قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / اجتهاد و اصول فقه / دیدگاه و گزارش (صفحه 11)

دیدگاه و گزارش

اگر حکم یا نظریه‌ای در تمام ابواب فقهی به ظلم بینجامد، منتفی است/ فقها به قاعده نفی ظلم بیشتر توجه کنند

اگر حکم یا نظریه‌ای در تمام ابواب فقهی به ظلم بینجامد، منتفی است/ فقها به قاعده نفی ظلم بیشتر توجه کنند

یک مدرس حوزه و دانشگاه گفت: قاعده نفی ظلم فقه شیعه را کاملا به اصل عدل الهی پایبند می‌کند و هر آنچه را در هر باب فقهی با عدل الهی منافات داشته باشد و به تشخیص عقل، ظلم محسوب شود، از شریعت دور می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، به تازگی کتاب «فقه دادگر؛ بررسی ادله، مفاد، مصادیق و گستره قاعده نفی ظلم و نسبت آن با دیگر قواعد فقهی» به قلم حجت‌الاسلام محمد سلطانی، عضو هیئت‌علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان، از سوی نشر معارف، ارگان نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در ۳۰۶ صفحه چاپ و …

توضیحات بیشتر »

اطمینان عقلائی و ملاک حجّیّت آن؛ ملاحظاتی پیرامون نظریه استاد شهیدی

اطمئنان عقلائی و ملاک حجّیّت آن؛ ملاحظاتی پیرامون نظریه استاد شهیدی

به دلیل فراگیر بودن و محلّ ابتلا بودن اطمینان و دخالت آن در احراز حدّ نصاب تعلّم احکام کلّیّه شرعیّه و عمل خارجی مکلّفین، لغزش هر کس در شناخت آن و لوازم آن، لغزشی عادی نیست و اثرات آن در تحریف دین و سخت‌گیری یا سهل‌انگاری غیر مرضیّ شارع مقدّس مشهود است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سی‌وچهارمین عصرانه علمی مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه‌السلام با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین سید طاهر غفاری با موضوع «چیستی اطمینان و نگاه عقلا به آن» با حضور طلاب و دانش‌پژوهانه این مدرسه تخصصی برگزار شد. این نشست پس از استقبال فضلا از بحث «عدم حجیت …

توضیحات بیشتر »

نقد و بررسی نظریه «عدم حجیت اطمینان»

نقد و بررسی نظریه عدم حجیت اطمینان

اختصاصی شبکه اجتهاد: دومین نشست شبکه نوآوری‌های فقهی صراط با ارائه نظریه استاد محمدتقی شهیدی‌پور مبنی بر «عدم حجیت اطمینان» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن روحبخش و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدفرید حاجی سیدجوادی و حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالله محمدی و داوری حجت‌الاسلام والمسلمین سید طاهر غفاری، در حوزه علمیه امام کاظم (ع) قم به صورت وبینار برگزار شد. در این نشست علمی حجت‌الاسلام روحبخش (از شاگردان استاد شهیدی) به تقریر نظریه و برخی آثار و ثمرات آن پرداخت و گفت: در این نظریه با در نظر گرفتن تبیین خاصی از مفهوم اطمینان و قطع، سیره عقلا محدود به عمل به قطع …

توضیحات بیشتر »

عرصه‌های نوین حدیث پژوهی؛ از اعتبار سنجی احادیث تا عصری‌سازی روایات و تجمیع قرائن عامه

عرصه‌های نوین حدیث پژوهی؛ از اعتبار سنجی احادیث تا عصری‌سازی روایات و تجمیع قرائن عامه

اینکه پذیرش خبر را منحصر کنیم به وثاقت راوی اشتباه است. ملاک پذیرش خبر وثاقت راوی است اما وثاقت فقط احتراز از کذب نیست بلکه شهرت و سرشناسی او هم مؤثر است. محققان غیرمسلمان هم درگیر این مسئله هستند و برای راستی آزمایی اخبار متعدد و گاه متناقض در این عصر ارتباطات و فضای مجازی تحقیقات و پژوهش‌هایی نموده و منتشر نموده‌‌اند و در نگاه آن‌ها هم، مبانی گرچه اسمشان عوض شده اما روش همان روش قدمای ما در اعتبار سنجی احادیث است. برای مثال، تحقیقی در برزیل انجام شده و مقاله آن موجود است که مبانی راستی آزمایی رسانه‌ای …

