کارشناسان در این میزگرد علمی، علی رغم این که در مبانی مشروعیت حکومت و نقش مردم در آن با یکدیگر اختلاف نظر دارند، اما متفق القولند که حتی هیچ حاکم برحقی، حق اِعمالِ استبداد و اِجبارِ مردم به پذیرش حکومت دینی را ندارد. به عبارتی دیگر معتقدند حکومت مستبدانه دینی بر مردم، از منظر فقه شیعه مطرود است. شبکه اجتهاد: در روزگار کنونی، حق رأی نه حقی فردی برای افراد جامعه، بلکه به عنوان مبنای مشروعیت ساختارهای سیاسی شناخته میشود. در دنیای امروز اگر نظامی این حق را به رسمیت نشناسد، برای اثبات مشروعیت خود با مشکلات متعددی مواجه میشود. …
توضیحات بیشتر »تازههای نشر بهمن ۹۴ با موضوع حکومت و قانون
شبکه اجتهاد: در این جدول با ۷ عنوان جدید از تازههای نشر بهمن ۹۴ که در موضوع حکومت و قانون به مرحله انتشار رسیدهاند، از جمله «قیام علیه حاکم در فقه مذاهب اسلامی با تاکید بر جریان بیداری اسلامی» و «فقه سیاسی اسلام» آشنا میشوید.
توضیحات بیشتر »اختیار قاضی برای طلاق در صورت نشوز زوج و مشروط نبودن آن به عسر و حرج زوجه
نویسنده با استناد به آیه ۲۲۹ سوره بقره و آیات مشابه به اثبات این امر میپردازد که حکم مزبور به تمام موارد تحقق نشوز مرد، قابل تسری است و در صورت تحقق مصادیق نشوز مرد، زن بدون نیاز به اثبات عسر و حرج میتواند از حاکم درخواست طلاق کند.
توضیحات بیشتر »رشاد: بنا نیست اصولفقه به غیرفقه مصطلح بپردازد/ پارسانیا: حوزه شتاب زده وارد عرصه علوم انسانی نشود
نخستین همایش «حوزههای علمیه و علوم انسانی اسلامی» با حضور فضلاء، اساتید و طلاب حوزه علمیه در محل دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این همایش علمی چهار ساعته، حجتالاسلام والمسلمین علیاکبر رشاد، رئیس شورای حوزههای علمیه استان تهران، حجتالاسلام والمسلمین دکتر حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و حجتالاسلام والمسلمین عبدالحمید واسطی، دبیر همایش حوزههای علمیه و علوم انسانی اسلامی به سوالات طلاب پاسخ دادند. در ادامه گزارش رسا از این نشست را میخوانید. فرهنگسازی، تولید علم و مدیریت؛ مراحل تحول علوم انسانی در حوزه حجتالاسلام والمسلمین رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و …
توضیحات بیشتر »موضوع شناسی الکل و خمر در قم تبیین شد
به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی تخصصی موضوع شناسی الکل و خمر به همت گروه علمی پژوهشهای «پزشکی و تغزیه» مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی برگزار شد. در ابتدای این نشست علمی، عباس عمادی دبیر گروه پزشکی مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی به تبیین موضوع الکل، اقسام مختلف و استفادههای گوناگون آن پرداخت. سپس حجتالاسلام مصطفی اسکندری عضو هیأت علمی گروه «پزشکی و تغذیه» مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی، حکم شرعی استفاده از خمر، مسکر و الکل را تبیین کرد و منتقدان و حاضران در نشست، نظرات خود را بیان کردند. همچنین، عباس عمادی نظرات مختلف مراجع عظام تقلید درباره …
توضیحات بیشتر »تازههای نشر بهمن ۹۴ در موضوع خانواده و فرهنگ
شبکه اجتهاد: در این جدول با ۶ عنوان جدید از تازههای نشر بهمن ۹۴ که در موضوع «خانواده، سلامت و فرهنگ» به مرحله انتشار رسیدهاند، از جمله «ازدواج موقت از دیدگاه قرآن و احادیث» و «دین و مبانی ارتباطات» آشنا میشوید.
