قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / اجتهاد و اصول فقه (صفحه 32)

اجتهاد و اصول فقه

اجتهاد و اصول فقه

سیر تاریخی نشر حدیث امامیه در ایران به روایت مجلسی اول در لوامع صاحبقرانی

سیر تاریخی نشر حدیث امامیه در ایران به روایت مجلسی اول در لوامع صاحبقرانی

شبکه اجتهاد: نقش پررنگ دولت صفویه در نشر حدیث امامیه در ایران، بر کسی پوشیده نیست. گروهی از محدثان مانند مجلسی اول که با دربار ارتباط خوبی داشتند، نقش مهمی در این «انقلابِ حدیثی» ایفاء کردند. مجلسیِ اول، در جایی از لوامع صاحبقرانی (شرح من لایحضره الفقیه) به دوره‌های رکود و رشد جریان حدیثی در ایران اشاره می‌کند. از نکات جالب این متن، اشاره به احیای استدلال به روایات توسط علامه حلی، نشر گسترده کتب حدیث در ایران به دست مجلسی اول و پیش از وی پدر شیخ بهایی، تصحیح متون حدیثی به دست مجلسی اول که تا پیش از …

توضیحات بیشتر »

فقه و اصول موجود بر اساس نیازهای روز بازسازی شود/ نظام‌سازی تحلیل درستی در فهم شریعت ارائه می‌دهد

فقه و اصول موجود بر اساس نیازهای روز بازسازی شود/ نظام‌سازی تحلیل درستی در فهم شریعت ارائه می‌دهد

مدیر حوزه‌های علمیه گفت: می‌بایست طبقه بندی درست و مدونی در ابواب و فصول فقه انجام گیرد؛ این یک امر بی نهایتی است که می‌تواند در فقه و سایر علوم ما عملیاتی شود؛ منظومه سازی چیزی غیر از نظام سازی است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، در هم اندیشی گفتمان فقه تخصصی نظام ساز که به مناسبت افتتاح شعبه قم مؤسسه عالی حوزوی امام رضا علیه السلام برگزار شد، گفت: آنچه پیشانی این حرکت پربرکت در قم و تهران است پاسخگویی به نیازهای فقهی نظام اسلامی، روح فقه ماست؛ تردیدی نداریم که منظومه و گزاره‌های …

توضیحات بیشتر »

پاسخ مدیر دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه به یک یادداشت

پاسخ مدیر دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه به یک یادداشت

هر یک از اساتید دروس خارج، موضوعاتی را که مناسب تدریس در سطح خارج حوزه می‌دانند؛ فقط کافی است عنوان درس به همراه سرفصل‌ها و سوالات اصلی و منابع را تحت نامه‌ای به مدیر محترم حوزه‌های علمیه پیشنهاد دهند و ایشان بعد از بررسی در صورت موافقت به عنوان درس رسمی ابلاغ خواهند نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین اثنی‌‌عشری مدیر دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه در واکنش به ملاحظه‌ حجت‌الاسلام دکتر احمد اولیایی بر دروس خارج فقه معاصر و جای خالی فقه فرهنگ، طی یادداشتی نکات ذیل را مطرح و یادآور شد: ۱- محضر مبارک اساتید به عرض می‌رساند …

توضیحات بیشتر »

فقه به مثابه اندیشه‌ورزی و چاره‌اندیشی برای تمامی ساحات بشری

فقه به مثابه اندیشه‌ورزی و چاره‌اندیشی برای تمامی ساحات بشری

استاد سیداحمد حسینی خراسانی بر ماهیت فقه به‌عنوان علم اندیشه‌ورزی در جهت چاره‌اندیشی برای مسائل و نیازهای نظام و مردم تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سیداحمد حسینی خراسانی، عضو فقهای شورای نگهبان در بازدید علمی از هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد حوزه علمیه خراسان، ضمن ابراز خرسندی از فعالیت‌های صورت‌گرفته، به بیان ضرورت تشکیل و استمرار هیئت‌های اندیشه‌ورز در حوزه‌های علمیه پرداخت و با تبیین جدید از ماهیت فقه، آن را علم اندیشه‌ورزی و چاره‌اندیشی برای مسائل و نیازهای جدید جامعه اسلامی دانست. عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه اصل ایده هیئت‌های اندیشه‌ورز توسط مقام معظم رهبری …

