همه مطالب

یکی از بحث مطرح از نظر فقهی این است که قراردادی بین شرکت بیمه و فرد بیمه‌شده وجود دارد، اما سطح تعهدات شرکت بیمه‌گذار به اندازه حق بیمه فعلی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، چند روز قبل، قوه قضائیه در اطلاعیه‌ای میزان دیه در سال ۱۳۹۵ را ۱۹۰ میلیون تومان برای ماه‌های غیرحرام اعلام کرد. بر این اساس، از ابتدای …

معرفی کوتاه:نویسنده در این اثر به دنبال پاسخ‌گویی به مسائلی چون شناخت مصادیق عدالت در استنباط احکام معاملات، تمسک به عنوان عدالت جهت کشف حکم شرعی یا محک زدن فتوا و ... است. بر این اساس ابتدا مطالب مربوط به عدل، انصاف، قسط، حق و ... را همراه با استنادات فقهای معظم بررسی کرده و سپس، درباره مطالعه ادله نقلی آیات و روایات، مطالعه دلیل عقل، بنای عقلا و عرف و استفاده از نتایج به‌دست آمده از پژوهش جهت نقد آرا بحث کرده است.

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به تبیین موضوع عده از دیدگاه‌های مختلف مذهب‌ها با رجوع به کتاب و سنت و احکام عقلی و نقلی پرداخته است. یکی از اهداف نگارش این کتاب، انجام پژوهشی مفید در راستای نزدیک کردن مذهب‌های اسلامی به هم به وجود آوردن نوعی وحدت بین جوامع فقهی است که این مهم سبب تفاهم بیشتر برای رسیدن به واقعیت اسلام و دوری از بدگمانی و افترا به آن می‌شود. در بیان مطالب این کتاب سعی بر آن بوده که دیدگاه‌های مختلف در مذهب‌های پنج‌گانه و نیز امامیه در اختیار خواننده قرار گیرد.

معرفی کوتاه:اثر پیش رو جلد نخست از کتاب «رهیافت فقهی در حقوق بین‌الملل» و حاوی مباحث کلی در حوزه حقوق بین‌الملل عمومی اسلام است. فصل نخست کتاب به طرح کلیاتی چون واژه‌شناسی فقه، حقوق و حقوق بین‌الملل و دیگر مفاهیم و واژگان مرتبط، ضرورت حقوق بین‌الملل و دلایل ترجیح دیدگاه مثبتان بر نافیان، موضوع حقوق بین‌الملل، پیشینه حقوق بین‌الملل در گذشته تاریخ، نقش بنیادین ادیان و به ویژه اسلام در ارائه الگویی از نظام حقوق و روابط بین‌الملل اختصاص دارد. در فصل دوم مبانی مکتب حقوق بین‌الملل اسلامی تدوین بررسی شده است. در فصل سوم منابع حقوق بین‌الملل به تفصیل تحلیل شده است. روابط بین‌الملل در نظم کنونی، طرح مهم‌ترین بنیان‌های حاکم بر روابط بین‌الملل و ...، مباحث دیگر مطرح شده در کتاب است.

معرفی کوتاه:بیت‌المال به عنوان یکی از نهادهای مهم اقتصادی اسلام، نقش مهمی در اقتصاد بخش عمومی اسلامی برعهده دارد و درک اهداف، وظایف و ویژگی‌های این نهاد، زمینه سازمان‌دهی هرچه بهتر نظام اقتصادی کشور در چارچوبی اسلامی را فراهم می‌نماید. در این راستا، پژوهش حاضر تلاش می‌کند تا با اتخاذ دیدگاهی کل‌نگر به نظام مالیاتی اسلام، الگوی مدیریت منابع بیت‌المال در اسلام را مورد ارزیابی قرار دهد.

معرفی کوتاه:کتاب حاضر، پژوهشی است که مؤلف در آن تلاش می‌کند به بررسی حکم شرعی و قانونی سقط‌جنین از منظر فقه، حقوق و اخلاق بپردازد. بخش اول کتاب به مفهوم کاهش جنین و بررسی آن از دیدگاه اخلاق پزشکی اشاره دارد که به جهت بین‌رشته‌ای و نوظهور بودن مسئله، ابتدا مفهوم شناسی موضوع و سپس به طرح مکاتب و نظرات مختلفی که در باب کاهش جنین وجود دارد، پرداخته شده است. در بخش دوم کتاب به بررسی مشروعیت کاهش جنین در فقه و حقوق پرداخته شده است، با این هدف که با کنکاش در منابع حقوقی و فقهی، حکم موضوع مذکور روشن شود.

