اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید علی حسینی نیشابوری، یکی از کسانی است که بیشترین تلاش را برای تأسیس فقه محیط زیست کرده است. این دانشیار دانشگاه امام صادق (ع) نزدیک به بیست سال است که به فعالیت در عرصه فقه محیط زیست مشغول است. او هم مقالات و کتابهای فراوانی در این عرصه دارد و هم از بنیانگذاران دانشنامه …
Read More »همه مطالب
ادبیات فقهی ما همه مسائل زمانه را پوشش نمیدهد/ نافرمانی مدنی طبق مبانی فقهی جایز است؟
در نشست «نافرمانی مدنی در آینه فقه شیعه» حجتالاسلام مهدیفر به استناد به سه دلیل از این نظریه دفاع کرد که حکم اولیه نافرمانی مدنی در فقه شیعه جواز است. حجتالاسلام رهدار نیز ضمن اشاره به برخی از اشکالات پژوهش بر این نکته تاکید کرد که روشی که نویسنده اتخاذ کرده موجب میشود عنصر زمان و مکان در نتیجه کار …
Read More »الگوی مطلوب بانکداری اسلامی بر اساس مبانی اسلام و روش فقه نظام
کتاب جدید گروه اقتصاد پژوهشگاه فقه نظام با عنوان «الگوی مطلوب بانکداری اسلامی بر اساس مبانی اسلام و روش فقه نظام» به کوشش محمد مادرشاهی، کمیل قنبرزاده، سید ابراهیم صباغیان و مهدی اصغرزاده منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از بزرگترین بازدارندههای تحقق عدالت اقتصادی در جامعه، «انحصار سرمایه» است. اگر در جامعهای، عمده سرمایه، در دستان شمار …
Read More »لزوم اهتمام حوزه به مقوله زمان و مکان در اجتهاد/ ظرفیت حوزه را خود «علم» تأمین میکند
آیتالله جوادی آملی با بیان اینکه ظرفیت حوزه را خود «علم» تأمین میکند و اگر ظرفیت علمی بیشتر بشود، بسیاری از مشکلات، حل خواهد شد، اظهار کرد: زمان و مکان در اجتهاد دخیل است و موجب میشود ظرفیت حوزه خودش را نشان دهد و بالا برود و از همین راهها، علم و نیازهای روز ترقی میکنند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …
Read More »واکاوی چهار نظریه در «فتوای معیار»
استاد قائینی در بررسی این بحث میفرماید: قانون در این بحث به معنی مدرن آن مدنظر نیست بلکه به معنی مقررهای برای اداره کشور است و بحث را برفرض سازگاری قانون با فقه دنبال میکنیم. شارع دو رویه را در قانونگذاری پیگیری کرده است، چراکه شارع گاهی در منطقۀ البیان است و گاهی در منطقۀ الفراغ و اگر در منطقۀ …
Read More »حجاب اسلامی و الزام حکومت؛ بایدها و نبایدها/ علی نصیری
شبکه اجتهاد: درباره اصل وجوب و لزوم حجاب و پوشش زنان و مردان، چرایی و چگونگی دخالت حکومتها در آن چند نکته بنیادین وجود دارد که به اهم آنها میپردازیم: ۱. حجاب دو ساحت فردی و اجتماعی دارد. ورود هر حکومت در باره حجاب در جهت مبارزه با آن نظیر دوران پهلوی اول و چه الزام آن نظیر آن چه …
Read More »آیا علامه طباطبایی با انقلاب اسلامی مخالف بود؟
این کتاب تحقیقی، به شبهات مطرح شده پاسخ میدهد و رابطه علامه طباطبایی با انقلاب اسلامی را به درستی و بر مبنای اسناد روایت میکند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بررسی صریح «ماجرای علامه و انقلاب» تقابل یا حمایت؟ کتابی که سوژهای متفاوت و حرفهای تازهای برای گفتن دارد؛ نوشته رضا اکبری آهنگر و وحید خضاب از سوی انتشارات شهید کاظمی …
Read More »انواع شروط ضمن عقد نکاح و ضمانت اجرای آن
کتاب «بررسی فقهی – حقوقی انواع شروط ضمن عقد نکاح و ضمانت اجرای آن؛ با تاکید بر شروط مندرج در عقدنامه» به قلم دکتر عبدالله جوان توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این نوشتار پس از بررسی معنا، کارکرد، انواع و مهمترین ضوابط شروط ضمن عقد و واکاوی نکات کلیدی در …