توضیحات بیشتر »

عنوان «اجتهاد» کسی را مجتهد نمی‌کند/ حوزویان با حفظ سنت‌های گذشته، خود را به ابزارهای روز مجهز کنند

عنوان «اجتهاد» کسی را مجتهد نمی‌کند/ حوزویان با حفظ سنت‌های گذشته، خود را به ابزارهای روز مجهز کنند

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، گفت: اینطور نیست که کسی ناگهان و بیخودی به اجتهاد دست یابد، البته الان بازار اجتهاد شلوغ است و برخی عنوان مجتهد را برای خود به کار می‌برند ولی این اسامی ماهیت مسئله را در مورد برخی اشخاص تغییر نمی‌دهد و خود آن فرد هم اگر توهم این عناوین را نداشته باشد بین خود و خدا می‌داند که مجتهد نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد مهدی ‌هادوی تهرانی، در جلسه تفسیر سوره مبارکه کهف، با تجلیل از شخصیت شیخ طوسی و عظمت علمی و اخلاقی و معنوی ایشان، اظهار کرد: بنده در تبیین عظمت …

توضیحات بیشتر »

آخرین مصوبات و موضوعات دروس خارج فقه معاصر

آخرین مصوبات و موضوعات دروس خارج فقه معاصر

آخرین مصوبات و موضوعات دروس خارج فقه معاصر برای سال تحصیلی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۰ از سوی آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه،‌ جهت اجرا ابلاغ گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر فقه معاصر اعلام کرد: طبق ابلاغیه مدیر حوزه‌های علمیه از سال تحصیلی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۰ کلیه اساتیدی که مجوز برگزاری دروس خارج فقه متعارف را دارا‌ می‌‌‌‌باشند،‌ می‌‌‌‌توانند در موضوعات اعلام شده توسط مدیریت حوزه‌های علمیه، به برگزاری دروس خارج فقه معاصر اقدام نمایند و در این صورت دروس این اساتید به عنوان دروس رسمی حوزه‌های علمیه لحاظ و شامل امتیازات مربوطه خواهد شد. دروس خاصی که سال‌های گذشته …

توضیحات بیشتر »

فقه اخلاق؛ درآمدی بر دانش‌ اخلاق اجتهادی و استنباطی

فقه اخلاق؛ درآمدی بر دانش‌ اخلاق اجتهادی و استنباطی

کتاب «آشنایی با فقه اخلاق» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری به همت مرکز پژوهشی اخلاق و تربیت اسلامی وابسته به بنیاد علمی فرهنگی‌هاد به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «آشنایی با فقه اخلاق؛ درآمدی بر دانش‌ اخلاق اجتهادی و استنباطی» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمد عالم‌زاده نوری استاد حوزه علمیه قم و معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه، به همت مرکز پژوهشی اخلاق و تربیت اسلامی وابسته به بنیاد علمی فرهنگی‌هاد منتشر شد. غرض اصلی از نگارش چنین اثری، معرفی دانش «فقه اخلاق» به هدف دست‌یابی به یک دگرگونی مؤثر در قلمرو علمی اخلاق اسلامی است. مراد …

توضیحات بیشتر »

