میشود، نظریه “منطقۀ الفراغ” است که البته مورد خوانشهای گوناگون و گاه ناهمساز نیز قرار گرفته است. پس از آن نظریه مذکور مورد توجه فقیهان دیگری همچون …
Read More »مستند «آیت الله» اکران اینترنتی شد
شبکه اجتهاد: مستند «آیتالله» با محوریت زندگی و زمانه آیتالله سید ابوالقاسم موسوی خویی از تأثیرگذارترین و پُرمقلدترین مراجع تقلید شیعه به کارگردانی و تهیهکنندگی سیدمصطفی موسوی تبار عرضه اینترنتی شد. آیتالله خویی استاد اکثر مراجع تقلید معاصر جهان تشیع بهشمار میرود، بهگونهای که بین فقها و مراجع تقلید شیعه از او با عنوان (استادُ الفقها و المجتهدین) یاد میشود …
Read More »مستندات فقه امامی در مقایسه با فقه اهل سنت/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: فقه شیعه مستند به احادیث امامان شیعه و به طور خاص تعالیم فقهی دو امام محمد باقر و جعفر صادق (ع) است. احادیث فقهی امامیه عمدتا در کتب اربعه ثبت شده است. این چهار کتاب هر کدام با یک هدف متفاوت تدوین شده و از گستردگی منابع و شیوههای متفاوت در نقل احادیث و سنتهای نقل احادیث فقهی …
Read More »تلاشها برای تربیت مجتهد کافی نیست/ در معرفی مجتهدین به جوامع کوتاهی کردیم
مدیر مرکز فقهی و تبلیغی جوادالائمه (ع) با بیان اینکه حوزههای علمیه همچون گذشته مجتهد پرور هستند، عنوان کرد: امروز اگر به ظاهر حوزهها را مجتهد پرور نمیبینیم، دلیلش همین است که به طور شایسته مجتهدین را به جامعه معرفی نکردیم و متاسفانه شناخته شده نیستند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علیاصغر تقوی در خصوص عملکرد حوزه علمیه قم، …
Read More »شهید صدر تشیع را رهاورد طبیعی اسلام میداند/ رویکرد شهید صدر در اثبات امامت مبتنی بر فهم تاریخی است/ ماجرای نقد شریعتی بر شهید صدر و پاسخ ایشان
اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد شهید آیتالله سید محمدباقر صدر از جمله اندیشمندان معاصر است که اندیشهها و رویکردهای ویژهای در عرصه علم کلام داشته است. وی با بهکارگیری شیوه حساب احتمالات در مباحث کلامی، روشی نو را به بحث از مسائل کلامی وارد کرد که همچنان آثار و ثمرات این نوآوریِ روشی نیازمند پژوهش است. همچنین شهید صدر در آثار …
Read More »پاسخی به یادداشت «تأملی در ابتناء حقوق شهروندی بر ایمان و کفر»/ محمدجواد فاضل لنکرانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: به دنبال پاسخ به شبههی «عدم سرایت ایمان و کفر در حقوق شهروندی»، یکی از طلاب محترم یادداشتی به عنوان نقد در فضای مجازی قرار داده است، تحت عنوان «تأملی در ابتناء حقوق شهروندی بر ایمان و کفر»، انتظار آن بود که بعد از دعوت اینجانب از جناب آقای دکتر محقق داماد(دام عزه) برای مناظره و گفتگو، …
Read More »شریعت جامع؛ نقدی بر یک مقاله/ علیرضا سبحانی
شبکه اجتهاد: سخن گفتن درباره حد و حدود شریعت اسلامى و این که به صورت موجبه جزئیه است نه کلیه، در گرو اقامه برهان و دلیل است، طرح چنین ادعاء پیراسته از دلیل، شأن یک نویسنده واقع گرا نیست، از این جهت نقطه نظرها مطرح مىشود: اوّلاً: هیچ اسلام شناسى سالبه کلیه را ادعا نکرده است تا در مقابل موجبه …
Read More »بررسی چالشهای فقهی «حجاب» از سوی مؤسسه مفتاح کرامت
مؤسسه مفتاح کرامت، مدرسه مطالعات فقه معاصر را در فضای مجازی برگزار میکند که دوره نخست آن به «چالشهای فقهی مسئله حجاب» اختصاص دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، موسسه مفتاح کرامت در قم چند سالی است با دعوت از استادان حوزه و دانشگاه جلسات علمی در موضوعات مختلف به ویژه در قلمرو مسائل مورد نیاز فقهی برگزار میکند. حال در …
Read More »نگاهی گذرا به برخی مبانی و نوآوریهای فقهی، اصولی، حدیثی و رجالی آیتالله سیستانی
شبکه اجتهاد: بدون شک سخن گفتن درباره شیوههای استنباط و مبانی اجتهادی مورد قبول نزد یک فقیه، فی نفسه امری دشوار است، تا چه رسد به آن که بخواهیم یک مقاله کوتاه را به آن اختصاص دهیم. این دشواری درباره آیتالله سیستانی جنبه دیگری نیز مییابد؛ از آن رو که نوشتاری به خامه ایشان منتشر نشده و همه آنچه از …
Read More »فقه؛ دانشی زنده یا در حال مرگ!
استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ضمن تحلیل و پاسخ به سخنان برخی فقهستیزان علیه فقه و فقها، اظهار کرد: من نیز از جمله کسانی هستم که به شیوههای آموزشی و هم به روشهای پژوهشی و هم به روششناسی فقاهت و اجتهاد نقد دارم، اما این کجا و نقدهای بیپایهای که معلول انگیزههای شخصی و اغراض سیاسی و غیرعلمیاند …
Read More »منع نقل حدیث از انگاره تا آگاهی/ محمدرضا جباران
شبکه اجتهاد: در روزهای اخیر در فضای مجازی از آقای عبدالعلی بازرگان در این راستا سخنانی منتشر شد که با وقایع تاریخ انطباق ندارند. این نوشته به منظور نقد آن گفتار فراهم آمده است. نسلهای پس از عصر تشریع بخش عظیمی از احکام و معارف دینی را از طریق سنت معصومی که عبارت از قول و فعل و تقریر معصومان …
Read More »کتابهای امامیه در حدیث و فقه قدیمیتر است یا کتابهای فقه و حدیث اهل سنت؟/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: عدهای تصور میکنند آنچه ما از پیشوایان اصلی مذاهب فقهی اهل سنت به ویژه مالک بن انس و ابو حنیفه و یا حتی شافعی در اختیار داریم از لحاظ سندیت قوی تر از آن چیزی است که در مباحث فقه از ائمه شیعه داریم. در مقام استدلال به دو موضوع عموما اشاره میشود: یکی اینکه ما جز به …
Read More »نقد یک ادعا/ سیدمحمدحسن جواهری
شبکه اجتهاد: اخیرا کلیپی از آقای عبدالعلی بازرگان منتشر شده که در آن ادعا کرده پیامبر(ص) از نگارش حدیث منع کردهاند و دلیل آن نگرانی پیامبر اکرم (ص) از به وجود آمدن دکان دیگری در برابر قرآن و نیز بیاعتباری نقل شفاهی از آن حضرت است. وی ادعا کرده در صد سال نخست هیچکس هیچ چیز ننوشته است و نیز …
Read More »شهید صدر مبنای تمدن اسلامی را تشکیل حکومت اسلامی میداند/ ایشان درس خارج را با نیاز روز تدریس میکرد/ سه مبنا برای شکلگیری نظام ارزشی در فرد
شهید صدر در علوم حوزوی حلقات اصول را نوشت و در درس خارج، در زمان معین متناسب، با نیاز روز تدریس میکرد. یکی از نوآوریهای ایشان در بحث تمدن اسلامی است. شهید صدر دیدگاهها و نظریهها و مبانی نظری برای احیا تمدن اسلامی ارائه کرد و مبنای این تمدن را تشکیل حکومت اسلامی میداند. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر …
Read More »فقه حکومتی رویکرد اصلی درس خارج فقه آیتالله خامنهای است
درس خارج فقه مقام معظم رهبری بر اساس نیاز است. زمانی که ایشان به تدریس قصاص مشغول بودند، فرمودند: مبحث قصاص نیاز قوه قضاییه است. یا آن زمان که مکاسب محرمه را مطرح کردند، خیلی از مباحثشان ارتباط به حکومت داشت. در مباحث مکاسب محرمه بحث قاچاق، بحث غنا و موسیقی، بحث رقص را مطرح کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »معنا، ماهیت و آثار فقه اخلاق بر فقه الشریعه
فقه الاخلاق هنوز مدون نشده و ما از فقه الشریعه داریم وارد فقه الاخلاق میشویم. اگر سؤالی شود باید چنین باشد که تأثیر محصول فقه الاخلاق که کشف حسن و قبیح است، جایی در فقاهت دارد؟ اگر مصلحت و مفسده واقعی را در فقه الاخلاق به دست آوردیم، آیا میتوان از درونش قانون شرعی درآورد؟ اگر مصلحت واقعی را به …
Read More »گزارشی از سه پایاننامهی فقهی سطح سه و چهار حوزه علمیه خراسان
رسالههای «معیار تشخیص و کاربرد قیاس منطقی و فقهی در کتاب جواهرالکلام» و «قاعده دیه اعضای فرد و زوج و استثنائات آن در مذاهب خمسه» در سطح ۴ و پایاننامه «ماهیت و آثار استیفای از عمل و ملک غیر در فقه و حقوق» در سطح ۳ حوزه علمیه خراسان بررسی و دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسهی دفاعیه رسالهی …
