حکومت و قانون

شبکه اجتهاد: عربستان سعودی از همان هنگام که به عنوان یک پادشاهی شکل گرفت برای بخشی از کسانی که آن زمان در پی احیاء گری اسلامی و اصالت مآبی سلفی بودند دلربایی کرد. محمد رشید رضا یکی از نخستین متفکرانی بود که دل به ملک عبد العزیز داد. اما همان زمان نه تنها متفکران جریان اصلاح طلبی دینی و تجدد خواهان اقبالی به آن نشان ندادند بلکه گروه زیادی از متفکران احیایی هم مانند گروهای اخوان المسلمین و برخی دیگر موافقتی با رویکرد وهابى نداشتند. در زمان جمال عبدالناصر نوعی رقابت منطقه‌‌‌‌‌‌ای میان مصر و عربستان بر قرار بود. یکی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در روزهای اخیر انتشار مطلبی درباره رأی و روش آیت‌الله بهجت (ره) در برابر انقلاب اسلامی و مبارزه با رژیم پهلوی مطرح شده است که چه‌بسا پرسش‌هایی را برای شماری از علاقه‌مندان که اطلاع چندانی از سیره و سلوک آیت‌الله بهجت ندارند ایجاد کند. بی‌شک آشنایان با شخصیت آیت‌الله بهجت (ره) از چندوچون حقیقت آگاهند و بی‌نیاز از تفصیلات، اصل رویکرد ایشان را می‌دانند و این دست‌ مطالب تأثیری در باور این افراد نخواهد داشت، اما عظمت شخصیت‌های این‌چنینی، چنان است که زدودن این ذره غبار از تصویر تاریخی ایشان را نیز ضروری می‌سازد و از این …

شبکه اجتهاد: دین در حوزه عمومی، موضوعی زنده، گسترده، دامنه‌دار و مناقشه برانگیز در اندیشه معاصر اسلام و غرب است. تجربه مدرنیته در جهان غرب که با عصر روشنگری آغاز شد، همچنان که نیچه به‌درستی بیان کرده است با شعار «مرگ خدا»، اعلام پایان تدریجی حضور دین در زندگی عمومی را به همراه داشت. تاریخ اما اندک‌اندک نادرستی این پیش‌بینی را نشان داد. خیزش مذهبی در قرن بیستم و پدیدار شدن اسلام سیاسی، احیا و بازگشت دین در حوزه عمومی را به شکلی نیرومند در پی داشت و مسئله حضور دین در حوزه عمومی را به شکلی جدی مطرح کرد. …

شبکه اجتهاد: ویدئوهای پخش شده  از «خشونت پلیس با شهروند» دردناک هستند؛ افکار عمومی را حساس و دامنه هیجانات پیرامون آن را گسترده می‌کنند. این اتفاق نیازمند ملاحظاتی است؛ نکته نخست آن که؛ ما باید از جامعه دفاع کنیم؛ طبیعتا یک دفاع دوسویه! به این معنی که هم از حیثیت و کرامت شهروند و هم از اقتدار و اعتبار پلیس محافظت کنیم، زیرا اگر هر کدام از این ارزش‌ها برای هرکدام از این دو نقش(شهروند و پلیس) بشکند، نظم و انسجام ساختاری جامعه از بین می‌رود. برای دقت بیشتر، یک موقعیت فرضی را تصور کنیم؛ فرض کنید این کلیپ در …

آنچه هم‌اکنون در عربستان می‌گذرد، تعجب عموم کارشناسان مسائل جهان عرب و این کشور را برانگیخته است، اعم از آنکه عرب باشند و یا غربی. به‌عکس آنچه بسیاری در ایران می‌پندارند این تحولات بیش از آنکه از سر محاسبه و آینده‌نگری باشد، به دلیل رقابت قدرت در داخل خاندان سلطنتی و نیز احساس عمیق عقب‌ماندگی ناشی از وابستگی به نفت و عدم توافق با دنیای کنونی است و اینکه مبادا قدرت و نفوذ خود را از دست دهند، خواه در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای باشد و یا در درون خودِ عربستان. شتاب غیرمعقول موجود در ایجاد دگرگونی چه در سیاست …