توضیحات بیشتر »

علت و معلول در موضوع‌شناسی جایگاه مهمی دارد/ در موضوع‌شناسی باید به اهل‌فن اعتماد کنیم/ علاوه بر تقید به ‌مبانی اجتهاد، در جهات مختلف شریعت به‌روز باشیم

علت و معلول در موضوع‌شناسی جایگاه مهمی دارد/ در موضوع‌شناسی باید به اهل فن اعتماد کنیم/ علاوه بر تقید به مبانی اجتهاد، در جهات مختلف شریعت به‌روز باشیم

اگر فقیهی می‌گوید من از آنچه ستاد کرونا می‌گوید تبعیت می‌کنم و هر موضوعی که آن‌ها لازم می‌دانند من هم به لزوم آن فتوا می‌دهم بر این اساس است که در موضوع شناسی باید به اهل فن اعتماد کنیم. «فاسئلوا اهل الذکر» معنایش فقط مراجعه به اهل‌بیت علیهم‌السلام در علوم الهی نیست؛ بله آن‌ها سرسلسله علوم‌‌‌اند اما در هر موضوعی، اهل ذکر، اهل فن آن موضوع‌‌‌اند و در تشخیص موضوعات هم، چنین است؛ از طرفی تا موضوع تشخیص داده نشود حکم ناقص است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سومین نشست تخصصی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان به مناسبت هفته پژوهش …

توضیحات بیشتر »

نسبت میان فلسفه شریعت با فلسفه فقه

طب سنتی کار و رسالت حوزویان نیست/ چگونه می‌توان با خبر واحد بی‌سند، به درمان مردم بپردازیم!

استاد رشاد با بیان اینکه فلسفه شریعت ذیل فلسفه دین تعریف می‌شود، اظهار کرد: شریعت عبارت از آن چیزی شد که در نفس‌الامر از ساحت الهی فرود آمده است، اما فقه معرفتی است که فقیه برای شناخت آن شریعت نفس‌الامری تلاش کرده است و همان چیزی که از ساحت الهی نازل شده را می‌شناسد. پس شریعت، «الفقه المنزل» است و فقه «الشریعه المستنبط» است. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش ملی فلسفه دین اسلامی، در روزهای پایانی آذرماه به صورت مجازی برگزار شد. آنچه پیش روی شماست متن صحبت‌های استاد علی‌اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس شورای …

توضیحات بیشتر »

روش‌ها و عرصه‌های جدید در فقه معاصر

روش‌ها و عرصه‌های جدید در فقه معاصر

مدل‌ها باید بر اساس نگاهی جامع و منظومه وار از احکام فقهی شکل بگیرد. با یک فرع مدل اجتماعی درست نمی‌‌شود، بلکه باید ارزش‌های حاکم بر حکم، هدف از اجراء حکم، کارکرد حکم در جامعه و سایر عناصر مربوط به حکم شناخته شوند. لذا برای کاربردی کردن فقه، نیاز به استخراج نظام واره از فقه در عرصه‌های فراخ و وسیع اجتماعی است تا به مقررات، فرهنگ و مدل‌های زندگی تبدیل شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: دومین نشست تخصصی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان به مناسبت هفته پژوهش با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، رئیس میز توسعه و توانمندسازی …

توضیحات بیشتر »

مراقب باشیم با شتاب‌زدگی در کشف مقاصد شریعت، دین جدیدی تاسیس نکنیم

مقاصدی که از آیات و روایت و حکم عقل قطعی به دست می‌آیند لحاظ می‌شوند و اگر حکم فرعی فقهی با آن‌ها در تضاد بود کنار گذاشته می‌شود، چرا که کل ما خالف کتاب الله و سنه نبیه را باید کنار گذاشت. چنان که عقل دلیل است و مخصص و مقید عمومات و اطلاقات احکام است، خودش هم می‌تواند در صورت قطعی ضروری بودن حکمی را اثبات کند. ولی باید توجه شود که با دقت مقاصد شریعت را کشف نمود و در این زمینه با شتابزدگی عمل ننمود تا دین جدید حاصل نشود. اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست‌های تخصصی مدرسه عالی …

