اجتهاد و اصول فقه

استاد هادوی تهرانی با بیان اینکه به نظام سنتی حوزه صدمه وارد شده، گفت: هر کدام از اساتید بزرگوار که به نحوی‌‌ می‌توانند نفوذی در تصمیمات مدیران حوزه داشته باشند، به آن بزرگواران بگویند که بعضی اتفاقات، اشتباه بوده است؛ بزرگترین اشتباه، از بین بردن حوزه آزاد به بهانه بی‌نظمی بوده است. حضور و غیاب‌ها نرم افزاری و کامپیوتری شده …

این نظریه را اکثراً به شهید مطهری (ره) یا شهید صدر (ره) نسبت می‌دهند، اما منشأ این نظریه این‌جا نیست؛ چرا که از نظر کلامی، پیامبر و ائمه معصومین، جایگاه و شأن‌شان سه چیز بوده: نبوت و تبلیغ احکام، امارت و مدیریت جامعه و در آخر قضاوت. اولین نفر که تصریح کرده و این نظریه را صورت‌بندی کرده، شهید اول …

مقاله بازخوانی انتقادی غنیمت‌انگاری زنان در فقه اسلامی در جهان معاصر طی یک نشست پژوهشی مورد نقد قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام علی الهی خراسانی، نویسنده و دین‌پژوه امروز در نشست پژوهشی نقد مقاله بازخوانی انتقادی غنیمت‌انگاری زنان در فقه اسلامی در جهان معاصر که به همت مرکز فعالیت‌های قرآنی جهاد دانشگاهی و با همکاری مدرسه اسلام‌شناسی حضرت …

امام ‌‌خمینی (ره) ولایت و منصب سیاسی از ناحیه حاکم جائر را حرام‌‌ می‌داند، چه آن منصب و مقام برای کارهای حلال و مشروع باشد و چه برای انجام کارهای حرام و یا مخلوطی از کارهای حلال و حرام؛ چرا که سلطنت و حکومت با جعل الهی برای رسول الله و با جعل رسول الله برای امیرالمؤمنین و ائمه طاهرین …

استاد آملی لاریجانی با تاکید بر اینکه نظام جمهوری اسلامی ما نیازمند استنباطاتی است که در مقام اجرا کارایی داشته باشد، اظهار داشت: امروز ادعا می‌کنیم که باید علوم انسانی اسلامی تولید کنیم اما ابزار اصولی فعلی ما کفایت می‌کند! باید مقدمات دیگری ضمیمه کنیم و در این راستا نباید از توسعه علم اصول بهراسیم. علمای ما در طول زمان …

شبکه اجتهاد: فرایند ثبت‌نام ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان از فردا ۱۴ آبان آغاز شده و به مدت یک هفته ادامه خواهد داشت، این درحالی است که براساس مشاهدات، سطوح عالی و فقهای حوزوی واکنش‌های جدی نسبت به ثبت‌نام در این انتخابات نداشته‌اند. هر ازچندی که در محافل یا گعده‌های علمایی این موضوع طرح می‌شود با مواجهه‌ی بسیارسرد نیز مواجه …

این بحث‌ها اگر مهار نشود، آسیب دارد؛ اصولا اخلاق در فقه باید باشد و‌‌ نمی‌تواند نباشد، اما این را ممکن است کسی بهانه قرار دهد. اخیرا گفته‌اند ازدواج اصولا اخلاقی نیست چون یک تعهد منفعت طلبانه در آن هست! مسلم است که ما‌‌ نمی‌توانیم از برخی از گزافه گویی‌ها دفاع کنیم. ما اگر از عدالت و فضیلت در فقه دفاع …

دومین مجلد «تحف العقول فی علم الأصول» دربردارندۀ تقریرات خارج اصول حضرت آیت‌الله وحید خراسانی، به‌قلم استاد حاج شیخ علی کرباسی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جلد دوم کتاب ارزشمند «تحف العقول فی علم الاصول» توسط انتشارات باقرالعلوم (علیه‌السلام) تحت اشراف موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله وحید خراسانی به زیور طبع آراسته شد. این کتاب به مباحثی …

عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث گفت: آیت‌الله بروجردی بر دو رکن مهم تأکید دارد: یکی نقش مسائل و موضوعات مطروحه در عصر معصوم و تاثیر آن بر فهم روایات؛ و دیگری کاربست روایات اهل سنت در بازیابی فضای صدور و گفتمان رایج که بستر شناخت مسائل و موضوعات مطروحه در عصر معصوم است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست …

اختصاصی شبکه اجتهاد: همگرایی اسلامی میان شیعیان و اهل سنّت برای آزادسازی قبله نخست مسلمانان، باعث شده، صهیونیستها تحرّکات تفرقه‌گرای خود را بیشتر کنند؛ از سویی فلسطینیان را از خطر «گسترش تشیع» بترسانند و چهره مبارزان فلسطینی مرتبط با ایران را به عنوان «مزدوران ایران» و «گسترش دهندگان تشیع در فلسطین» تخریب کنند و از سوی دیگر به ایرانیان و …

از آنجا که مرجحات باب تزاحم و تعارض متفاوت است، تعیین نسبت میان این‌گونه واجبات ضمنی، حائز اهمیت است. میرزای نائینی مشکل در عجز در انجام دو واجب ضمنی را در مرحله امتثال می‌داند نه جعل. در مقابل، آیت‌الله خویی معتقد است اطلاق دلیل دو واجب ضمنی با یکدیگر تنافی دارند. در نتیجه، دلیل دو واجب ضمنی با هم تعارض …

عضو مجلس خبرگان رهبری اظهار داشت: گاهی اقتضائات تقریب رعایت نمی‌شود. ما یا نباید در یک عرصۀ جهان اسلامی با این عظمت و با این ابعاد گسترده ورود داشته باشیم یا اگر وارد شدیم، باید اقتضائاتش را بشناسیم. مثلا یکی از اقتضائاتش این است که حوزه باید پای کار تقریب بیاید. نمی‌شود که انقلاب بخواهد، حوزه نخواهد یا حوزه بخواهد، …

کتاب «علامه طباطبائی و تفسیر آیات الاحکام» که به مبانی و روش شناسی علامه در تفسیر این آیات می‌پردازد به قلم حجت‌ا‌لاسلام جواد معین، مدرس دانشگاه علوم اسلامی رضوی تدوین و از سوی انتشارات این نهاد در ۵۰۰ نسخه به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، علامه سید محمدحسین طباطبایی(ره) از جمله عالمان معاصر است که در دو دانش فقه …

استاد محسن فقیهی گفت: تفقه انقلابی نیازمند فقیه انقلابی است یعنی ابتدا باید فقیه انقلابی باشد تا تفقه او هم در این راستا باشد وگرنه فقاهت او ابتر خواهد بود و کسی که باطنا انقلابی نباشد ممکن است مدتی دوام بیاورد ولی در نهایت از خط خارج خواهد شد. از سوی دیگر استاد عباس کعبی بیان داشت: ما چیزی به …

استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: فقه باید حریم خود را بشناسد یعنی نه حق خود را به دیگران بدهد و نه حقی از دیگران بگیرد؛ ما قبل از انقلاب به خاطر برخی تصورات مانند اینکه سیاست ما عین دیانت است و کشاندن فقه به مدیریت کشور وارد ساحاتی شده‌ایم که ماموریت و رسالت فقه نیست لذا تصورات ساده‌ای از …

استاد رضا مختاری گفت: خوانندهٔ کتاب «ایام تحصیل» پی می‌برد که صدر سالیان دراز با علمای رده‌اول نجف و قم هم‌مباحثه و هم‌ردیف بوده است. آیت‌الله شبیری زنجانی بارها در مصاحبه‌های منتشرشده گفته‌اند که مباحثه با آقاموسی مشوق من برای طلبگی بود. همچنین من خودم از ایشان شنیدم که اگر آقای صدر در قم مانده بودند من نویسندهٔ ماهری شده …

شبکه اجتهاد: میان سه واژه قم و فیضیه و حوزه علمیه، به تعبیر شهید آیت‌ﷲ سیدمحمد باقر صدر «قرن اکید» ایجاد شده و بسیاری با شنیدن نام شهر قم، حوزه علمیه به ذهن‌شان متبادر می‌شود. برای بسیاری از مردمی که فقط دورنمایی از حوزه علمیه دارند نیز فیضیه نماد حوزه است و با شنیدن نام حوزه قم، به یاد فیضیه …

مدیر گروه جامعه و فرهنگ مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با تأکید بر توجه فقیه فقه اجتماعی به پیامدهای یک فتوا، گفت: ممکن است آثار منفی در عرصه بین‌المللی و جامعه داشته باشد؛ گاهی اوقات یک فتوا انسجام امت اسلامی را به خاطر تحریک قومیت‌ها و مذاهب مورد خدشه قرار می‌دهد و نباید بیان شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

آیت‌الله نوری همدانی با تاکید بر لزوم تقویت ارتباط با مردم و اهمیت رشد آگاهی‌های سیاسی؛ اصلی‌ترین رسالت حوزه‌ها و روحانیت را رسیدگی به امور مردم دانست و تاکید کرد مردم باید احساس کنند علماء در کنارشان هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی خیاط، مدیر حوزه علمیه خراسان و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدباقر فرزانه دبیر شورای عالی حوزه علمیه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: این روز‌ها مباحثی توسط اساتید درباره «کرامت انسانی» مورد گفتگو واقع شده است که بعضاً به برداشت اشتباه از عبارات علمی آیت‌الله سیستانی در برخی رساله‌ها از جمله «تعادل و تراجیح» اشاره می‌شود. استاد شهیدی که مسلط بر آراء فقهی آیت‌الله سیستانی می‌باشد، معتقد است از اشاره مختصری که ایشان به مسئله کرامت انسانی در دروس‌شان فرموده‌؛ …

این اثر در دو فصل کلی تنظیم شده است؛ فصلی که در آن نخست به نکات کلی درباره حجم و تنوع توقیعات مورد بحث، فضای تقیه‌آمیز صدور آنها، اعتبار اسنادی آنها، جایگاه سفیران چهارگانه و اهتمام و استناد فقهاء به توقیعات پرداخته می‌شود و در فصل دیگر به تفصیل این توقیعات و استنادات به آن بازگو و شرح می‌گردد. به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: امروز حوزه‌های علمیه برخوردار از اساتید برجسته و مبرزی در حوزه‌های گوناگون علمی به‌ویژه در حوزه فقه و اصول هستند. دروس خارج فقه و اصول برجسته و عمیقی در حوزه علمیه در حال برگزاری است. تنوع و تکثر این دروس گاه موجب می‌شود طلاب جدید الورود در درس خارج دچار حیرت شده و نتواند به‌سادگی درس مطلوبی …

اگر بخواهیم تصویر روشنی از تحولات موضوع شناسی فقهی به دست آوریم اولاً باید زاویه و رویکرد مطالعه را از وضعیت موجود و حدس زدن سابقه بر پایه آن تغییر دهیم و به واکاوی جدی پیدایی ‌‌‌‌‌اندیشه مطابق رویه فقهی از دل گزاره‌‌های حدیثی تا به تلاش‌‌های امروز آن‌هم در قالب مطالعه جامع روی‌آوریم. ثانیاً پیش از مطالعه تصویر روشنی …

شبکه اجتهاد: برخی از اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه پس از برگزاری نشست دوره‌ای بیانیه‌ای را امضاء و منتشر کردند. مفهوم محوری این بیانیه که غایت صدور آن چندان هم روشن نیست، عنوان «حوزه آزاد» است. اما خوب بود امضا کنندگان در مقدمه بیانیه شان مفهوم حوزه آزاد را توضیح می‌دادند. چون در هر چهار بند بیانیه از …

مراسم رونمایی از دانشنامه فقه اهل بیت (ع) به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی راشدی خوانساری به همت مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین راشدی خوانساری در مراسم رونمایی از کتاب دانشنامه فقه اهل بیت(ع) که در ساختمان مجمع نمایندگان طلاب برگزار شد، اظهار داشت: قریب به ۳۵ سال است که …

در بیانیه پایانی اجلاسیه ضمن تقدیر و تشکر از اقدامات اخیر مدیر محترم حوزه‌های علمیه آورده شد: حوزه آزاد به علت مشکلاتی از جمله برنامه‌ریزی غلط و غیر متناسب، با ماهیت حوزه آزاد رو به اضمحلال است. از جمله مواردی که در وضعیت فعلی حوزه آزاد تأثیرگذار بوده، می‌توان موارد ذیل را برشمرد: رشد بی‌رویه و غیر منطقی مؤسسات حوزوی …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) گفت: حقوق شهروندی در جای خودش بیان شود، مستدل هم باید ذکر شود. اصلا دین برای رعایت حقوق آمده است. حق خدا رعایت شود، حق بشر، حق حاکم، حق مردم باید رعایت شود اما اشتباه است یک مطلبی که  نزد همه مسلّم است را در ترازوی اجتهاد قرار دهیم و یک ان قلتی در …

شهید صدر در «مدرسه قرآنیه» تصریح می‌کند که اگر کسی بخواهد فقه را خوب بفهمد باید حتما نظریه اجتماعی را بفهمد تا نظام اجتماعی برخواسته از این نظریه را به دست آورد و بتواند در اجزاء فقه کار کند. تمام فقه‌های تخصصی، منهای این نظام اجتماعی آسیب دارد چرا که بدون آن که به مبانی پرداخته شود، مسئله از خواستگاهش …

مجموعه «اجتهاد و تقلید» حاصل پنج سال تقریر دروس خارج فقه استاد علیرضا اعرافی است که با ویرایش جدید در پنج مجلد از سوی انتشارات اشراق و عرفان چاپ و روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد اعرافی این موضوع را طی سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۳۹۳ القاء نموده است و عده‌ای از شاگردان تقریر مباحث ایشان را به …

شصتمین اثر حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با عنوان «نظریه تصحیح» در ۲۱۴ صفحه از سوی انتشارات وحی و خرد به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سنت به معنای آن چه که از معصومان صادر شده است، پس از قرآن دومین و مهم‌ترین منبع شناخت دین و استخراج آموزه‌های معرفتی …