Read More »بازتاب دو رویکرد محافظهکار و حکومتی در فقه سیاسی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ضمن اشاره به دو الگوواره تعطیل و حکومت در سیره امام علی(ع) نشان داد که چگونه این دو الگوواره مانند دو رشته مفتول، پیکره فقه سیاسی شیعه را سامان داده و در طی تاریخ نوسان داشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «تبارهای فقه سیاسی شیعه در رفتارهای سیاسی امام علی(ع)» …
Read More »بازنگری در ماهیت شخصیت حقوقی بنگاههای تجاری و آثار فقهی آن
هفتادمین نشست از سلسله نشستهای پژوهشگاه فقه نظام با همکاری مدرسه عالی حوزوی ولی امر علیه السلام در اردیبهشت ۱۴۰۲ برگزار شد. در این نشست حجتالاسلام مصطفی عبدالهی در موضوع «بازنگری در ماهیت شخصیت حقوقی بنگاههای تجاری و آثار فقهی آن» به ارائهی بحث پرداخت. ناقدین این نشست دکتر محمود حکمت نیا و حجتالاسلام قدیر علی شمس بودند. حجتالاسلام صفری …
Read More »کتابت حدیث؛ نقطۀ ثقل ارزیابی حدیث در شیعه/ مصطفی بارگاهی
شبکه اجتهاد: یکی از نکات مهم در حدیث شیعه، تبدیل احادیث از گفتار به نوشتار در طبقات اول و دوم راویان است. روش انتقال متن مکتوب و شیوۀ ارزیابی آن با احادیث شفاهی بسیار متفاوت است. در نوشتار پیش رو با استفاده از تاریخ حدیث شیعه و تأکید بر مکتوب بودن آن، به بررسی شیوۀ ارزیابی حدیث میپردازیم. کتابت حدیث …
Read More »لزوم وضع قانون برای مقابله با نظریهپردازان بیحجابی
استاد حوزه علمیه قم وظایف حکومت اسلامی در برخورد با بیحجابی به عنوان یک حرام سیاسی را تشریح و بر مقابله با نظریهپردازان بیحجابی به ویژه اگر روحانی باشند تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، بیحجابی و اشاعه آن موضوعی است که در ماههای اخیر به وسیله دشمنان اسلام و غافلان در حال پیگیری است؛ رهبر معظم انقلاب نیز چندی …
Read More »تصمیمگیری بدون توجه به فقه از غفلتهای ما در این چهل سال است
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، با بیان اینکه امام خمینی(ره) فرمودند حوزه باید نبض حال و آینده را در دست داشته باشد ولی متاسفانه گاهی احساس میشود ما نبض حال را هم در دست نداریم. گفت: یکی از غفلتهای ما در این چهار دهه این بود که خیلی از تصمیمات در کشور بدون توجه به فقه گرفته شد. …
Read More »ضرورتها و اقتضائات گفتگو پیرامون قانون اساسی
اولین جلسه از سلسله نشستهای هم اندیشی پیرامون قانون اساسی با موضوع «ضرورتها و اقتضائات گفتگو پیرامون قانون اساسی» اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ در موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) برگزار شد. اساتید حججاسلام والمسلمین سید احسان رفیعی علوی، معاون دانشگاه باقرالعلوم (ع)، مجید رجبی رئیس پژوهشگاه فقه نظام، محمد متقیان تبریزی مدیرگروه فقه تقنین مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، …
Read More »انتقاد آیتالله نوری همدانی از سختی معیشت مردم، گرانی مسکن و پایین بودن ارزش پول ملی
آیتالله نوری همدانی با انتقاد از سختی معیشت مردم، گرانی مسکن و پایین بودن ارزش پول ملی تصریح کردند: باید در مدیریت کارها اهم و مهمها لحاظ شود چنانچه بعضی از مناطق کشور گرفتار مشکل کم آبی هستند و باید برای رفع این مشکل اقدامات مفید و موثری صورت بگیرد، چگونه میشود که همدان در سینه کوههای الوند از مشکل …
Read More »محمدتقی بهجت؛ مرجع یقین / محمدحسین کمالی
اختصاصی شبکه اجتهاد: ۲۷ اردیبهشت سالروز ارتحال فقیه محقق و اصولی مدقق آیتالله محمدتقی بهجت اعلیاللهمقامه الشریف است.
Read More »اسرار حج تمدن ساز
اصرارم بر این است که مسئولان محترم حج در این زمینهها فرهنگسازی کنند. کاری کنید که تا اسم حج میآید، تا اسم کعبهی معظّمه میآید، آن جوانِ امروزیِ ما این مفاهیم به ذهنش خطور کند: مفهوم تمدّنسازی، مفهوم اتّحاد جهانی، مفهوم نگاه فرامرزی و بینالمللی، مفهوم رفع تمایز و مانند اینها به ذهنش بیاید. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم …
Read More »تشریح پارهای از ویژگیهای علمی و عملی امام صادق (ع)
امام صادق علیه السلام تنها بر تشکیل حوزه علمیه و بیان حکم فقهی بسنده نکردند بلکه ایشان با ملحدان از یک سو و با مشرکان و با امویان و عباسیان از سوی دیگر به مبارزه برخواستند و ضمن معرفی نظام اسلامی با استقامت و پایداری این نظام را حفظ کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله عبدالله جوادی آملی در سخنانی …
Read More »امام صادق (ع) و سنگربانی از باورهای قویم اعتقادی و فقهی شیعه/ علی نصیری
شبکه اجتهاد: بازخوانی تاریخ حیات ائمه اهل بیت (ع) نشان میدهد که افزون بر ستم بیپایان حاکمان زمان که عملاً زمینه دور ساختن آنان از اداره جامعه را فراهم آورد، شماری از مدعیان فقهدانی و دین شناسی نیز در این گناه بزرگ سهیم بودند و با راه انداختن کرسی درس و بحث و نشستن بر مدار فتوا و قضاوت باعث …
Read More »نقدی بر کتاب امر به معروف و نهی از منکر مایکل کوک
کتاب «نقدی برکتاب امر به معروف و نهی از منکر در اندیشه اسلامی» (اثر مایکل کوک)؛ به قلم حجتالاسلام والمسلمین مصطفی جعفر پیشه فرد (استاد خارج فقه و اصول دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه)، بهتازگی از سوی موسسه احیاء امر طاها به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از آنجایی که کتاب امر به معروف و نهی از منکر …
Read More »اطلس توصیفی اهلسنت ایران
نویسنده در این تحقیق تلاش کرده است ضمن بیان جغرافیای اهلسنت ایران، توصیفی دربارهی مذاهب فقهی و نگرشهای طریقتی و اعتقادی آنها داشته باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «اطلس توصیفی اهلسنت ایران» اثر حجتالاسلام مهدی مسائلی بهتازگی از سوی انتشارات امیرکبیر به زیوطر طبع آراسته و به نمایشگاه کتاب رسید. اهل سنت ایران از جهت فقهی به دو مجموعهی …
Read More »بررسی «اجرای مجدد حکم اعدام در صورت زنده ماندن» در یک اثر پژوهشی
این اثر پژوهشی به موضوع حکم اعدام در صورت زنده ماندن پس از اجرای حکم قصاص یا حد و تعزیر می پردازد که از سوی دانشگاه رضوی منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «واکاوی فقهی حقوقی تجدید اجرای کیفر سالب حیات» به موضوع حکم اعدام در صورت زنده ماندن پس از اجرای حکم قصاص یا حد و تعزیر …
Read More »جشنواره ملی «کتاب سال سبک زندگی»، نقطه عطفی برای تولید مبانی نظری و ادبیات فاخر سبک زندگی اسلامی-ایرانی
آئین اختتامیه چهارمین دوره جشنواره ملی «کتاب سال سبک زندگی جمهوری اسلامی ایران» با معرفی برگزیدگان، همراه با سخنرانی حججاسلام والمسلمین احمد واعظی، حمید پارسانیا و مهدی علیزاده و برگزاری کرسی ترویجی «بررسی نقش مناسک دینی در تقویت اصول و مبانی سبک زندگی» روز پنچشنبه ۲۸ اردیبهشتماه ۱۴۰۲ در محل دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار میگردد. به گزارش خبرنگار …
Read More »شهید مطهری و معرفی راه سومی برای دینداری در دنیای مدرن
رئیس بنیاد امامت ضمن اشاره به ویژگیهای عقلانیت شهید مطهری تصریح کرد: ایشان از یک طرف تقابلی با عقلانیت مدرن ندارند بلکه سعی میکنند از درون آن عقلانیت سره را از ناسره بازشناسی کنند و از سوی دیگر این خودبنیادی و خودبسندگی در حوزه عقلگرایی مدرن را زیر سوال میبرند و نشان میدهند عقل به تنهایی نمیتواند نظام زندگی بشر …
Read More »اجرای حدود چه ارتباطی با تربیت افراد دارد؟/هادی عجمی
اختصاصی شبکه اجتهاد: از شیوههای مهم در منظومه تربیت اسلامی، نظام تشویق و تنبیه است. هدف کلی در این منظومه، هدایت و تربیت انسانها و رساندن آنها به اهداف والاتر است. در نظام تنبیه اسلامی، مجازاتهایی پنجگانه وجود دارد: حدود؛[۱] تعزیرات؛[۲] قصاص؛ دیات؛ کفارات. حدود، یک نوع مجازات است که باید در چارچوب قوانین شرع در حدود باشد؛ هرچند هدف …
Read More »پروندۀ «کتب اربعۀ حدیثی و مطالعاتِ مغفول»
هدف از تشکیل این پرونده، پرداختن به زوایایی از کتب اربعه است که کمتر مورد توجه قرار میگیرد. به قطع نزد کمی از دانشیان، این زوایا دیری است که پرداخته شده و مورد مطالعه قرار گرفته؛ اما فقط کمی از ایشان چنیناند. اختصاصی شبکه اجتهاد: کتب اربعۀ حدیثی شیعه (الکافی، من لایحضره الفقیه، تهذیب الاحکام و الاستبصار فیما اختلف من …
Read More »ناگفتههایی از نُسخ خطی استبصار/ محمدجعفر اسلامی
اختصاصی شبکه اجتهاد: عدد نسخ خطی التهذیبِ شیخ طوسی، پس از قرآن کمنظیر است و کتاب استبصار از لحاظ اهمیت و تعداد نسخهها پس از تهذیب قلمداد میشود. نکات و خصائصی که در نسخههای این کتاب وجود دارد، ذهن هر پژوهشگر را به خود جذب میکند. در این مجال نمیتوانیم به بسیاری از این نکات اشاره کنیم؛ ولی برخی از …
Read More »جایگاه دیباچه کتب اربعه در بازشناسی منهج و زمانه محمدون ثلاث
اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر مجید معارف، استاد تمام و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران است. او دکترای خود را در رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه تربیت مدرس اخذ کرده و رساله خود را با عنوان «پژوهشى در تاریخ حدیث شیعه» تدوین نموده است. وی از سال ۱۳۷۲ تاکنون بهفعالیت در دو عرصه آموزش و پژوهش مشغول است و …
Read More »کلینی جامعترین پایهگذار میراث حدیثی شیعه/ علی نصیری
شبکه اجتهاد: نوزدهم اردیبهشت ماه؛ روز بزرگداشت بزرگ ترین و ماناترین محدث تشیع مرحوم ثقهالاسلام کلینی (اعلی الله مقاماته العالیه) است. اگر کسی میخواهد این محدث بزرگ و نقش بیبدیل ایشان در حفظ تراث اهل بیت (ع) را دریابد، مناسب است به چند گزاره ذیل عنایت بورزد: ۱. عالمان اهل سنت مهم ترین و معتبرترین کتاب را پس از قرآن، …
Read More »وضعیت نُسخ، شروح و حواشی من لایحضره الفقیه
اختصاصی شبکه اجتهاد: در عصر چاپ و دیجیتال و دسترسی آسان به اطلاعات، کمتر کسی زحمت کنکاش در نسخههای خطی را به خود میدهد. محمدباقر ملکیان، از آن افراد اندک است. فعالیتهای نسخهپژوهانه و حدیثی_رجالی وی، سبب شد تا با او دربارهی اوضاع نسخههای کتاب مهم منلایحضرهالفقیه به گفتوگو بنشینیم. ملکیان از راههای نرفته و کاستیهای پژوهشی در این عرصه …
Read More »