توضیحات بیشتر »معاون شیخ الازهر: کتب حدیثی قابل اجتهاد و نقد هستند
معاون شیخ الازهر در «همایش جهانی فهم صحیح از میراث اسلامی و اثر آن در علاج انحراف فکری» گفت: کتب اسلامی(کتب حدیثی) محل اجتهاد و تفکر و اندیشه است و باید با طرق علمی به سراغ آن رفت.
توضیحات بیشتر »بایستههایی در باب توسعه فقه؛ بازگشت به منابع اصلی فقه ضروری است
جوامع بشری با گذشت زمان و بروز تحولات عصری، دستخوش تغییراتی در تمامی شؤون زندگی فردی و جمعی شدهاند. با توجه به ماهیت متحول و متغیر فرد و اجتماع، بررسی جایگاه علم فقه که متصدی مدیریت ساحتهای رفتاری انسان مسلمان است، ضروری به نظر میرسد. این ضرورت، اندیشمندان عرصه فقاهت را برآن داشته است تا با طرح مبحث «توسعه فقه»، بهگونهای به این نیاز جدید پاسخ دهند.
توضیحات بیشتر »شیخ الازهر: شیعه و سنی دو بال اسلام هستند؛ علمای الازهر و شیعه دیدار کنند
همزمان با تشدید تحرکات فتنهافکنانه رژیم وهابی آل سعود در جهان اسلام و ادامه سیاستهای ویرانگر و کشتار مسلمانان بیگناه به دست تروریستهای تکفیری شیخ الازهر تاکید کرد شیعه و سنی دو بال اسلام هستند و تقریب میان آنها یک ضرورت است.
توضیحات بیشتر »آیتالله اعرافی: راه رهایی جهان اسلام از آشوبها بازگشت به فقه سیاسی است
عضو جامعه مدرسین با بیان اینکه ولایت فقیه ضامن جمهوریت و اسلامیت نظام است، گفت: راه رهایی جهان اسلام از این آشوبها بازگشت دنیای اسلام به فقه سیاسی است.
توضیحات بیشتر »چهارمین شماره مجله علمی ـ پژوهشی فقه مقارن منتشر شد
چهارمین شماره مجله علمی ـ پژوهشی فقه مقارن دانشگاه مذاهب اسلامی به عنوان نخستین مجله تخصصی در حوزه فقه مقارن چاپ و روانه باز نشر شد.
توضیحات بیشتر »کتابهایی برای انتخاب درست
انتشارات انقلاب اسلامی در آستانهی پنجمین انتخابات مجلس خبرگان و دهمین دورهی انتخابات مجلس شورای اسلامی، مجموعه کتاب «انتخاب صالحان» را که شامل بیانات رهبر انقلاب در سالهای مختلف دربارهی اهمیت انتخابات است، در قالب نُه جلد، تدوین و بهتازگی عرضه کرده است. شبکه اجتهاد: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، مردم هیچگونه دخالتی در انتخاب افراد شایسته بهعنوان نمایندهی آنها در همهی سطوح حکومت نداشتند. رژیم پهلوی هیچ سهمی برای نظرات مردم قائل نبود و مردم هیچ نقش تعیینکنندهای در مناسبات سیاسی نداشتند. حتی بسیاری از آنها از اتفاقاتی که در کشور میافتاد، بیخبر بودند. اما با پیروزی انقلاب اسلامی …
توضیحات بیشتر »نگاهی به مجموعه مقالات دو جلدی «فلسفه فقه»
مجموعه مقالات دوجلدی «فلسفه فقه» با آثاری از صاحبنظران و اساتید مطرح حوزه و دانشگاه، به کوشش حسینعلی بای، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر و روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مجموعه مقالات دوجلدی «فلسفه فقه» بهتازگی از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. در مقدمه این اثر میخوانیم: فلسفه فقه، از جملۀ فلسفههای مضاف است که در آن به تعریف فقه، تاریخ تطور فقه، ساختار فقه و تقسیم بندی آنها، جایگاه فقه، ارتباط فقه با علوم دیگر خصوصاً علم اصول، روش شناسی فقه، قلمرو …
توضیحات بیشتر »بازپژوهی مبانی حجیت قطع و امارات در علم اصول
در این نوشتار تلاش شده ضمن بیان ریشه های کلامی و روایی باب حجیت، و تبیین کاستی های مبانی نظریات مشهور، اصول قابل قبول تری در این زمینه ارائه شود؛ به نظر می رسد معنای واحد حجیت در مباحث اصولی عبارت است از قابلیت احتجاج بر مبنای علم حاصل از قیام امارات عقلایی؛ مشروط به آن که مورد ردع شارع قرار نگرفته باشند در این ساختار، اصل بر حجیت امارات و طرق عقلایی قرار داده می شود و ریشه منجزیت و معذریت امارات به وجود روح مسوولیت-پذیری یا تقصیر در اعتماد به امارات- به عنوان مقدمه حصول قطع یا اطمینان- دانسته می شود.