نسبت تقیه خوفی با وحدت اسلامی/ مهدی مسائلی

نسبت تقیه خوفی با وحدت اسلامی/ مهدی مسائلی

شبکه اجتهاد: در تعریف گفته‌اند: تقیه مخفی نمودن حق از دیگران یا اظهار خلاف آن است به جهت مصلحتی که مهم‌تر از مصلحت اظهار آن است. تقیه را معمولاً به‌لحاظ انگیزه و علتش به دو نوع «خوفی یا حفظی» و «مُداراتی یا تحبیبی» تقسیم می‌کنند. تقیه‌ای که در بحث وحدت اسلامی نقش مهمی را ایفا می‌کند تقیه‌‌ی مداراتی است درحالی‌که آنچه معمولا از تعبیر تقیه به ذهن مردم خطور می‌کند تقیه‌ی خوفی است. تقیه‌ی خوفی به‌این‌معنا است که اگر فردی احتمال دهد به‌سبب انجام عمل یا اظهار عقیده‌اش، مخالفان مذهبی به یکی از موارد دین، جان، ناموس و مال و …

توضیحات بیشتر »

دروس خارج نظام‌های اسلامی؛ گام عملی حوزه علمیه برای پاسخگویی به نیازهای نظام اسلامی

سلسله دروس خارج نظام‌های اسلامی در حوزه‌های علمیه قم، اصفهان و مشهد از سوی مدارس و مراکز حوزه علمیه قم، مدرسه سطح چهار حوزه علمیه خراسان و دفتر امور فضلای حوزه علمیه اصفهان در جهت پاسخگویی به این نیازهای نظام برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حوزه‌های علمیه پس از پیروزی انقلاب و تشکیل حکومت اسلامی با مسائل جدید و مستحدثه‌ای روبرو شدند که برای پاسخ به آن‌ها نیاز بود تا در عین توجه به فقه سنتی، فقه نظام را نیز مدنظر قرار دهند. همین امر سبب شد حوزه علمیه کم و بیش به مسائل جدید و مبتلابه ورود داشته …

توضیحات بیشتر »

رسائل حجابیه؛ شصت سال تلاش علمی در برابر بدعت کشف حجاب

رسائل حجابیه؛ شصت سال تلاش علمی در برابر بدعت کشف حجاب

«رسائل حجابیه (شصت سال تلاش علمى در برابر بدعت کشف حجاب)» مجموعه ۳۳ رساله و کتاب است که از سال ۱۲۹۰ تا ۱۳۴۸ شمسی درباره حجاب نوشته شده و توسط حجت‌الاسلام رسول جعفریان به زبان فارسی گرد آمده است و در دو مجلد و ۱۴۵۰ صفحه مکتوب و توسط انتشارات دلیل ما روانه بازار نشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، به دلیل طرح کشف حجاب که پس از مشروطیت اوج گرفت، بسیارى از علما و دانشمندان اسلامى به دفاع از حجاب پرداختند و آثار زیادى در این باب تدوین شد. مؤلف، این آثار را از منابع مختلف گردآورى و …

توضیحات بیشتر »

حجیت قطع/ استاد سید احمد مددی

حجیت قطع / استاد سید احمد مددی

اختصاصی شبکه اجتهاد: «حجت»، موضوع علم اصول: از مرحوم آقای بروجردی -علی ما فی التقریر- در درس نقل شده – شاید مستفاد از کلمات ایشان است – از کتاب شافعی که موضوع علم اصول، «حجت» است. [۱] اصل این مطلب درست است. مراد از «حجت» هم صورت ذهنی است نه حجت خارجی؛ چراکه منطق و فلسفه به‌ واقع خارجی نظر دارند اما همه بحث اصول تحلیل این صورت ذهنی است. در اصول، تمام مباحث ناظر به حجیت است. حجیت زیربنای فقه و اصول زیربنای کل فقه و اصول و کل معارف بحث «حجیت» است. عرض کردیم حجیت یعنی مرحله دوم …

توضیحات بیشتر »

انتشار چهارمین مجلد از «درس‌های مکاسب»

انتشار چهارمین مجلد از «درس‌های مکاسب»