Read More »انتشار دومین شماره دوفصلنامۀ علمی «مطالعات اعتبارسنجی حدیث»
شماره دوم دوفصلنامه علمی تخصصی مطالعات اعتبار سنجی حدیث به صاحب امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و با همکاری گروه رجال پژوهشی معاونت پژوهش این حوزه، منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین شماره دوفصلنامهی علمی تخصصی مطالعات اعتبار سنجی حدیث به صاحب امتیازی معاونت پژوهش این حوزه و با همکاری گروه رجال پژوهشی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان، …
Read More »ماجرای پرداخت شهریه متفاوت از سوی سید مرتضی به دو تن از شاگردان + صوت
سید مرتضی دید دوتا طلبه خیلی با استعداد هستند، به یکی ماهی دوازده دینار شهریه داد و به یکی ماهی هشت دینار؛ آن کسی که ماهی دوازده دینار به او شهریه داد، شد شیخ محمد حسن طوسی که دو کتاب از «کتب أربعه» را نوشت. شبکه اجتهاد: آیتالله عبدالله جوادی آملی در یکی از دروس خارج فقه خود به جایگاه …
Read More »فقه و اصول در عصر آقا ضیاء
شبکه اجتهاد: آقا ضیاءالدین عراقی از بزرگانِ علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری، در سال ۱۲۷۸ ق در قربهی سلطان آباد اراک به دنیا آمد. او علوم مقدماتی را در زادگاهش فرا گرفت و سپس در نجف در محضر آقاسیدمحمد فشارکی حضور یافت. آقاضیاء عراقی سپس در حلقهی درس مدرسان ناموری همچون حاج میرزا حسین خلیلی، آخوندملامحمد کاظم خراسانی، شیخ …
Read More »استاد سید محمدحسن طباطبایی در آینه تصاویر
اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد حاج سید محمدحسن طباطبایی از خطبا، اساتید اخلاق و مدیران موفق حوزه علمیه مشهد که سالها در جهت شکوفایی احکام نورانی اسلام و ترویج معارف اهلبیت عصمت و طهارت علیهالسلام مشغول تدریس و تبلیغ بود که در سالروز شهادت حضرت جوادالائمه (علیهالسلام) در سن ۷۳ سالگی دار فانی را وداع گفت.
Read More »دلایل کمبود اطلاعات حدیثی و تاریخی از امام جواد(ع)
شبکه اجتهاد: دوران امامت امامجواد ۱۷ سال طول کشید. اما هم اطلاعات تاریخی ما از سبک زندگی آن حضرت در حوزههای مختلف عبادی، فردی، خانوادگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و …؛ و هم احادیث رسیده از ایشان بسیار اندک است. طبق بررسی جناب آقای عطاردی در کتاب مسند الامام الجواد علیهالسلام در مجموع حدود ۲۲۰ روایت از آن حضرت در حوزهها …
Read More »میتوانیم فقیهی را تربیت کنیم که طی چهار سال بتواند در تمام ابواب فقه نظر بدهد
آن روش آقای بروجردی اگر اِحیا بشود، یعنی اگر ما روش و متد را یاد بگیریم و در ثانی وسایل کار را آماده کنیم، میتوانیم فقیهی را تربیت بکنیم که در طی سه سال، چهار سال بتواند در تمام ابواب فقه نظر بدهد. ما در این جهت مشکل نداریم. ما مشکلمان این است که اینها بحث تخصص را با یک …
Read More »چالشهای فقهی توسعه شهری با موقوفات شرعی
ضرورت توسعه بهعنوان یکی از مستحدثات مهم امروز از طرفی و گستردگی قلمروی شریعت مقدس اسلام از سویی دیگر فقیه را به پاسخگویی در مورد تعیین وظیفه عملی در قبال اجرای طرحهای توسعه وادار میکند. از سویی دیگر میبینیم موقوفات بسیار گسترده هستند و خواه ناخواه تحت تأثیر اجرای طرحهای توسعه قرار میگیرند. به دلیل اهمیت بسیار بالایی که در …
Read More »