توضیحات بیشتر »

تبارشناسی، چالش‌ها و آینده فقه نظام با تأملی بر اندیشه‌های شهید صدر

تبارشناسی، چالش‌ها و آینده فقه نظام با تأملی بر اندیشه‌های شهید صدر

شبکه اجتهاد: چندی است اعتقاد به نارسایی فقه سنتی رایج در حوزه‌‌های علمیه موجب شده است تا گروهی برای تدوین فقه نظام به شکل فردی و یا با تاسیس موسسات علمی تلاش کنند. طرفداران این اندیشه خود را وامدار شهید صدر می‌دانند. با این وجود اصالت این ادعا نیاز به بررسی دارد. این نوشتار با روش تحلیل محتوا به بررسی تبارشناسی این دیدگاه، ویژگی‌‌ها، چالش‌‌های این تفکر پرداخته به این نتیجه دست می‌یابد که این دیدگاه با دیدگاه شهید صدر در دغدغه‌‌ها، مبنای فکری و نگاه به فقه سنتی متفاوت است. همچنین هنوز این دیدگاه در ابتدای راه بوده لذا …

توضیحات بیشتر »

علم اصول روش‌ نمی‌دهد قاعده‌ می‌دهد/ عدم اطلاع از تأثیر علم اصول در فقاهت، طلاب را بی‌انگیزه می‌کند/ با وجود تدریس حلقات، اعتقاد دارم کفایه ارزشمند است

علم اصول روش‌ نمی‌دهد قاعده‌ می‌دهد/ عدم اطلاع از تأثیر علم اصول در فقاهت، طلاب را بی‌انگیزه می‌کند/ با وجود تدریس حلقات، اعتقاد دارم کفایه ارزشمند است

استاد حمید درایتی گفت: عمده عدم انگیزه در طلاب، عدم علم و اطلاع از تأثیر علم اصول در فقاهت و ادامه مسیر است؛ علم اصول علمی مختص درون حوزه نیست بلکه کاربرد‌های برون حوزوی نیز دارد. علم اصول روش‌ نمی‌دهد بلکه قاعده‌ می‌دهد و ما بی‌نیاز از تنقیح و تحلیل این قواعد برای استنباط نیستیم مخصوصاً در موارد نوظهور کشف، این موارد از منابع صامت دین، جدیت طلاب را‌ می‌طلبد و بدون این جدیت توانایی تولید علم دینی را ندارند. کارکرد، اهمیت، ارزش و ضرورت علم اصول اگر بیان شود موجب انگیزه است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید …

توضیحات بیشتر »

عناصر شکل‌گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث

عناصر شکل‌گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور در تبیین بررسی عناصر شکل گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث به بیان پنج ویژگی منحصر به فرد این پایگاه در مقایسه با دو کتاب شریف کافی و بحارالانوار پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی در نشست علمی مجازی «بررسی عناصر شکل گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث» از سلسله نشست‌های همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که عصر امروز(شنبه ۲۲ آذر) از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری نور برگزار شد، با اشاره به جامع نگاری حدیث از گذشته‌های دور تا به امروز …

توضیحات بیشتر »

میراث سیدمرتضی؛ گونه‌ها و نوآوری‌ها

میراث سیدمرتضی؛ گونه‌ها و نوآوری‌ها

یکی از تأسیسات سیدمرتضی، فقه مقارن است که اولین نفر در این عرصه است؛ کتاب مسائل الخلاف وی که البته از بین رفته به صورت مفصل در این باره نوشته شده است. در دوره سید، بحث عدد و رؤیت در ماه رمضان مطرح بوده؛ یعنی برخی علمای شیعه قائل به عدد بودند و می‌گفتند ماه رمضان همیشه ۳۰ روزه است؛ شیخ مفید هم ابتدا قائل بود، اما بعداً از آن برگشت، سید از ابتدا مخالف قول به عدد بود و رؤیت را ملاک می‌دانست، در حالی که بسیاری قائل به عدد بودند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا مختاری، …