چهارمین مجلد از «درس‌های مکاسب» دربردارندۀ دروس آیت‌الله سید حسن مرتضوی از سوی بوستان کتاب منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جلد چهارم «درس‌های مکاسب» برگرفته از درس‌های آیت‌الله سید حسن مرتضوی، به کوشش حجت‌الاسلام سید محسن مرتضوی به همت مؤسسه بوستان کتاب به زیور طبع آراسته شد. جلد مذکور حاوی مباحث خیارات مکاسب شیخ انصاری (ره) است که در هشت بخش و ۱۱ جلسۀ درسی تنظیم شده که از بحث معنای لغوی و اصطلاحی «خیار» شروع و تا ابتدای بحث «شروط» ادامه می‌یابد. عناوین بخش‌های مختلف این اثر عبارتنداز: معنای لغوی و اصطلاحی خیار، خیار مجلس، خیار حیوان، خیار …

توضیحات بیشتر »

نسبت فقه و اخلاق در آموزه‌های امام رضا (ع)/ احمد پاکتچی

نسبت فقه و اخلاق در آموزه‌های امام رضا (ع)/ احمد پاکتچی

شبکه اجتهاد: نسبت فقه و اخلاق از دیرباز محل گفتگو میان عالمان بوده است و این نسبت به خصوص زمانی پیچیده می‌شود که سخن از اخلاق دینی در میان باشد. هم برای فقه و هم اخلاق دینی سرچشمه‌های ‌اصلی نصوص دینی عبارت از قرآن و احادیث‌اند و هر دو درباره‌ی باید و نباید‌ها ‌سخن می‌گویند؛ بنابراین نه از حیث دستوری بودن و نه از حیث منابع، تفاوت معناداری میان آن دو وجود ندارد. شاید بتوان گفت قابل تکیه‌ترین وجه تمایز میان فقه و اخلاق دینی مرزهایی باشد که به طور تعینی در تاریخ علوم اسلامی کشیده شده و این در …

توضیحات بیشتر »

برکات بیشمار ثامن الحجج (ع) برای ایرانیان/ علی نصیری

برکات بیشمار ثامن الحجج (ع) برای ایرانیان/ علی نصیری

شبکه اجتهاد: امام علی ابن موسی الرضا (ع) بر اساس نقشه مزورانه مامون و با تظاهر به واگذاری حکومت به ایران دعوت شد، اما امام با زیرکی و هوشمندی کامل تنها ولیعهدی را پذیرفت؛ آن هم بدون دخالت در هیچ کار و بدون پذیرش کوچک ترین مسئولیت در اداره امور که دقیقا به معنای پذیرش مقامی تشریفاتی بود. امام کمتر از چهار سال میهمان ایرانیان بود، هر چند از ایرانیان دست اندر کار مدیریت آن روز نه تنها خیر و خدمتی به آن حضرت نرسید، بلکه آنان خود بانی آزارها و محدودیت‌ها نسبت به آن حضرت شدند. خانه امام ملک …

توضیحات بیشتر »

شهادت یا وفات رسول خدا (ص)؟/ محمد ذکاوت صفت

شهادت یا وفات رسول خدا (ص)؟/ محمد ذکاوت صفت

اختصاصی شبکه اجتهاد: گاهی بیان می‌شود که رسول خدا (ص) توسط یک یا دو تن از زنان خود، بوسیله‌ی سمی که در دارو به او خورانده‌اند، به شهادت رسیده است. مستمسک این افراد روایت مرسله ای از تفسیر عیّاشی می‌باشد. گویا تمسّک به این مرسله، به جهت إعطای مقام شهادت به پیامبر(ص) صورت گرفته است، غافل از این که رسول خدا(ص) به شهادت قرآن، دارای مقام شهادت بوده (بقره/ ۱۴۳ و نساء/ ۴۱ و نحل/ ۸۹ و حج/ ۷۸) و نیازی به اثبات رحلت ایشان بوسیله‌ی شهادت ندارند. نویسنده‌ی این نوشتار پس از ذکر کاربرد نوع رحلت برای پیامبر(ص) در …

توضیحات بیشتر »

