فرهنگ و ارتباطات

کتاب «کتابشناسی جامعه‌شناسی تشیع» توسط انتشارات نگاه معاصر روانه بازار نشر شد و در دسترس مخاطبین قرار گرفت. این کتاب، محصول فعالیت جمعی پنج ساله گروه مطالعاتی جامعه‌شناسی تشیع با راهبری علمی دکتر سارا شریعتی است. در این کتاب نود و هفت اثر که از زمان ورود صنعت چاپ به ایران تا کنون با رویکرد اجتماعی به بررسی تشیع پرداخته‌اند، مورد نقد و تحلیل قرار گرفته‌اند.

فقهای عظام از دیر زمان در مفهوم «غنا» و «موسیقی» اختلاف داشته و دارند. برخی بر این باورند که هر موسیقی‌ای غنا نیست، ولی هر غنایی موسیقی است. گروهی دیگر بین غنا و موسیقی تفکیک قائل نشده اند و در بعضی از مصادیق به تباین معتقدند، کتاب «کتاب شناسی موسیقی» از معدود کتب منتشره‌ای است که نگاهی کتابشناسانه به بحث موسیقی دارد و کتابهایی را که در این زمینه نوشته شده را فهرست نمده است.

بحث از نوروز در فرهنگ شیعه، از قرن پنجم به بعد مطرح شد و تا آنجا که به منابع برجاى مانده مربوط می‌شود، نخستین بار در مختصر مصباح شیخ طوسى از آن یاد شد. پس از آن در منابع دیگر هم وارد گردید. در این مقاله سیر ورود آن در منابع شیعه و موضع‌گیرى فقهاى شیعه در باره آن را توضیح خواهیم داد.

شبکه اجتهاد: اسلام دینی است که تاریخ تولد دارد و تاریخ تحول و تکامل دارد و تاریخی پرفرازونشیب دارد و... اما آیا اسلام آمده است تا هویت ملی و عرف‌ها و آیین‌های مخاطبانش را به‌کلی پاک کند و تلاش کند همه را از صفر سامان دهد؟ به‌عبارت‌دیگر آیا اسلام برای ورودش در فرهنگ‌ها و اقوام و نژادها ابتدا دست به تخریب می‌زند و پس‌ازآن بر خرابه‌ها بنیانی آسمانی بنا می‌کند یا خیر؟

متاسفانه در زمینه نظریه آرمان شهر، تنها بر نگاه چند فیلسوف قدیم تمرکز کرده‌ایم در حالی که با نگاه به قرآن و با بهره‌گیری از علوم و با توجه به پیچیدگی‌های اقتصادی و رابطه پیچیده سیاست، اقتصاد و فرهنگ باید نظریه آرمان شهر اسلامی و نیز مدل و سبک زندگی بر اساس آرمان شهر اسلامی را ارایه کنیم.

اگر کسی گفته شریعت با شادی مخالفت است، اشتباه کرده است. شریعت با شاد بودن به شکل حلالش مشکلی ندارد و بلکه با دورِ هم بودن، میهمانی رفتن و هدیه به یکدیگر دادن و سفر کردن تشویق هم می‌کند. شریعت با ظلم، مردم آزاری، اسراف و این شکل مسائل مخالف است.

آیت‌الله مظاهری در سخنرانی آخرین جلسه درس خود در سال ۹۵ اظهار داشت: عید نوروز یک عید ملّی است و همین مقدار که نهی از آن نشده، امضاست و ما می‌توانیم عید بگیریم به نام عید ملی و اشکالی هم ندارد.

آیت‌الله علوی بروجردی بر همراهی با مردم در عید نوروز به عنوان عید ملی تاکید کرد و گفت: با سنتهای مردم درگیر نشویم این بی سلیقگی است که بعضیها در مقابل آداب و رسوم ایستادگی می‌کنند، که اصلا نوروز از نظر اسلام و ما رسمیت ندارد.