توضیحات بیشتر »بررسی تطبیقی شیوههای جبران خسارت در مسئولیت مدنی غیر قراردادی
روشهای جبران خسارت در مسئولیت مدنی، که همانا شیوههای اجرای تعهد فاعل زیان میباشند، بر مبنای اهداف مسئولیت مدنی تعیین میگردند. اهداف موردنظر عبارتاند از: جبران کامل خسارت، جلب رضایت زیاندیده و بازگرداندن وضع پیشین وی.
توضیحات بیشتر »بررسی مسئله انتساب تصویب به اهل سنت
آنچه در نوشته های اصولی امامیه مشهور بوده، انتساب مبنای تخطئه به امامیه و تصویب به اهل سنت است. پس از مراجعه به منابع معتبر اصولی اهل سنت، نمایان می شود که این انتساب با این کلیت، دور از واقع است. آنچه در میان علمای اهل سنت جایگاه برتر را دارد، مبنای تخطئه است و تنها گروه اندکی به تصویب باور آورده اند.
توضیحات بیشتر »ماهیت فقهی انتخابات، از سنخ شناسایی امین است، نه وکالت
عضو هیأت علمی پژوهشگاه تقریب مذاهب اسلامی ماهیت انتخابات را وکالت در پیگیری خواستها ندانست و گفت: امور جامعه توکیلپذیر نیستند و از ابتدا مربوط به امور شخصی نیست. انتخاب مردم میتواند از سنخ شناسایی فرد امین باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ذبیحالله نعیمیان، عضو هیأت علمی گروه حکومت اسلامی پژوهشگاه تقریب مذاهب اسلامی قم، گفتگویی را با پایگاه اطلاع رسانی وسائل با موضوع «فقه انتخابات» انجام داده است که در ادامه میخوانید. در مسائل مربوط به انتخابات میتوان رویکردی فقهی داشت که این امر مستلزم تمایز میان بحثهای متفاوت علمی از یکدیگر است؛ ماهیت انتخاب چیست و …
توضیحات بیشتر »معرفی پایاننامه: بررسی تطبیقی نقض حکم قاضی و تجدید نظر از دیدگاه فقه و قانون جمهوری اسلامی ایران
معرفی پایاننامه بررسی تطبیقی نقض حکم قاضی و تجدید نظر از دیدگاه فقه و قانون جمهوری اسلامی ایران
توضیحات بیشتر »معرفی نشریات فقهی: فصلنامه فقه و اصول
معرفی نشریات فقهی: فصلنامه فقه و اصول
توضیحات بیشتر »استنباط احکام فقهی از قصص قرآن از منظر اهلتسنن
قرآن کریم به عنوان نخستین و مهم ترین منبع احکام شرعی، پاسخگوی تمام نیازهای بشر در تمام زمینه هاست؛ از این رو، اکثر احکام فقهی این معجزه الهی بدون تفصیل است و همواره در قالب امر و نهی نیست؛ بلکه گاهی در لابه لای دیگر معارف قرآن، مانند مباحث اعتقادی، اخلاقی و امثال و قصص قرار می گیرند. ق
توضیحات بیشتر »از قراردادهای مالی جدید در اسلام تا جریمه تأخیر تأدیه در ایران
مجموعه مقالات «قراردادها» به کوشش حسینعلی بای، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. در این مجموعه، مقالاتی از سید عباس موسویان، محمد جواد ارسطا، احمد مبلغی و دیگر شخصیتهای علمی قرار گرفته است به گزارش شبکه اجتهاد، این مجموعه ارزشمند شامل مقالاتی ذیل است: نظم عمومی و الزام به انعقاد قرار داد از نعمت الله الفت؛ تأملی در مبانی و مفاد الزام و التزام در قراردادها از نعمت الله الفت، ضمانت اجرای شرط فعل حقوقی از اسماعیل نعمت اللهی؛ ارش شرط از ابراهیم عبدی پور و علی ثقفی؛ قراردادهای …
توضیحات بیشتر »گزارش مناظره فیرحی و فخار با موضوع «حق رأی در اسلام»
