همه مطالب

پژوهشگر و محقق حدیث، انتساب غلو به جابر جُعْفی را به علت بی‌پروایی وی در بیان برخی مسائل عنوان کرد و گفت: برخی روایات در مورد کرامت امام(ع) داریم که بیان آن هم می‌تواند در انتساب غلو مؤثر بوده باشد ولی از آنجا که روایات ایشان از صافی محدثان قم عبور کرده و وارد شیعه شده است، غالیانه نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، مصطفی حقانی فضل، پژوهشگر حدیث، در نشست علمی «جابر جُعْفی و پدیده غلو» گفت: جابر جُعْفی به نظر بنده شخصیت جالبی دارد زیرا با وجود این همه روایت یک بعد او به غلو خورده و بعد دیگر …

زهرا صراف گفت: اصول و مبانی که برای چنین مدلی در نظر گرفتم، یکی کرامت انسان است، حق آزادی انسان، نبود تفاوت جوهری میان زن و مرد و نفی مهتری، یعنی یک مزیت سلطه‌آوری به صورت دائمی برای مردان نسبت به زنان وجود ندارد. اصل بودن قرآن در استنباطات فقهی، انحصار روایات به موارد خودشان، تأسیسی نبودن بعضی از احکام، دائمی نبودن بعضی از احکام، برائت جوهر فقه از تبعیض نابه‌جا و در نهایت پایداری و پایستگی اعتبار سنت فقهی، یعنی با یک نگاه همدلانه نسبت به آن چیزی که تا الان وجود دارد تلاش می‌شود گزارش و مسیر گذار …

حجت‌الاسلام نجفعلی غلامی در نشست علمی «فقه نظام‌سازی در جامعه منتظر در اندیشه آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی» گفت: ایشان در انتقاد از تفکر غرب در نظام‌سازی به نقد مستقیم دموکراسی غربی پرداخته و معتقد است که دموکراسی غربی از نظر اسلام مورد قبول نیست، زیرا بر مبنای اصالت رأی و عدم تعهد دینی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین نجفعلی غلامی، استادیار دانشگاه خوارزمی و نویسنده و پژوهشگر، امروز در نشست علمی «فقه نظام‌سازی در جامعه منتظر در اندیشه آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی»، که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، گفت: برخی فکر می‌کنند فقط امام(ره)، …

موسایی گفت: بانکداری اسلامی از همان ابتدا دچار استحاله شده بوده و به تازگی این اتفاق نیفتاده است. این استحاله نیز تنها در موضوع تغییر قوانین می‌تواند مصداق داشته باشد. ما در نگاه سیستمی باید اهداف، روش‌ها و ابزار را در نظر بگیریم. تا زمانی که تغییرات اساسی در مبانی فقه بانکداری اسلامی صورت نگیرد ما به موفقیت دست پیدا نمی‌کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست بررسی کتاب «بانکداری بدون بهره و فرآیند استحاله آن» با حضور حسن سبحانی اقتصاددان و استاد دانشگاه و میثم موسایی منتقد در موسسه اطلاعات برگزار شد. سیدمسعود رضوی دبیر این نشست با اشاره به …

استاد درس خارج حوزه قم ضمن اشاره به چیستی خصائص الشریعه گفت: حداقل دو فایده بر شناخت خصائص مترتب است و هر دوی آنها منهجی و روشی هستند و اگر این دو درست باشد باید به فلسفه شریعت به‌عنوان علم ضروری نگاه کنیم. فایده اول این است که یک آگاهی و احاطه علمی را به فقیه می‌بخشد که در هنگام مواجهه با نصوص و استنباط و فهم ادله، با قدرت بیشتر و آگاهی بیشتر و سعی بر تحفظ خود از فروغلطیدن به اشتباهات، وارد استنباط شود. فایده دوم این است که گاهی اوقات فقه در بیرون می‌آید به جای اینکه …

