دیدگاه و گزارش

به همت گروه مطالعات زن و خانواده موسسه آموزش عالی حوزوی حکمت وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کرسی ترویجی بررسی عوامل روسپی گری(تن فروشی)، در شهر مقدس قم برگزار شد.

به اعتقاد شهید صدر، ولی‌فقیه یعنی مجتهد و مجتهد کسی است که در حدود بشری مسلط بر خواست‌های شرع مقدس است. ولی‌فقیه براساس آن خواست‌های کلی، موظف است که احکام متغیر را صادر کند، اما از جانب خود نمی‌تواند حکمی صادر کند.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی گفت: دستگاه فقهی حوزه برای پاسخ به نیازهای روز نیازمند تحرک بیشتر است.

درس خارج فقه «حقوق و آزادی‌های عمومی در اسلام» به عنوان اولین دوره کلاس‌های حقوق بشر اسلامی، توسط حجت‌الاسلام والمسلمین ارسط در قم تدریس شد؛ گزارش کامل این سلسله دروس در ادامه می‌آید.

برخی روشنفکران لزومی بر مقایسه اصول اعلامیه حقوق بشر با آیات و روایات اسلامی نمی‌دانند و اعلامیه حقوق بشر را مبتنی بر بستر و جغرافیای فرهنگ دیگری می‌دانند. ریشه این دیدگاه به دوران مشروطیت بازمی‌گردد و در اینجا باید گفت نزاعی بین شیخ فضل‌الله با آخوندخراسانی و مرحوم نائینی صورت گرفته که البته این نزاع در مباحث استراتژیک نبوده است.

به مناسبت روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی، «شبکه اجتهاد» مهم‌ترین پایان‌نامه‌های مرتبط با این موضوع که در ۵ سال اخیر دفاع شده است، جهت اطلاع پژوهشگران و علاقه‌مندان تقدیم می‌کند.

به مناسبت روز جهانی حقوق بشراسلامی و کرامت انسانی شبکه اجتهاد، فهرستی از مهمترین مقالات نگاشته شده در ۵ سال اخیر پیرامون حقوق بشر را تهیه کرده که تقدیم خوانندگان محترم می‌گردد .

به کوشش شبکه اجتهاد فهرست بیش از ۵۵ کتاب در حوزه «حقوق بشر» و «حقوق بشردوستانه» تقدیم خوانندگان فرهیخته می‌شود.

فقه نمی‌‌تواند با دست‌‌مایه تحقیقی - اجتهادی فقهای بزرگ شیعه از آغاز عصر غیبت تاکنون، نسبت به مسائل حقوق بشر بی‌‌تفاوت باشد. فقه قانون زندگی است و حقوق بشر بر پایه موازین شریعت اسلامی، زندگیِ توأم با نظم و امنیت و رفاه و آسایش و عدالت و رشد و شکوفایی و تعالی و تحقق کمال را تضمین می‌‌کند.

بزرگ‌ترین مشکل امروز حقوق بشر این است که کسی که خدا را نشناخته نمی‌تواند مجری حقوق دیگران باشد./ضمن احترام به کنوانسیون‌هایی که واقعاً طرفدار حقوق انسان حتی در جنگ‌ها هستند، یادآور می‌شویم که مهم‌ترین ضمانت اجرای این قوانین و اصول بین‌الملل همان آموزه‌های دینی و تقوای الهی است.

گذشته از همه‌ی اشکالات خرد و کلان علامه جعفری بر اعلامیه‌ی جهانی، به نظر ایشان این اعلامیه از مشکلی مبنایی رنج می‌برد زیرا مبنای حقوق بشر باید کرامت ذاتی انسان باشد، و فلسفه‌هایی که در غرب پیدا شده‌اند نظیر فلسفه‌ی نیچه و طرفداران اصالت قدرت، هیچ یک این مبنی را مطرح نکرده‌اند.

جریان حقوق بشردوستانه شعبه‌ای از مسائل کلّی حقوق بشر است تا مبانی و منابع علمی حقوق بشر حل نشود زیرمجموعه آن اعم از دوستانه یا دشمنانه حل نخواهد شد.

