حکومت و قانون

شبکه اجتهاد: به منظور بررسی «گرایش‌های دانش سیاسی حوزه علمیه قم در سده اخیر» باید در آغاز به این نکته توجه کنیم که توسعه دانش سیاست اسلامی عمدتاً دانش‌هایی چون فقه‌سیاسی، فلسفه‌سیاسی، کلام‌سیاسی، عرفان‌سیاسی، روش‌شناسی‌سیاسی و… را شامل می‌شود و در دوران‌‌های مختلف، تحول کیفی و کمی این دانش‌ها، متناسب با اقتضائات همان دوره در حوزه علمیه قم اتفاق افتاده است. ۱. در سال ۱۳۰۰ آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری حوزه علمیه قم را تأسیس کرد که مصادف با دوران استبداد رضاخانی بود اگرچه او نمی‌توانست این استبداد را از بین ببرد ولی بی‌دینی در جامعه را هم برنمی‌تافت. در این …

مجموعه دو جلدی حکمرانی نوین صورت‌بندی دیدگاه جمعی از اندیشه‌ورزان انقلاب اسلامی پیرامون هویت و کارکرد حلقه‌های میانی است که به کوشش سید علیرضا مدرس مصلی و مهدی افراز کنجین از سوی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این اثر دو جلدی موضوعاتی مانند تحول در حکمرانی، دوگانه توسعه و پیشرفت، نظام دولت ملت، نظام امت امامت و مردم‌سالاری دینی، دولت‌سازی اسلامی، مشارکت اجتماعی، عقلانیت راهبری و خلق اراده ملی، مبهم بودن تصویر از دولت در ایده حکمرانی مردم، مردمی سازی دولت تنها راه مبارزه با فساد، حلقه‌های …

شبکه اجتهاد: اگر سعودی با همین وضعیت سفیانی‌گری در مذاکره با بخشی از علماء شیعه به توافقی برسد که حرم برای ائمه بقیع بسازد نظر شما چیست؟! کمک می‌دهید؟! امام خمینی درباره حرم رسول الله(ص) فرمود: «رسول الله نیازی به مساجد اشرافی[مسجدالنبی] و مناره‌های تزییناتی ندارد.» اما درباره آستان قدس می‌فرماید: مرکز ایران است! و به خادمی آن حسرت می‌خورد.(۱)این دو چگونه قابل جمع است؟ چگونه پیامبر به تزیینات نیاز ندارد اما پیامبر زاده دارد؟! پاسخ اجمالی: در فقاهت انقلابی امام در این وضعیت فرضی نباید به سعودی برای ساخت حرم کمک کرد. اسلام آمریکایی سعودی هم تعمیر و توسعه‌اش …

رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه‌ علمیه قم گفت: برخی تعابیری راجع به حضرت علی (ع) کردند که کاش گروه و نهادی بود و اینها را کنترل می‌کرد. حضرت «قاطعیت» در اجرای دقیق قانون دارند و این در اجرای عدالت و حکومت است نه در امور شخصی. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست با بیان اینکه «عدالت» یک مفهوم انسانی است که همه انسان‌های صالح و مصلح بر آن تاکید دارند، به «شفقنا» گفت: اما اسلام تاکید بیشتری بر آن دارد و مصادیق ظریفی را برای آن تعریف می‌کند ضمن اینکه دارای ضمانت اجرا هم است. استاد خارج فقه …

اسراییل جنایتکار باید بداند اینها فتح قریب است از یک سو، فتح مبین است از سوی دیگر، این دو، طلیعه امر را وعده می‌دهد. اما فتح مطلق که نه به قرب متصف است نه به معیّن بودن متصف است، فتح مطلق است، فتحی است خانمان برانداز،‌ فتحی است که اسراییل را ریشه کن می‌کند و غزه و امثال غزه را نجات می‌دهد و مقاومت را می‌پروراند و شهدای_مقاومت را با شهدای_کربلا محشور می‌کند، آن فتح مطلق است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، تنبیه پشیمان کننده نیروهای نظامی ایران اسلامی به دشمن صهیونیستی با حملات موشکی و پهپادی به اهداف نظامی و …