شبکه اجتهاد: آنچه در پی می‌آید مشروح سخنان استاد رحیم‌پور ازغدی در سلسله همایش‌های مشهدالرضا، با موضوع شورا و مدیریت شهری مبتنی بر مختصات شهر اسلامی است که در ادامه می‌خوانید:

هر جا که مصلحت اقوی اقتضا کرد که افشاگری کنیم و این مصلحت اقوا با مصلحت حفظ حرمت مومن تزاحم کرد به حکم عقل جانب اقوی المصلحتین را می‌گیریم این مساله از شهید و صاحب جامع المقاصد اقتباس شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، شصتمین نشست تخصصی معاونت پژوهش مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام با موضوع «بررسی ابعاد فقهی حقوقی افشاگری» رسانه‌ای در موسسه فقهی ائمه اطهار علیهم السلام با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین رفعتی نائینی استاد درس خارج فقه رسانه و دکتر حسین رضی معاون پژوهش برنامه ریزی و نظارت صدا و سیما برگزار گردید. حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر طوبایی …

در همایش ملی فضای مجازی پاک، ۱۱ کارگاه آموزشی از جمله کارگاه «آداب و احکام فضای مجازی» با موضوعات آداب و احکام اینترنت، آداب و احکام شبکه‌های اجتماعی، آداب و احکام تلفن همراه، آداب و احکام بازی‌های رایانه‌ای؛ برگزار و مبلغان شرکت کننده از امتیازات «گذراندن دوره‌های آموزشی مرتبط با فضای مجازی» بهره مند می‌شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، جزئیات برگزاری کارگاه‌های همایش ملی فضای مجازی پاک از سوی معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم اعلام شد. مبلغان شرکت کننده در این همایش می‌توانند در ۱۱ کارگاه که طی روزهای ۱۶ تا ۱۸ اسفند برگزار می‌شود شرکت …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد حوزه علمیه قم، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی و عضو مجلس خبرگان رهبری در سومین نشست کمیته زیارت و گردشگری در شیراز پیرامون مسئله «زیارت» سخن گفت که در ادامه به صورت یادداشت شفاهی تقدیم می‌گردد. زیارت پدیده‌ای اجتماعی زیارت نه پدیده‌ای فردی، که پدیده‌ای اجتماعی، و دارای رنگ و بوی فرهنگی و برخوردار از کارکردهای اجتماعی است. این پدیده از طرفی در پیوند عمیق با کانون‌های معنویت ساز مراقد مشرفه، و از طرف دیگر در تعامل و مواجهه با جامعه است؛ این تعامل و مواجهه به ویژه با مسائل، واقعیت‌ها، …

طوبایی با بیان این که حوزه باید هم در مباحث فقه اکبر و هم فقه الاحکام در فضای مجازی ورود کند، ابراز داشت: حوزه نمی‌تواند بیرون گود باشد و از مسائل اجتماعی انتقاد کند؛ زیرا اگر در گذشته بحران خانواده در غرب مطرح بود امروز در جوامع اسلامی این بحران وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام احمد طوبایی، مدیر بخش اندیشمندان مرکز پژوهش‌های اسلامی رسانه، با بیان این که فضای مجازی در فقه از مسائل مستحدثه است، به رسا گفت: ابتدا باید فهم درستی از فضای مجازی پیدا کنیم؛ زیرا اگر موضوع را به درستی تشخیص ندهیم حکم درستی …

شبکه اجتهاد: سید مصطفی محقق داماد عضو هیأت علمی و استاد تمام حقوق دانشگاه شهید بهشتی و عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران در این گفتار،‌ ابتدا به این نکته می‌پردازد که منظور از «فقه ‌هنر»، نباید احکام مربوط به مصادیق و فرمهای خاص هنری (مجسمه‌سازی،‌ موسیقی، شعر و…) باشد، بلکه یک نگاه استقلالی به هنر لازم است که در زاویه نگاه هیچ یک از فقیهان، وجود نداشته است. در ادامه با ارائه تعریفی از جنس هنر، به بیان برخی خصوصیات مشترک در فعل هنر که ممکن است در بردارنده حکم شرعی باشد، می‌پردازد. سپس با توضیحاتی درباره اهمیت هنر برای …