مرجعیت عرف در تطبیق مفاهیم بر مصادیق/ ابوالقاسم علیدوست

فقیه نمی‌‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد/ پدیده دروس «سه ضلعی» در حوزه مورد توجه قرار گیرد

شبکه اجتهاد: یکی از بنیادی‌ترین مباحث پیرامون عرف، مرجعیت عرف در تطبیق مفاهیم عرفی بر مصادیق است؛ مبحثی که در برخی تحقیقات بین آن و موضوع مرجعیت عرف در تعیین مفاهیم فرق گذاشته نشده است. در این مقاله تلاش شده است ‌با بحث پیرامون کارایی و کاربرد عرف در انطباق مفاهیم بر مصادیق، حوزه علمی آن‌ را از کاربرد عرف در تعیین مفاهیم جدا کرده و منشأ اختلاف اندیشمندان در این بحث در دو عرصه عمل و نظر بررسی شود. مقدمه: در نصوص ومتون دینی به هزاران قضیه برمی‌خوریم که نهاد آن عرفی وگزاره‌اش شرعی است؛ از قبیل: غصب حرام …

توضیحات بیشتر »

«مطالعات فقه سیاست» دوفصلنامه جدید مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)

«مطالعات فقه سیاست» دوفصلنامه جدید مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)

دوفصلنامه «مطالعات فقه سیاست» که به تازگی از سوی مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم‌‌السلام) تاسیس شده است، به منظور توسعه و تحول و تعمیق مطالعات فقهی مرتبط با عرصه سیاست از اساتید، فضلا و پژوهشگران جهت ارائه مقالات خود دعوت به عمل آورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوفصلنامه «مطالعات فقه سیاست»، به منظور توسعه و تحول و تعمیق مطالعات فقهی مرتبط با عرصه سیاست، مشتمل بر رویکرد معرفتی به گرایش بینارشته‌‌ای فقه و سیاست، روش شناسی فقه سیاست، مسائل فقه سیاست، فقه الحکومه و فقه حکومتی توسط معاونت پژوهش مرکز فقهی الئمه اطهار علیهم السلام تاسیس شد. دوفصلنامه مطالعات فقه سیاست …

توضیحات بیشتر »

اینترنت، حدیث و صنعت کاغذ/ حسن انصاری

اینترنت، حدیث و صنعت کاغذ/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: یکی از علل انتشار حدیث و البته انبوه حدیث‌سازی در سده سوم و به ویژه سده چهارم قمری آسان شدن دسترسی و ارزان شدن نسبی کاغذ بود در تمدن اسلامی. پیش از آن معمولاً دستگاه‌های دولتی مانند دبیرخانه‌های اداری دسترسی بیشتری به کاغذ داشتند. محدثان بیشتر کارشان نقل حدیث به صورت شفاهی بود و اگر بنایی بر تدوین و کتابت داشتند طبعاً باید به شکل محدود و شخصی و با حجم پایین این کار را انجام می‌دادند. علوم دیگر هم وضعش بهتر از این نبود. با دسترسی آسان به کاغذ و آسانی ساخت و تولید آن محدثان و …

توضیحات بیشتر »

استنباط نظام‌ کلان دین بر کشف نظام‌های خرد تقدم رتبی دارد/ امروز به‌طور جدی به‌منظومه‌ای مستند از عناصر دین نیازمندیم/ دورنمایی از مباحث نظام عناصر دین

استنباط نظام‌ کلان دین بر کشف نظام‌های خرد تقدم رتبی دارد/ امروز به‌طور جدی به‌منظومه‌ای مستند از عناصر دین نیازمندیم/ دورنمایی از مباحث نظام عناصر دین