توضیحات بیشتر »

از پاییز تا زمستان با فصلنامه «پژوهش‌های فقهی»

پژوهشی پیرامون «اجماع»/ محمد متقیان تبریزی

«جایگاه توبه در سقوط جرایم علیه امنیت ملی از منظر فقهی و حقوقی»، «نظریۀ اصالت جنگ یا صلح از دیدگاه اباضیه»، «نقد و بررسی دیدگاه آیت‌الله خویی (ره) در حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن»، «بررسی امکان وصیت کودکان»،«واکاوی فقهی مقابله‌به‌مثل در ناسزا»، «ضمان ناشی از عدم نظارت شهرداری بر اماکن و معابر عمومی» و «چالش‌های ناظر بر اختلال‌های دوجنسی و تراجنسی در جرایم جنسی و جنسیت‌مدار»  از جمله مقالات اخیر شماره پاییز و زمستان ۹۹ فصلنامه «پژوهش‌های فقهی» است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهش‌های فقهی» در جهت انعکاس جدیدترین یافته‌های فقهی اساتید برجسته حوزه و دانشگاه …

توضیحات بیشتر »

پی‌ریزیِ بنایی هزارساله برای علوم اسلامی

پی‌ریزیِ بنایی هزارساله برای علوم اسلامی

بنای رفیعی که فقهاء و متکلمین شیعه در طول ده قرن گذشته برافراشته و گنجینه‌ی بی‌نظیری که از آثار علمی خود پدید آورده‌اند، همه بر روی قاعده‌یی است که شیخ مفید با این سه بعد جهاد علمی خود پی افکنده است. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ مفید در سلسله‌ی علمای امامیه، فقط یک متکلم و فقیه سر آمد و برجسته نیست، بلکه فراتر از این، وی مؤسس و سرحلقه‌ی جریان علمی رو به تکاملی است که در دو رشته‌ی کلام و فقه، تا امروز در حوزه‌های علمی شیعه امتداد یافته و با وجود برکنار نماندن از تأثرات تاریخی جغرافیایی و …

توضیحات بیشتر »

ساماندهی نهاد مرجعیت با نهاد ولایت فقیه/ فقها باید در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم سازی‌های حاکمیت نقش داشته باشند

ساماندهی نهاد مرجعیت با نهاد ولایت فقیه/ فقها باید در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم سازی‌های حاکمیت نقش داشته باشند

دکتر فراتی بیان اینکه فقها و مجتهدان باید در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم سازی‌های حاکمیت نقش داشته باشند، عنوان کرد: ولی فقیه می‌تواند حق انتخاب و انتصاب برخی از اعضای حکومت دینی همچون فقهای شورای نگهبان را به فقها و مراجع داده و به آن‌ها میدان بدهد تا به‌نوعی در امور حکومتی مداخله داشته باشند یا می‌تواند اجازه دهد تا جزء ممتحنین نامزدهای مجلس خبرگان شوند تا احساس نکنند در نحوه تصمیم‌گیری و تصمیم سازی حکومت دخیل نیستند. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی آزاداندیشی «ساماندهی نهاد مرجعیت با نهاد ولایت فقیه» با ارائه دکتر عبدالوهاب فراتی، نویسنده و عضو هیئت علمی …

توضیحات بیشتر »

تحلیل تاریخی از ورود اجتهاد اسلامی به مسئله ثابت و متغیر

تحلیل تاریخی از ورود اجتهاد اسلامی به مسئله ثابت و متغیر

شبکه اجتهاد: با توجه به عمر طولانی موضوع ثابت و متغیر در تاریخ علم، علت آنکه در دوقرن اخیر، مورد توجه قرار گرفته چیست؟ چرا پیش از این دوقرن، مورد بحث و بررسی متفکران اسلامی واقع نشده‌است؟ یا به‌عبارتی دیگر، چرا دانشیان فقه امروزه نیازمند پاسخ‌گویی به اشکال ثابت و متغیر هستند؟ در پاسخ می‌توان گفت: از یک سو قرن بیستم، مخصوصاً دهه‌های پنجاه، شصت و هفتاد آن، شاهد حضور پررنگ جریان‌های فکری مانند مارکسیسم، سوسیالیسم و دیگر جریان‌های مشابه بوده که ادعای ارائه‌ی نظام‌های متکامل و همه‌جانبه‌ی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و …، را داشته‌اند. بعد از سقوط دولت عثمانی، …