ابعاد محتوایی مقالات، مباحث مربوط به روش‏‌شناسی فقاهت هنر تا بررسی زمان‏‌بندی احکام منصوص هنر، مباحث درون فقهی مانند بازپژوهی‌های احکام و اصطلاحات مرتبط با هنر، تحلیل جایگاه عرف در فقه هنر، نقش انگیزه و محتوا در احکام هنر و مباحث پیرامون حاکمیت اسلامی و هنر را در بر می‌گیرد. شبکه اجتهاد: هنر به عنوان یکی از شئون زندگی اجتماعی و فردی انسان مورد توجه و مداقه حکومت‌ها و دولت‌هاست و فهم و درک کارکردها و کج‌کارکردهای آن و تأثیر آنها به فرهنگ عمومی از وظایف مسئولان و برنامه‌ریزان کشور است. بعد از انقلاب اسلامی فرهنگ و هنر نقش اساسی …

مراسم رونمایی از کتاب «مجموعه مقالات همایش ملی فقه هنر» با حضور آیت‌الله مقتدایی، آیت‌الله فاضل لنکرانی، حجج‌الاسلام علیدوست و نواب و جمعی از اساتید فقه و هنر در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای این مراسم حجت‎الاسلام والمسلمین سید محمدحسین نواب گفت: مساله فقه و هنر بیش از پنج سال پیش در مدرسه اسلامی هنر دنبال شد ولی به دلیل اینکه باید انظباط کار دنبال می‏‎شد احتیاط صورت می‏گرفت. وی افزود: مساله اصلی ما این است که در دوره‏‎ای زندگی می‌کنیم که هنر از سرگرمی به بخشی از شئون زندگی مردم …

استاد حوزه با بیان این که مهار کردن و سالم سازی محتوای فضای مجازی وظیفه حکومت است، تاکید کرد که باید استفاده کنندگان از فضای مجازی از ضررهای آن آگاه شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی در نشست علمی «فقه اینترنت و فضای مجازی» که در ساختمان انجمن‌های علمی حوزه علمیه برگزار شد، با بیان این که در زمینه استفاده و بهره گیری از فضای مجازی دو نظریه وجود دارد، خاطرنشان کرد: برخی استفاده و بهره گیری ار فضای مجازی از جانب مکلف و همچنین توسعه آن از سوی سازمان‌ها و ظرفیت‌های حاکمیتی را حرام می‌دانند. این …

باور ما این است که اگر فقه در فضای طبیعی قرار بگیرد انضباط فقهی و احساس پاسخگویی و تعهد به حل مشکل و راهگشایی، این ظرفیت را دارد که با آنچه به نام هنر مطرح می‌شود رقابت کند. منتها باید مواظب باشیم که از انضباط فقهی خارج نشویم. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم رونمایی از کتاب «مجموعه مقالات همایش ملی فقه هنر» عصر دیروز با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست و دیگر استادان حوزه و دانشگاه، مسئولان و صاحب‌نظران عرصه‌های فرهنگ و هنر در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی برگزار شد. در ابتدای این مراسم بخشی …

دکتر محمدجعفر محمدزاده از فعالان فرهنگی و معاون سابق مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در یادداشتی نگاه تیزبین مراجع تقلید برای رونق رسانه‌های دینی را قلمی کرده است. شبکه اجتهاد: نشریه الاسلام* از نشریه‌های پس از دورهٔ مشروطه است که مقالهٔ مربوط به آن ذیل مدخل “الاسلام” در جلد اول دانشنامه مطبوعات ایران درج شده است. این نشریه به مدیریت محسن فقیه شیرازی از سال ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۰ ش در شیراز منتشر می‌شده است.شیخ محسن فقیه شیرازی از فقیهان و واعظان شیراز بود، معاصرانش او را به پرهیزگاری وتقوا ستوده اند. وی در ذیقعده ۱۳۴۱٫ ق/ ۱۳۰۲٫ش امتیاز نشریه …