شبکه اجتهاد: این پرسش قابل طرح است که وضعیت دوران مشروطه و انقلاب اسلامی در تلقی علمای عصر مشروطه و از جمله مرحوم نائینی یا شیخ فضل‌الله برای الگوی مشروع قانون‌گذاری تفاوت می‌کند؟ و به تعبیر دیگر، آیا موضوع آنان در تجویز مجلس قانون‌گذاری در وضعیت بسط ید فقیه و ارتقای توانمندی او برای اداره‌ی جامعه تغییر خواهد کرد؟ ۱. برای فهم نقش فقیه و ولایت او در قانون‌گذاری باید دانست که اصل تأمین مشروعیت همواره اصل حاکم بر عقلانیت دینی ـ سیاسی فقهای شیعه بوده است و فقهای عصر مشروطه این امر را در دو وادی مدٌ نظر داشتند. …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تصریح کردند: یقیناً نظام جمهوری اسلامی درصدد آن نیست که کسانی را بزور وادار به دین‌داری کند امّا در مقابل هنجارشکنی دینی هم وظیفه دارد؛ نباید کوتاهی کنیم، و مسئولین و آحاد مردم و آمرین به معروف و ناهین از منکر، در این زمینه وظیفه‌ی خودشان را باید انجام بدهند. به گزارش شبکه اجتهاد، ایرانیان، امروز نماز عید سعید فطر را در صفوفی منسجم و متحد در سراسر میهن عزیز اقامه کردند و با دل‌هایی مملو از نشاط ایمان و شوق بندگی، حوائج فردی، خانوادگی، اجتماعی و ملی خود را از پروردگار کریم مسئلت کردند. در پایتخت، …

مسئله‌ی حجاب تبدیل شده به یک چالش و بر کشور ما تحمیل شده؛ این را تحمیل کردند. کسانی نشستند نقشه کشیدند، برنامه‌ریزی کردند که حجاب بشود یک مسئله در کشور ما؛ در حالی‌ که چنین مسئله‌ای در کشور وجود نداشت؛ مردم با شکلهای مختلف داشتند زندگی می‌کردند. بنده نظر قاطع خودم را در این مورد عرض می‌کنم. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار سران قوا، جمعی از مسئولان و کارگزاران نظام و چهره‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، ظرفیت‌های طبیعی و انسانی کشور را برای تحقق انتظارات بجای مردم، مناسب خواندند و با ضروری خواندن تشکیل یک …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تعدی و حمله مذبوحانه رژیم صهیونیستی به بخشی از ساختمان کنسولگری ایران در سوریه و از طرفی طرح مسئله انتقام، پرسش‌هایی فقهی را رقم می‌زند، از جمله اینکه از منظر ادله فقهی و در رأس آنها، «آیات المقاومه» کمیت و کیفیت مقابله با این حمله چه اندازه باید باشد؟ توضیح اینکه دسته‌ای از آیات به بحث مقاومت و جهاد دفاعی در مقابل دشمنان پرداخته است. توجه به این آیات منظومه فکری مقاومت اسلامی و فرهنگ مقاومت را طرح‌ریزی می‌کند. از جمله تعیین کیفیت و کمیت مقابله شرعی با آ‌ن‌ها. مقابله با تعدی و حمله دشمن در دو …

اثر حاضر، پس از بررسی اجمالی مفاهیم کاربردی تحقیق، به ارائه کلیات مربوط به مسأله مانند مقتضای اصل اولی نسبت به تشکیل حکومت در عصر غیبت پرداخته و در ادامه نیز مستندات ممنوعیت قیام در عصر غیبت، در ضمن هشت گفتار مورد بررسی دقیق سندی و دلالی قرار گرفته و نقدی قابل اطمینان ارائه شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، احکام و قوانین دین مبین اسلام، به امور عبادی و وظایف فردی منحصر نیست، بلکه معاملات و سیاست و اقتصاد و روابط داخلی و خارجی مسلمانان نیز جزء قوانین مهم اسلام است و اجرای این احکام جز در بستر حکومت …

