همزمان با آغاز سال تحصیلی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با صدور پیامی از مراجع تقلید مبانی فقه حکومتی را برای طلاب تبیین کنند.
توضیحات بیشتر »در فقه موجود، «فقهِ جایگاه و منزلت» به چشم نمیخورد
اسلام برای جایگاه و منزلت اهمیت بسیاری قائل است. از بین رفتن جایگاه فرد، تضعیف صاحب جایگاه و تأثیراتی که فقدان یا تضعیف چنین جایگاهی در روابط اجتماعی از خود برجای میگذارد، موضوع حساسی است که فقه نمیتواند دربارۀ آن ساکت باشد. دربارۀ امام موسی صدر فقه و فقیه نمیتواند فعالیت منسجم و پیگیرانهای درخواست نکند. براساس دیدگاه اسلامی، این مسئله صرفاً امری اخلاقی نیست؛ بلکه مسئلهای حقوقی بهمثابۀ حکمی فقهی تلقی میشود.
توضیحات بیشتر »پروندهای «برای انسانِ» ربوده شده
دومین شماره مجله الکترونیکی «برای انسان» با مطالبی به مناسبت سالگرد ربوده شدن امام موسی صدر و دو همراهش از سوی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، تهیه و منتشر شده است.
توضیحات بیشتر »فتواهای جنجالی علمای الازهر؛ از سلفی در حج تا حرمت قربانی در خیابان
فتوای علمای الازهر و دارالافتای مصر پیرامون عید قربان، برگزاری نماز عید و ... موجی از واکنشها و انتقادات را به همراه داشت.
توضیحات بیشتر »مخالفان به اشتباه ولایت الهی امام را با امارت سیاسی یکی میگیرند/ تفکیک مشروعیت از مقبولیت، اشتباه است/ باید اصل حق مردم در تعیین حکومت را بپذیریم
آنچه در باب مشروعیت مطرح میشود بحثی در مورد حق فرمانروایی است، تفکیک مشروعیت از مقبولیت، اشتباهی است که در دو دههی اخیر وارد ادبیات سیاسی ما شده است. این تفکیک از دیدگاه فلسفه سیاسی و فقه سیاسی، تفکیک معتبر و درستی نیست
توضیحات بیشتر »سیر تطورات فقه حکومتی/ نگاه فقها به مسأله حکومت در حال دقیقتر شدن است
بزرگ ترین تحول در زمینه رابطه فقه و حکومت توسط امام خمینی (ره) رقم خورد و ارتباط فقه و حکومت وارد افق تازهای شد، در این افق تازه دیگر سخن از نحوه اسلامی کردن حکومتهای موجود نبود، بلکه بحث درباره ولایت فقیه و حق حاکمیت فقیه عادل بر جامعه و شکل گیری ساختار حکومت بر محور این فقیه عادل بود؛ یعنی قبل از آن که فقه بخواهد جزئیات نحوه اداره جامعه را بیان کند باید سرنوشت حق حاکمیت و مدیریت جامعه را روشن سازد و اینامر را به دست ولی فقیه بسپارد.
توضیحات بیشتر »غدیر؛ ابلاغ الهی برای تداوم رسالت در بستر امامت
اختصاصی شبکه اجتهاد: «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِن رَبِّکَ وَإِن لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ اى پیامبر! آنچه را از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملا (به مردم) برسان و اگر (این کار را) نکنى، رسالت خدا را انجام ندادهای. خداوند تو را از (خطرات احتمالى) مردم نگاه میدارد و خداوند، جمعیت کافران (لجوج) را هدایت نمیکند. » «سوره مائده، آیه ۶۷»
توضیحات بیشتر »روز غدیر، عید خداست
اختصاصی شبکه اجتهاد: نخستین وظیفه شما [شیعیان] این است که امیرمؤمنان علی (ع) را بشناسید ودومین وظیفه این است که [آن حضرت را] بشناسانید[۱].