حجتالاسلام فیرحی معتقد است حقوق ربطی به مسائل شرعی یا نخبگانی ندارد، بلکه جزء حقوق انسانی است. در سوی دیگر حجتالاسلام فخار طوسی مدعی است امکان خطا برای توده مردم زیاد است و عقل اقتضا میکند که رأیها را به آنها نسپریم! به گزارش شبکه اجتهاد، مناظره علمی «حق رأی در اسلام» با حضور حجتالاسلام داود فیرحی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، حجتالاسلام جواد فخار طوسی، مدرس حوزه علمیه قم و محمدحسن ضیاییفر دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی عصر روز گذشته (دوشنبه ۲۶ بهمن ماه) در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. ضیاییفر: نظامهای بدون رأی مشروعیت …
توضیحات بیشتر »جدیدترین فتاوای رهبر معظم انقلاب در خصوص احکام انتخابات
در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری، دفتر استفتائات مقام معظم رهبری به برخی استفتائات پیرامون انتخابات، مطابق با فتاوای آیتالله العظمی خامنهای پاسخ داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، به نقل از khamenei.ir، در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری در هفتم اسفندماه ۱۳۹۴، دفتر استفتائات مقام معظم رهبری به برخی استفتائات پیرامون انتخابات، مطابق با فتاوای آیتالله خامنهای پاسخ داده است. ۱- آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران شرعا واجب است و عدم شرکت حرام است؟ جواب: شرکت درانتخابات نظام جمهورى اسلامى براى افراد واجد شرایط، یک وظیفه شرعى، اسلامى و …
توضیحات بیشتر »اولویت فتوای شورای فقهای طراز اول نسبت به یک فقیه اعلم در قانونگذاری
از نظر فقهی ما چه حجیت و اعتباری میتوانیم برای نظر اجتهادی فقهای شورای نگهبان در مورد تأیید قوانین و بررسی مصوبات مجلس ارائه بدهیم؟ البته منظور، اکثریت فقهای شورای نگهبان است در جایی که اختلاف نظر پیدا میکنند. به چه دلیل فقهی فتوای فقهای شورای نگهبان باید ملاک باشد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام دکتر محمدجواد ارسطا عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و رییس سابق دانشگاه باقرالعلوم(ع) یکی دیگر از سخنرانان دومین نشست از سلسله نشستهای علمی بررسی جایگاه فقهی و حقوقی شورای نگهبان در قانونگذاری بود که پنجشنبه هشتم بهمنماه در سالن غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزهی علمیه …
توضیحات بیشتر »مستنداتِ فقهی برخی از نوآوریهای قانون مجازات اسلامی جدید
مجلس قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ نسبت به قانون پیشین دارای امتیازات و نوآوریهای فراوانی است. مستندات فقهی برخی از این نوآوریها طیّ گفتارهای کوتاهی تقدیم خوانندگان میگردد. به گزارش شبکه اجتهاد، مسعود امامی دبیر علمی شورای فقهی مرکز تحقیقات، طی گزارشی درباره مستنداتِ فقهی برخی از نوآوریهای قانون مجازات اسلامی جدید آورده است: براساس این گزارش، قانون مجازات اسلامی از قوانین مهم نظام جمهوری اسلامی ایران و به نوعی مهمترین قانون کیفری کشور است. این قانون نخستین بار بعد از پیروزی انقلاب با عنوان “قانون راجع به مجازات اسلامی” که دربردارنده مقررات مربوط به حدود و قصاص بود …