رهبر معظم انقلاب، مصادف‌شدن سال نو با اولین سال اجرای برنامه هفتم توسعه را عامل دیگری برای تلاش روزافزون مسئولان دانستند و گفتند: باید در پایان برنامه هفتم که با هدف کلی شکوفایی اقتصادی همراه با عدالت تدوین شده، «تورم تک رقمی شود، ساختار بودجه اصلاح و نظام مالیاتی متحول شود، حداقل ۹۰درصد کالاهای اساسی در کشور تولید و طرح‌های عظیم ملی انجام شود» که رسیدن به این اهداف اساسی بدون حضور مردم در عرصه اقتصاد ممکن نیست؛ بنابراین باید از توانایی‌های مختلف و متفاوت ملت استفاده خردمندانه و کامل شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای عصر امروز …

رهبر انقلاب اسلامی با تاکید بر اینکه جهش در تولید بدون حضور مردم در اقتصاد و عرصه تولید امکان‌پذیر نیست خاطر نشان کردند: باید موانع حضور مردم در بخش تولید برطرف شود و ظرفیت‌های بزرگ مردمی فعال شوند. و با توجه به این موضوع، شعار سال ۱۴۰۳، «جهش تولید با مشارکت مردم» قرار داده شده است و امیدواریم با برنامه‌ریزی مناسب برنامه‌ریزان کشور و همکاری صاحب‌نظران و مشارکت عملی فعالان اقتصادی، زمینه تحقق این شعار به بهترین وجه فراهم شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در پیامی به‌مناسبت آغاز سال ۱۴۰۳، سال جدید را سال …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، وظیفه مجلس خبرگان یعنی تعیین رهبری و مراقبت از حفظ صلاحیت‌های او را مهم‌ترین وظیفه مدیریتی در جمهوری اسلامی دانستند و افزودند: اعضای مجلس خبرگان باید مراقبت کنند که در انتخاب‌های خود اصول ثابت جمهوری اسلامی مورد غفلت قرار نگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار رئیس و اعضای  مجلس خبرگان رهبری با تشریح منطق و دلایل دینی و عقلی و انسانی ایستادگی نظام جمهوری اسلامی در مقابل جبهه استکبار ضمن بیان توصیه‌های مهمی به منتخبان مجلس جدید خبرگان و مجلس جدید شورای اسلامی تأکید کردند: تشکیل مجلس …

شبکه اجتهاد: در نجف اشرف به دیدار دو عالم نام‌دار شیعه رفتیم. آیت‌الله فیاض و آیت‌الله بشیر نجفی. هر دو از شاگردان و نزدیکان مرحوم آیت‌الله العظمی خویی بوده‌اند. منزل هر دوعالم بسیار ساده و قدیمی بود، بویژه منزل آیت‌الله بشیر. کلمه‌ی ساده از توصیف آن‌چه با آن روبرو بودیم ناتوان است؛ اما چاره چیست؟ مائیم و محدودیّت کلمات. پیش از هر چیز بگویم که ورود خانم‌ها به دفتر هر دو عالم ممنوع بود، به همین دلیل، خانم‌ها اجازه نیافتند در این دیدار حاضر باشند. بیت هر دو عالم شلوغ بود و تشریفات امنیتی‌شان بالا. نخست با آیت‌الله فیاض دیدار …

آیات عظام مکارم شیرازی، نوری همدانی، سبحانی و مظاهری پاسخ استفتاء مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه‌های علمیه درباره خرید با واسطه یا بی واسطه و استفاده از کالاهای شرکت‌های صهیونیستی را اعلام کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرات آیات ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی، جعفر سبحانی و حسین مظاهری در پاسخ استفتاء مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه‌های علمیه در خصوص خرید با واسطه یا بی واسطه و استفاده از کالاهای شرکت‌های صهیونیستی و یا تحت لیسانس کمپانی‌های صهیونیستی در سطح بین المللی و ملی، بر عدم جواز و حرمت استفاده از این کالاها تصریح کردند. متن استفتاء و پاسخ‌های …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق شهروندی که برخاسته از تفکر حقوقی و محوریّتِ انسان و حقوق انسان‌ها است، به رابطه بین شهروند ـ دولت یا شهروند ـ حاکمیّت بر می‌گردد. در یک بررسی عقلایی و عرفی، روشن می‌شود که حقوقی باید نسبت به زندگی و بهبودِ زندگی شهروندان در هر کشوری، جعل و اجرا بشود. در کشور ما هم این حقوق شهروندی در متنی که در دولتِ آقای روحانی به نام منشور حقوق شهروندی تدوین شده و به‌صورت رسمی و قانونی هم ابلاغ شده است، تجمیع گردیده است. حقوق شهرنشینی و بایسته‌های آن حقوق شهرنشینی، به رابطه میان افرادی می‌پردازد که …

شبکه اجتهاد: می‌خواهم راجع به «حکمرانی اسلامی» در قالب «الگوی جمهوری اسلامی» صحبت کنم. فراوان پیش آمده که ما قدرتمندانه به لحاظ نظری بحث‌های دفاع از اندیشه انقلاب را مطرح می‌کنیم ولی وقتی عظمت اندیشه انقلاب را مثلاً در مقابل وضعیت اقتصادی یا اخلاقی موجود می‌گذاریم؛ نمی‌توانیم چطور باید توجیه و دفاع کنیم. اندیشه انقلاب حقیقتاً اندیشه بسیار بلند، بی‌نظیر و فوق‌العاده‌ای است. مواردی از «حکمرانی اسلامی» که در قالب الگوی جمهوری اسلامی و قانون اساسی پذیرفتیم مثل پدیده «دولت ملت»، «سرزمین»، «به رسمیت شناختن مردم»، «پذیرش ساختارهایی مثل، جمهوریت، تفکیک قوا، مجلس، حزب و…» «پذیرفتن تجربه عقلایی همسان و …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای صبح امروز جمعه یازدهم اسفندماه ۱۴۰۲ در اولین دقایق آغاز رأی‌گیری بعد از انداختن رای خود به صندوق اظهار کردند: امروز چشم بسیاری از مردم دنیا، چه آحاد مردم و چه افراد سیاسی و صاحبان جایگاه‌های معتبر ملی و سیاسی، امروز چشم‌شان به ایران است، چشم‌شان به شماست. می‌خواهند ببینند که شما چه می‌کنید در این انتخابات و نتیجه‌ی انتخابات شما چه می‌شود. هم دوستان ما و افرادی که علاقه‌مند به ملت ایرانند، هم بدخواهان آنها هم همین‌جور. از همه طرف چشم‌ها مترصد مسائل کشور ماست و مترصد ملت عزیز ما، به این توجه کنید دوستان را …

کسانی که متحیر و مرددند، به آنها دستور داده شده و می‌شود: ملاحظه کنید کدامیک از دو حزب، با ولایت علی(ع) موافق یا موافق تر است» و کدام، اعتقاد او عملاً انتظار مهدی(ع) را دارد یا متأکدتر است؛ کدام، تغییری در امور دینیه، داده یا نمی‌دهد؛ کدام، معتدل در فکر، یا متلوّن است در اعتقاد یا عمل؛ کدام، ملکه تقوی و صدق و ائتمان دارد، یا قوی تر است؛ کدام، در صفات، شبیه به کفر یا نفاق و کدام، دورتر است؛ و بالجمله، کدام، به خدای متعال و خاتم الأنبیاء و خاتم الاوصیاء « صلوات الله علیهم و عجل فرجهم» …

استاد علیدوست با بیان اینکه می‌توان با استفاده از عناوین ثانویه و طبق مبانی فقهی «حفظ نظام» و «نفی سبیل» حکم به وجوب شرکت در انتخابات داد اما مردم باید در خصوص شرکت اقناع شده و بدانند که وظیفه اسلامی و انسانی آن‌‌ها مشارکت است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، با بیان اینکه دو نگاه را می‌توان به شرکت مردم در انتخابات داشت، اظهار داشت: یک شهروند از حقی که دارد می‌تواند برای تعیین سرنوشت خودش استفاده کند که ذیل مبحث «استیفاء حق» قرار می‌گیرد که در این بحث حاکمیت باید زمینه را به گونه‌ای رقم بزند که …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: گاهی بیان می‌شود اگر در انتخابات شرکت کنیم و انتخابات پرشور باشد، سببِ فلان اتفاق می‌شود که آن اتفاق سببِ اتفاق دیگری می‌شود و … یعنی سلسله علل و اسبابی ذکر می‌کنند تا برسد به جایی که منجر به اقتدار و حفظ نظام یا منکوب شدن دشمنان شود. عرض می‌کنم اینطور نیست و شرکت در انتخابات برای ما حالت مقدمۀ خارجیه را ندارد، بلکه جزء مقدمات داخلیه است. یعنی الان که در کشور ما مردم سالاری دینی برپا است، شرکت در انتخابات در حقیقت از مقومات حفظ نظام و از مقومات اقتدار نظام …