معرفی کوتاه:مقایسه‌ای بین نظریات فقهی فقهای شیعه امامیه و دیدگاه فقه اهل‌سنت حنفی در مورد کنترل موالید و کاهش جمعیت است. در این نوشتار ابتدا به بیان مفهوم لغوی و جمعیت و تحدید نسل پرداخته شده و توصیفی از سیاست‌های کنترل جمعیت و سابقه این سیاست‌ها اعم از سیاست‌های بین‌المللی، مواضع، اهداف و راهبردهای مربوط به آن ارایه شده است. آن گاه نویسنده از منظری فقهی به بررسی حکم شرعی روش‌های مختلف کنترل موالید و جلوگیری از حاملگی پرداخته شده و دیدگاه فقه شیعه امامیه و فقه حنفی در مورد حرمت یا جواز تحدید نسل منعکس شده است. نویسنده در همین راستا به تبیین ادله موافقان و مخالفان دیدگاه کنترل جمعیت و استناد آنان به آیات، روایات، اجماع و دلیل عقلی پرداخته و قواعد اصولی و فقهی مورد استناد آنان را در این زمینه به صورت اجمالی بیان کرده است.

کتاب «القواعد الفقهیه فی فقه الامامیه» اثر آیت‌الله حسینی بوشهری، مدیر حوزه علمیه قم عصر با حضور علما و اساتید در مؤسسه انوار طاها قم رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این مراسم که با حضور معاونین حوزه علمیه برگزار شد، آیت‌الله حسینی بوشهری مؤلف این کتاب، اظهار داشت: وجه تمایز این کتاب با سایر کتاب‌های موجود این است …

حوزه‌ی علمیه‌ی قم باید همچنان یک «حوزه‌ی انقلابی و مهد انقلاب» باقی بماند و رسیدن به این هدف نیازمند اندیشه، تدبیر و برنامه‌ریزی دقیق است / اگر بخواهیم نظام اسلامی همچنان «اسلامی و انقلابی» بماند باید حوزه‌ی علمیه «انقلابی» بماند زیرا اگر حوزه‌ی علمیه انقلابی نماند، نظام در خطر «انحراف از انقلاب» قرار خواهد گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد از …

آیت‌الله عالمی با انتقاد از سو استفاده برخی از افراد از اعطای استاندارد حلال در کشور، از کشمکش میان وزارتخانه‌ها برای اعطای این برند ابراز نگرانی کرد و نسبت به ترویج برندهای غذای غیرحلال هشدار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسن عالمی نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی در خصوص موضوع غذای حلال در کشور اظهار کرد: تولید …

معرفی کوتاه:کتاب حاضر، کتابی فقهی – استدلالی درحکم تراشیدن ریش، به قلم شهید صدر است. زبان کتاب عربی است. ابتدا در مقدمه مفصلی نسب شهید محمد صدر، ولادت، صفات، سجایا، قول علمای مختلف درباره شهید صدر، افکار اجتماعی ایشان و ... مطرح شده است. این اثر از روی جزوه دست‌نویسی که از شهید صدر با همین عنوان به جا مانده، منتشر شده است. در صفحاتی از کتاب تصویر نسخه خطی شهید صدر چاپ شده است. نویسنده ابتدا دلایل قرآنی بر حرمت تراشیدن ریش را عنوان می‌کند، سپس دلایلی که دال بر حرمت تراشیدن ریش در سنت شریف پیامبر (ص) است، مطرح می‌شود. در نهایت نیز ادله لبیدر حرمت تراشیدن ریش گفته شده است.

معرفی کوتاه:فضیلت بودن عفاف و به تبع آن پوشش مناسب بانوان، یکی از مسائلی است که در طول تاریخ، بارها مورد خدشه و نقد افرادی قرار گرفته که در پی تحولات آزادی‌خواهانه، حجاب را نوعی بردگی در سایه دین تلقی کرده‌اند و با انتقاد از آموزه‌های دینی، حجاب را دخالت در امور شخصی افراد برشمرده‌اند. کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص)» تلاشی است با شیوه‌ای جدید تا به جای نقد و مقابله با تعالیم دین اسلام، آن‌ها را وارونه جلوه دهد و مطلوب دین اسلام از حجاب را به شکلی دیگر به تصویر بکشد. در کتاب حاضر تلاش شده تا با نقد صحیح، آن‌چه در کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص) مطرح شده، خواننده را بر آن دارد تا با مراجعه به منابع متقن و بی‌غرض، علاوه بر فهم درست از جایگاه حجاب در اسلام، به بی‌اساس بودن این شبهات پاسخ دهد.

بسیاری از محدودیت ها و مبانی حقوق جنگ یا حقوق بشردوستانه در عصر حاضر، که تنها در دو سده پیش مورد توجه جامعه غرب و سازمان های جهانی قرار گرفته است، در قوانین فقهی اسلام و از جمله در متون شیعی وجود دارد. فقهای شیعه در این زمینه مباحثی را (البته نه به صورت مستقل بلکه به طور پراکنده) در ابواب فقهی جهاد گنجانیده اند.

