اجتهاد و اصول فقه

رهبر انقلاب در درس خارج فقه، اشکالات وارده به روایات کتاب تحف العقول را مورد بررسی قرار دادند و نظر خود را با دلیل بیان فرمودند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در جلسه ۱۵ درس خارج فقه، بحث مکاسب محرّمه در تاریخ دی‌ماه ۱۳۸۳، اعتبار روایت کتاب تحف العقول را از دیدگاه فقهاء مورد بررسی قرار دادند و …

شبکه اجتهاد: درباره مرحوم حاج شیخ فضل‌الله نورى، شهید عصر مشروطیت، کتاب‌ها، رساله‌ها و مقاله‏‌هاى فراوانى نوشته و منتشر شده است، و غالباً سوژۀ نوشته‌ها و گفتارها، حیاتِ سیاسى و جهادِ دینى این مرد است؛ در حالى که این موضوع یکى از ابعاد این مرد بزرگ را تشکیل می‌دهد، و بحق در این باره، به صورت زیبا، سخن گفته شده …

شبکه اجتهاد: جایگاه سترگ و اثرگذار جامعه‌الازهر مصر در تاریخ معاصر اهل‌سنّت بر فرهیختگان آشکار و بی‌نیاز از توضیح است. الازهر در روزگار نزدیک به عصر ما رویکردی تقریبی به شیعه یافت و مذهب تشیع را به عنوان یکی از مذاهب فقه اسلامی به رسمیت شناخت که خود مرهون تلاش‌های بزرگان حوزه علمیه شیعه در وحدت و تقریب میان الازهر …

با توجه به موضوع فقه، یعنی افعال انسانی، انتظار بجایی است که انسان‌شناسی فقیه در تأملات فقهی او مؤثر باشد. این پژوهش به بررسی این مسئله پرداخته است که یک فقیه، انسان را با چه ویژگی‌هایی می‌شناسد؟ طرح پرسش یاد‌شده و بررسی آن، علاوه‌بر اینکه در فهم آرای فقها بسیار مفید و لازم است، در سامان‌بخشی فقه بسیار راهگشا است …

استاد حوزه علمیه نجف گفت: وقتی جامعه شیعه به‌سوی نظام سیاسی روی کرد، در روش فقهی فردی که در فقه سنتی غالب بود گرایشی برای فقه نظامات پیدا شد. البته فقه عمومی در ده قرن کتب شیعه است ولی کسی باید این قواعد و مسائل را دربیاورد مثلا مکاسب محرمه ظاهرش فقه فردی است ولی تار و پودش فقه اجتماعی …

شبکه اجتهاد: امام خمینی(قدس سره) پس از آنکه سالها در حوزه علمیه به تدریس فلسفه و عرفان و نیز فقه و اصول در مقطع سطوح عالیه، اشتغال داشت؛ در دهه ۱۳۲۰ شمسی، تدریس خارج اصول و خارج فقه را آغاز کرد که تا پیش از هجرت به فرانسه، ادامه داشت. حضرت امام می‌فرمایند: «از مدتها قبل از آمدن آقای بروجردی …

شبکه اجتهاد: در یک تقسیم‌بندی درباره منابع اولیه عاشورا، می‌توان سه مرحله را مهم دانست. ابومخنف به عنوان درجه اول، محمد بن سعد درجه دوم و بلاذری منبع درجه سوم. همه اینها برای شناخت عاشورا مهم هستند. در این جا ابتدا یک مقدمه کوتاه در باره تفاوت این سه درجه و بعد هم مروری بر ۸۹ روایت بلاذری از عاشورا …

شبکه اجتهاد: توحید در قرآن کریم محور بسیاری از آیات است و خداوند افزون بر ابطال اندیشه‌‌های مشرکین و بت‌پرستان، به انکار تفکرات غالیانه‌ی پیروان ادیان الهی می‌پردازد که به جهت غلو از توحید فاصله گرفتند. از این رو قرآن، متنی غلوستیز است که تدبر و تأمل در آن خطوط اصلی دین را مشخص می‌کند و جلوی اندیشه‌های غالیانه را …

استاد ربانی بیرجندی با ورود به بحث ادله حرمت هتک مقدسات؛ به تبعیت از روش ابتکاری ابن جنید اسکافی، ابتدا به ذکر ادله نقلی (کتاب و سنت) و سپس به تبیین ادله لُبّی (اجماع و عقل) پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی هتک حرمت به قرآن مجید در کشور سوئد، مرکز مطالعات قرآن دانشگاه مفید با همکاری انجمن قرآن‌پژوهی …

جلد اول کتاب «الشخص الاعتباری؛ به همراه ترجمه و نمودار» اثر سعید زارعی در ۲۶۴ صفحه از سوی انتشارات بوستان کتاب، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر با عنوان “الشخص الاعتباری” از کتاب‌های فقهی و درسی رایج حوزه‌های علمیه است که مباحث آن را گروهی از صاحب نظران و …

استاد مبلغی، در سخنانی بر نقش و جایگاه محقق کرکی در حوزه فقه و اصول اسلامی تأکید و تصریح کرد: بخشی از تحولاتی که محقق کرکی نسبت به فقه و اصول ایجاد کرد تحولاتی است که ماهیت و کارکرد روشی دارد و این تحولات روشی در ۴ سنخ قابل تقسیم‌بندی است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلس …

آیت‌الله مکارم شیرازی گفت: فعالیت و اقدامات در عرصه سیاسی از آیت‌الله‌حاج‌ سید‌عبدالله‌ شیرازی(ره)؛ فقیهی آگاه به زمانه، حساس نسبت به انحرافات و مصلح نسبت به نابسامانی‌ها معرفی نمود که نمونه‌های آن را در دعوت مردم به تحصن در مسجد گوهرشاد، حمایت از آیت‌الله کاشانی و مخالفت با لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی و محکومیت واقعه مدرسه فیضیه‌ می‌توان مشاهده …

شبکه اجتهاد: پیش همایش «مرجع مجاهد»، بزرگداشت چهلمین سالگرد ارتحال فقیه اهل بیت(ع) و مرجع مبارز و انقلابی مرحوم آیت‌الله‌حاج‌ سید‌عبدالله‌ شیرازی با پیام دوتن از مراجع آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی و آیت‌الله جعفر سبحانی و نیز سخنرانی استاد محمدمهدی شب زنده‌دار و استاد نجم‌الدین طبسی، شامگاه شنبه در سالن همایش‌های شیخ طوسی(ره) ستاد دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم …

شبکه اجتهاد: برخی روشنفکران عرب تمدن اسلامی را «تمدن فقه» توصیف کرده‌اند. این سخن از جنبه‌های مختلف سخن درستی است. از فقه در این تعبیر طبیعی است که تعبد شخصی به فروع فقهی مراد نیست. بلکه جنبه تمدنی فقه در اسلام است که مقصود است. روشنفکری دینی در ایران چند دهه‌‌ای است که در برابر توجه به جنبه‌های معنوی دین …

شبکه اجتهاد: در ادوار فقه، بحث‌های فقهی به عنوان مطلق علم در فهم دین با پرسش های صحابه به ویژه  امیرالمؤمنین علیه‌السلام از رسول خدا صلوات الله علیه و آله شکل گرفت و پس از آن مفهوم اجتهاد‌‌. با تدریس فقهی گسترده امام صادق علیه‌السلام، این مباحث تدوین و تنظیم دانشی و مکتب گرفت و افتا به عنوان یک شأن …

عرف تخصص کافی برای استنباط در فقه را ندارد و از قواعد و اسلوب اجتهاد پیروی نمی‌کند و هرچه خود می‌پسندد را نتیجه می‌گیرد. این اختصاص به عرف جامعه هم ندارد؛ بلکه یک متخصص و پژوهشگر نیز بعد از استدلال‌های فقهی دقیق ممکن است نتیجه‌ای بگیرد که عرف می‌گوید و حتی تصریح بدان کند که عرف چنین می‌پسندد؛ لذا این …

رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار فضلا، طلاب و مبلغین حوزه‌های علمیه، تبلیغ دین و اهداف دینی را مهم‌ترین وظیفه حوزه‌ها خواندند و با اشاره به لوازم تبلیغ موثر و به‌روز یعنی «شناخت مخاطب، شناخت آرایش حقیقی صحنه تبلیغات جهانی برای داشتن موضع تهاجمی و برخورداری از روحیه جهادی» تاکید کردند: نسل نوجوان و جوان در مقام صاحبان …

شبکه اجتهاد: دیدار طلاب و فضلای حوزه‌های علمیه پس از چهار سال با رهبر معظم انقلاب در روز چهارشنبه، بیست و یکم تیرماه سال جاری برگزار خواهد شد. به همین مناسبت به بازنشر، برخی از نظران حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پیرامون حوزه و حوزویان خواهیم پرداخت. بیانات در دیدار جمعی از روحانیّون سراسر کشور – ۱۳۶۸/۰۴/۰۴ بزرگان علمای حوزه‌های علمیه در …

مدرسه تابستانی «عیون تربیت» از سوی مرکز تخصصی آخوند خراسانی (ره) و مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (علیهم‌السلام) با حضور علمی اساتید و جمعی از فضلای حوزه علمیه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در حال برگزاری است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کارگاه تحلیل و نمایه‌سازیِ تربیتی احادیث بر اساس روایات عیون أخبار الرضا (علیه‌السلام) با نظارت علمی استاد …

ترجمه کتاب «فروع کافی» نوشته رضا مصطفوی توسط انتشارات عهدمانا در چهار جلد منتشر و راهی بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، «فروع الکافی» یکی از منابع حدیثی شیعه و مهم‌ترین و معتبرترین منبع از کتاب‌هایی است که به دست ما رسیده است. محمدبن‌یعقوب، مشهور به ثقه‌الاسلام کُلینی، این مجموعه حدیثی را که جامع اخبار فقهی است، در ۲۷ …

رئیس سابق اتحادیه جهانی علمای مسلمان نسبت به استفاده از مقاصد شریعت استعماری به منظور ضربه زدن به اسلام و حذف آن از زندگی مردم هشدار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، رئیس سابق اتحادیه جهانی علمای مسلمان، دکتر احمد الریسونی، نسبت به استفاده از مقاصد شریعت اسلامی به منظور ضربه زدن به اسلام و حذف آن از زندگی مردم هشدار …

ما غدیر را نه تنها موجب افتراق نمی‌دانیم بلکه آن را محور وحدت می‌دانیم. چون حدیث غدیر بین فریقین متواتر است و با قرائن زیادی که در این حدیث وجود دارد به هیچ‌وجه مسئله‌ی دوستی در کلمه «مولی» مطرح نیست که پیغمبر به مردم بگوید علی را دوست داشته باشید، بر بیعت کنندگان امر فرمود که با «السلام علیک یا …

شبکه اجتهاد: آنچه به عنوان حدیث غدیر و به نام روز غدیر می‌شناسیم، روایت و حکایتی درباره رخدادی است که در سال دهم هجرت، روز هجدهم ذی حجه، در منطقه غدیر خم رخ داد؛ چنان که روایات تاریخی گزارش کرده اند، طی آن، رسول خدا (ص) در حالی که پس از انجام تنها حج تمتع خود به مدینه باز می‌گشت، …

مرحوم نایینی کسی است که تا آخر رفته و صاحب مکتب است، ایشان به حوزه‌های علمیه کنایه می‌زند و می‌گوید امام صادق(ع) یک جمله فرمود «لاتنقض الیقین بالشک» از این یک عبارت چند جلد کتاب نوشته شده است، ولی این همه آیه راجع به عدالت و حریت داریم، ولی هیچ استفاده‌ای از آن نشده است؛ لذا ما هیچ کتابی نداریم …

استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: علامه طباطبایی تاکید دارد که مسلمین اگر دچار انحطاط و سقوط شده‌اند، به خاطر اکتفا به اجساد احکام شرعی و اعراض از روح آن است، در واقع جسد بدون روح خاصیتی ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری، در نشست علمی «مبانی و پیش‌فرض‌های استنباط اخلاقی از قرآن» که …

یکی از چالش‌های ما در علوم انسانی، مسدود بودن باب نقد و نظر در جمهوری اسلامی است، لذا عملاً دانشگاه‌ها جرات ورود به این مباحث را به‌صورت شفاف ندارند. علی‌رغم رشد فزاینده در مهندسی و پزشکی، در علوم انسانی دچار رکود شده‌ایم. حوزه‌ها نیز در صورتی رشد می‌کنند‌‌‌ که نقد آزاد باشد؛ اما امروزه، اگر طلبه‌ای امری را که با …

اثر جدید حجت‌الاسلام والمسلمین احسان سرخه‌ای، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با عنوان «روایت کتاب محور احادیث شیعه» روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب حاضر با نظر به شواهد تاریخی، رجالی، فهرستی و نیز روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام با نگاه به نحوه انتقال تراث حدیثی شیعه، آن را به عنوان موضوع مقدمی برای معیارهای صحیح ارزیابی …

کتاب «روش اجتهادی تراکم امارات و آثار فقهی و اصولی آن» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین ناصر متقی املشی به همت «انتشارات عصر جوان» به چاپ دوم رسید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این کتاب در سه بخش «مباحث مقدماتی»، «مباحث مربوط به تراکم اَمارات» و «آثار فقهی و اصولی تراکم امارات» به رشته تحریر درآمده است. بخش اول، مباحث مقدماتی که ۱۲ …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی از نحوه آشنایی شهید مطهری با علامه طباطبایی در سال ۱۳۳۰ و مباحثه علمی ایشان می‌گوید:

شبکه اجتهاد: برخی محققین معتقدند که روایت شدن یک کتاب توسط یک راوی، به منزله‌ی قبول احادیث آن کتاب بوده است. همچنین شاید بتوان گفت: تصوری عمومی در حوزه‌ی حدیث چنین است که حضور یک راوی در سند یک حدیث، به معنای قبول آن حدیث در نزد اوست. اما شواهد مختلفی بر خلاف این تصور وجود دارد که نشان می‌دهد …