آیت‌الله نوری همدانی گفت: آثار فقها و علما دینی باید در موزه‌های دینی به نمایش گذاشته شود چراکه آثار بسیار زیادی از علما و بزرگان دینی وجود داشته که شناخته‌شده نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در مراسم افتتاح موزه دین و دنیا که در مسجد مقدس جمکران برگزار شد، با اشاره به تأسیس موزه دین و دنیا اظهار داشت: تأسیس چنین موزه‌ای بسیار مهم و با ارزش است چرا که موضوع و ارتباط این موزه به‌صورت مستقیم با مسائل اعتقادی و دینی مرتبط است. او با تأکید بر برخی فضیلت‌های علمای دینی افزود: ارتباط مستمر با …

شبکه اجتهاد: جلسه اقتراحی با موضوع بررسی ابعاد مختلف «کمپین حمایت از دختر خیابان انقلاب» با حضور اعضای گروه فقه زنان در محل نمایندگی اصفهان مؤسسه فتوح اندیشه برگزار شد که خروجی آن در قالب یادداشت به همراه تحلیل‌ نویسنده، سرکار خانم زهرا عسگری، به شرح ذیل تقدیم می‌شود. ۱) حساسیت، ظرافت، ماندگاری و تأثیر فراوان نقش و جایگاه زنان در اجتماع، باعث می‌شود تا مسائل آنان همواره مورد اهمیت و پردازش کارشناسان حوزه‌های مختلف علمی قرار گیرد. از آن‌جا که انقلاب اسلامی ایران تغییرات محسوسی در سبک زندگی زنان و نحوه بروز و ظهور اجتماعی آنان ایجاد کرد، از …

قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی ضمن تأکید بر تفاوت‌های فقه حکومتی با حکم حکومتی، گفت: یکی از پیش‌نیازهای لازم برای فهم فقه حکومتی، تفاوت قائل شدن بین موضوعات فردی و اجتماعی است و همچنین باید بپذیریم که موضوعات اجتماعی بر فرض متفاوت بودن، می‌تواند دارای حکم فقهی باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین نشست علمی«کارآمدی فقه حکومتی» با حضور حجت‌‌‌‌الاسلام علیرضا پیروزمند قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی و دکتر عطاء الله رفیعی آتانی مدیر بنیاد پژوهشی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، ۳۰ فروردین ۹۷ به همت پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل در سالن کنفرانس خبرگزاری رسا برگزار شد. در ابتدا …

اگر قرار باشد صرف وجود مفسده، مقید امر به معروف و نهی از منکر باشد هیچ امر به معروف و نهی از منکری وجود نخواهد داشت. در مصلحت و مفسده باید با عقلانیت اسلامی مسائل را بررسی و با نگاه اسلامی مصلحت و مفسده را درک کنیم نه با نگاه مدرن، چنانچه برخی سریعا می‌گویند به صلاح نیست که موجب می‌شود اصل حجاب را نیز لازم ندانیم. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین جلسه از سلسله نشست‌‌های بررسی فقهی الزام حکومتی در مسأله حجاب با موضوع بررسی ادله جواز به همت پژوهشگاه فقه نظام و با همکاری گروه فرهنگی امین هفته …

یکی از عواملی که زمینه‌ساز این‌گونه رفتارهاست، کم‌رنگ‌شدن رابطه فقه و اخلاق، هم در دستگاه فقاهت و هم در مجریان خروجی فقه است به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام علی شفیعی؛ پژوهشگر دینی در نوشتاری با عنوان «توصیه مشفقانه به مجریان فقه و قانون» در روزنامه شرق نوشت: کلیپی از برخورد عوامل نیروی انتظامی با خانم محترمی که به گمان برخوردکنندگان پوشش مناسبی نداشته است، پس از انتشار در فضای مجازی بازتاب‌های رسمی و غیررسمی فراوانی داشت. در این یادداشت فارغ از برخورد توجیه‌ناپذیر عوامل برخورد‌کننده در این کلیپ به نکته‌ای بنیادی به گمان نگارنده باید توجه کرد و آن هم …

آیت‌الله صافی گلپایگانی بر ارتباط ایران با همه کشورهای اسلامی بویژه مصر تاکید کرد و گفت: اینجانب تأکید می‌کنم که حتماً باید تمام درب‌های بسته، باز و موانع موجود برطرف گردد و دو کشور بزرگ اسلامی ایران و مصر با حفظ منافع متقابل با هم در ارتباط باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر کنعانی رئیس جدید دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران در مصر با حضور در بیت آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی با این مرجع تقلید دیدار کرد. کنعانی در ابتدا، به تشریح بخشی از برنامه‌های آینده دفتر حفاظت منافع ایران در مصر پرداخت. آیت‌الله صافی گلپایگانی نیز ضمن تقدیر و …

حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به برخی حواشی درباره مستقل شدن قم و با بیان این که قم واتیکان نیست، نتیجه اجرای این طرح را انزوای مرجعیت و حوزه‌‌های علمیه دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید امروز در درس خارج خود که در مسجداعظم قم برگزار شد، با اشاره به برخی حواشی درباره مستقل شدن قم و با بیان این که قم واتیکان نیست، گفت: در زمان شاه هنگامى که بحث‌هاى انقلابى اوج گرفت از سوى دولت به حوزه علمیه پیشنهاد شد که ما قم را به عنوان یک کشور مستقل مانند …

یکی از عمده‌ترین مباحثی که در سال‌های اخیر و پس از سه دهه از شکل گیری نظام اسلامی از سوی دوستان و دشمنان انقلاب اسلامی مورد توجه جدی قرار گرفته، بحث کارآمدی نظام جمهوری اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «جمهوری اسلامی و کارآمدی آن در اندیشه شهید مطهری»، تألیف شعبان رمضانی سارویی به همت ستاد بزرگداشت استاد شهید آیت‌الله مرتضی مطهری منتشر شده است. این کتاب در هشت فصل تنظیم شده و در فصل اول آن آمده است: نظام جمهوری اسلامی با اتکا بر مبانی دینی و مردمی، تجربه کاملا نوینی از نظر شکل و ماهیت سیستم حکومتی …

آیت‌الله فاضل لنکرانی گفت: وظیفه مهم و خطیر فقها و علما و اندیشمندان مسلمان این است که ابعاد علمی و مبانی فقهی این حرکت و خیزش عظیم مردمی در دفاع از حریم اسلام و مسلمین را تبیین کرده تا مسیر دفاع از اسلام به خوبی برای نسل حاضر و نسل‌های آتی روشن شود به گزارش شبکه اجتهاد، چهاردهمین جشنواره بین المللی فرهنگی بهار شهادت با حضور شخصیت‌‌های علمی از ادیان و مذاهب مختلف از سراسر دنیا روز گذشته در کربلا آغاز به کار کرد. آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در سخنانی در مراسم افتتاحیه بخش علمی این همایش با اشاره به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: الزامی کردن حجاب و یا عدم الزامی کردن آن از مباحثی است که از ابتدای انقلاب مطرح بوده و همواره مخالفان و موافقانی داشته است. هر یک از مخالفان و موافقان نیز ادله‌ی خاص خود را دارند و در پی ابطال استدلال گروه مقابل خود هستند. این بحث در چند ماه اخیر و باوجود رسانه‌های اجتماعی، دوباره به یک بحث جنجال‌برانگیز تبدیل‌شده است. به‌گونه‌ای که حتی برخی از نمایندگان مجلس نیز دراین‌باره اظهارنظر کرده‌اند. اخیراً آیت‌الله جوادی املی در این زمینه اظهارنظری کرده بودند و بدحجابی‌های اخیر را ناشی از مخالفت با برخی رفتارهای سیاسی مسؤولین دانسته …

در حال حاضر مراجع تقلید که هر ماه شهریه می‌‌‌دهند همراه با شهریه بخشی را به عنوان هزینه نشست دوره‌ای اساتید به ما پرداخت می‌‌‌کنند، هر مرجعی در ماه سهمیه‌ای را برای نیازمندی‌‌‌های مالی ما پرداخت می‌‌‌کند ما یک ریال از هیچ کس و هیچ جا دریافت نمی‌‌‌کنیم حتی از دوستان خودمان که ممکن است تمکن مالی هم داشته باشند. ما مقیدیم که تمام هزینه‌‌‌های نشست از طریق مراجع عظام تقلید تامین شود و این عمل بسیار زشت است که این مجموعه معظم حوزوی را این چنین به باد تهمت و کذب بگیرند. به گزارش شبکه اجتهاد، در جلسه هیأت …

عضو هیأت علمی دانشگاه مفید با ابراز تأسف از اینکه در فضای حقوقی کشور سهم ترجمه آثار غربی به مراتب بیشتر از تولید آن است، گفت: ما به عنوان حقوقدانان دول و سرزمین‌های اسلامی می‌توانیم مطالعات تطبیقی را فنی تر و راهبردی تری ارائه کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «مطالعه تطبیقی حقوق اسلام و حقوق بین الملل: متدلوژی و آخرین مطالعات» با سخنرانی حجت‌الاسلام سیدمصطفی میرمحمدی عضو هیأت علمی حقوق دانشگاه مفید روز دوشنبه ۲۷ فروردین ۱۳۹۷ به همت مرکز مطالعات حقوق تطبیقی در سالن نشست‌‌‌های علمی این دانشگاه برگزار شد. در ابتدای این نشست علمی، حجت‌الاسلام حسین …

عضو هیأت رییسه مجلس خبرگان رهبری از کسانی که استقلال حوزه را به معنای عدم ارتباط با حاکمیت می‌‌‌دانند، انتقاد کرد و گفت: نظام اسلامی مولود حوزه‌‌‌های علمیه است و روحانیت باید پاسدار این ثمره ارزشمند باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عباس کعبی عضو هیأت رییسه مجلس خبرگان رهبری در دیدار اعضای انجمن اساتید انقلابی سطوح عالی حوزه علمیه قم که در محل جامعه مدرسین برگزار شد، با اشاره به جایگاه حوزه‌‌‌های علمیه به عنوان خاستگاه نظام اسلامی به تبیین ماموریت‌‌‌های حوزه و روحانیت در قبال انقلاب اسلامی پرداخت. وی تامین نیازهای فکری نظام در سیاستگذاری و عملیاتی کردن …

در هیچ جامعه اسلامی نباید به شیعه انگلیسی میدان قدرت نمایی و حضور داد زیرا این افراد به دنبال براندازی اسلام ناب محمدی هستند. امروز باید حوزه‌‌‌های علمیه و دفاتر مراجع تقلید نسبت به تهدیدهای دشمنان اسلام هوشیار باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب، روز پنج شنبه در سلسله نشست‌‌‌های “رویش فرهنگ” با موضوع «استعمار در کالبد مرجع نمایان» که در سالن همایش‌‌‌های آستان قدس رضوی برگزار شد، با اشاره به برنامه‌‌‌های دشمنان برای ضربه زدن به قدرت شیعه و مقاومت اسلامی، تاکید کرد: امروز باید حوزه‌‌‌های علمیه و دفاتر مراجع تقلید نسبت به …

جامعه مدرسین برخلاف عده‌ای، در ابعاد سیاسی قبول دارد که اسلام جدای از سیاست نیست و در کنار سیاست است. همچنین حریم مراجع معظم تقلید را نیز حفظ می‌کند و سعی دارد به دستورات مراجع معظم تقلید با دید احترام بنگرد. این تشکل سیاسی حوزوی با اهدافی که دارد سعی می‌کند به اسلام واقعی نزدیک شود و به آن عمل کند. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌‌حجت‌الاسلام والمسلمین محسن فقیهی در مورد فلسفه نهاد سیاسی حوزوی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، گفت: جامعه مدرسین جمعی از مدرسین سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم هستند که برای پیاده کردن اسلام ناب …

حجت‌الاسلام زمانی در دومین اجلاسیه اساتید حوزه علمیه استان کرمان به تبیین ده شاخصه مهم «حوزه انقلابی» پرداخت و گفت: ما روحانیت زخم خورده تاریخ هستیم، در طول تاریخ چندین مرتبه قیام‎های مختلفی انجام دادیم، اما آنها را از دست دادیم. در مشروطه علما در راس بودند و در قانون تصویب شده بود که در نظارت بر قوانین بایستی علما حضور داشته باشند؛ اما شکست خورد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حسن زمانی، مدیر دفتر امور سیاسی و اجتماعی حوزه‌های علمیه کشور، صبح امروز در دومین اجلاسیه اساتید حوزه علمیه استان کرمان گفت: جامعه امروز ایران دارای یکسری …

شهید مطهری تلاش کرد با مطالعه جامع خدمات متقابل اسلام و ایران، هویت ملی محذوف را بازخوانی کند. کار استاد مطهری بازخوانی صرف نبود بلکه تلاشی برای احیای هویت ملی ایرانی محذوف بود. شبکه اجتهاد: سمینار ملی «بازخوانی خدمات متقابل اسلام و ایران: نقد روایت مطهری از ناسیونالیسم ایرانی» روز چهارشنبه ۲۹ فروردین در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با حضور ۱۹ تن از اندیشمندان و پژوهشگران حوزه علوم انسانی حوزه و دانشگاه برگزار شد. متن پیش رو خلاصه‌ای از سخنان ارائه شده حجت‌الاسلام والمسلمین داود مهدوی زادگان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی می‌باشد. ۱- …

شبکه اجتهاد: سلسله نشست‌های «رویش فرهنگ» با موضوع «استعمار در کالبد مرجع نمایان» با سخنرانی آیت‌الله محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و عضو مجلس خبرگان رهبری، روز پنج شنبه در سالن همایش‌های آستان قدس رضوی برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی با اشاره به اینکه حوزه و دانشگاه ما علاوه بر آنچه در گذشته انجام می‌شده نیاز به کار و تلاش مضاعف دارد تا برای نیازهای امروز امت اسلامی پاسخ بیابد. تصریح کرد: امروز نیازمند صیانت از حوزه‌های علمیه در برابر اندیشه‌های نادرست سکولاریزم اجتماعی هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در مراسم عمامه گذاری طلاب دانشگاه علوم اسلامی رضوی با بیان اینکه محصول دانشگاه علوم اسلامی رضوی باید روحانی فاضل، برخوردار از علم صائب و عمل صالح و تأثیرگذار در عرصه‌های اجتماعی، معرفت افزایی، بصیرت آفرینی و گره گشایی از جامعه به ویژه …

پس از جوسازی‌های اخیر در مورد عدم امنیت پیام رسان‌های داخلی یکی از چندین نامه‌‌‌ای که در این زمینه به دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی رسیده است به همراه پاسخ آن در مورد رعایت حریم خصوصی، جهت اطلاع مخاطبین منتشر می‌گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، متن سوال دریافتی بدین شرح است: باسمه تعالی، احتراما همانطور که مستحضرید به منظور خود کفایی و رفع نیاز کنونی جامعه به پیام رسان در بستر فضای مجازی، مدتی است برخی مراکز دانش بنیان نسبت به تولید پیام رسان داخلی اقدام و در اختیار مردم قرار داده اند. امروز عیوب و مضرات پیام رسان‌های خارجی مانند …

شبکه اجتهاد: سالهاست که متون سیاسی دوره اسلامی را مرور می‌کنم و می‌بینم که یکی از مهم ترین مباحث، بحث عدل و ظلم است، اما در بیشتر آنها، به ارتکازات ذهنی عامه در باره این مفهوم تکیه می‌شود و عمدتا به عنوان یک امر اخلاقی به آن نگاه می‌شود. در قرآن هم کلیات عدل آمده و با تعبیر زیبای رسول خدا (ص) بالعدل قامت السموات و الارض و مانند آن، و نیز به حکم عقل، در این متون از عدل ستایش فراوان شده است. اما یک نکته مهم، تعریف عدل است. بسنده کردن به ارتکازات ذهنی عرف در باره عدل، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان سبب شده است که بار دیگر جمعی از حوزویان که مدتی‌ است علم اخلاق را برداشته‌اند نسبت به سخنان ایشان موضع بگیرند. اما مگر پناهیان چه می‌گوید که این عزیزان چنین برآشفته می‌شوند و عنان از کف می‌دهند و تصمیم می‌گیرند هر طور شده پاسخ بدهند. به نظر می‌رسد به‌رغم ادعای اخلاق‌ورزی این جماعت، مشکل آن‌ها با مضمون سخن نیست، بلکه با سخن‌گو است. این طیف که مدتی است خود به تئوری‌پردازان درجه دو یک جناح سیاسی تبدیل شده‌اند و پس از آنکه اندیشه‌ای به شاخصه جناح سیاسی‌شان تبدیل می‌شود خود را …

تمام درگیری انبیاء سرِ مسائل سیاسی بوده، نه سرِ برگزاری کلاس اخلاق! دلیل این‌همه اذیت پیامبر(ص) این بود که دنبال قدرت بود. حدیث شریف و مشهور «انّی بُعِثتُ لِاُتَمّمَ مَکارِمَ الاخلاق» از سند محکمی برخوردار نیست! اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان در مصلای تهران به مناسبت بزرگداشت رسول اکرم(ص) که از شبکه سوم سیما پخش می‌شد، پیرامون شخصیت رسول خدا(ص) و هدف از بعثت نبی گرامی اسلام برای مردم سخنرانی کرد. این سخنان به‌سرعت‌ در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شد و مورد بحث قرار گرفت تا جایی که برخی از اساتید حوزه و دانشگاه را برانگیخت تا به این سخنان …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: زعمای حوزه نباید کاری کنند و سخنانی بر زبان جاری کنند که فضلاء و اساتید انقلابی را حسّاس کرده و در مقابل خود قرار دهند، نباید به گونه‌ای سخن بگویند که تضعیف این نظام علوی را به همراه داشته باشد تا در نتیجه واکنش  دلسوزان این نظام را در پی داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله وحید خراسانی چندی قبل بیاناتی داشته‌اند که سؤالاتی را برای اذهان عمومی به وجود آورده است. در ابتدا به فرازهایی از آن اشاره می‌کنیم و سپس در قالب پرسش و پاسخ از آیت‌الله علی‌اکبر …

هر شهروندی حق دارد با سیاستهای دولت خود مخالفت کند و مخالف، حقوقی دارد که باید رعایت بشود، این مسائل کلیدی‌ترین واژه‌هایی است که علی(ع) دارد و به همین علت امام همچنان زنده است. تحمل مخالف یکی از ویژگی‌های شاخص امام علی(ع) به شمار‌ می‌آمد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و‌المسلمین داود فیرحی نویسنده، پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه، از «حقوق مخالفان در سیره امام علی(ع)» سخن می‌گوید: هر جا شهری شکل گرفته با کثرت و اختلاف سلیقه‌ها مواجه بوده است. کوفه هم چنین شهری است، شهری متشکل از ۳۶۰ قبیله که تحت مدیریت علی ابن ابی طالب(ع) قرار …