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر نویسنده بر آن است که موضوع پیوند اعضا را با تمام فروعاتش ازنظر فقه شیعه مورد بررسی قرار دهد. در بخش اول کتاب قطع عضو و احکام آن‌که شامل حکم قطع و تشریح به‌حسب احکام اولی، قطع به‌حسب حکم ثانوی، حکم قطع عضو از انسان زنده و در بخش دوم موانع پیوند اعضا و بخش سوم فروع متفرقه پیوند و بخش چهارم حکم پیوند اعضا از دیدگاه فقه شیعی و در انتها به‌صورت بسیار مختصر دیدگاه‌های موجود بین اهل سنت بیان شده است و در انتهای هر فصل فتاوای فقهای برجسته معاصر پیرامون مباحث ذکر شده، بیان شده است.

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به یکی از مسائلی که جنبه فقهی و علمی دارد یعنی مسئله بلوغ در دختران پرداخته است. وی سعی کرده است این مسئله را در فقه اسلامی بررسی کند. در این کتاب بیان می‌شود که با توجه به بررسی‌های عمل آمده مقصود از بلوغ در اسلام بلوغ جنسی است یعنی رسیدن دختران به سنی که قوای جنسی آنان به حد کمال رسیده باشد و به‌طور طبیعی بتوانند تولیدمثل نمایند و هرگاه به این حد از کمال نرسند، بالغ نیستند و احکام تکلیفی و وضعی متوجه آنان نمی‌گردد.

معرفی نشریات فقهی: مجله حقوق خصوصی

یکى از پیامدهاى سوء ربا تمرکز ثروت است؛ تمرکز ثروت به این معنا که پول در انحصار برخى افراد جامعه باشد و هنگامی که پول در انحصار برخى از افراد قرار گیرد به ناچار توازن و تعادل از بین مى‌رود، و لازمۀ آن تورّم است؛ و تورّم مفاسد و پیامدهایی نظیر: ورشکستگی‌ها، کم‏ کاری‌ها، بى‏کاری‌ها و استثمارها را در برخواهد …

هفتاد و نهمین شماره فصلنامه فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، ویژه بهار ۱۳۹۴ به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و مدیرمسئولی عبدالرضا ایزدپناه راهی بازار نشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه علمی  پژوهشی فقه، هفت مقاله از اساتید، صاحب‌نظران و پژوهشگران حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ …

به نظر می‌رسد موسیقی درست فهم نشده است، برخی آن را به عنوان یک آهنگ و نوایی که از دستگاه موسیقی خارج می‌شود می‌بینند و برخی به موسیقی به عنوان یک پدیده اجتماعی نگاه می‌کنند. «رفع تحیر از مکلفان» نیز تکلیفی است که متوجه نهاد افتاء و فقه است. شبکه اجتهاد: هر از گاهی موسیقی در محافل مختلف مورد بحث …

معرفی کتاب: التطبیقات الاصولیه فی مساله قطع و زراعه الاعضاء البشریه بین مذهب الامامی الاثنی عشری و اهل السنه والجماعه

معرفی کوتاه:انسان در نظام آفرینش جایگاه والا و شایسته‌ای دارد. او برترین آفریده و عصاره هستی است که حکمت، علم و رحمت حق در ابعاد وجودی‌اش تجلی یافته است. در نظام فقهی اسلام پیوند ازدواج در اسلام در دو قالب ازدواج دائم و مستمر، و ازدواج موقت و زمان‌مند ارائه و اندیشیده شده است. نگارنده در کتاب حاضر به بررسی موضوع احکام ازدواج با غیر مسلمان در فقه امامیه و اهل سنت پرداخته است و بر اساس منابع مختلف این مسأله را تحلیل کرده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست ۳۳۰ مسئله را برای نگاشتن کتاب و پایان‌نامه به منظور کشف مسائل جدید فقهی و اصولی، به طلاب و پژوهشگران پیشنهاد داد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از مشکلات جدی برخی طلاب و پژوهشگران، تحیر و بی‌اطلاعی از موضوعات جدید و کاربردی پژوهشی است. بیشتر طلاب از آن رو که موضوعی در خاطر خود ندارند از …

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر مبانی فقهی تکفیر به بحث گذاشته شده است. مجموعه حاضر از سلسله نشست‌های علمی مرکز تخصصی ائمه اطهار (ع) است. ابتدا معیار تشخیص کفر بررسی شده و کفر در قرآن مطرح شده است. از جمله موارد آن عبارتند از: کفر جحودی و انکار از روی علم، کفر جحودی ولی بلاعلم، برائت جستن، ترک اوامر الهی، کفر در مقابل شکر. سپس کفر در روایات تبیین شده و در نهایت کفر در فقه اسلامی تشریح شده است.

معرفی کوتاه:کتاب حاضر در خصوص شهادت به ولایت در اذان و اقامه و به زبان عربی نگاشته شده است. ابتدا نویسنده پیشینه تاریخی بحث را مطرح و تاریخ مشروعیت شهادت سه‌گانه در اذان را مورد بررسی قرار می‌دهد. سپس جزئیات شهادت به ولایت در اذان و حکم آن در چهار بخش واجب، مستحب، مکروه و حرام واکاوی می‌شود. در ادامه شبهاتی که در زمینه شهادت‌های سه‌گانه در اذان وجود دارد، مطرح می‌شود. در ادامه کلام فقیهانی مانند: ابن بابویه، شهید ثانی، علامه مجلسی، کاشف الغطاء، محقق نراقی و محقق همدانی در این زمینه گفته شده و در نهایت نیز به شبهات و ایرادات وارده به شهادت سوم در اذان، پاسخ داده می‌شود.

در این مقاله به سه مبنا و پیامد هر کدام اشاره و سپس به آیات و روایات استناد می شود. مفاد آیات و روایات آن است که تخلف از «احکام شرعی» و «فرمان های حکومتیِ پیامبر (ص) و ائمه هدی (ع)»، نیز «قوانین دولتِ مشروع دینی در عصر غیبت»، با این شرط که تخلف از آنها نافرمانی خدا، پیامبر و امام معصوم باشد، گناه است. ولی گناه بودن سرپیچی از قوانین و مقررات عرفی مثل قوانین و مقرراتی که در جوامع دیگر هم برای تنظیم روابط اجتماعی وضع می شوند، محل تردید است

مقاصد شریعت، اهداف و اغراضی هستند که شارع مقدس آنها را در همه احکام یا بخش اعظمی از آنها لحاظ کرده است. هدف اصلی علم مقاصد شریعت، اثبات اصول و کلیات شریعت است تا بتوان از آنها در استناط احکام استفاده کرد.

فقیهان عقد مضاربه را با وجه نقد و فقط در صورتی صحیح می دانند که عملیاتی که توسط عامل انجام می شود عملیات تجاری باشد. این دو شرط در مواد ۳۶ و ۳۷ آیین نامه فصل سوم قانون عملیات بانکی بدون ربا و ماده ۹ قانون عملیات بانکی بدون ربا نیز مطرح شده است. اینکه مراد از عملیات تجاری چیست، محل تردید است.

«اصل احتیاط» یکی از اصول مهم حقوقی است که در دهه های اخیر حقوقدانان از آن سخن به میان آورده اند و قوانین داخلی و بین المللی و رویه قضایی بعضی از کشورها را تحت تاثیر قرار داده است. ضرورت حفظ محیط زیست و حیات انسانی باعث گردید، خردمندان در پی احتراز از خطرات احتمالی باشند که ممکن است در اثر اقدامات بی باکانه بشر امروزی به بار آید. این نگرانی، بیشتر از آنجا ناشی می شود که توسعه ظاهری پاره ای از علوم در حوزه های صنعت، پزشکی، غذایی، کشاورزی و ... همگان را متحیر و به نتایج حاصل از آن مفتون کرده است. در این میان، هستند دانایانی که نگاه آنان معطوف به افق های دوردست است و از این تصرفات لجام گسیخته، در محیط زیست و حیات انسانی، بیمناک گردیده اند.

این نتیجه به دست آمد که هم در حوزه علمیه نجف و هم در حوزه علمیه قم، مکتب های فقهی به رویکرد حکومتی و کارکرد حکومتی گرایش پیدا کرده اند و بر اساس همین نگرش، حقوق امام را تامین کننده بخشی از هزینه های حکومت اسلامی دانسته اند. امام خمینی آغازگر رویکرد حکومتی به فقه بود و برخی از شاگردان ایشان از این رویکرد پیروی کردند و این گرایش در حوزه علمیه نجف نیز نضج پیدا کرد و شهید صدر به این نظر متمایل شدند و این رویکرد توسط شاگردان ایشان توسعه یافت.

یکی از شرایط صحت دادوستد نبود غرر در ارکان معامله است و در صورت تحقق چنین حالتی، معامله باطل می گردد. چون در روایات واردشده از پیشوایان دین، از عقد غرری نهی است و نهی از غرر در معاملات موجب بطلان آن می شود؛ یعنی چنانچه در معامله نسبت به نهی واردشده، توجه نشود و به مقتضای آن عمل نگردد، آن معامله باطل بوده و ترتیب اثری به آن داده نمی شود. بیمه هم یک عقد مشروع، مستقل و لازم­الوفاء است که امکان تحقق غرر در آن وجود دارد؛ چراکه امکان ایمن نبودن از ضرر در آن برای متعاقدین وجود دارد