توضیحات بیشتر »

قطب راوندی و خبر واحد

قطب راوندی و خبر واحد

شبکه اجتهاد: آقایان حسین مدرسی و احمد پاکتچی به ترتیب در کتاب‌های مقدمه‌ای بر فقه شیعه و مکاتب فقه امامی ایران موضع قطب راوندی را نسبت به خبر واحد موضع مخالف با حجیت آن قلم داده اند. آقای پاکتچی با تحلیلی از چند بخش از کتاب فقه القرآن، قطب راوندی را در واقع ناقد مکتب شیخ‌ می‌داند. این دیدگاه درست نیست. درست است که قطب راوندی در فقه القرآن در چند جا حجیت خبر واحد را رد‌ می‌کند منتهی منظور او در این موارد خبر واحد روایت شده از سوی اهل سنت است و نه خبر واحدی که شیخ از …

توضیحات بیشتر »

دلالت مشیخه شیخ صدوق بر وثاقت علی بن ابراهیم بن ‌هاشم قمی

 دلالت مشیخه شیخ صدوق بر وثاقت علی بن ابراهیم بن ‌هاشم قمی

متاخران بدون چاره‌جویی و جای دادن ابراهیم بن‌هاشم در یکی از دو گزینه وثاقت یا حسن حال با روایات او تعامل کند. از‌این‌رو دست پیمایش راه‌ها، گزینش راه‌کار‌ها و تمسک به عباراتی زدند تا بتوانند از دل آن‌ها وثاقت یا حسن حال او را استفاده کنند. این در حالی است که به تصریح ابن‌شهید ثانی در منتقی الجمان، از نگاه متقدمان به احراز وثاقت یا حسن حال نیازی نیست چرا که می‌توان به روایت راوی ضعیف به دلیل برخورداری از قرائن صدور و اعتبار عمل کرد؛ البته در پی آن نیستیم تا بگوییم ابراهیم بن‌هاشم ضعیف است. به گزارش شبکه …

توضیحات بیشتر »

بررسی روش استنباط و آراء فقهی «شیخ بهایی» در قالب یک پایان‌‌نامه حوزوی

دفاع از دو پایان‌نامه فقهی-حقوقی در حوزه علمیه خراسان

پایان‌نامه سطح سه حوزه علمیه خراسان با موضوع «بررسی آراء فقهی شیخ بهایی در دو کتاب ” الحبل المتین فی إحکام أحکام الدین” و “مشرق الشمسین وإکسیر العبادتین”» به همت اداره مدارج علمی معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان، در مرکز مدیریت دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پایان‌نامه سطح سه حجت‌الاسلام محمود رمضانی دارابی با عنوان «بررسی آراء فقهی شیخ بهایی در دو کتاب ” الحبل المتین فی إحکام أحکام الدین” و “مشرق الشمسین وإکسیر العبادتین”» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین سید موسی صدر در مقام استاد داور، بررسی شد. تدوینگر این پایان‌نامه با اشاره به اینکه آراء فقها و روش استنباطی …

توضیحات بیشتر »

هویت اصلی فقه تمدنی، فقه فرآیندی است/ درک از مقیاس کلان؛ اصلی‌ترین اهرم برای شکل‌گیری فقه تمدنی است/ مرکز ثقل اجتهاد تمدنی، تلاش برای استنباط حکم فرآیندهاست

هویت اصلی فقه تمدنی، فقه فرایندی است/ درک از مقیاس کلان؛ اصلی‎ترین اهرم برای شکل‎گیری تمدن نوین اسلامی/ مرکز ثقل اجتهاد تمدنی، احکام وضعی است