استاد حوزه علمیه قم با تاکید بر ترسیم منظومه‌ای مستند از عناصر دین؛ اظهار کرد: پس از انقلاب اسلامی، این گونه پرسش‌ها برای فعالان فرهنگی کاملا آشنا است که آیا برنامه‌‌ریزی‌های فرهنگی ما در راستای ترویج نماز باشد یا اول باید آموزه حجاب را نهادینه کنیم و بعد به سراغ نماز برویم؟ آیا اولویتی بین این دو وجود دارد؟ چه نوع ارتباطی بین این دو برقرار است؟ برای فرهنگ‌سازی تقوا در جامعه باید از کجا شروع کرد و مقدمات آن تأکید بر چه عناصری است؟ این گونه پرسش‌ها، توجه به منظومه دین را بیشتر و ضرورت استنباط نظام آن را …

توضیحات بیشتر »

دوفصلنامه «حدیث پژوهی» در پله ۲۵

دوفصلنامه «حدیث پژوهی» در پله 25

شماره جدید دوفصلنامه «حدیث پژوهی» به منظور گسترش و تعمیق مطالعات حدیثی و پژوهش‌های مرتبط با سنت اسلامی و تبیین آراء و نظریات جدید در حوزه مطالعات حدیثی و نیز ایجاد فضایی برای نقد اندیشه‌های صاحب نظران به منظور ارتقاء جایکاه حدیث در منظومه معرفتی؛ با ۱۵ مقاله علمی به قلم اساتید و حدیث‌پژوهان عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست‌وپنجمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «حدیث پژوهی» به صاحب امتیازی دانشگاه کاشان، مدیر مسئولی محسن قاسم پور و سردبیری سیدرضا مودب (بهار و تابستان ۱۴۰۰) در ۳۷۴ صفحه چاپ و منتشر شد. این شماره حاوی مقالات زیر می‌باشد: «بررسی …

توضیحات بیشتر »

ترجمه کتاب «الفائق فی الاصول» به چاپ رسید

ترجمه کتاب «الفائق فی الاصول» به چاپ رسید

ترجمه کتاب «الفائق فی الاصول» سعید زارعی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۲۸۰ صفحه به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، علم اصول فقه مهم ترین علم در استنباط احکام فقهی از قرآن و سنت است؛ از این رو در عصر غیبت همواره مورد اهتمام فقها بوده و همچون یکی از مهم ترین ابزار یک مجتهد در راستای استنباط احکام شرعی شناخته شده است؛ لذا کتاب‌های فراوانی برای معرفی این علم و تعلیم مسائل آن توسط اندیشمندان بزرگ اسلامی تدوین شده است. با وجود این مطالعه و بررسی دقیق در هر علم و یا نوشتارهای مربوط به آن، اندیشمندان …

توضیحات بیشتر »

مروری بر ۱۵ مقاله در «علوم حدیث تطبیقی»

شماره جدید دوفصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث تطبیقی» (بهار و تابستان ۱۴۰۰)، به صاحب امتیازی جامعه المصطفی (ص) العالمیه، مدیر مسئولی محمدحسن بهرامی و سردبیری مهدی رستم‌نژاد در ۴۰۱ صفحه منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این شماره از پژوهش‌نامه «علوم حدیث تطبیقی» با ۱۵ مقاله از اساتید و پژوهشگران حوزه علوم حدیث به چاپ رسیده است که عناوین مقالات عبارتنداز: «بررسی انتقادی روایات عاشورایی تاریخ طبری (بازۀ زمانی عاشورا به بعد)»، «بررسی روایات فریقین دربارۀ آیات آغازین سورۀ برائت»، «بررسی روایی مقابله با احکام ترجیحی»، «رابطه روایت «النساء عیّ و عوره» و وجوب حجاب شرعی تا قرن پنجم»، «بررسی …

توضیحات بیشتر »

علامه حسن‌زاده آملی و سنت‌های فراموش‌شده آموزشی/ سید عباس صالحی

علامه حسن‌زاده آملی و سنت‌های فراموش‌شده آموزشی/ سید عباس صالحی

شبکه اجتهاد: علامه ذوالفنون استاد حسن‌زاده آملی نمادی از زیست متفاوت در دانش‌ورزی بود. به نظر می‌رسد که او از آخرین نمونه‌های این نسل بود، به بخشی از این تمایزات اشاره خواهم داشت. ۱. جامعیت دانشی: البته حوزه‌های کهن اسلامی نمونه‌هایی از این‌گونه جامعیت‌ها داشتند اما در مرور زمان به‌ویژه در دوره‌های اخیر از این جامعیت کاسته و کاسته شد. شاید استاد بزرگوار ایشان علامه شعرانی و علامه حسن‌زاده را باید از آخرین ستاره‌ها دانست. او را در استمرار سنت علمی خواجه نصیرها و علامه حلی‌ها باید دید، در گستره وسیعی از علوم نه تنها کتاب خوانده بود که شاگردی …

توضیحات بیشتر »

علامه حسن‌زاده آملی به لقاءالله پیوست + نگاهی به زندگی و حیات علمی

علامه حسن‌زاده آملی به لقاءالله پیوست + نگاهی به زندگی و حیات علمی

علامه حاج شیخ حسن حسن‌زاده آملی، از علما و اساتید مبرز حوزۀ علمیۀ قم ساعتی قبل در بیمارستان امام رضا علیه‌السلام آمل، پس از عمری مجاهدت‌های علمی در سن ۹۳ سالگی دارفانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، علامه حسن‌زاده امروز صبح در بیمارستان به علت عارضه ریوی بستری شد و متاسفانه ساعاتی پیش در ایام اربعین حسینی، دارفانی را وداع نمود. این عالم ۹۳ ساله، فقه، اصول، عرفان و فلسفه را از محضر آیات محمدتقی آملی، طباطبایی، الهی قمشه‌ای، محمدحسن الهی، شعرانی، احمد آشتیانی و رفیعی قزوینی بهره برد و سالیان متمادی به تدریس حکمت و عرفان و …

توضیحات بیشتر »

ویژگى‌هاى «الوسیط فی أصول الفقه» از زبان مؤلف + مطالعه آنلاین

ويژگى‌هاى «الوسيط في أصول الفقه» از زبان مؤلف + مطالعه آنلاین

شبکه اجتهاد: «الوسیط فی اصول الفقه»، تالیف آیت‌الله جعفر سبحانی ، به زبان عربی است که به صورت مختصر، به بحث در مورد کلیه مباحث علم اصول فقه پرداخته است و ادله عقلی و لفظی را تبیین نموده است. این کتاب، در دو جلد تنظیم شده که جزء اول، مشتمل بر مقدمه مؤلف، مقدمه کتاب (شامل نه امر) و پنج مقصد به ترتیب ۱۲، ۳، ۴، ۱۰ و ۵ فصلی و جزء دوم، دارای یک مقدمه، سه مقصد و یک خاتمه است. نگارنده، بدون وارد شدن در نقل اقوال طولانی، سعی کرده است ضمن ارائه تاریخی مختصر از علم اصول …

توضیحات بیشتر »

بررسی «الناس مسلطون علی اموالهم» در آراء فقها

بررسی «الناس مسلطون علی اموالهم» در آراء فقها

اختصاصی شبکه اجتهاد: در میان کتب فقهی امامیه، در باب سلطنتِ انسان بر اموال خودش، به مقوله «الناس مسلطون علی اموالهم» زیاد استناد می‌شود و بدون بررسی، آن را به پیامبر (ص) نسبت می‌دهند. این حدیث به‌لحاظ سندی ضعیف شمرده می‌شود و همگان نیز به آن اقرار دارند؛ اما برخی معتقدند که عمل اصحاب و فقهای شیعه، ضعف سندی آن را جبران کرده است. آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی نوشته است که گرچه این روایت از نگاه سند ضعیف (مرسله) است اما عمل اصحاب متقدم و متاخر امامیه، ضعف سندی این حدیث را جبران می‌کند. (مکارم شیرازی، ۱۴۱۱: ج ۲، ص …

توضیحات بیشتر »