در آستانه دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری، پرونده ویژه «فقه انتخابات» با آثار و گفتارهایی از صاحب‌نظران و اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در پنج بخش (یادداشت، گفتگو، گزارش، رهنمود، پنجره) با بیش ۶۵ مطلب از سوی «شبکه اجتهاد» منتشر شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه انتخابات، ابعاد، زوایا و مسائل مختلفی دارد که بررسی و پاسخ به این مسائل، علاوه بر حل پاره‌ای از شبهات، باب جدیدی در فقه شیعه باز می‌کند تا آیندگان بتوانند از آن بهره‌برداری کرده و بر غنای آن بیفزایند. یکی از اساسی‌ترین مباحث، جایگاه انتخابات در فقه سیاسی …

رهبر انقلاب صبح امروز در دیدار جمعی از رأی اولی‌ها و خانواده‌های شهدا تصریح کردند: هرکس ایران را دوست دارد، هرکس جمهوری اسلامی را دوست دارد، هرکس انقلاب را دوست دارد، هرکس قدرت ملی را دوست دارد، هرکس پیشرفت را دوست دارد باید در انتخابات فعال باشد، شرکت پرشور در انتخابات بایستی انجام بدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای صبح امروز در دیدار هزاران نفر از رای اولی‌ها و جمعی از خانواده‌های مکرّم شهیدان، حضور پرشور و قوی ملت را در انتخابات، ‌تجلی قدرت ملّی، تضمین‌کننده امنیت ملّی و مایوس‌کننده دشمنانِ چشم‌دوخته به ایران خواندند و با برشمردن …

کتاب حاضر با بهره‌گیری از بیانات رهبر انقلاب اسلامی در موضوع ویژگی‌های سیاستمدار در تراز انقلاب اسلامی تنظیم و تدوین گردیده است. این اثر شامل هفت فصل است که به ترتیب عبارتند از: باورهای سیاستمدار تراز، شناخت‌های لازم برای سیاستمدار تراز، شاخص‌ها، اهداف، وظایف، الگوهای سیاستمدار تراز و جلوه‌هایی از سلوک سیاسی برخی شخصیت‌های تراز اسلام و انقلاب. به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با شروع نهضت اسلامی در ایران زمزمه‌های شکل‌گیری حکومتی بر اساس مبانی اسلام در میان مردم در گرفت و رفته‌رفته این موضوع به خواسته‌ای عمومی مبدل و به عنوان شعار اساسی مردم انقلابی مطرح شد؛ چنانچه پس …

شبکه اجتهاد: نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظامی برآمده از متن معارف دینی، با محوریت فقه و کارگزاری فقیه عادل، حدوثاً و بقائاً وابسته و پیوسته با حوزه‌های علمیه، علمای اسلام و فقهای عظام است؛ چنانکه رهبری معظم انقلاب، نسبتِ حوزه و نظام را نسبتِ «مادری-فرزندی» تعبیر نموده و می‌فرمایند: «نظام جمهوری اسلامی  به طبیعت خود، نظامی وابسته‌ی به علمای دین  است» (۳۰/۱۱/۱۳۷۰). از سوی دیگر کنش‏گری علمی و عملی بسیاری از فقیهان در حوزه‌های علمیه، در طول تاریخ انقلاب اسلامی، در حوزه‌های علمی شیعی در عراق و نیز در حوزه‌های علمیه قم، خراسان، تهران و دیگر حوزه‌های علمی …

شبکه اجتهاد: فقه سیاسی خوارجی اساساً در تقابل با حکمرانی علوی شکل گرفته است و چارچوب نظری آن بر نظریه بی دولتی و تفکر آنارشیستی استوار است. آنچنانکه یکی از سه جریان اصلی معارض با حکمرانی امیر المومنین علی علیه السلام اهل خوارج بوده است. حضرت وصی علیه‌السلام در خطبه‌ای منطق بی‌دولتی خوارج را اینگونه توضیح داده است که آنان آموزه دینی “حاکمیت از آن خدا است” را برای اثبات اراده باطل شان که همان بی‌دولتی است به استخدام می‌گیرند. در حالی که این آموزه دینی ضرورت حکومت را نفی نمی‌کند، اگرچه حکومت فاجر باشد. چون نظام اجتماعی بدون برقراری …

آیت‌الله سید حسن مرتضوی شاهرودی، آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی، آیت‌الله شیخ رجبعلی رضازاده، آیت‌الله سیدجعفر سیدان و آیت‌الله شیخ مهدی مروارید با صدور بیانیه‌ای بر اهمیت مشارکت در انتخابات یازدهم اسفندماه تاکید و نکاتی مهمی را متذکر شدند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنج نفر از علمای برجسته حوزه علمیه خراسان با صدور بیانیه‌ای از عموم مردم جهت شرکت در انتخابات دعوت کردند. متن این بیانیه بدین شرح است: بِسم اللّه الرَّحمن الرَّحیم «إِنَّ اللَّهَ یَأمُرُکُم أَن تُؤَدُّوا الأَماناتِ إِلىٰ أَهلِها وَإِذا حَکَمتُم بَینَ النّاسِ أَن تَحکُموا بِالعَدلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمّا یَعِظُکُم بِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ کانَ سَمیعًا بَصیرًا» با توجه …

شبکه اجتهاد: در ایام انتخابات تزاحمات مختلف فقهی درباره انتخابات مطرح می‌شود؛ از جمله این تزاحم‌ که: در انتخابات، عمل به تکلیف مقدم است یا رسیدن به نتیجه. پاسخ دقیق به این مسأله در گرو نگاهی به حکم شرکت در انتخابات و ادله شرعی آن است. یعنی ابتدا باید بررسی کنیم که به چه دلیل فقهی باید رأی داد، سپس این تزاحم را حل کرد. به چه دلیل فقهی باید رأی دهید؟ برخی با این بهانه که رأی دادن عنوان مستقلی در موضوعات فقهی نیست؛ می‌گویند حکم شرعی ندارد! یعنی نظام اسلامی بی‌جهت جنبه شرعی به آن می‌دهد! این سخن …

شبکه اجتهاد: عمدتاً حکومت‌ها بر سه عنصر محوری «مردم»، «کارگزاران یا حاکمان» و «سرزمین» شکل می‌گیرند؛ به این معنا که اگر حکومتی، دارای سرزمین نباشد، حکومت محقّق نیست؛ همان‌طور که اگر حکومتی، دارای کارگزار یا شهروند نباشد، باز هم صدق عنوان حکومت مشکل است. برای اینکه این سه عنصر بتوانند، «نظام سیاسی» را تشکیل دهند، ضروری است که کارگزاران با مردم در بستر سرزمین تعامل داشته باشند. در قدیم حضور فراگیر سیاسی مردم ذیل سازوکارهای متعددی چون عزل و نصب یک حاکم توسط پادشاده، بیعت یا کودتا و… انجام می‌شد؛ اما در جامعه مدرن و در عصر حاضر، از مقوله‌ای …

شبکه اجتهاد: یکی از مشهورترین، مقبول‌ترین و محکم‌ترین قواعد فقهی در فقه اسلامی و شیعی، قاعده «وجوب حفظ نظام» و «حرمت اختلال در نظام» است. در اینکه منظور از «نظام» چیست، تفاسیر مختلفی ارائه شده است: «کیان جامعه مسلمین»، «حدود و ثغور کشورهای اسلامی»، «نظام عام یا نظام کلان اجتماع و معیشت» و «حکومت یا نظام سیاسی اسلام». بر اساس این قاعده که مستند به مبانی دین‌شناختی و منابع قرآنی و روایی است، رعایت و انجام هر کاری که موجب حفاظت از جامعه مسلمین، تأمین امنیت جامعه اسلامی، استحکام کیان اسلامی و یا موجب بقا و استمرار نظام سیاسی اسلامی …