آنچه در بحث فقه تمدنی بیان می‌شود ابداً ساختارشکنی ندارد بلکه فقاهت موجود را ضروری و حیاتی می‌داند و برای رسیدن به استنباط در مقیاس تمدنی بسته‌های تکمیلی تعریف می­کند؛ و این هم بدین معنا نیست که فقاهت کنونی ناقص است بلکه به‌­واسطه مطرح شدن مساله مستحدثی با عنوان «چگونگی تمدن­‌سازی» که مقیاس آن و فروعاتش صِرفا در مقیاس تکلیفی فردی و جمعی نیست بلکه علاوه بر استنباط احکام تکلیفیِ مرتبط با مکلفین، نیاز به استنباط ساختارها و فرآیندها دارد که فارغ از مصادیق مکلفین، برای افعال آنها جهت­‌سازی می­‌کند، نیاز به استظهار حجیت­‌دار فرآیندها از ادله است و می‌­توان …

توضیحات بیشتر »

آیت‌الله خویی در اواخر عمر به جریان حدیث‌گرایی نزدیک شد/ وقتی می‌‏خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، بسیاری ناراحت می‌شوند!/ اخباری‌گری به نوعی دیگر متولد شده است/ هیچ زمانی، هجمه‏‌های این‏‌چنینی به تراث شیعی نداشته‌‏ایم

آیت‌الله خویی در اواخر عمر به جریان حدیث‌گرایی نزدیک شد/ وقتی می‌‏خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، بسیاری ناراحت می‌شوند!/ اخباری‌گری به نوعی دیگر متولد شده است/ هیچ زمانی، هجمه‏‌های این‏‌چنینی به تراث شیعی نداشته‌‏ایم

مرحوم ‌‌آیت‌الله خوئی که مدرسه‌‏اش، مدرسه حاکمی است، در اویل عمر علمی خود، قاعده عدل و انصاف را می‌‏پذیرد ولی در اواخر، آن را انکار می‏‌کند! ایشان هر چه به اواخر عمر خود نزدیک شده، به جریان حدیث‌گرایی نزدیک شده است، در اواخر عمر خود با صراحت قاعده عدل و انصاف را رد می‏‌کند. یا وقتی از «قاعده ضمان» بحث می‏‌کند، می‏‌گوید: قاعده ضمان به تسبیب، بر خلاف اجماع فقها است، ما دلیلی بر آن نداریم. این تفکر یک تفکر حدیث‌‏گرایی است. می‏‌فرماید مواردی هم که در روایات آمده، فقط بر همان موارد اکتفا می‌‏شود. در مبانی تکمله المنهاج بحث …

توضیحات بیشتر »

 آیا حکم «سابّ النبی» بازدارنده است؟

 آیا حکم «سابّ النبی» بازدارنده است؟

حکم سابّ النبی «ص» به این معنا فرازمانی و همیشگی است که جلوی سبّ باید در همه زمان‌ها و به هر طریقی گرفته شود و الی یوم القیامه وجود دارد ولی روش و مصداق آن می‌تواند به حسب شرایط تفات کند. امام کاظم «ع» با شخصی به حضرت دشنام داد و اطرافیان می‌خواستند او را بکشند ولی حضرت جوری با وی برخورد کردند که شرمنده شد و بعد به یاران‌شان گفتند: کاری که من کردم بهتر بود یا کاری که شما می‌خواستید انجام دهید؟ شبکه اجتهاد: شانزدهم اکتبر معلمی فرانسوی یکی از تصاویر مجله شارلی ابدو را ذیل عنوان تدریس …

توضیحات بیشتر »

برخی اصولی حرف می‌زنند ولی اخباری فتوا می‌دهند/ وقتی می‌خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، رگ‌ها ورم می‌کند!

برخی اصولی حرف می‌زنند ولی اخباری فتوا می‌دهند/ وقتی می‌خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، رگ‌ها ورم می‌کند!

استاد علیدوست می‌گوید: در اخباری‌گری دوره حاضر، خیلی‌ها اصولی حرف می‌زنند و کتاب اصول دارند، ولی اخباری فتوا می‌دهند. امروز وقتی می‌خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، رگ‌ها ورم می‌کند، وقتی از نصوص مبیّن مقاصد سخن گفته شود، نگرانی و ناراحتی ایجاد می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد سطح عالی حوزه علمیه، امروز در همایش بزرگداشت علامه میرحامد حسین در بنیاد فرهنگی امامت در قم، با برشمردن چنددسته اخباری‌گری از قرون اولیه اسلامی تا دوره معاصر، گفت: کسانی مانند صاحب معالم و شهید ثانی و بارزتر از بقیه محقق اردبیلی به گونه‌ای که اخباریگری …

توضیحات بیشتر »

تفاوت مبانی رجالی و تعدد آراء در مورد حدیث واحد، مانع جمع‌نگاری‌ می‌شود/ لزوم روزآمد کردن منابع حدیث فقهی برای زدودن برخی تصورات و توهمات

تفاوت مبانی رجالی و تعدد آراء در مورد حديث واحد، مانع جمع‌نگاری‌ می‌شود/ لزوم روزآمد کردن منابع حديث فقهی برای زدودن برخی تصورات و توهمات

مخاطب «موسوعه احادیث فقهیه» افراد عادی و عموم مکلفین نیستند. بلکه مخاطب این موسوعه فقیهان و محدثان متبحر و ذی الفن هستند که خود توان تفکیک احادیث صحیح از احادیث ضعیف را دارند. در جمع نگاری‌ نمی‌توان مطابق یک نظر یا یک مبنا پیشرفت و این مانع از غرض موسوعه در ساخت تصویر جامع از داشته‌های مذاهب اسلامی در حوزه حدیث فقهی است؛ طبیعی است که با این رویکرد برخی احادیث ضعیف هم در پژوهش وارد خواهد شد که خود فقیه و محدث‌ می‌تواند آن را تشخیص بدهد و در جای مناسب از آن به‌عنوان مؤید یا شاهد بهره‌گیری کند. …

توضیحات بیشتر »

نیازمند تبویب نوین در «دانش فقه» هستیم/ ابواب فقه متناسب با نیازمندی‌های حکومت مورد بازبینی قرار گیرد/ ضرورت تفکیک اجتهاد استنباطی از اجتهاد تدبیری-ولایی

نیازمند تبویب نوین در «دانش فقه» هستیم/ تبویب فقه باید متناسب با نیازمندی‌های حکومت باشد/ ضرورت تفکیک اجتهاد استنباطی از اجتهاد تدبیری-ولایی

فقه در وضعیت موجود خود، دچار پراکندگی موضوعات و مسائل است و ما نیازمند این هستیم که تبویب نوینی در فقه، ناظر به نیازهای زمانی و مکانی ایجاد کنیم و مسائل و مباحث مرتبط با یکدیگر در فقه را در یکجا گردآوری و تنظیم کنیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: اولین نشست از سلسله نشست‌های علمی ـ تخصصی گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمّه اطهار(علیهم السلام) با عنوان «ساختار و نظام مسائل فقه سیاسی» با حضور مدیران گروه‌های پژوهشی، اساتید و طلاب فرهیخته در سالن جلسات این مرکز (با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و فاصله اجتماعی) در روزهای پایانی مهرماه به صورت حضوری …

توضیحات بیشتر »

انتقاد از بی‌توجهی به علل الشرایع در صدور فتاوا

چرا نباید از نقل به معنا در روایات بهره ببریم/ علی(ع) هیچگاه عقل زنان را مذمت نکرده است/ کودک‌همسری اساساً با قرآن سازگار نیست

در مباحث فقهی چرا از عللی که امام گفته است روی‌گردان می‌شویم، در حالی که سایر طهورات مورد توجه است. اینکه طهورات را در استنباطهای فقهی به عنوان حکمت بیان کنیم توجیه ندارد، مگر دلیلی برخلاف آن باشد؛ بسیاری از مشکلات فقه با همین مسئله یعنی اخذ علل حل می‌شود، از جمله در بحث هشت فرسخ و نماز مسافر بحث رفت و آمد عمومی مطرح است، زیرا در قدیم رفت و آمد با چهارپایان انجام می‌شد و یک روز طول می‌کشید، ولی امروزه با اتومبیل رفت و آمد می‌شود. لذا استبعادی ندارد که بیان کنیم فردی که مسافرت کوتاهی دارد، …

توضیحات بیشتر »

روش‌شناسی استظهار از ادله/ مراحل چهارگانه پروژه الگوریتم اجتهاد

روش‌شناسی استظهار از ادله/ مراحل چهارگانه پروژه الگوریتم اجتهاد

پروژه الگوریتم اجتهاد در چهار مرحله تعریف شده است؛ ۱- الگوریتم «مسأله شناسی، دلیل یابی و قرینه یابی» ۲- الگوریتم استظهار مدلول انفرادی ادله ۳- الگوریتم جمع ادله ۴- الگوریتم اجرای اصول عملیه.  به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی با موضوع «روش‌شناسی استظهار از ادله (کشف مدلول انفرادی ادله نقلی)»، به همت گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به صورت مجازی برگزار شد. در این کرسی علمی حجت‌‌الاسلام والمسلمین عبدالحمید واسطی، استاد باسابقه حوزه علمیه مشهد و  عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بعنوان ارائه‌دهنده و حجت‌الاسلام و المسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی و دکتر …

توضیحات بیشتر »

ظرفیت فقه استکشافی برای تولید نظامات اجتماعی

ظرفیت فقه استکشافی برای تولید نظامات اجتماعی

خسروپناه ضمن تبیین مفهوم نظامات اجتماعی و سیر تطور فقه، تصریح کرد: وقتی می‌خواهیم فقه ساختاری بسازیم و نهاد، ساختار و سازمان ایجاد کنیم، به فقه استکشافی نیاز داریم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه دانش فقه در شکل‌گیری نظامات اجتماعی» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی به صورت مجازی از سوی دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد. وی در این نشست اظهار کرد: باید قبل از هر چیز دیدگاه خودم را نسبت به مفاهیم این عنوان روشن کنم. مقصود ما از فقه، دانش روشمند و مدلّل احکام شرعی است. وقتی …

توضیحات بیشتر »

تأثیرات نظامات اجتماعی بر فرایند شکل‌گیری فقه اسلامی تا قرن سوم هجری

تأثیرات نظامات اجتماعی بر فرایند شکل‌گیری فقه اسلامی تا قرن سوم هجری

رساله دکتری «تأثیرات نظامات اجتماعی بر فرایند شکل‌گیری فقه اسلامی تا قرن سوم هجری؛ مطالعه موردی: نکاح، برده‌داری، جهاد و دیات» در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران توسط حجت‌الاسلام ‌روح‌الله توحیدی‌نیا، به‌صورت حضوری و مجازی مورد دفاع قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین‌ دکتر رسول جعفریان به عنوان استاد راهنما، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید مصطفی محقق داماد و دکتر حسن حضرتی، به عنوان مشاوران رساله و همچنین دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی و حجت‌الاسلام والمسلمین‌ دکتر محمدعلی مهدوی راد به عنوان داوران اصلی رساله، حضور داشتند. نگارنده اثر در این جلسه اظهار کرد: محصول …

توضیحات بیشتر »

ویژه‌نامه «چالش‌های فقهی کرونا» منتشر شد

ویژه‌نامه «چالش‌های فقهی کرونا» منتشر شد

ویژه‌نامه «چالش‌های فقهی کرونا» حاوی نوشتار و آثاری از اساتید حوزه و دانشگاه است که با نگاهی فقهی به مباحث و چالش‌های متأثر از ویروس کرونا به طبع رسیده است. در این ویژه‌نامه مسائلی همچون تعارض اقتصاد و سلامت، قاعده لاضرر، قاعده احسان، ضمان حاکمیت و … مورد بررسی قرار گرفته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، زیست کرونایی و آثار آن، سؤالات و معماهای فراوانی را در زمینه‌های متنوع به وجود آورده است. از شبهات کلامی تا مسئله‌های فلسفی، اجتماعی و …. یکی از جنبه‌های پردامنه مساله، مسائل رفتاریِ دینی به وجود آمده در حوزه‌‌های فقه اجتماعی و حکومتی است. …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics