اجتهاد و اصول فقه

از نوآوری‌های اصولی محقق حلی تا دگرگونی در مفهوم اجتهاد

از نوآوری‌های اصولی محقق حلی تا دگرگونی در مفهوم اجتهاد

یکی از مسائل مهمی که محقق حلی در علم اصول مطرح نمود و بعد از ایشان تا زمان ما باقی مانده است، بحث تحول مفهومی اجتهاد است. اجتهاد در عصر روایات و در عصر قدما تا زمان محقق مفهومی مذموم و غیرقابل قبول داشت. مرحوم محقق در مفهوم اجتهاد یک تحولی ایجاد کرد که بر اساس آن تحول، مفهوم اجتهاد …

Read More »

حجاب ضروری دین است/ وقتی آیه حجاب نازل شد، پدیده‌‌ای بنام بی‌حجابی یا بدحجابی نداشتیم/ هرچه به شکل قانون درآمد، واجب شرعی است

پرهیز از مواجهه جناحی و سیاسی با نظریه ولایت فقیه/ آیه ولایت قابل تطبیق با ولایت فقیه نیست

استاد درس خارج حوزه علمیه قم گفت: آنچه امروز من معتقدم این است که هر چه به شکل قانون درآمد، واجب شرعی و لازم الاتباع است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست در جلسه درس اخلاق هفتگی مدرسه عالی خاتم الاوصیاء(عج) به نکاتی در خصوص مطالبی که چندی قبل در برنامه شوکران از شبکه چهار صدا و سیما …

Read More »

مسؤولیت‌های اجرایی، باعث رشد علمی آیت‌الله شاهرودی شد/ محمدصادق صدر شهادت داد که شهید صدر او را بهترین شاگرد خود می‌دانست/ در انتخاب ابواب فقهی برای تدریس، سنت‌های حوزه را رعایت می‌کرد

مسؤولیت‌های اجرایی، باعث رشد علمی آیت‌الله شاهرودی شد/ محمدصادق صدر شهادت داد که شهید صدر او را بهترین شاگرد خود می‌دانست/ در انتخاب ابواب فقهی برای تدریس، سنت‌های حوزه را رعایت می‌کرد

مرحوم شهید صدر، خوش‌بیان بوده‌اند ولی مطالبش هم در عرصه فقه و هم در عرصه اصول بسیار سنگین بود؛ یعنی شیوه بحث ایشان بسیار آکادمیک ولی مباحث سنگین است. خود درک این مباحث یک استعداد فوق العاده می‌طلبد. مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی توانست مبانی شهید صدر را خوب دریافت و تبیین کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت رحلت آیت‌الله‌ سید …

Read More »

امام موسی صدر از خاستگاه یک فقیه وارد اجتماع می‌شود نه یک مُصلح اجتماعی روشنفکر/ فقاهت، منطق پیغمبر فهمی است/ امام صدر از موضع دین‌داری اختلاف را به رسمیت می‌شناسد

برخی ناخواسته تصویری از امام صدر به عنوان یک مصلح اجتماعی، به عنوان یک روشنفکر ترسیم می‌کنند، یا اینکه او در عرصه اجتماع اهل تساهل و تسامح است، اما هیچ‌کدام از این‌‌ها ممیزه آیت‌الله سید موسی صدر نیست، بلکه او از خاستگاه فقاهت وارد جامعه می‌شود و به عنوان یک فقیه برای مسائل چاره‌اندیشی می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همایش …

Read More »

تلاش علامه امینی برای فهم اجتهادی احادیث

تلاش علامه امینی برای فهم اجتهادی احادیث

علی عباس آبادی گفت: مرحوم علامه امینی در اثر گران سنگ الغدیر، که ثمره زحمت حدود بیست ساله ایشان است، تلاش نموده است تا احادیث را گردآوری و بررسی کرده و فهمی اجتهادی از آنها بیابد. به گزارش شبکه اجتهاد، بیست و هشتم ربیع‌الثانی، روز درگذشت علامه امینی است که معروفترین کتاب ایشان، کتاب الغدیر است، اما اخیراً نسخه خطی …

Read More »

زیرساخت‌های تحقق فقه اجتماعی فراهم نشده است

زیرساخت‌های تحقق فقه اجتماعی فراهم نشده است

عضو هیئت علمی دانشگاه مفید با بیان اینکه فقه فردی جوابگوی نیازهای کشور نیست، تصریح کرد: متأسفانه ۴۰ سال است که در مورد فقه اجتماعی بحث می‌شود و همواره هم تضاد میان دو طرف وجود دارد؛ یکی قائل به دور ریختن تجربه بشری و دیگری اکتفا به تجارب بشری است و هنوز در خم یک کوچه هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، …

Read More »

ابتدا فضا را مسموم می‌کنند بعد می‌گویند انتقاد است!/ منتقد حوزه است، ده‌ها ساعت سخنرانی می‌کند اما حتی یک راه‌حل هم ارائه نمی‌دهد/ کسی که نیّتش خیر است، نقد را در عموم مطرح نمی‌کند

اختلاف بین حقوق مسلمان و کافر، طبیعی و لازمه ذومراتب بودن انسان است

اینکه ما این مسائل را در بین مردم به نحو سخنرانی یک‌طرفه شایع کنیم بدون اینکه مردم از خیلی از این مسائل اطلاع داشته باشند این روش غلطی است. این مسموم کردن جامعه است مثل کسی جامعه را مسموم کند بعد بگوید این انتقاد است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سخنان اخیر و چندباره حسن رحیم‌پور ازغدی در نقد حوزه‌های علمیه، واکنشهای …

Read More »

معاذالله! در صدد پایین آوردن مقام علمی آخوند خراسانی نبودم/ آخوند یکصد سال است سلطان فکری بر همه ماست/ سه نسل در کنار سفره مرحوم آخوند نشسته‌ایم/ ما چرا به این حد نرسیم؟

معاذالله در صدد پایین آوردن مقام علمی آخوند خراسانی نبودم/ آخوند یکصد سال است سلطان فکری بر همه ماست/ سه نسل در کنار سفره آخوند خراسانی نشسته‌ایم/ ما چرا به این حد نرسیم؟

آیت‌الله جوادی آملی در درس خارج فقه امروز خود به عظمت جایگاه آخوند خراسانی و مقام علمی او اشاره  و بیان داشت: ما الآن سه نسل در کنار سفره آخوند خراسانی نشسته‌ایم، خود ما در کنار سفره این بزرگوار نشستیم، اساتید ما هم که در کنار سفره ایشان نشستند، اساتید ما که مراجع تقلید بودند مثل مرحوم آقای بروجردی و دیگران، …

Read More »

«دلّالی» اَخلاف «طلبه افغانی» و غفلت از پرسشی مهم‌تر!/ مصطفی دُرّی

«دلّالی» اَخلاف «طلبه افغانی» و غفلت از پرسشی مهم‌تر!/ مصطفی دُرّی

اختصاصی شبکه اجتهاد: سخنرانی آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در رونمایی از آخرین نگاشته ایشان «تحریر الاصول»، واکنشهای متفاوتی را در فضای مجازی و حقیقی برانگیخت. عمده واکنشها اما در رابطه با «طلبه افغانی» خواندنِ مرحوم آخوند ملامحمدکاظم خراسانی، نگارنده کتاب ماندگار «کفایۀالاصول» و اطلاق «دلّال علمی» به جای «مبتکر»، به بسیاری از نویسندگان و اساتید دانش اصول و فقه بود. …

Read More »

چیستی و بررسی رویکردهای فـقـه نظام

چیستی و بررسی رویکردهای فـقـه نظام

برای رسیدن به نظامات اجتماعی و آن ساختارهایی که مجموعه جامعه را اداره می‌کنند، ما نیاز به نظام اقتصادی، نظام تربیتی، نظام اقتصادی و نظام سیاسی داریم و آن نظام از همان فقه اکبر و مجموعه شریعت استفاده می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین نشست از سلسه نشست‌های علمی مؤسسه احیای حیات طیبه با موضوع «فقه نظام» (چیستی و رویکردها) …

Read More »

برخی روشنفکران سعی دارند ما را به سمت مقاصد ظنون ببرند و احکام را زمانمند کنند

برخی روشنفکران سعی دارند ما را به سمت مقاصد ظنون ببرند و احکام را زمانمند کنند

استاد علیدوست با اشاره به تحقیقات وسیع خود در زمینه مقاصد شریعت اظهارکرد: باید مواظب باشیم که آیات احکام را تحت بند زمان نکنیم؛ البته نباید مقاصد شریعت را نیز نادیده بگیریم و آنها را نفی کنیم؛ برخی روشنفکران سعی دارند که ما را به سمت مقاصد ظنون ببرند و احکام را زمان‌مند کنند و برخی محرمات را به تبع …

Read More »

آیت‌الله هاشمی شاهرودی به روایت استاد خسروشاهی

آیت‌الله هاشمی شاهرودی به روایت استاد خسروشاهی

در علم و تقوی، فقاهت و سیاست یک عنصر برجسته و بی‌نظیر بود و می‌توان با قاطعیت و بدون هیچگونه تردیدی باور داشت و اعلام نمود که آیت‌الله سید محمود‌‌‌‌ هاشمی شاهرودی یک نماد و شخصیت نمونه در تراز حکومت اسلامی و یک تربیت‌شده کامل مکتب اسلام و محصولی بی‌همتا از «انقلاب اسلامی» به‌شمار می‌رفت و‌‌‌ای کاش که روش و …

Read More »

هیچ تلاش مدونی برای بحث «فقه نظام» دیده نمی‌شود/ تبارشناسی «فقه نظام» با تأملی بر اندیشه‌های شهید صدر

هیچ تلاش مدونی برای بحث «فقه نظام» دیده نمی‌شود/ تبارشناسی «فقه نظام» با تأملی بر اندیشه‌های شهید صدر

فقه نظامی که امروزه طرح می‌شود، یک نوع عقب‌گرد نسبت به دوره شهید صدر است. شهید صدر ادعا کرد و تمامی تلاشش را هم کرد برای اینکه این مکتب را درست بکند؛ اما این آقایان حتی برنگشتند یک بازخوانی داشته باشند و ایرادات وارده به شهید صدر را پاسخ دهند!. به گزارش شبکه اجتهاد، چهاردهمین نشست علمی پژوهشکده اندیشه دینی …

Read More »

نقدِ نقد تقریب

نقدِ نقد تقریب

برای ارائه‌ی الگویی برای تقریب باید بدانیم که قرار است به چه چالشی پاسخ دهیم. به گمان من الگوی تقریب قرار نیست به یک چالش کلامی پاسخ دهد. تقریب، وحدت، اختلاف، و شکاف واقعیّت‌هایی اجتماعی هستند که باید جامعه‌شناختی بررسی شوند. آن‌چه از عالمانی چون ایشان انتظار می‌رود این است که با استفاده از متون دینی امکانی را فراهم آورند …

Read More »

بی‌تفاوتی در مقابل انحرافات خود یک انحراف است/ طلاب به‌جای گوشه‌نشینی، در جامعه اصلاح امور کنند

بی‌تفاوتی در مقابل انحرافات خود یک انحراف است/ طلاب به‌جای گوشه‌نشینی، در جامعه اصلاح امور کنند

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه فرد مومن و متعهد به عنوان یک وظیفه و اصل اسلامی قرآنی، نباید در مقابل انحرافات فردی و اجتماعی سکوت کند، اظهار کرد: بی‌تفاوت بودن در مقابل انحرافات، خود یک انحراف در اصل اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حاج مهدی مروارید در جلسه اخلاق عمومی از سلسله جلسات «اخلاق و …

Read More »

افق دید آیت‌الله/ محمد‌‌‌‌هادی ناصری طاهری

افق دید آیت‌الله/ محمد‌‌‌‌هادی ناصری طاهری

بررسی فقهی پیوند اعضا در ابتدای دهه ۸۰ در نشریه‌ای زیر نظر آیت‌الله شاهرودی، شاید به ترویج آسان‌تر این موضوع به اندازه خود کمک قابل توجهی کرده باشد و بسیاری موضوعات کاربردی دیگر، امروز موید نگاه پویای ایشان نسبت به فقه در جامعه امروز است. شبکه اجتهاد: وقتی نام آیت‌الله‌‌‌‌ هاشمی شاهرودی را می‌شنوم یا تصویری از ایشان می‌بینم در ذهنم …

Read More »

نگاهی گذرا به نگرش آیت‌الله هاشمی شاهرودی به «فقه نظام»

نگاهی گذرا به نگرش آیت‌الله هاشمی شاهرودی به «فقه نظام»

شبکه اجتهاد: یکی از ابعاد اساسی شخصیت علمی شهید صدر، توجه ایشان به فقه نظام‌های اجتماعی است. از دیدگاه این فقیه شهید، فقاهت نباید محدود به سطح فردی افعال مکلفان آن باشد، بلکه لازم است نظام و مکتب اجتماعی اسلام کشف شود و مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد تا درنتیجه آن، از حکمفرمایی مکاتب غربی و شرقی بر تنظیم …

Read More »

سنگ تحریف بر آیینه اندیشه سیاسی شهید صدر؛ چرا علامه صدر را درست نمی‌خوانند؟/ سید طاها بصیری

نقدِ نقد؛ پاسخ به جوابیه‌‌ی استاد عالی

اختصاصی شبکه اجتهاد: جناب حجت‌الاسلام والمسلمین سروش محلاتی در مصاحبه‌ای به‌تاریخ یازدهم دی‌ماه ۱۳۹۷ با روزنامه شرق (اینجا بخوانید) مطالبی باورنکردنی را به علامه شهید آیت‌الله ‌العظمی سید محمدباقر صدر نسبت داده است. باورنکردنی از آن رو که اگر کسی کمترین آشنایی با اندیشه شهید صدر داشته باشد نیز می‌داند که نسبت دادن چنین مطالبی به آن شهید والامقام ممکن …

Read More »

آیت‌الله شاهرودی معتقد بود ملاحظات امنیتی نباید منجر به تضییع حقوق شهروندی شود/ نظریه‌پردازان فقهی نباید مسؤولیت اجرایی بپذیرند

برخی فقها تمام مظاهر تمدن جدید را نادرست می‌دانند!/ درک مشترک میان هنرمندان و فقه‌پژوهان نسبت به موضوعات هنری وجود ندارد

در حقوق شهروندی یک‌وقتی من مطلبی از ایشان دیدم که یکی از مشکلات حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی را این می‌دانست که این حقوق، هنوز در جامعه اسلامی ما نهادینه نشده است و لذا برخی برخوردهای قوای انتظامی و امنیتی با متخلفان، در حقیقت، نقض حقوق شهروندی ایشان است. اختصاصی شبکه اجتهاد: رحلت آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی، شوک بزرگی …

Read More »

تزاحم را شنیده‌اند اما فهم‌ نکرده‌اند!

تزاحم را شنیده‌اند اما فهم‌ نکرده‌اند!

آیت‌الله کعبی با اشاره به شبهه اخیر در ارتباط با مشروبات الکلی، گفت: باید در برابر کسانی که فقه‌زدایی می‌کنند و حکومت را به سمت‌وسوی مدل‌های لیبرال پیش می‌برند، باید ایستاد و روشنگری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عباس کعبی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که سطوح عالی و خارج فقه و اصول را در حوزه علمیه …

Read More »

آیا اندیشه سیاسی آیت‌الله شاهرودی را باید در امتداد شهید صدر فهمید؟

آیت‌الله سیستانی، فقیهی که از مردم سالاری دفاع می‌کند

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی(ره) ۳۰ ساله بود که در سال ۵۸ از نجف به ایران هجرت کرد. در نجف از شاگردان نزدیک شهید صدر بود. در ایران در کنار مسئولیت‌های رسمی در حکومت، فعالیت‌‌های علمی‌اش را ادامه داد و آثار فراوانی در زمینه فقه از او به چاپ رسید. بسیاری از صاحب‌نظران او را تبیین کننده و شارح …

Read More »

پرسیدم چرا فقه نظام را ادامه ندادید، گفتند: ضعُف الطالب و المطلوب!/ هر نیم ساعت درس شهید صدر، به اندازه چند ساعت درس دیگران بود

آینده حوزه را فقاهت ترسیم‌ می‌کند/ نامگذاری مکتب قم و مکتب نجف، مثبت یا منفی؟

اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت رحلت آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی، با شاگرد وی حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم به گفت‌وگو نشستیم. رئیس پژوهشکده «الذرّیّۀالنبویّۀ»، خاطرات فراوانی از استاد هم در نجف و هم در قم داشت؛ خاطرات کمترگفته شده‌ای که در گفتگو با اجتهاد، برای اوّلین بار، مطرح می‌شدند. مشروح این گفت‌وگو به‌قرار ذیل است: اجتهاد: حیات علمی مرحوم هاشمی …

Read More »

مخاطرات و آسیب‌های انتظارات حداکثری از فقه و فقاهت/ محمدعلی میرزایی

مخاطرات و آسیب‌های انتظارات حداکثری از فقه و فقاهت/ محمدعلی میرزایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: از خطرهای بزرگ و آسیب‌های معرفتی ما خلط مقام ثبوت و اثبات است. عادت کرده‌ایم که در مقام دفاع از خود در برابر دیگران به مقام ثبوت پناه می‌بریم و در موقعیت حمله به خصم و مخالفان به مقام اثبات آنان می‌تازیم. در واقع در مقام ترجیح و مقایسه، همواره خود را واندیشه‌های خویش را به خاطر …

Read More »

گذری برحوزه درسی استاد فقید حوزه آیت‌الله ‌‌‌‌هاشمی شاهرودی

آیینه شهید صدر؛ گوشه‌هایی از تراز علمی و ویژگی‌های جلسات درسی آیت‌الله‌ شاهرودی

شبکه اجتهاد: شبستان بزرگ حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) همان جایی است که سالیانی توفیق شاگردی فقیه انقلابی، مرحوم آیت‌الله‌‌‌‌هاشمی شاهرودی را در مباحث فقهی و اصولی داشتم. به اختصار برخی از ویژگی‌های حوزه درس ایشان را بیان می‌نمایم: ۱- حجم مطالبی که در هر جلسه بیان می‌نمود از عموم درس‌های خارج بیشتر و نسبت به برخی دروس خارج مطرح …

Read More »

اگر شیخ طوسی خبر واحد را برای ما حجت قرار نمی‌داد، امروز در فقه چیزی برای ارائه نداشتیم

اگر شیخ طوسی خبر واحد را برای ما حجت قرار نمی‌داد، امروز در فقه چیزی برای ارائه نداشتیم

چهل و یکمین نشست گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی، استاد حوزه علمیه خراسان و با محوریت بررسی حجیت روایات از دیدگاه وثوق صدوری و سندی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، محقق و استاد حوزه علمیه خراسان در چهل و یکمین نشست از سلسله نشست‌‌‌‌های گروه …

Read More »

تحلیل آرای نادر فقهی شیعه درباره حجاب زن مسلمان

تحلیل آرای نادر فقهی شیعه درباره حجاب زن مسلمان

نظر اکثر فقها، بر وجوب پوشش تمام بدن زن به استثنای وجه وکفین است؛ از این‌ رو، هر دیدگاهی در مقابل آن، رأی نادر به‌ شمار می‌‌آید. از آنجاکه نه شهرت دلیل صحت و اتقان و نه ندرت سبب ضعف و وهن حکم است، بررسی دلایل و مستندات آرای نادر فقهی ضروری به نظر می‌رسد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوازدهمین …

Read More »

نصیری: فقه نظام ساز با دو مانع شوره زار مدرنیته و غیبت معصوم مواجه است/ رهدار: فقه توانایی اداره جامعه در دوره غیبت و تصرف در مدرنیته را دارد

نصیری: فقه نظام ساز با دو مانع شوره زار مدرنیته و غیبت معصوم مواجه است/ رهدار: فقه توانایی اداره جامعه در دوره غیبت و تصرف در مدرنیته را دارد

شبکه اجتهاد: چندی پیش بود که آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی از عدم وجود چیزی به نام فقه نظامات سخن گفت و اظهار داشت «امام اجتهاد موجود را کافی نمی‌دانست ولی فقه را کافی می‌داند منتهی فقهی که باید در آن فکر بشود، نوآوری بشود. در فقه نیاز به نوآوری‌های فراوان داریم، افق‌های زیادی در فقه باز می‌شود منتهی همین فقه …

Read More »

بنای عقلا و جایگاهش نزد فقیهان/ مرتضی ترابی

ماهیت بیت کوین و بررسی ابعاد فقهی و اجتماعی

شبکه اجتهاد: چندی پیش در روزنامه اطلاعات مقاله‌ای با عنوان «تعامل فقها با بنای عقلا در جهان امروز» به قلم حجت‌الاسلام محمدتقی فاضل میبدی منتشر شد و نظریه جدیدی را در این مورد مطرح نمود که به دنبال آن، برخی از پژوهشگران به بررسی موضوع پرداختند؛ نوشتاری زیر به قلم حجت‌الاسلام مرتضی ترابی، عضو هیئت استفتائات آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی …

Read More »

ابداً به کسی اجازه اجتهاد شفاهی ندادم و سفارش نکردم کسی رساله عملیه چاپ کند

ابداً به کسی اجازه اجتهاد شفاهی ندادم و سفارش نکردم کسی رساله عملیه چاپ کند

در پی انتساب برخی مطالب به آیت‌الله وحید خراسانی، این مرجع تقلید در پاسخ‌هایی شفاف تأکید کرد که به کسی اجازه اجتهاد شفاهی نداده و توصیه نکرده رساله عملیه چاپ کند. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر آیت‌الله حسین وحید خراسانی به بعضی مطالب منتسب به این مرجع تقلید شیعیان پاسخ داد. متن نامه دفتر حضرت آیت‌الله وحید خراسانی به شرح …

Read More »

اوج نبوغ و نوآوری در «مهندسی فقه» آیت‌الله شاهرودی/ یک فقیه تمام‌عیار بود

اوج نبوغ و نوآوری در «مهندسی فقه» آیت‌الله شاهرودی/ او یک فقیه تمام‌عیار بود

پورامینی گفت: آیت‌الله شاهرودی یک فقیه تمام‌عیار بود و اِشراف خوبی بر این دانش داشت. ایجاد کرسی تدریس خارج فقه، ارائه طرح و تدوین دائرهالمعارف فقه اسلامی و طرح بحث مهم و کاربردی «مهندسی فقه» که اوج نبوغ و نوآوری استاد را نشان می‌داد، ازجمله کارهای برجسته ایشان در حوزه فقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید محمود‌ هاشمی …

Read More »
Real Time Web Analytics