رسانه ملی به خوبی سخنان، توصیه‌ها و فتوای مراجع عظام را در باب مسائل مختلف سیاست داخلی و خارجی، فتنه ۸۸، ۹دی، برجام و … پخش می‌کند اما این شیوه خبرگزینی؛ چهره تک بعدی و سیاسی این بزرگواران را به جامعه ارائه می‌کند و این شائبه را ایجاد می‌نماید که مراجع صرفا موضع گیری سیاسی می‌کنند که قطعا بزرگترین ظلم به فقه تشیع، مسائل اعتقادی مردم و مراجع عظیم الشان می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، سایت الف در یادداشتی به قلم حسام بابابیگ، با اشاره به موضع گیری‌های اخیر مراجع معظم تقلید در خصوص فساد سیستم بانکی کشور، آورد: “پیش …

کتاب «نظریه ترتب و خطابات قانونی» نخستین جلد از سری بحث‌های اصول فقه و کتاب «مجسمه و نقاشی» از سری بحث‌های فقه هنر، تقریرات درس خارج آیت‌الله اعرافی، به همت سیدنقی موسوی و احمد عابدین‌زاده از سوی مؤسسه نشر اشراق و عرفان منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در پیشگفتار کتاب «نظریه ترتب و خطابات قانونی» می‌خوانیم: دانش اصول فقه به یکی از پررونق‌ترین علوم اسلام در حوزه‌های علمیه به ویژه حوزه‌های شیعی تبدیل شده است و طلاب و دانش‌پژوهان حوزه‌های علمیه با میراثی متراکم و گرانقدر از اندیشه‌های دقیق و اصولی مواجه‌اند که باید ضمن گرامیداشت این میراث و …

در دومین نشست تخصصی مشاوران مذهبی فیلم و سریال که به همت اداره اطلاع رسانی و فعالیت‌های رسانه معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد از سایت مشاور رونمایی گردید. به گزارش شبکه اجهاد، در دومین نشست تخصصی مشاوران مذهبی فیلم و سریال که به همت اداره اطلاع رسانی و فعالیت‌های رسانه اداره کل اطلاع رسانی و تبلیغ نوین معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم از سایت مشاور رونمایی شد. در این نشست که با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سعید روستا آزاد، معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، دکتر ابوالقاسم اسدی …

رئیس شورای عالی جامعه مدرسین گفت: ترویج، یعنی کاری بکنیم که موسیقی در جامعه رواج پیدا کند و این قطعا جایز نیست. تذکرات متعددی در این خصوص داده شده، اما ظاهرا توجهی به این تذکرات نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله یزدی در ابتدای درس خارج فقه خود با اشاره به برگزاری جشنواره موسیقی فجر اظهار داشت: وزارت ارشاد در بحث موسیقی همیشه به فتوای مقام معظم رهبری اشاره می‌کند، اما آنها به بخش خاصی از فتوا استناد می‌کنند. در حالی که متن فرمایش رهبری این است که چون حلال و حرام مخلوط است و در حقیقت مثل ابزار مشترک …

دکتر رجبی می‌گوید مفهوم شناسی دین و مراتبش روشنگر مفهوم سینمای دینی خواهد بود و از این‌سو حجت‌الاسلام الهی خراسانی معتقد است سینمای دینی مفهوم واحدی ندارد و می‌‌تواند طیف وسیعی از فیلم‌ها و تفکرات سینمایی در این قلمرو جای بگیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست تخصصی «خدمات متقابل دین و سینما» با مشارکت حوزه هنری خراسان و اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، صبح امروز ۳۰ دی‌ماه، با حضور جمعی از فرهیختگان حوزوی و فعالان عرصه هنر و سینما برگزار شد. در این نشست تخصصی که به مناسبت برگزاری دهمین جشنواره فیلم کوتاه دینی رویش برگزار گردید، …

شبکه اجتهاد: نشست علمی «خدمات متقابل دین و سینما» با مشارکت حوزه هنری خراسان و اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، صبح امروز ۳۰ دیماه، با حضور جمعی از فرهیختگان حوزوی و فعالان عرصه هنر و سینما برگزار شد. در این نشست که به مناسبت برگزاری دهمین جشنواره فیلم کوتاه دینی رویش برگزار گردید، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، استادیار دانشگاه باقرالعلوم(ع) و عضو هیئت علمی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، دکتر محمد رجبی، پژوهشگر فلسفه هنر و زیبایی شناسی و رئیس اسبق بنیاد سینمایی فارابی، شهریار بحرانی، کارگردان مطرح …

آیا اساسا تقسیم موسیقی مجاز به موسیقی مطلوب و متعالی و موسیقی عادی دارای مبنای فقهی است یا خیر؟ آیا با عمومات می‌توان به استحباب و بلکه وجوب کفایی تولید آثار هنری فاخر در راستای اهداف والای دینی فتوا داد، یا این کار امکانپذیر نیست؟ آیا انسان معاصر نگاهش به مقوله موسیقی همانند انسان سنتی است یا این نگاه تغییر کرده و در صورت دوم آیا این مسئله تحولی در استنباط احکام آن ایجاد می‌کند یا خیر؟ شبکه اجتهاد: بررسی «مسئله موسیقی»، جهات مختلفی دارد: جهت هنری، جهت فقهی، جهت عرفانی، جهت فلسفی، جهت روانشناختی، جهت روان درمانی و جهت …

علی ریاحی گفت: در بسیاری از موارد، غنایی که علما در رساله‌های عملیه نقل کرده‌اند، با غنایی که در خارج فقه بحث می‌شود، متفاوت است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام علی ریاحی، استاد حوزه، طی یادداشتی که در مجله «عصر اندیشه» شماره‌ی دی‌ماه ۹۵ منتشر شده، با اشاره به اینکه بسیاری از فقهای دوران معاصر بر این نظر هستند که موسیقی فی‌نفسه حرام نیست گفت: از همین رو، افرادی مانند امام خمینی و مقام معظم رهبری و جمع کثیری از فقها بعضی از انواع موسیقی و حتی موسیقی‌سازی را حلال برشمرده‌اند. متن این یادداشت را در ادامه می‌خوانید: طبق نظر …

شبکه اجتهاد: عضو شورای عالی فضای مجازی در دیدار اعضای ستاد برگزاری همایش فضای مجازی پاک با آیت‌الله مکارم شیرازی ضمن تأکید بر ضرورت توجه به فضای مجازی در عرصه‌های گوناگون، گفت: دغدغه اساتید و دوستان حاضر، فقه وب و فقه فضای مجازی است. دکتر رسول جلیلی افزود: گرچه فضای مجازی و فضای حقیقی خیلی تفاوتی ندارد اما جامعه جهانی  و جامعه ما درگیر مسئله فضای مجازی هستند و اساتید دلسوز دانشگاه‌ها از مراجع و بزرگان می‌خواهند که فقه فضای مجازی را به‌صورت فقه پویا تبیین کنند. وی با بیان این‌که اقدامات در جلسات شورا یک بُعد از کار را …

حجت‌الاسلام نهاوندی با بیان این که نظریه داعویت می‌تواند تعامل میان علم فقه و علم ارتباطات را توضیح دهد، گفت: فقه دستور العمل جامع زندگی در تمام ابعاد آن است و موضوعاتی مانند ارتباطات و رسانه هم داخل در دایره دین و فقه هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی، مدیرکل پژوهش‌های اسلامی رسانه، عصر امروز در نشست علمی فقه رسانه که در انجمن علمی حوزه‌های علمیه برگزار شد، اظهار داشت: مبانی مورد نیاز فقه ارتباطات و رسانه نیازمند نظریه پردازی است. وی با طرح نظریه داعویت به مفهوم شناسی این نظریه پرداخت و گفت: واژه داعویت چند ویژگی …

می‌توان کمیته‌ای از دانشمندان آواز و فقهای آشنا به فقه موسیقی را تشکیل داد که بتوانند با آن معیارهای فقهی را تنظیم کرده و از سوی دیگر دانشمندان هنر موسیقی با فرمول‌های صحیح، تعیین‌کننده آواز پاک در عرصه موسیقی باشند که اگر این اتفاق بیفتد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ محسن اراکی در اختتامیه دومین جشنواره موسیقی «پیامبر مهربانی» به تعریف سه دانش اسلامی درباره موسیقی پرداخت و گفت: اولین دانش از سه دانش اسلامی، جهان‌بینی موسیقی و آواز است که در این عرصه حرف برای گفتن زیاد داریم؛ چرا که رابطه جهان آفرینش و معاد، مساله‌ بسیار جدی …