رساله‌ی حقوق امام سجاد علیهم‌السلام‌ یکی از کلمات اهل بیت علیهم‌السلام‌ در بیان حقوقی است که همه‌ی انسان‌ها از آن‌ها برخوردارند و از طرفی دیگر در برابر آن مسئول هستند. به مناسبت روز اعلامیه حقوق بشر اسلامی بر آن شدیم تا بازخوانی مجددی از این رساله و مقایسه‌ی اجمالی آن با اعلامیه حقوق بشر داشته باشیم.

آنچه مسلم است حقوق بشر فی نفسه از قبل وجود داشته و نمی‌توان تعالیم پیامبر گرامی اسلام و ائمه اطهار به ویژه امام علی (ع) را در باره‌ی حقوق انسانی نادیده گرفت. اسلام دین آزادی‌خواهی، حریت، آزادی اندیشه بوده و انسان‌ها را برادرانه کنار یکدیگر قرار می‌دهد تا با هم زندگی خجسته و شایسته‌ای داشته باشند.

در اعلامیه جهانی حقوق، هیچ نمودی از تأثیر معنویت و امور اخروی در زندگانی دنیای انسان مورد اعتراف و تأکید نیست و در این رابطه خود را کاملاً بی‌طرف نشان داده است؛ برای اعلامیه‌نویسان هیچ رسالتی برای حمایت از حق حیات ابدی انسان‌ها در دنیای پس از مرگ وجود نداشته است. شاید بتوان گفت هدف آنها این بوده که تنها سعادت «دنیای» انسان را تأمین کنند.

اعلامیه قاهره درباره حقوق بشر در اسلام که از آن به اختصار با عنوان اعلامیه قاهره (the Cairo Declaration) یاد می‌شود یکی از مهم‌ترین اسناد مصوب سازمان کنفرانس اسلامی (the organization of the Islamic conference) درباره حقوق بشر در اسلام است که در سال ۱۹۹۰ در نوزدهمین کنفرانس وزرات امور خارجه کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در قاهره به تصویب رسید.

دو عنصر اساسی در نظریه شهید صدر(ره) وجود دارد که نظریه ایشان را با بقیه نظریه‌ها متفاوت کرده است؛ عنصر اول، «منطقهالفراغ» و عنصر دوم، مسئله «مکتب» است.

حوزه علمیه مشهد به ‌عنوان یکی از پیشگامان در عرصه انقلاب و مبارزه با رژیم پهلوی، علمای مبارزی را در خود جای داده بود که با پیش‌آهنگی آنان در حمایت از نهضت امام خمینی نقش به‌سزایی در پیروزی انقلاب اسلامی ایران ایفا نمودند.

در حقیقت این فقه امام که به طور یکپارچه منبعث از آیات و روایات نورانی اهل بیت علیهم السلام است و شامل ابوابی چون جهاد و امر به معروف و نهی از منکر و قواعدی چون نفی سبیل و حرمت تشبه به کفر و ... است، انگیزه بخش و محرک امام و به تبع ایشان مردم مسلمان ایران بوده است و نه مباحثی چون اصالت وجود و حرکت جوهری و قاعده بسیط الحقیقه کل الاشیاء و الشئ ما لم یجب لم یوجد و... .

حجت‌الاسلام سروش محلاتی: امام میراث فکری هزار ساله را به هم زد به همه‌ی شبهاتی که مطرح شد جواب داد. تن به ظلم دادن را حرام دانست و قیام امام حسین بدون عِدّه و عُدّه را نمونه و حجت برای همه معرفی کرد.

امام جمعه پردیسان قم، «اتحاد عمارت و ولایت» را مکمل بحث ولایت فقیه دانست و در توضیح این مطلب اظهارکرد: هر کجا امام است باید عمارت در خدمت آن باشد. یعنی دستگاه‌های مختلف اجرایی از دادگستری تا استانداری و... براساس مبانی اجتهادی باید زیر نظر امام جمعه باشد تا بسیاری از مشکلات فرهنگی و اقتصادی حل گردد.