مدارس فکری حوزه نجف و نسبت آن با اندیشه انقلاب اسلامی

مدارس فکری حوزه نجف و نسبت آن با اندیشه انقلاب اسلامی

مؤلف با بررسی موردی مدارس فعال نجف اشرف (مدرسه فکری آیت‌الله خویی، مدرسه فکری آیت‌الله سیستانی، مدرسه فکری شهید صدر، جریان مقتدی صدر، جریان شیخ محمد یعقوبی و…) سیر تطورات تاریخی، اصول و مبانی حاکم بر آن‌ها را زیر ذره‌بین پژوهش قرار داده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اثر جدید دکتر عبدالوهاب فراتی، عضو هیئت علمی و دانشیار گروه سیاست پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با عنوان «مدارس فکری حوزه نجف و نسبت آن با اندیشه انقلاب اسلامی» از سوی انتشارات مکث اندیشه منتشر شد. مروری بر تحولات دین و سیاست قرن بیستم میلادی، در ایران و …

توضیحات بیشتر »

فقه، مصلحت و حکومت اسلامی/ علی صالحی‌منش

فقه، مصلحت و حکومت اسلامی/ علی صالحی‌منش

شبکه اجتهاد: در مورد مصلحت در فقه سیاسی یا به تعبیری نقش مصلحت در حکومت اسلامی لااقل چهار سؤال اساسی وجود دارد: سؤال اول: حکم مصلحت در افعال حاکم چیست؟ یا به تعبیر دیگر از نظر فقهی چه نسبتی بین مصلحت و فعل حاکم وجود دارد؟ سؤال دوم: ماهیت مصلحت چیست؟ آیا مصلحت همان متعلق احکام است؟ یا فراتر از آن مصالح مادی و گروهی و … نیز مراد است؟ این سؤال را می‌توان به‌گونه‌ای دیگر مطرح کرد: متعلق مصلحت چیست؟ آیا مصلحت شرع بما هو شرع یا مصلحت مسلمانان یا …؟ سؤال سوم: معیار درک مصلحت چیست؟ آیا معیار …

توضیحات بیشتر »

اولین تألیف امام خمینی در اصول فقه: انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه

اولین تألیف امام خمینی در اصول فقه: انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه

«انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه» اولین تألیف امام خمینی در اصول فقه‌ می‌‌باشد که بخشی از اولین دوره تدریس خارج اصول ایشان است و توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، پس از رحلت ایشان در دو جلد منتشر گردید. شبکه اجتهاد: امام ‌خمینی(ره) آثار پرتعداد و پرتنوعی در ساحت دو دانش در هم تنیده و به هم پیوسته فقه و اصول فقه نوشته است، کتابهایی که به تدریج معرفی و تقدیم شما گرامیان خواهند شد. در این میان اولین کتاب در موضوع فقه و اصول، کتاب «انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه» بوده است. پیش از معرفی …

توضیحات بیشتر »

متون آموزشی حوزه؛ کاستی‌ها و بایستگی‌ها/ علی نصیری

متون آموزشی حوزه؛ کاستی‌ها و بایستگی‌ها/ علی نصیری

شبکه اجتهاد: برای آن که کاستی‌های متون آموزشی حوزه آشکار گردد، لازم است بایستگی‌های متون آموزشی را مرور کنیم. به نظر می‌رسد هر متن آموزشی مطلوب باید واجد سه ویژگی باشد که عبارتند از: ۱. برخوردار بودن از محتوای مناسب؛ ۲. منطبق بودن با سطح علمی مخاطب؛ ۳. برخورداری از شیوه فرا آموزی. اینک مناسب است درباره هریک از عوامل توضیحاتی ارایه نماییم: ۱. برخورداری از محتوای مناسب هر متن آموزشی به منظور انتقال دادن دانش به مخاطب در یکی از زمینه‌ها،‌ آخرین دستاوردهای دانشمندان آن رشته را به همراه نقد و بررسی به فراخور حال ارایه می‌نماید. وقتی می‌گوییم …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics