کتاب «بانکداری اسلامی» که با همکاری مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدنقی نظرپور، برای دانشجویان رشته‌های مدیریت و اقتصاد در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس «بانکداری اسلامی» نگاشته شده؛، توسط انتشارات سمت منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب، توسط مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین محمد‌نقی نظرپور، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان و ایوب خزائی، در ۱۱ فصل و ۳۸۰ صفحه نگاشته شده است. در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است: مبحث بانکداری اسلامی در اقتصاد اسلامی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. رشد چشمگیر این الگو از بانکداری در دهه‌های گذشته بر اعتبار مباحث این حوزه افزوده است. اجرای درست و …

حجت‌الاسلام میرمعزی در جهت تبیین ایده مقاله‌ی خود گفت: اکنون آن دانشی را که داریم فقه الاحکام است. تا دانش فقه السنن را تولید نکنیم، نمی‌توانیم به معنای واقعی کلمه به سمت علوم انسانی اسلامی برویم. فقه السنن روش استنباط سنت‌ها از آموزه‌های الهی است که به دو روش قابل استنباط است که همان روش جزئی و سیستمی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر سیدحسین میرمعزی معاونت پژوهشی حوزه‌های علمیه و صاحب آثار و تالیفات متعدد در حوزه اقتصاد اسلامی و روش کشف نظام اقتصادی اسلام است که در پانزدهمین کرسی ترویجی در مدرسه عالی کریمه اهل بیت علیها …

عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: مراجع تقلید، ورود چندانی به مسئله تورم و بسط پایه پولی نداشته‌اند؛ لذا برداشت از منابع بانک مرکزی به راحتی و فارغ از دغدغه‌های شرعی در حال انجام است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی، رئیس جمهور، در مجمع عمومی بانک مرکزی حضور پیدا کرده و به ایراد سخنرانی درباره سیاست‌های بانک مرکزی و نظام بانکی کشور پرداخت. یکی از مسائل مهمی که در سخنان ایشان مطرح شد، ضرورت کاهش فشار به بانک مرکزی از سوی شبکه بانکی و دست بردن به منابع بانک مرکزی بود که منجر به رشد پایه …

کتاب «پول و بانکداری با رویکرد اسلامی» تلاش می‌کند تا با رویکردی آموزشی، مهم‌ترین مسائل قابل طرح در حوزه پول و بانکداری در چهارچوب اسلامی را به زبانی ساده و مختصر به مخاطب (دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد) ارائه کند. به گزارش شبکه اجتهاد، دانش بانکداری و مالی اسلامی در دهه اخیر با رشد چشمگیری مواجه بوده است. به نحوی که در این بازه زمانی دوره‌های آموزشی مختلفی در سطح بین‌المللی طراحی و اجرا گردیده است. در واقع، کشورهای گوناگون (به ویژه کشورهای اسلامی مانند مالزی، اندونزی، بحرین، عربستان و غیره) تلاش کرده‌اند تا با برگزاری این دوره‌ها زمینه تربیت …

از لحاظ فقهی هم مراجع تقلید در این مورد می‌فرمایند: اگر سپرده‌گذاری در بانک به‌عنوان قرض باشد و بانک زیاده‌ای به‌عنوان بهره بپردازد، اشکال دارد و ربا است؛ اما اگر به‌عنوان قرض نباشد بلکه بانک به‌عنوان وکیل سپرده‌گذاران، از طریق عقود اسلامی با این پول‌ها کار کند و بخشی از سود حاصله را برای خود بردارد و بخشی را هم به صاحبان سپرده بپردازد، اشکالی ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست تخصص‌های بانکی-کاربردی فقه معاملات با موضوع «سپرده‌های بانکی و چالش‌های شرعی– اجرایی آن» با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سید عباس موسویان استاد، برجسته‌ فقه اقتصادی و عضو شورای فقه بانک …

