همزمان با مبعث حضرت رسول اکرم(ص)، از هفت محصول «دانشبنیان» بدون محدودیت دسترسی و وبگاه «فقیه یار» رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، بمناسبت مبعث پیامبراکرم(ص) اولین گردهمایی ملی کلانپروژه هوش مصنوعی و علوم اسلامی با حضور استاد علیرضا اعرافی، مدیر حوزههای علمیه، دکتر بهروز مینایی بیدگلی، رئیس هیئتمدیره کلانپروژه، و جمعی از مدیران و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی این …
Read More »اجتهاد و اصول فقه
بحثی پیرامون تقلید
کتاب «بحثی پیرامون تقلید» اثر حجتالاسلام والمسلمین سید محمد احمدی از سوی انتشارات دلیل ما منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فرآیند افتاء و تقلید که روش معمول برای دریافت احکام شرعی و قوانین الهی است، در عصر حضور اهل بیت (علیهمالسلام) و پس از آن در دوران محنت بار غیبت همواره شایع بوده است. در عضر حاضر علاوه بر …
Read More »تعلیل گرایى و فقه مقاصدى/ محمدمهدی شریعتمدار
شبکه اجتهاد: کتاب «رویکرد تعلیل مداری در اجتهاد» از استاد سید ابوالحسن نواب را که جناب سیّدعلی بطحایى معرفى کردهاند، ندیده و نحواندهام، اما این مانع نمىشود که بر پایه معرفى مذکور، پرسشهایى درباره کتاب مطرح نکنم. بطحایى نوشته است که انتشار کتاب سیّد ابوالحسن نوّاب را میتوان در راستای تعمیق، توسعه و تداوم ایده امام موسی صدر در ارائه …
Read More »مطالبه دینداران از حوزه، ارائه نسخه تمدن نوین اسلامی است/ حوزه علمیه در آستانه تحولی قرار دارد که اگر آن را باور نکند، منزوی خواهد شد
حجتالاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند گفت: حوزه علمیه باید خود را با مقیاس جدید دینداری مواجه کند و باور کند که جامعه اسلامی در مقیاس جدیدی وارد شده که شرایط و ابزارهای حل مسئله آن نسبت به قبل تفاوت دارد و آن «دینداری در مقیاس تمدنی» است؛ لذا مطالبه نوین دینداران از حوزه علمیه، ارائه «نسخه تمدن نوین اسلامی» است. به …
Read More »فقه مقاصدی، حلقه اتصال اسلام سنّتی با اسلام روشنفکری/ سیدعلی بطحائی
شبکه اجتهاد: انتشار کتاب «رویکرد تعلیل مداری در اجتهاد» پژوهشِ حجتالاسلام والمسلمین سیّد ابوالحسن نوّاب را میتوان در راستای تعمیق، توسعه و تداوم ایده امام موسی صدر در ارائه مقاله «روح الشریعه الاسلامیه و واقع التشریع الیوم فی العالم الاسلامی» در هشتمین کنگره «التعرف علی الفکر الاسلامی» در سال ۱۹۷۳م/۱۳۵۱شمسی الجزایر دانست. ارائه آن مقاله سبب شد تا امام موسی …
Read More »مذاق شارع تا به مصادیق میدانی نرسد دقیق نخواهد شد
استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ضمن اشاره به فرآیند کشف مذاق شارع تصریح کرد: بحث مذاق شارع مفهومی عام و کلی تلقی شده است تا به مصادیق میدانی نرسد دقیقسازی نخواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «روششناسی کشف مذاق شارع» با سخنرانی حجتالاسلام و المسلمین عبدالحمید واسطی، استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مدرس دروس …
Read More »فقه مقارن تهاجم است، نه تولید!/ اجتناب از کاربست روش تاریخی در اجتهاد
مدرس سطوح عالی حوزه قم ضمن تاکید بر استقلال فقه امامیه معتقد است: فقه مقارن به معنای فقه تولیدی و موسس نیست بلکه نوعی تهاجم در جهت ترویج فقه اهل بیت(ع) بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «استقلال فقه امامیه» با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین عبدی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد …
Read More »تأسیس حوزه علمیه قم، پاسخی به «بحران بزرگ»
شبکه اجتهاد: برای بررسی نسبت حوزه قم با امر سیاست در دوره مرحوم حائری، حداقل توجه به چهار عرصه ضروری است: اوضاع بینالملل، اوضاع داخلی ایران، تجربیات شخصی آیتالله و مبانی فکری و نظری ایشان. شکلگیری حوزه قم و تنظیم مناسبات درونی و بیرونی آن در بستر چنین متغیرهایی شکل گرفت. آیتالله مؤسس از آنچه تجربه کرده و دیده بود و …
Read More »تا نظام به حکمرانی اسلامی درنیاید، فقه فضای مجازی ما درست نمیشود
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: تا نظام به حکمرانی در بیایید و آن حکمرانی، اسلامی گردد، بدون تردید فقه فضای مجازی، فقه اقتصاد، فقه خانواده فقه سیاسی ما درست نمیشود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عبدالکریم فرحانی، عضو مجلس خبرگان در نشست علمی «ضرورت انقلاب اسلامی در فضای مجازی بر اساس مبنای امامین انقلاب»، اظهارکرد: موضوع بحث ضرورت انقلاب اسلامی …
Read More »چالشهای استدلال به عموم و اطلاق در حل مسائل فقه معاصر/ زهرا اخوان صرّآف
اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر زهرا اخوان صرّاف، مدرس حوزه و دانشگاه و پژوهشگر قدیمی عرصه فقه و قرآن است. او در سالهای اخیر، علاوه بر پژوهشهای قرآنی، به پژوهشهای فقهی و اصولی نیز علاقه نشان داده است. اخوان هم شاگرد اساتید بزرگی همچون آیات منتظری و گرامی و استاد علیدوست بوده و هم سالهاست که در حوزه قم و دانشگاههای …
Read More »آیتالله صافی به حفظ میراث مکتوب تشیع اهتمام ویژه داشت/ هوشمندترین مرجع شیعه در جریانشناسی تاریخی بود/ اگر تلاشهای ایشان نبود انقلاب همچنان دست مارکسیست زدهها میماند
آیتالله صافی گلپایگانی خدماتی بزرگ به میراث مکتوب شیعه داشت و ارادت وی به شیخ آقا بزرگ تهرانی نیز از این جهت است؛ آیتالله صافی در راه حفظ و نشر میراث شیعه قدمهای بزرگی برداشت؛ آن مرحوم متوجه شد در یکی از کتاب خانههای بزرگ هندوستان در شهر لکنو نسخههای خطی ارزشمندی وجود دارد. آیتالله صافی پیش قدم شد تا …
Read More »کتاب «یک قرن حافظه تاریخی روحانیت» رونمایی شد
شبکه اجتهاد: به مناسبت سالگرد ارتحال حضرت آیتالله العظمی صافی گلپایگانی، با حضور جمعی از اساتید و فضلا از کتاب «یک قرن حافظه تاریخی روحانیت» رونمایی شد. این کتاب که به همت گروه تاریخ اندیشه معاصر موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) منتشر شده و به دیدگاههای مرحوم آیتالله صافی درباره روحانیت در ایران معاصر میپردازد. دانلود بخشی از …
Read More »فقه مقارن به معنای فروپاشی فقه امامیه و دیگر مذاهب نیست
استاد درس خارج حوزه علمیه قم گفت: فقه مقارن به معنای فروپاشی فقه امامیه و مذاهب چندگانه اهل سنت نیست زیرا ما اختلاف مبنا داریم ولی اتفاق مبانی ما به مراتب بیشتر از اختلافات است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سیدمیرتقی حسینی گرگانی، در نشست علمی «ظرفیتهای فقه مقارن در تقریب مذاهب و تمدنسازی نوین اسلامی»، گفت: وقتی اختلافنظر بین …
Read More »«تقریری از مسلک فهرستی»؛ مسلک فهرستی یا اعتبارسنجی کتابمحور احادیث
حجتالاسلام سرخهای گفت: برخی از پژوهشگران در شناخت مسلک فهرستی به این اشتباه افتادهاند که منبع انحصاری در این روش، فهارس برجایمانده است. به همین خاطر و برخی ملاحظات دیگر پیشنهاد بنده جایگزینی اعتبارسنجی کتابمحور بهجای مسلک فهرستی است؛ زیرا در این شیوه از اعتبارسنجی در شمار بررسی مجموعۀ شواهد و قرائن، کتاب نقش محوری دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …
Read More »پاسخگویی فقه باعث زایش فقه میشود/ مطالبه دستگاهها، اولویت فقه را تغییر میدهد/ فقه شیعه در انقلاب اسلامی، رشد کمی و کیفی پیدا کرد/ توسعه فروع کتاب القضا در طول تاریخ فقه شیعه محسوس است
استقرار یک نظام مبتنی بر اسلام و شریعت در کشور ایران، بهطورکلی انگیزه دستگاه فقاهت را برای رشد و نمو کیفی و توسعه کمی افزایش میدهد. آنچه از تغییر و رشد در دوره صفوی و غیره میبینیم، فقط برای مثال با انقلاب اسلامی مناسب است و واقعاً مشابه یا همپای هم نیستند؛ بنابراین وقتی از دورههای فقه شیعه، از مدرسه …
Read More »فقه پژوهان نیازهای انقلاب اسلامی را مدنظر قرار دهند/ همچنان بخشی از مسائل فقهی در جهت نیازهای مبتلابه روز، کاربردی به نظر نمیرسد
استاد برجسته حوزه علمیه خراسان ضمن تأکید بر توجه فقه پژوهان، فضلا و محققان حوزه نسبت به پاسخگویی نیازهای انقلاب اسلامی، ابراز کرد: در طول تاریخ حاکمیتها بیشتر در دست سلاطین جور و اهل سنت قرار داشته و عالمان شیعه برکنار بودند اما با این وجود کتابهایی چون «جواهرالکلام» نوشته و عرضه کردند، درعینحال همچنان بخشی از مسائل فقهی در …
Read More »آیتالله صافی در بسیاری از مسائل، همان منهج محقق بروجردی را دارد/ ایشان احیاگر دانش کلام در دوران معاصر و از پیشگامان جهاد تبیین معارف شیعی است/ با تعصب خاص از دین و مکتب اهلبیت (ع) حفاظت میکرد
آئین نکوداشت عالم ربانی و مرجع بصیر حضرت آیتالله العظمی صافی گلپایگانی (ره)، همزمان با نخستین سالگرد ارتحال معظمله با سخنرانی حضرات اساتید محمدمهدی شبزندهدار، سید جعفر سیدان، محمدتقی سبحانی و محمدحسن صافیگلپایگانی با حضور علما، اعضای شورای عالی، دبیر و مدیر حوزه علمیه خراسان و اساتید و فضلای حوزه علمیه در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار شد. به گزارش …
Read More »تصاویر نشست «انقلاب اسلامی» و تطور حرکت اجتهاد و فقه شیعه
اختصاصی شبکه اجتهاد: همزمان با آغاز دهه فجر نشست علمی «انقلاب اسلامی و تطور حرکت اجتهاد و فقه شیعه» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه، با حضور آیتالله اشرفی شاهرودی و جمعی از اساتید و فضلاء در مرکز تحقیقات اسلامی مشهد برگزار شد. گزارش تفصیلی نشست بهزودی منعکس میشود.
Read More »فقر منابع روایی در سیرهپژوهی امام جواد(ع)/ ادله اعتبار روایت «و ما کان لله لم یقطع»
حجتالاسلام راد با بیان اینکه در خصوص ابناءالرضا(ع) و امام جواد(ع) با فقر منابع روایی دچار هستیم، اظهار کرد: در پژوهشهایی که درباره ابنا الرضا(ع) صورت گرفته دادههای تاریخی و روایی اندک است. این امر معلول شرایط تاریخی و سیاسی ایشان و برخورد سلبی دستگاه خلافت با این ائمه(ع) بوده است. بنابراین اگر با همین تعداد روایات موجود برخورد سلبی …
Read More »اکثر غالیان بلندپروازیهای سیاسی داشتند/ نگاه مولفهای برای حل تعارضات رجالی سودمند نیست
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ضمن اشاره به انگیزههای سیاسی جریانهای غالی تصریح کرد: اگر درک سیاسی از غلو داشته باشیم و بدانیم جریانات غالیانه بلندپروازی سیاسی داشتند و از سوی دیگر دانش فرقهنگاری را نیز در اختیار قدرتهای حاکم بدانیم، باید توجه کنیم آنها عقایدی را به غلات نسبت دادند که برای ما عجیب است …
Read More »مصلحت سنجی و مدارای آیتالله حائری برای بقای نهاد حوزه لازم بود
سیاست آرام حاج شیخ عبدالکریم و دوری از روشهای تند، سبب شد تا حوزه قم آسیب کمتری ببیند. شرایط حکومت پهلوی برای امتحان دادن طلبهها مورد قبول حوزه قرار گرفت و طلاب این مسیر را به اجبار یا طبیعی پذیرفتند. بنابر این حکومت پهلوی نمیتوانست بهانهای برای مقابله با حوزه داشته باشد. همه اینها حوزه قم را در مسیر گسترش …
Read More »گذری بر امتیازات حلقات شهید صدر(ره) در نظام آموزشی
شبکه اجتهاد: سال تحصیلی کنونی در حوزه علمیه با خبری نویدبخش شروع شد و آن تغییر و تحول کتب درسی بود. اما مدت کمی از انتشار این خبر توسط استاد شب زنده دار نگذشته بود که غالب بزرگان حوزه بالخصوص برخی که در بین طلاب به خوشفکری و طرفداری از تحول شناخته میشدند با این طرح به مخالفت برخاستند. از …
Read More »به برخی فتاوا، حتی در بازار قم هم عمل نمیشود!/ ابوالقاسم علیدوست
اختصاصی شبکه اجتهاد: رویکرد مقاصدی اگرچه در میان اهلسنت، قدیمی است؛ اما در میان فقهای شیعی، سابقه چندانی ندارد. این رویکرد به مناسبت خاستگاه سنی خود، از اقبال زیادی در میان فقهای سنتی شیعه نیز برخوردار نیست. در این میان اما برخی همچون استاد ابوالقاسم علیدوست، سالهاست که به ضرورت ملاحظه مقاصد شریعت بهعنوان یکی از ادله استنباط حکم فقهی …
Read More »دلالت احادیث بر غلو الوهی سران غلات؛ با تکیه بر نقد دیدگاه استاد محمد سند
حجتالاسلام عابد به تبیین چیستی بحث و مدعای استاد شیخ محمد سند پرداخت و بیان داشت که ایشان در کتاب «الغلو و الفرق الباطنیه» مدعی هستند که سران غلات همچون عبد الله بن سبأ، ابوالخطاب، مغیره بن سعید قائل به الوهیت یا پیامبری ائمه علیهمالسلام نبودهاند، و حتی برای خویش نیز مقام نبوت مدعی نشده و مهمترین اشتباه و خطای …
Read More »خصائص الشریعه و نقش آن در توسعه دانش فقه
استاد درس خارج حوزه قم ضمن اشاره به چیستی خصائص الشریعه گفت: حداقل دو فایده بر شناخت خصائص مترتب است و هر دوی آنها منهجی و روشی هستند و اگر این دو درست باشد باید به فلسفه شریعت بهعنوان علم ضروری نگاه کنیم. فایده اول این است که یک آگاهی و احاطه علمی را به فقیه میبخشد که در هنگام …
Read More »گزارشی از آیین تجلیل از مقام علمی آیتالله مرتضوی و رونمایی از «شرح زیارت جامعه کبیره»
استاد مرتضوی در این اثر نکتهای را از خود بیان نمیکنند بلکه همه سخنان را مستند میکنند که نشاندهنده همان شیوه فقهی ایشان یعنی «وثوق السندی» است. ایشان اصرار دارند که باید ریشه روایی و قرآنی هرکدام از عبارات زیارت آورده شود تا اثبات شود هیچ غلو و بزرگنمایی در این زیارت وجود ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیین رونمایی …
Read More »احکام شرعی نباید به خاطر قاعده تنفیر از دین تعطیل شود/ تاثیر مقبولیت اجتماعی در اجرای احکام
استاد فقه و حقوق دانشگاه آزاد ضمن نقد و بررسی قاعده تنفیر از دین تصریح کرد: طبق قاعده تنفیر نباید در رفتار بهگونهای عمل کنیم که زدگی از دین ایجاد کند با این حال معنایش این نیست که تصور کنیم اگر حکمی از احکام شرعی را اجرا کنیم تنفیر میآورد، آن را رها کنیم. شبکه اجتهاد: بسیاری از کارشناسان معتقدند …
Read More »شهید صدر حداقل شرط مفسر قرآن را، مجتهد بودن میداند
حجتالاسلام مؤذنی، اجتهاد فقهی را یک وجه از شخصیت قرآنی شهید صدر توصیف کرد و گفت: از نظر شهید صدر حداقل شرط مفسر و بیانکننده مقصود قرآن در سطوح مختلف، مجتهد بودن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید امید مؤذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه شهید صدر در نخستین نشست از سلسله نشستهای تخصصی تفسیر موضوعی شهید صدر با موضوع …
Read More »ادبیات «فقه اجتماعی» با فقیهان جسور تقویت میشود
نویسنده کتاب «درآمدی بر فقه اجتماعی» معتقد است، فقه اجتماعی، به فقیهانِ با جسارت نیاز دارد تا با جرئت علمی و تلاشی فقیهانه، دیدگاههای خود را ـ هرچند خلاف مشهور ـ ابراز کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، منظور از «فقه اجتماعی» این است که فقه در ارتباط با جامعه و ناظر به حکومت و نگاه کلان به صدور حکم در …
Read More »زعامت آیتالله بروجردی و نوسازی نهاد مرجعیت
شبکه اجتهاد: زعامت آیتالله بروجردی، فصل نوینی در تاریخ مرجعیت شیعه بود. این نقطه عطف تاریخی، رهآورد شرایط گوناگون بود. پس زمینه تاریک – روشن از آن را چنین میتوان دید: ۱- سنت مرجعیت شیعی، آن بود که مراجع طراز اول، در حوزههای بزرگ عصر خود بودند و گام به گام، با تربیت نسلهای متوالی شاگردان، موقعیت و منزلت علمی …
Read More »