توضیحات بیشتر »غدیر، فقهیترین عید اسلامی/ حمزه واقعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: اگر همه اعیاد مذهبی را معرفتی و اخلاقی تعریف کنیم و سخن را به کلام صدق و وحیانی رسول مصدق(ص) متبرک سازیم که «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»، اگر نمایانی معارف را در همه فرازهای دینی، فهرست کنیم، عید شکوهمند غدیر را علاوه بر معارفی و و کلامی، باید فقهی - حقوقی و سیاسی هم ببینیم. در غدیر است که پیامبر بزرگوار الهی به امر «بلغ ما انزل الیک من ربک» خداوندی، به نظام سازی حکومت اسلامی بعد از خویش میپردازد و رابطه استوار و بشکوه «امت- امامت» را مهندسی و طراحی میفرماید.
توضیحات بیشتر »حدیث غدیر از فرمایشات پیامبر است نه امام / مجید رضایی دوانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حدیث متواتر غدیر که صدها تن آن را روایت کردهاند در فاصله اندکی قبل از رحلت پیامبر اکرم صادر شد و متأسفانه پس از پیامبر اکرم باآنهمه دلیلهای روشن، با شکلگیری منازعات خلافت در قالب انصار و مهاجران و انجام بیعت ناگهانی گروهی اندک با خلیفه خود خوانده و اجبار دیگران به بیعت عملاً حدیث غدیر و دهها حدیث دیگر در فضیلت اهلبیت نادیده گرفته شد.
توضیحات بیشتر »تشیع، اهل سنت نبوی/ محمد جاودان
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکم؛ مسلمانان هم مانند ادیان دیگر، از اسلام تفسیر و برداشت یکسانی ندارند. از اینرو، جریانهای اندیشگی و مذهبی مختلفی در طول تاریخ اسلام ظهور کردهاند که بیشترین و مهمترین آنها مربوط به سدههای نخست تاریخ اسلام است، هرچند این ظهور و بروزها تا امروزه دوام داشته و خواهد داشت.
توضیحات بیشتر »پیامبر(ص) و پیامبری در خطبه غدیریه و خطبه فدکیه/ محمد نصیری
اختصاصی شبکه اجتهاد: امامان اهلبیت (ع) شجره طوبی و اصل واحدیاند که مرور زمان و اختلاف در زمان زیست و زندگی و حضور در دورههای تاریخی مختلف و متفاوت، به هیچ رو نگرش آنان در مسائل اساسی، اصول و مبانی دین و اهداف اصلی رسالت و نبوت را متفاوت و ناسازگار نساخته است. چنانکه رخدادهای سیاسی و مشکلات اجتماعی و زمانه نیز به هیچ رو توجه آنان از مسائل اساسی دین و بهویژه مسائل عقیدتی و اخلاقی و همه آنچه معطوف به هدف آفرینش، آغاز و انجام آن و هدف زندگی است را به مسائل غیراصولی تقلیل نداده است.
توضیحات بیشتر »نگاهی اجمالی به هنجارهای اخلاقی در نهجالبلاغه/ علی مهجور
اختصاصی شبکه اجتهاد: مهمترین هدف مؤلف از جمعآوری سخنان امیرالمؤمنین در نهجالبلاغه، چنانکه از عنوان این کتاب شریف پیداست، نشان دادن بلاغت در سخن آن امام همام بوده است؛اما ازآنجاکه بلاغت و فصاحت سخن معمولاً سبب مانایی کلام در تاریخ شده است، به نظر میرسد در ورای این هدف، سید رضی، حفظ محتوای سخنانی را که در این کتاب آمده است، نیز مدنظر داشته است. این محتوا که تقریباًبهتمامی جنبههای اسلام از کلام و الهیات گرفته تا بیان صفات خداوند پرداخته،دربردارنده اصول اخلاقی و بیان چندوچون فضائل انسانی نیز هست.
توضیحات بیشتر »غدیر؛ بزرگراه سعادت/ ابوالفضل فروتن
اختصاصی شبکه اجتهاد: حدود ۷۰ روز قبل از رحلت حضرت محمد(ص) هجدهمین روز از ماه ذی الحجه سال دهم هجری، پیامبر خوبی ها؛ مامور شد تا در موقعیتی خاصّ، در مسیر برگشت از خانه خدا، در جمعی با حضور حداکثری حُجّاج؛ برای باری دیگر جانشینی امیرالمومنین علی (ع) را یادآوری و مورد تاکید قرار دهد.