توضیحات بیشتر »۱۳ مقاله در باب «حکومت اسلامی» در یک کتاب
مجموعه مقالات «حکومت اسلامی» به کوشش حسینعلی بای، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این مجموعه ارزشمند شامل مقالاتی چون: حکومت و مشروعیت از محمدتقی مصباح یزدی، مشروعیت حکومت ولایی از عبدالحسین خسروپناه، مبانی فلسفی و کلامی حکومت دینی از محمد محمدرضایی، اصول و مبانی حکومت اسلامی از حسین نوری همدانی، اهداف و آرمانهای حکومت از محمدسروش محلاتی، حکومت اسلامی از مهدیهادوی تهرانی، ولایت فقیه از محمدهادی معرفت، ولایت فقیه و خبرگان منتخب ملت از کاظم قاضیزاده، پیشینه تاریخی نظریه ولایت فقیه از احمد جهان …
توضیحات بیشتر »آشنایی با نمایندگان ادوار مجلس خبرگان رهبری
برای مشاهده و آشنایی با نمایندگان مجلس خبرگان رهبری در دورههای گذشته، روی نام استان کلیک نمایید. همچنین برای مشاهده و آشنایی با نمایندگان مجلس خبرگان رهبری بر اساس ادوار مختلف، کلیک کنید: دوره اول مجلس خبرگان دوره دوم مجلس خبرگان دوره سوم مجلس خبرگان دوره چهارم مجلس خبرگان ردیف نام استان مرکز تعداد نماینده جمعیت (سال ۹۰) شهرهای مهم محل در ایران ۱ آذربایجان شرقی تبریز ۵ ۳,۷۲۴,۶۲۰ مراغه، مرند و میانه ۲ آذربایجان غربی ارومیه ۳ ۳,۰۸۰,۵۷۶ خوی، میاندوآب و مهاباد ۳ اردبیل اردبیل ۳ ۱,۲۴۸,۴۸۸ پارسآباد، مشگینشهر و خلخال ۴ اصفهان اصفهان ۵ ۴,۸۷۹,۳۱۲ کاشان، …
توضیحات بیشتر »معرفی مقاله: تجری در علم اصول و مصادیق آن در حقوق جزا
معرفی مقاله تجری در علم اصول و مصادیق آن در حقوق جزا نوشته حسین اسدزاده قرهقشلاق
توضیحات بیشتر »اشکال از «قانون و مردم» است یا «شورای نگهبان»؟
حجتالإسلام سید محمدعلی مدرسی طباطبایی، استاد خارج فقه و اصول حوزهی علمیه قم است. با ایشان در موردبررسی فقهی روند احراز صلاحیتها در انتخابات به گفتوگو نشستیم. وی معتقد است موضوع احراز صلاحیت، بخصوص در اعطای مسئولیتهای کلیدی، دارای مبنای محکم فقهی است. آنچه در قانون انتخابات ذکرشده است، التزام عملی نامزدها به اسلام است. به نظر حضرتعالی این تفسیر شورای محترم نگهبان از قانون که این شرط را نیازمند احراز دانسته و با اجرای برائت تصحیح نمیکند، صحیح است؟ در قانون آمده است نامزدها باید التزام عملی به اسلام داشته باشند. سؤال این است که این را میتوان بهعنوان …
توضیحات بیشتر »احراز صلاحیت داوطلبان و چند نکتهی فقهی
عدم احراز صلاحیت طیف گستردهای از داوطلبان دو مجلس خبرگان رهبری و شورای اسلامی از جانب شورای نگهبان، بحث روز این ایام است. در این میان، بسیاری از نامزدهای مجلس شورای اسلامی به استناد بند اول مادهی ۲۸ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، رد یا عدم احراز صلاحیت شدهاند. این بند، شرط نامزدی انتخابات مجلس را «اعتقاد و التزام عملی به اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران» میداند. نوشتار زیر بدون نظر به علقههای سیاسی و خاستگاه حزبی نامزدهای رد صلاحیت شده، در پی بررسی فقهی این بند از مادهی ۲۸ قانون انتخابات است؛ اینکه آیا رویکرد فقه شیعی …
توضیحات بیشتر »