اوراق حق تقدم، ممکن است گاهی آثار حقوق یا اقتصادی یا تحلیل‌های فقهی داشته باشد، لذا نگاه به هرکدام از این رشته‌ها باشد، لزوماً تحلیلی نیز که از آن می‌شود متفاوت با دیگری خواهد بود. البته ممکن است بانک، اوراق حق تقدم را به‌عنوان هبه پرداخت کند تا مشتریان بیشتری به آن‌ها رجوع کنند و این ازلحاظ فقهی هم مشکلی ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی موضوع شناسی اوراق حق تقدم تسهیلات بانک مسکن از طرف موسسه موضوع شناسی احکام فقهی قم، روز گذشته برگزار شد. در این نشست در خصوص این اوراق بحث و تبادل‌نظر گردید. ازجمله سخنرانان …

دومین نشست منتخبی از اساتید علوم انسانی اسلامی «ویژه اقتصاد اسلامی با تأکید بر مالی و بانکداری اسلامی» پنجم بهمن ماه، با ارائه۱۱ مقاله توسط اساتید و کارشناسان اقتصاد اسلامی، در محل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در جوار حرم رضوی(ع) برگزار شد. در این نشست استادان و صاحبنظران برجسته اقتصاد اسلامی، مقاله‌های خود را ارائه و دیدگاه‌های علمی خود را بیان کردند، که در ادامه منتخبی از مسائل طرح شده به حضورتان تقدیم می‌شود: به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی رئیس شورای سیاست‌گذاری کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی پس از …

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد اظهار کرد: کارمزد دریافتی در وام‌های قرض‌الحسنه اشکال شرعی دارد؛ چراکه باید کارمزد وام یک میلیون تومانی با وام ده میلیونی متفاوت باشد اما بانک، برای همه وام‌های قرض‌الحسنه، ۴ درصد دریافت می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، افزایش حجم نقدینگی در اقتصاد کشور و پدیده خلق پول در نظام بانکی، همواره به عنوان یکی از مشکلات جدی در اقتصاد ایران شناخته شده و تبعات مختلفی نیز برای آن بیان شده است. خلق پول در اقتصاد یک کشور به روندی اطلاق می‌شود که باعث افزایش نقدینگی در یک حوزه پولی می‎شود. پدیده خلق پول، علاوه بر دامن …

به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی کتاب «راه‌های شرعی سپرده گذاری در بانک‌ها» (اثر تحسین شده شانزدهمین کتاب سال حوزه) تالیف حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حسین احمدی پژوهشگر و مدرس جامعه المصطفی، با نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر جواد ایروانی، عضو هیات علمی دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی با حضور طلاب و پژوهشگران مدرسه تحصیلات تکمیلی و مدرسه عالی خواهران جامعه‌المصطفی العالمیه مشهد در روزهای پایانی دی‌ماه برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام احمدی به معرفی اجمالی اثر، ویژگی‌ها و محتوای اثر پرداخت، سپس حجت‌الاسلام ایروانی با اشاره به ساختار بانک‌ در قالب چند سؤال نقد خود را مطرح …

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد می‌گوید در سیستم بانکی، وقتی بانک ربوی باشد این سود چیزی غیر از ربا نیست؛ بنابراین عامل اصلی خلق پول در سیستم ربوی، چیزی غیر از ربا نیست. او معتقد است ما بانکی به عنوان بانک بدون ربا نداریم. در نظریه، پدیده‌ای به اسم بانکداری اسلامی و بدون ربا داریم، اما کشوری نتوانسته بانکداری بدون ربا را به معنای واقعی خودش اجراء کنند.

تاسیس شرکت اقتصادی اسلامیه اصفهان در ۱۳۰ سال پیش به توصیه علما به منظور دسترسی به سود اقتصادی از طریق یک شرکت در نسبت به کار تعاونی جمعی، خروج از ذلت احتیاج به امتعه خارجی، تثبیت و تقویت هرچه بیشتر تجارت داخله در برابر تجارت خارجه، ارایه الگویی تجاری برای آینده ملت و دولت و جلوگیری از معاملات ربوی با بیگانگان، تولید اشتغال و عدم برون رفت سرمایه مادی و انسانی انجام شد.

پژوهشکده پولی و بانکی گزارش تفصیلی جلسه بیستم سلسله جلسات نقد و بررسی پژوهش‌های بانکداری و مالی اسلامی تحت عنوان «بررسی امکان خلق پول توسط نظام بانکی در نظام مالی اسلامی» را به قلم زینب بیابانی منتشر کرده است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: اواخر هفته گذشته، دوحه پایتخت کشور قطر شاهد برگزاری چهارمین کنفرانس بین‌المللی مالیه اسلامی با حضور قابل توجه فقهاء، محققان و کارشناسان اقتصاد اسلامی از کشورهای مختلف مسلمان بود.

فصلنامه مطالعات مالی و بانکداری اسلامی در شماره جدید خود مقاله‌ای با عنوان «تحلیل نظری الگوی نظام بانکداری اسلامی اندونزی (راهبردی برای اصلاح قوانین بانکداری ایران)» به قلم سیدعباس موسویان، محمدنقی نظرپور و یحیی لطفی‌نیا منتشر کرده است.

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با مسئولان سازمان اوقاف در سال ۱۳۹۰ فرمودند: «اکنون عرصه‌های متعددی برای وقف وجود دارد که از جمله‌ی آنها، پزشکی، علم و آموزش، تحقیقات و پژوهش، علوم جدید، محیط زیست و ترویج دین به شکل‌های مدرن است.» به‌همین جهت پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام ‌والمسلمین علی محمدی‌سیرت، نماینده‌ی ولیّ‌فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه به بررسی عرصه‌های جدید وقف و مطالبات رهبر انقلاب از سازمان اوقاف پرداخته است.

سوآپ بدهی ـ مالکیت، مجموعه‌ای از معاملات مالی است که به موجب آن شرکت بدهکار می‌تواند تمام یا بخشی از بدهیهای خود را به صورت سهام به اعتباردهنده ارائه دهد. در مقاله پیش رو ضمن بررسی سوآپ بدهی ـ مالکیت از دید تعریفها، انواع، ویژگی‌ها، سازوکار، کاربردها، مزیت‌ها و معایب و ضرورت استفاده از این ابزار در بازار سرمایه ایران، برای نخستین‌بار بررسی فقهی این معامله انجام شده است.

شبکه اجتهاد: آیا در شرایط موجود که رقابت‌‌های ناسالم بانکی و بنگاه‌‌داری بانکها در اوج است و حتی نظام بانکداری بسیاری از کشورهای غربی به ایده-های اسلامی و اخلاقی نزدیک‌‌تر است آیا امکان توفیق اقتصادی و ورشکست نشدن چنین بانکی برای آستان قدس وجود دارد؟

عضو شورای فقهی بانک مرکزی، درباره وضعیت شرعی سودهای علی‌الحساب و روزشمار بانکی اظهار کرد: اگر واقعا سود علی‌الحساب در شبکه بانکی کشور رعایت شود مشکل شرعی ندارد، اما اگر اسم آن علی‌الحساب باشد و سود قطعی به حساب بیاید دچار اشکال شرعی می‌شود.

آیت‌الله نوری همدانی گفت: ربا به هر شکلی که باشد در اسلام حرام است؛ همه باید سعی کنند نه تنها خودشان دیرکرد ندهند بلکه نگذارند که دیگران نیز دیرکرد دهند که این مصداقی از نهی از منکر است.

در سیستم بانکی کشور ربا انجام نمی‌شود، اما اگر ربایی هم صورت گیرد، در تسهیلات خرد امکان ربا خیلی زیاد است و در تسهیلات درشت مشکل ربا وجود ندارد. باید توجه داشت در حجم انبوه وام‌های خرد بخشی از آنها به صورت صوری بوده و فعالیت اقتصادی شکل نمی‌گیرد؛ اما در تسهیلات درشت موسسات اعتبارتی طرح توجیهی از سرمایه‌گذار می‌خواهند. پروژه تعریف می‌شود و بر آن پروژه نظارت می‌شود تا به نتیجه برسد و این نمی‌تواند صوری باشد.

عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه صرف تصویب قانون بانکداری بدون ربا به تنهایی کافی نبود گفت: برای حذف ربا از نظام بانکداری از ابتدا باید یک مرکز تحقیقاتی کنار بانکها مرتب کار و مشکلات بانکداری بدون ربا را در عمل ارزیابی می‌کرد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش در مصاحبه‌ای، برخی از اساتید دانشگاه، شهید صدر را – بدون ذکر دلیلی روشن - نماد اسلام سوسیالیستی شمرده بودند همچنانکه شریعتی را نماینده سوسیالیسم اسلامی.

شبکه اجتهاد: پول اسلام «مال» است؛ اما پول رایج جهانی مال نیست بلکه «اعتبار» است. قرض بی بهره در پولی که مال است میسر است. پولی که اعتبار است امکان قرض بدون بهره در آن نیست؛ چون وقتی از اعتبار کم می‌شود از مالیّت کم شده است و به قرض دهنده ظلم شده است. ولی وقتی پول، مال باشد اگرچه آن مال در بازار گران‌تر یا ارزان‌تر شده باشد، از مالیّت کم نشده است.

در نشست بررسی مسائل فقهی بانکداری که با حضور علمای شیعه و سنی خراسان شمالی در بجنورد برگزار شد، حجت‌الاسلام موسویان به طرح چهار دغدغه اصلی مراجع عظام پیرامون صنعت بانکداری کشور پرداخت و همچنین وظیفه بانک‌ها، روحانیان و مردم را در قبال این موارد تشریح کرد.

سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، در رابطه ربا و مسئله کاهش ارزش پول با اشاره به اینکه این یک مسئله ساده‌ای در فقه نیست که بتوان در یک مصاحبه آن را تأیید یا رد کرد گفت: فقها در این رابطه اختلاف نظر دارند.

یکی از معضلات نظام بانکی تاخیر مشتریان در بازپرداخت دیون است. در بانکداری اسلامی به منظور حل این مشکل از راهکار اشتراط وجه التزام در قراردادها استفاده می‌شود؛ ولی این شرط به دلیل مشابهت با ربا و مخالفت با کتاب از جهت مشروعیت محل پرسش است و میان پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد.

در حالی که سیستم بانکداری اسلامی به تازگی در اندونزی با چالش‌هایی روبرو شده، رئیس جمهور این کشور «کمیته ملی اقتصاد شرعی» ایجاد کرد که وظیفه آن‌ ایجاد اتحاد میان بینش‌ و استراتژی‌های ذینفعان صنعت اقتصاد اسلامی می‌باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین یوسفی از نبود تعامل مناسب بین حوزه و نظام در بخش پژوهش ابراز تاسف و تاکید کرد که دروس خارج فقه باید کاربردی و ناظر به نیازهای حاکمیت باشد.

در اندیشه صدر این که علم اقتصاد چه وضعیتی پیدا می‌کند تا مرحله‌ای که جهان اقتصادی بر طبق مکتب شکل بگیرد به تعویق افتاده است و در عین حال محقق اقتصاد اسلامی با یک نظام منسجم و از قبل وضع‌شده مواجه است که باید اصول و قواعد آن را کشف کند. بر این اساس است که شهید صدر کتاب و سنت را مفروض می‌گیرد تا بر مبنای آن از امکان مکتب و بازسازی آن به روشی متفاوت از علوم طبیعی صحبت کند.

کارشناس مالی اسلامی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار به تشریح جزییات جلسه اخیر کمیته فقهی این سازمان پرداخت و گفت: در این جلسه مصوبه کمیته فقهی درباره سود قطعی و علی‌الحساب اوراق مشارکت قرائت و امضا شد.