توضیحات بیشتر »درنگی در اصالت مهدویت و نمایاندن امتداد سبز امامت از علی(ع) تا مهدی(عج)/ عیسی مهدوی
اختصاصی شبکه اجتهاد: ۱- واقعه غدیر خم. بیشک، در طول تاریخ مناسک و مراسمی به عظمت و کیفیت حج محمدی(ص) سال دهم هجرت انجام نپذیرفته است؛ حجی که برای آخرین بار، اشرف مخلوقات و فخر کائنات، خاتمالانبیاء(ص) برپاکننده آن بود و خیل مشتاقان حضرتش که شمار آنان به بیش از یکصد هزار تن میرسید، گرداگرد شمع وجود پیامبرشان از هر دیار و منطقهای، پس از طواف خانه دوست، قصد مراجعت داشتند.
توضیحات بیشتر »غدیر، صراحت بینظیر/ سیدکاظم سید باقری
اختصاصی شبکه اجتهاد: حدیث غدیر، از احادیث متواتر نزد شیعه و سنى است[۱]؛ بیش از ۱۱۰ تن از صحابه و ۸۴ تن از تابعان و ۳۶۰ تن از دانشمندان بزرگ اهل سنت آن را در آثار خود روایت کردهاند. البته این امر شگفتی ندارد، زیراتعداد مسلمانان حاضر در روز هیجده ذیالحجه سال دهم هجری در غدیر خم، عددی قابلتوجه بوده است.[۲] در مسیر برگشت از حجهالوداع، فرشتۀ وحی به پیامبر اسلام (ص) امر فرمود که:
توضیحات بیشتر »غدیر، نقطه عطف هویتساز برای حکومت دینی و جامعه سازی اسلامی/ حسین ایرانمنش
اختصاصی شبکه اجتهاد: انقلاب اسلامی در کالبد تاریخ تمدن اسلامی– ایرانی، افق جدیدی را متجلی ساخت و حلقهای ماندگار در زنجیره تکامل انسانی خلق نمود که پویایی فقه حکومتی و مانایی آن توسط مهندس فکری سازه علمی انقلاب به تصویرکشیده شده و بنمایهها و خاستگاههای ناب و اصیل آن صیقل خورده است.
توضیحات بیشتر »کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی «بازنگری در ساختار علم اصول»
کرسی علمی «بازنگری در ساختار علم اصول با تأکید بر قرینه شناسی» با حضور اساتید رضا اسلامی، حسنعلی علیاکبریان، محمدعلی خادمیکوشا و علی شفیعی در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد.
توضیحات بیشتر »آیتالله رشاد از مجله «تحول در ساختار اصول فقه» رونمایی کرد
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، از مجله الکترونیک «تحول در ساختار اصول فقه» به صورت رسمی رونمایی کرد.
توضیحات بیشتر »نتوانستیم ربا را از نظام بانکداری حذف کنیم/ قانون بانکداری بدون ربا کافی نیست
عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه صرف تصویب قانون بانکداری بدون ربا به تنهایی کافی نبود گفت: برای حذف ربا از نظام بانکداری از ابتدا باید یک مرکز تحقیقاتی کنار بانکها مرتب کار و مشکلات بانکداری بدون ربا را در عمل ارزیابی میکرد.
توضیحات بیشتر »کاری کنیم که اهل سنت هم غدیر را جشن بگیرند
حضرت آیتالله مکارم شیرازی با بیان اینکه در عصر حاضر حق غدیر ادا نشده است، گفت: به عاشورا و اربعین اهمیت دادیم و باید میدادیم،اما به غدیر بهاندازه عاشورا و اربعین اهمیت ندادیم.
توضیحات بیشتر »روش مقارن، نمیتواند به گفتمان حوزوی تبدیل شود!
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام حسین غیب غلامی، در سال ۱۳۵۴ شمسی، بنا بر رؤیای صادقهای که از مرحوم آقا سیّداحمد خوانساری دیده بود، در تهران به محضر ایشان رسید و با ارشادات و رهنمودهای آن بزرگوار، روانهٔ قم شد و به دروس حوزوی مشغول شد.
توضیحات بیشتر »عرصههای فقهی بازی پوکمونگو / حسین ادبی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام حسین ادبی، پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه خراسان، از فعالان فرهنگی و مرتبطین با نسل جوان جامعه است. او همچنین سالهاست که به آسیبشناسی بازیهای رایانهای، به عنوان یکی از بازیگران مهم عرصه فرهنگ امروز میپردازد. وی در این یادداشت تلاش دارد تا بازی پوکمونگو که از مهمترین بازیهای رایانهای سالهای اخیر است را از منظر فقه، بررسی کند.
توضیحات بیشتر »خیزشی برای تحول؛ سند نظام جامع پژوهش حوزه علمیه خراسان ابلاغ شد
دبیرخانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان از ابلاغ سند نظام جامع پژوهش حوزه علمیه از سوی دبیر شورا به مدیر محترم حوزه علمیه خراسان خبر داد.
توضیحات بیشتر »تفکر سکولار فقهی، خطری که حوزه را تهدید میکند
متأسفانه بعضی در فکر القای دین براساس موازین عرفی و عقلایی بدون ضوابط، بوده و معتقدند باید آیات و روایات را طوری معنا کرد که عرف بپسندد و نتیجه این در حقیقت سوق دادن جامعه ونظام به لجام گسیختگی فقه است.
توضیحات بیشتر »اهم اظهارات مراجع تقلید در دیدار رئیس دفتر رئیس جمهور
محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور با حضور در بیوت آیات عظام مکارم شیرازی، وحید خراسانی، صافی گلپایگانی، علوی گرگانی و نوری همدانی با این مراجع دیدار و گفت و گو کرد.
توضیحات بیشتر »صلح ابتدایی زمینه ساز کاهش اختلاف و درگیری است
امروز صلح ابتدایی یا سازنده یکی از تکنیکهای فن مذاکره و دیپلماسی در حوزه سیاست داخلی و خارجی است. بعضی حقوقدانان ما مثل مرحوم ناصر کاتوزیان مخالف صلح ابتدایی بود. ایشان معتقد بود صلح ابتدایی بقیه قراردادها را از بین میبرد و نمیتواند کار جدیدی هم انجام دهد. اما صلح ابتدایی، اخیراً اهمیت زیادی پیدا کرده است.
توضیحات بیشتر »چهار مؤلفه اثرگذار در استنباط فقه نظام از نگاه شهید صدر
وقتی میگوییم فقه نظام، مرادمان فقه سیستمی که از حاکم و محکوم تشکیل میشود است. رفتارها در این فقه، رفتارهای به هم پیوستهای است که این پیوستگی ناشی از حاکمیت حاکم است و زمانی که چنین شد، رفتار جمعی پیدا میکنیم و این رفتار جمعی، نیاز به فقه مربوط به رفتار جمعی دارد و این فقه رفتار جمعی، یک فقه به هم پیوسته است.
توضیحات بیشتر »دقت اصولی و صناعی نجف از قم پیشی دارد/ خروجی حوزه سنتی، از حوزه آکادمیک قویتر است
شبکه اجتهاد: آیتالله محمد سند بحرانی، در سال ۱۳۸۲ق در بحرین به دنیا آمد. در یکی از دانشگاههای لندن، مدتی در رشته مهندسی تحصیل کرد و پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، وارد حوزه علمیه قم شد. استاد سند از درس خارج فقه و اصول آیات عظام: شیخ مرتضی حائری، میرزاهاشم آملی، سید محمدرضا گلپایگانی، سید محمد روحانی، وحید خراسانی، تبریزی و فانی اصفهانی بهره برده است. از وی صدها کتاب و مقاله منتشر شده است
توضیحات بیشتر »نقد و بررسی تکنولوژی تراریخته/ اصلاح ژنتیک در تضاد با خلقت خدا است
یک عدهای سراغ طب شیمیایی رفتند و منتظر ماندند که نقض و ابرامها از آنطرف بیاید و یک عدهای هم سراغ طب سنتی رفتند و یک عدهای هم سراغ طب اهلبیت و پیامبر رفتند. خیلی زود این نتیجه به دست آمد که طب اسلامی جلوتر است و این چیزی است که الآن مشهود به اینهمه مراجعات و تأثیرات و درمانهاست؛ و این قابلانکار نیست.
توضیحات بیشتر »