«جوابِ سلام پیامکی»، «وصیت به تقسیم نشدن ارث»، «مطالبۀ قیمت در اختلاف متراژ ملک با سند»، «پیدا کردن پرندۀ زینتی» و «وقف خانه و شرط سکونت»، از جمله استفتائات مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب است که اخیراً منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (بهمن‌ماه ۱۴۰۱) مطابق با فتوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن ذیل، ۹ سؤال و جواب در موضوع عبادات و معاملات است که توسط بخش استفتائات دفتر مقام معظم رهبری پاسخ داده شده و به صورت ماهانه به‌روز رسانی می‌شود. جوابِ سلام پیامکی سؤال۱: اگر کسی در نامه یا پیامک ابتدا سلام نموده …

استاد مرتضوی در این اثر نکته‌ای را از خود بیان نمی‌کنند بلکه همه سخنان را مستند می‌کنند که نشان‌دهنده همان شیوه فقهی ایشان یعنی «وثوق السندی» است. ایشان اصرار دارند که باید ریشه روایی و قرآنی هرکدام از عبارات زیارت آورده شود تا اثبات شود هیچ غلو و بزرگ‌نمایی در این زیارت وجود ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیین رونمایی از کتاب «شرح زیارت جامعه کبیره» برگرفته از دروس آیت‌الله سید حسن مرتضوی (از علما و اساتید باسابقه خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد) برگزار شد. در این مراسم که در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برپا شد، …

پژوهشگر فقه سیاسی، به اشاره به آیه شریفه ۵۸ سوره مبارکه نساء، گفت: این آیه در فرهنگ فقهی و منابع فقهی ما آنچنان که باید مورد استفاده قرار نگرفته است، در حالی که این آیه می‌تواند، یکی از اصلی‌ترین منابع فقه سیاسی قرار بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام محمد متقیان تبریزی، پژوهشگر فقه سیاسی، در ادامه سلسله مباحث بررسی اندیشه سیاسی میرزای نائینی، گفت: در جلسات قبل گفته شد تقسیم سلطنت به تملیکیه و ولایتیه از ابداعات مرحوم نائینی است. در نوع تملیکیه، رابطه میان حاکم و مردم این گونه است که مردم، مملوک حاکم هستند و مالک حق …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مفهوم «شهروندی»، اساساً سابقه چندانی ندارد، بنابراین اینکه فقه اسلامی نیز تا سال‌های اخیر هیچ‌گاه به‌صورت جدی بدان نپرداخته است، اشکالی را متوجه آن نمی‌سازد. مراد از شهروند در این نوشتار، «تابعیت» یک کشور است؛ بنابراین عنوان «شهر» که در این ترکیب به‌کاررفته، عنوانی رهزن است و نباید موجب اختصاص آن به شهرنشینان و حذف روستانشینان و عشایر و بیابانگردان شود. باری، ازآنجاکه مفهوم شهروند، مفهومی جدید و نوپیداست، طبیعی است که حقوق شهروندی نیز از سابقه چندانی برخوردار نباشد. همین امر موجب شده تا تراث فقهی موجود در مورد آن نیز بسیار ناچیز باشد. نوپدید بودنِ …

استاد فقه و حقوق دانشگاه آزاد ضمن نقد و بررسی قاعده تنفیر از دین تصریح کرد: طبق قاعده تنفیر نباید در رفتار به‌گونه‌ای عمل کنیم که زدگی از دین ایجاد کند با این حال معنایش این نیست که تصور کنیم اگر حکمی از احکام شرعی را اجرا کنیم تنفیر می‌آورد، آن را رها کنیم. شبکه اجتهاد: بسیاری از کارشناسان معتقدند اتفاقات چند ماه اخیر ناشی از بسته بودن مسیر گفت‌وگو و ابراز اعتراض و انتقاد از مسیر رسمی خود است. علی‌رغم تاکید چندباره مقام معظم رهبری نسبت به برگزاری کرسی‌های نقد و آزاداندیشی در کشور، شاهد کم‌کاری نهادهای مسئول در …

حکمرانی اسلامی مردم محور و ولایت پایه است؛ ممکن است گفته شود فساد ستیزی و کارآمدی در نظام‌‌های لیبرال نیز وجود دارد پس چرا به‌عنوان مزیت حکمرانی اسلامی ارائه شده است؛ اهداف دو نظام سیاسی متفاوت است و بایسته‌‌های حکمرانی بر اساس‌نامه مالک اشتر و عبارت «استصلاح اهلها» متناسب با وظایف حکومت و تلاش برای تحقق حیات طیبه است که این حیات باید بر پایه مهندسی حکومت دینی و تنظیم رابطه مردم با خدا و از بین بردن شکاف طبقاتی و فقر، حاکمیت ارزش‌‌ها و از بین بردن ضد ارزش‌‌ها محقق شود تا کارآمدی حاصل شود. به گزارش شبکه اجتهاد، …

حجت‌الاسلام مؤذنی، اجتهاد فقهی را یک وجه از شخصیت قرآنی شهید صدر توصیف کرد و گفت: از نظر شهید صدر حداقل شرط مفسر و بیان‌کننده مقصود قرآن در سطوح مختلف، مجتهد بودن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌‌و‌المسلمین سید امید مؤذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه شهید صدر در نخستین نشست از سلسله ‌نشست‌های تخصصی تفسیر موضوعی شهید صدر با موضوع «تاریخچه تفسیر موضوعی شهید صدر» که در اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی که به‌صورت مجازی پخش شد گفت: تفسیر موضوعی شهید صدر آخرین فرآورده علمی شهید صدر است که به دست ما رسیده است. وی، شهید آیت‌الله محمدباقر …

تصور امام خمینی (ره) این بود که نیازهای جامعه بسیار بسیار گسترده‌تر و سیال‌تر از آن چیزی است که ما به شکل ثابت مجموعه‌ای از احکام را از قبل مورد شناسایی قرار داده‌ایم و آنها را تبدیل به رساله‌های عملیه کرده‌ایم و برداشت ثابتی از شریعت به دست آورده‌ایم. ما نمی‌توانیم در آن چارچوب به همه نیازهای مردم و جامعه پاسخ بدهیم. فقیه باید تسلیم مصالح جامعه شود. زیربنای اندیشه ولایت مطلقه فقیهی که امام مطرح کردند مسئله مصلحت مسلمانان، مصلحت جامعه اسلامی و مصلحت شهروندان یک کشور اسلامی است. بنابراین ما نمی‌توانیم بحث ولایت مطلقه را منهای بحث مصلحت …

«ضرورت حجاب و راه‌های فرهنگی»، «مشکلات حوزه چاپ و نشر و لزوم ارائه تسهیلات»، «تقویت فعالیت‌های قرآنی»، «حل گرانی هزینه حج»، «نهادینه‌ کردن علم دینی در دانشگاه‌ها و امور فرهنگی» و «توجه به قطب فرهنگی حوزه و دانشگاه» ازجمله توصیه‌های مراجع معظم به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که‌ به‌منظور دیدار با مراجع عظام تقلید و برخی علما به شهر قم سفر کرده بود، با آیات و مراجع تقلید جوادی آملی، مکارم شیرازی و سبحانی دیدار و گفتگو کرد. خلاصه بیانات مراجع عظام را در ادامه می‌خوانید؛ …

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، گفت: بسیاری از اسلامگرایان سیاسی در جهان اسلام روی خوشی به جمهوریت و مردم سالاری ندارند مثلا جریانات اسلامگرا در جهان اسلام مانند حزب التحریر به صراحت کتاب نوشتند و «دموکراسی» را نظام کفر قلمداد کردند و برخی مانند جریانات رادیکال اسلامگرا اساسا جمهوریت را مقابله با ربوبیت تشریعی الهی‌ می‌دانند. ولی امام ‌‌‌خمینی(ره) به جمهوریت تصریح‌ می‌کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی در هشتمین نشست از سلسله نشست‌های تبیین مکتب امام ‌‌‌خمینی (ره) با موضوع «تأثیر مکتب فقهی امام ‌‌‌خمینی(ره) بر فقه سیاسی شیعه» قم برگزار شد، گفت: …

کتاب حاضر که حاصل تلاش آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در این موضوع است مستخرج از بخشی از درس‌های معظم له در حوزهٴ علمیهٴ قم با شیوهٴ فقهی استدلالی است. البته بنا به مناسبت‌هایی که پیش آمده، در جاهای مختلف آن در حد ضرورت از مبانی نجومی و عوامل اثرگذار جوّی در ثبوت هلال نیز، بحث به میان آمده است. به گزارش شبکه اجتهاد، ثبوت هِلال که به مشخص شدن اول ماه قمری گفته می‌شود هنگامی است که هِلال رؤیت شود یا رؤیت‌پذیر باشد و این هم به عوامل و شرایط مختلف نجومی، جوّی و مبانی فقهی وابسته است. این موضوع …

اختلافی که بین فقهاء در این جهت وجود دارد به فهم متفاوت از مفهوم ملکیت برمی‌گردد و از طرف دیگر ملکیت در زمان ما با عناوینی مثل ملکیت خصوصی و عمومی که زائیده مکاتب فکری غرب و شرق است، مبهم‌تر شده و مفهوم مجهول‌تری پیدا کرده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام محمدرضا ترابی شاهرودی در جلسه هشتاد و سوم «شنبه‌های فقهی» در تبیین مفهوم و ساختار ملکیت گفت: بحث ملکیت ابعاد خفیه‌ای دارد که باید مورد بررسی قرار بگیرد؛ به‌عنوان نمونه در بحث احیاء یکی از چالش‌ها این است که آیا احیاء سبب ملکیت است یا حق اولویت‌ می‌آورد …

نویسنده کتاب «درآمدی بر فقه اجتماعی» معتقد است، فقه اجتماعی، به فقیهانِ با جسارت نیاز دارد تا با جرئت علمی و تلاشی فقیهانه، دیدگاه‌های خود را ـ هرچند خلاف مشهور ـ ابراز کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، منظور از «فقه اجتماعی» این است که فقه در ارتباط با جامعه و ناظر به حکومت و نگاه کلان به صدور حکم در حوزه مسائل اجتماعی بپردازد. در واقع «فقه اجتماعی» در مقابل «فقه فردی» که نگرشی کل‌نگر و حاکم بر تمام ابواب فقه است قرار دارد. در این نگاه، استنباط‌های فقهی باید براساس فقه اداره نظام اجتماعی انجام شود و تمامی ابواب …

در مباحث هنری به نظر می‌رسد خود فقیه باید مثل عرف خاص موضوع را بشناسد، لذا کسانی که می‌خواهند در فقه هنر کار کنند باید بعضی مباحث فقهی عمومی و عام درباره هر رشته هنری را بداند، کار شاقّی نیست، شما اگر بخواهی فقه مؤثر و کارآمد و حضور داشته باشد و به یک معنا دور زده نشود که البته ریشه‌های غیر فقهی هم دارد، یک بخشش بحث فقه است که چه قدر واقعی و ملموس در عرصه حضور دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید حمید میرخندان، عضو هیئت علمی دانشکده صداوسیما در نشست علمی «قلمرو شناسی …

همایش ملی سیاست‌گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی به همت مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و با همکاری برخی از مراکز علمی ـ تحقیقاتی کشور، از ۲۹ آذر تا ۱۴ دی ۱۴۰۰ در تهران برگزار شد. مجموعه مقالات این همایش در ۷ جلد توسط انتشارات آفتاب توسعه (ناشر اختصاصی مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا) منتشر و در اختیار علاقمندان به این حوزه قرار گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، در مقدمه جلد اول این مجموعه مقالات آمده است: یکی از رسالت‏‌های مهم فلسفه علوم انسانیِ اسلامی، برقراری ارتباط طبیعی و ارگانیک میان وجه نظری و وجه عملی و بحث درباره …

شبکه اجتهاد: زعامت آیت‌الله بروجردی، فصل نوینی در تاریخ مرجعیت شیعه بود. این نقطه عطف تاریخی، ره‌آورد شرایط گوناگون بود. پس زمینه تاریک – روشن از آن را چنین می‌توان دید: ۱- سنت مرجعیت شیعی، آن بود که مراجع طراز اول، در حوزه‌های بزرگ عصر خود بودند و گام به گام، با تربیت نسل‌های متوالی شاگردان، موقعیت و منزلت علمی خویش را تثبیت دادند و به مرور ایام، دانایی و پارسایی خود را شهره آفاق ساختند. مکتب اجتهادی، از عصر وحید بهبهانی تاکنون، در این فرآیند به کشف و عرضه مراجع زمانه پرداخت، اما می‌توان گفت که مرجعیت آیت‌الله بروجردی …

«انوار المواهب» دوره ۷ جلدی ترجمه و شرح مکاسب شیخ مرتضی انصاری (ره) است که به‌تازگی از سوی استاد محسن غرویان ترجمه و تبیین و توسط انتشارات دارالفکر به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین رونمایی از دوره ۷ جلدی «انوار المواهب» که شرحی بر مکاسب شیخ انصاری است، با حضو مؤلف اثر استاد محسن غرویان و سخنرانی استاد محمدحسن صافی گلپایگانی در مؤسسه «اندیشه اسلامی معاصر» قم برگزار شد. استاد صافی گلپایگانی: شیخ انصاری مشعل‌دار بزرگ مباحث فقهی و اصولی در عصر حاضر است. ایشان با تالیفات ارزنده خود، تحول عظیمی را در عالم اجتهاد …

استاد عبدالحسین خسروپناه ضمن اشاره به ضرورت استفاده از ظرفیت تقریب مذاهب در تمدن نوین اسلامی تصریح کرد: ادعای بنده این است که تمدن‌سازی نوین اسلامی بدون تقریب مذاهب امکان ندارد و تقریب مذاهب هم الگوی حکمرانی می‌خواهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست الگوی حکمرانی تقریب مذاهب در تمدن‌سازی نوین اسلامی با حضور استاد عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، چند قبل در پژوهشکده باقرالعلوم(ع) برگزار شد که گزیده سخنان وی را در ادامه می‌خوانید؛ ما در این عنوان چند متغیر داریم یکی اصطلاح الگوی حکمرانی، یکی اصطلاح تقریب مذاهب و یک واژه هم تمدن‌سازی نوین اسلامی. منظور از …

یکی از مسائل نوپیدا در عرصه پزشکی مسأله کرایونیک یا سرمازیستی یا انجماد انسانی است. یک استاد و محقق فقه پزشکی، با تحلیل و واکاوی ادلّه‌ی فقهی و تبیین حقیقت کرایونیک و مفهوم مرگ، بدین نتیجه می‌رسد که کرایونیک و انجماد انسان زنده‌ای که بیماری لاعلاج دارد، مصداق القای در تهلکه و ضرر به نفس است و از جهت فقهی حرام است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از مسائل نوپیدا در عرصه پزشکی مسأله کرایونیک یا سرمازیستی یا انجماد انسانی است، در کرایونیک و انجماد انسانی که غالباً در بیمارانی که دارای بیماری لاعلاج هستند انجام می‌شود فرد را با …

نویسنده کتاب «قواعد فقهی فرهنگ و ارتباطات» یکی از نیازهای اساسی امروز را تدوین قواعد فقهی مضاف و مسائل مستحدثه دانست و اظهار کرد: فرق قواعد فقهی با مسئله فقهی این است که هردو کلید هستند اما قواعد فقهی کلیدی است که هزار قفل را باز می‌کند. با قواعد فقهی قفل‌های فراوان مشکلات معرفتی را باز کنیم. قواعد فقهی در حوزه‌های مختلف اقتصادی واجتماعی و حتی مسائلی مانند محیط زیست و سایر شئون مورد نیاز بشر کارگشاست. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی کتاب «قواعد فقهی فرهنگ و ارتباطات» با حضور نویسنده حجت‌الإسلام والمسلمین سیدعلی حسینی و …

«تشکیل حکومت اسلامی در زمان غیبت از منظر آیت‌الله صافی»، «تزاحم قانون و مصلحت از منظر آیت‌الله صافی»، «استقلال حوزه از منظر آیت‌الله صافی»، «وحدت شیعه و سنی از منظر آیت‌الله صافی»، «مخالفت آیت‌الله صافی با فلسفه و عرفان» و «نظر آیت‌الله صافی در حوزه زنان و موسیقی» برخی از سرفصل‌های این پرونده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله شیخ لطف‌الله صافی گلپایگانی از مسن‌ترین و نام‌آشناترین مراجع و فقهای فقیه جهان تشیع سال گذشته چشم از جهان فروبسته و امت اسلامی را در غم خود فرونشاند. بعد از ارتحال این فقیه والامقام جریانات فکری در فضای مجازی تلاش کردند …

ما نمی‌خواهیم مطلبی بگوییم که سبب تضعیف دولت گردد، اما مردم دچار مشکلات و گرفتاری اقتصادی هستند و انتظار دارند تا گامی جهت حل مشکلات آنان برداشته شود/ با پشت میز نشستن گره‌ای از کار مردم باز نمی‌شود بلکه باید مسئولان امر در دسترس مردم باشند و از نزدیک با مردم در ارتباط باشند. بنده در اولین دیدار با جناب آقای رئیسی به ایشان گفتم اصل و اساس کارها باید توجه به مردم و حل مشکلات آنها باشد و باید ثمر اقدامات شما در رفاه و گشایش اقتصادی زندگی مردم نمایان و محسوس باشد./ برخی از کشورهای دنیا با کشور …

اختصاصی شبکه اجتهاد: کتاب من لا یحضره الفقیه تألیف محمّد بن علی بن الحسین بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق از مهمترین کتب روائی شیعه، و دومین کتاب از جمله کتب اربعه آنهاست. کثرت نسخه‌های خطی از این کتاب، نقل قول‌های فراوان از آن، شروح و حواشی متعددی که پیرمون آن نگاشته شده و… ما را از بحث درباره جایگاه ارزنده این کتاب بی‌نیاز‌ می‌کند. در این یادداشت مختصر قصد دارم به معرفی یک نسخه ارزشمند از این کتاب بپردازم، اما قبل از معرفی آن نسخه مناسب است به ین مطلب اشاره کنم که کهن ترین نسخه‌های این کتاب، …

استاد مبلغی معتقد است پاسخگوسازی فقه با تکیه بر عناصر مکانیکی درست نیست، اما فعال سازی عناصر درونی روش استنباط و تبدیل این عناصر به یک «حرکت دینامیکی درون اجتهادی» کاری ضروری است که کمتر انجام شده است، رویکرد ایجاد و تقویت حرکت دینامیکی می‌تواند به گشایش افق‌های جدید منتهی شود و یک پویش فقهی را پدید بیاورد. او با اشاره به گذشت چند دهه از نظریه‌ تبدّل موضوع توسط امام خمینی خاطرنشان کرد: متاسفانه این نظریه هنوز به جایگاه شایسته‌ای در مباحث اصولی دست نیافته و از ظرفیت‌های آن در تبیین رابطه‌ فقه با واقعیت‌ها و تحولات اجتماعی بهره‌برداری …

حضرت امام پس از نوشتن حاشیه بر توضیح المسائل ‌آیت‌الله بروجردی، آثار فتوایی دیگری هم نوشته که مهمترین آن‌‌هاتحریرالوسیله‌ می‌باشد و در سالهای پس از آن بعضی از فتاوایشان تغییر و تبدیل یافته که خود گفتند در موارد اختلاف فتوی، آنچه در تحریرالوسیله نوشته شده، ملاک است. شبکه اجتهاد: امام خمینی(ره) گرچه بر دو اثر مهم فقه فتوائی: العروه الوثقی و وسیله النجاه سیدین یزدی و اصفهانی تعلیقه‌های مفصل نوشته بودند، ولی اقدامی برای نشر عمومی آن نکردند؛ چنانکه پس از وفات حضرت ‌آیت‌الله بروجردی (قدس سره)، اهتمام و اشتغال به تدریس دروس اجتهادی را وجهه همت خود قرار داده …