شبکه اجتهاد: هزاران نفر از مردم شریف استان‌های «سیستان و بلوچستان» و «خراسان جنوبی» با حضور در حسینیه امام خمینی با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند. بخوانید: متن کامل بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

میرزا علی غروی تبریزی از فقهای بزرگ و در شمار مراجع تقلید نجف بود که بعد از درگذشت آیت‌الله خویی، تلاش زیادی در پاسداری از حوزه علمیه نجف کرد و روش استاد خویش را ادامه داد. از او که تا آخر عمر به فعالیت‌های علمی، تبلیغی، اجتماعی و سیاسی اشتغال داشت، تالیفات بسیاری برجای مانده که از مهم‌ترین آن‌ «التنقیح فی شرح العروه الوثقی»، تقریرات درس آیت‌الله خویی است که به عنوان یکی از مستندات اولیه دروس فقهی مراجع حوزه‌ها قرار دارد. شبکه اجتهاد: میرزا علی غروی تبریزی در سال ۱۳۴۹ق (۱۳۰۹هـ ش) در شهر تبریز متولد شد. پدر علی …

دشمن دو نقطه‌ی اساسی را هدف گرفته. یکی وحدت ملّی، یکی امنیت ملّی. وحدت ملّی مهم است. نگذارید وحدت را بهم بزنند. وحدت یعنی چه؟ یعنی آنجایی که پای منافع ملت در میان هست اختلافات مذهبی، اختلافات سیاسی، اختلافات گروهی، اختلافات قومی باید کنار گذاشته بشود. همه باید در کنار هم باشند. اقوام مختلف، مذاهب مختلف در کنار هم. آنجایی که یک جهتگیری مشخصی هست، این وحدت مهم است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار پرشور هزاران نفر از مردم استان‌های «سیستان و بلوچستان» و «خراسان جنوبی»، با قدردانی از همراهی …

شبکه اجتهاد: نوزدهم شهریور مصادف با چهل و چهارمین سالگرد درگذشت مرحوم آیت‌الله سید محمود طالقانی است. هر چند مشهور جریان شناسان نخستین جرقه اسلام سیاسی در ایران را حوادث پانزده خرداد ۱۳۴۲ می‌دانند؛ ولی نباید فراموش کرد که نخستین زندان سیاسی در ایران در دهه بیست آیت‌الله طالقانی است و نقش ایشان در شکل‌گیری اسلام سیاسی در ایران معاصر مورد بی‌مهری قاطبه جریان شناسان قرار گرفته است. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در مورد نقش این بنیان گذار اسلام سیاسی در ایران اسلامی معاصر خواهیم پرداخت. یکم. او نخستین زندانی سیاسی در بین روحانیت بود …

امام خمینی (ره) در اوایل پیروزی انقلاب در سخنانی می‌فرمایند: «رفتن در حِرْز مردم خلاف شرع است. اهانت کردن به یک آدمی، و لو این آدم هم خودش یک آدم مخالفِ مثلًا چه باشد، باز حق اهانت نیست. این حق است که جزایش را به او بدهند، دیگر اهانت چرا به او بکنند؟ رفتن منزل، به خانواده اش تعرض کردن، به بچه‌هایش تعرض کردن، اینها اموری است که نباید بشود. ما می‌خواهیم اسلام باشد، ما نباید یک کاری بکنیم که بگویند که دادگاهها در زمان طاغوت هم این کارها را نمی‌کردند!…باید شما آقایان علاج بکنید مسأله را. اگر می‌توانید علاج …

یک عضو جامعه مدرسین می‌گوید: ما باید به حجاب جوششی برسیم یعنی به نوعی شود که حدأقل طیف وسیعی از مردم از درون و داخل به حجاب گرایش پیدا کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو برجسته جامعه مدرسین معتقد است خانمی که بدون حجاب به خیابان می‌آید قبل از اینکه با حکومت لجبازی کرده باشد، حکم خدا را سبک کرده است. او می‌گوید: نمی‌دانم چه مقدار سخن من به این افراد می‌رسد، لکن به عنوان برادر بزرگ‌تر و پدر به آن‌ها دلسوزانه می‌گویم که این قضیه قصۀ «گنه کرد در بلخ آهنگری به شوشتر زدند گردن مسکری» …

مدیر حوزه‌های علمیه، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را مبتنی بر رویکرد فلسفی، کلامی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فقهی مقام معظم رهبری دانست و با بیان اینکه منظومه فقه سیاسی از درون مباحث فقهی بیانیه گام دوم باید استخراج شود، تصریح کرد: در هر گام از کار فقهی باید مبانی مقام معظم رهبری مدنظر باشد. دقت بالا، ذوق فقهی و طبع روان رهبر انقلاب مورد تحسین علما و مجتهدان است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی در دیدار اعضای دبیرخانه همایش بین‌المللی مبانی فقهی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی با تسلیت ایام سوگواری دهه پایانی ماه صفر و با …

دو کتاب «اجتهاد و تقلید از نگاه فقه اسلامی» و «ظرفیت‌های فقهی اصولی در تدوین و توسعۀ فقه اجتماعی» به‌عنوان تازه‌ترین آثار انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «اجتهاد و تقلید از نگاه فقه اسلامی» تألیف حجت‌الاسلام والمسلمین رضا رمضانی گیلانی متکفّل بیان اهمیت تأثیر اجتهاد شیعی در حلّ مشکلات و چالش‌های امروز جامعه بشری است. این اثر در فصول و بخش‌های مختلف، به مباحثی، همچون: «مبادی و مقدّمات اجتهاد»، «اقسام اجتهاد»، «شئون فقیه»، «شرایط مرجعیت» و «تقلید و ادلّه وجوب آن» پرداخته است. کتاب «ظرفیت‌های فقهی اصولی در تدوین و توسعۀ فقه اجتماعی» …

برای حل مسئله بدبینی تاریخی فقیهان، آن‌طور که اشاره شد، خودشان باید چاره‌ای بیندیشند. فقیهان، خود، چاره‌گر مشکلات ریزودرشت همه بوده‌اند و ما نمی‌توانیم راه را نشانشان دهیم؛ اما از دید اجتماعی، پاسخ من این است که علاوه بر ضرورت آشنایی فقیهان با هنر اجتماعی و انتقادی (راهکار فعلاً موجود)، دگرگونی بلندمدت را «تغییر نسلی» رقم می‌زند. نسل جدید فقیهان، با تحولات اجتماعی دوره جدید آشنایی بیشتری دارند و امکان تغییرات و تنظیمات جدید را خواهند داشت. به نظرم، نسل جدید فقیهان، این ضرورت‌ها را خواهند فهمید. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه هنر، پیش‌فرض‌های گوناگونی دارد که پیش‌فرض‌های فلسفی و کلامی، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: متأسفانه امروزه به عناوین مختلف در مورد قانون الزام به حجاب شبهه افکنی می‌شود و گاهی شبهاتی از جانب برخی از تحصیل‌کردگان حوزوی القا می‌شود که باعث شگفتی و تأسف است. برخی از شبهات به نام دین و فقه مطرح می‌شود که خلاف بینات دین و فقه است. ازجمله می‌توان در همین راستا اظهارات جناب آقای مهدی مهریزی به‌عنوان محقق حوزوی را نام برد. ایشان در گفتگو با جماران بیان داشته هرچند اصل حجاب اجماعی است ولی حدود حجاب اجماعی نیست و یا گفته است در فقه اثری از حجاب الزامی وجود ندارد و نیز زنان در …

کتاب «ماهیه الحکم و الحق و المائز بینهما» اثر حجت‌الاسلام سید شمس‌الدین حسینی‌کیا، محقق و مدرس حوزه علمیه قم و دکتری فقه سیاسی از دانشگاه امام صادق (ع)، در ۲۵۷ صفحه به زبان عربی، توسط انتشارات پژوهشکده ادیب فقه جواهری، روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هرکس اندک آشنایی با مباحث فقه و اصول داشته باشد، تأیید می‌کند که نقطه‌ی کانونی در این دو علم که سایر مباحث، پیرامون آن شکل گرفته‌اند، موضوع «حکم شرعی» است. از دیگر سو، یکی دیگر از موضوعات پرکاربرد و پربسامد در مباحث فقه، حقوق، علوم سیاسی و..، بحث از مفهوم «حق» و …

در مدینه المعاجز، حدیثی داریم که امام حسن علیه‌السلام در زمان حضرت علی علیه‌السلام، به‌عنوان سفیر حکومت اسلامی، به یکی از کشورهای غیراسلامی سفر می‌کنند. پادشاه آن کشور مجسمه‌هایی از انبیای الهی را به حضرت نشان می‌دهند و حضرت از این مجسمه‌ها، تعبیر به اصنام می‌کنند. بعدازاین، در عصر غیبت صغری و توقیعاتی از حضرت صاحب‌الزمان علیه‌السلام صادر می‌شود بحث می‌شود که آیا نگهداری و خریدوفروش مجسمه اشکال دارد؟ حضرت می‌فرمایند اگر اجداد کسی که مجسمه را می‌سازد و می‌فروشد، بت‌پرست بوده‌اند، اشکال دارد و الا خیر. این سیر تحولات است که در جامعه اسلامی اتفاق افتاده است. اختصاصی شبکه …

بر اساس سناریو‌های آینده، جامعه ایران در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟ لایحه اخیر عفاف و حجاب چیست و چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت؟ پیامدهای رویکرد جرم‌انگارانه نسبت به عدم رعایت حجاب چیست؟ راهکارهای سیاستی به منظور حل مسئله حجاب و کاهش تبعات منفی آن شامل چه مواردی است؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، گروه بررسی‌های راهبردی میراث با هدف توسعه گفت‌وگو درباره مسئله حجاب در جامعه ایران، گزارش «مسئله حجاب؛ یک سال پس از ناآرامی‌های ۱۴۰۱»، مبتنی بر گزارش «آینده‌نگاری الزام به حجاب در افق ۱۴۱۱» و «نقد لایحه عفاف و حجاب» را منتشر کرد. براساس این …

از نوآوری‌های پژوهش فرارو، استخراج، تبیین و تطبیق قواعد فقهی پالایش فضای مجازی و نیز آسیب‌شناسی، راهکارهای بهینه‌سازی و تبیین حدود و ثغور پالایش براساس موازین فقهی است. نتایج پژوهش فرارو، قانون‌گذاران را در قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری در پهنه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری فضای مجازی، بر پایه موازین فقهی،یاری خواهد کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «قواعد فقهی پالایش فضای مجازی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران» اثر حجت‌الاسلام دکتر سیدعلیرضا طباطبائى، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری به زیور طبع آراسته شد. براسا این گزارش، پالایش فضای مجازی به معنای تصفیه کردن، پالودن و سالم سازی فضای …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بحث از روایی یا نارواییِ کاربستِ حیله‌های شرعی، همواره از مباحث جنجالی و پُر تنش در حوزه فقه اسلامی بوده است. فقیهان امامی در مواجهه با این پدیده، به دو گروهِ موافق و مخالف طبقه‌بندی می‌گردند و هرکدام برای اثبات دیدگاه خویش، به دلایلی چنگ می‌زنند. موافقان، عمدتاً با ادلّه نقلی و عقلی، در پیِ ایجادِ رهیافتی سازگارمند میان این گونه حیله‌ها با نظامِ حقوقیِ اسلام هستند. در برابر، مخالفان نیز با رویکردی فلسفه‌گرا و حکمت‌اندیش به شریعت، کاربستِ این‌گونه تقلّبات قانونی را نه تنها فی نفسه ناروا می‌خوانند، که آن را با روح و جوهره شریعت …

بسیاری از فقها نسبت به هنرهای نمایشی، ریشه در این پیش‌فرض دارد که همه مظاهر تمدن جدید را نامطلوب و مطرود می‌دانند. این، یک نگاه افراط‌گرایانه و غیرقابل‌پذیرش است که اگر آن را بپذیریم، راهی جز رفتن به عزلت و انزوا و انسداد فکری برای ما باقی نمی‌ماند. هرچند ممکن است صاحبان این دیدگاه، هدف و نیّت خیری داشته باشند، چنان‌که این دغدغه‌شان که مظاهر تمدن جدید، بشر را به بیراهه می‌برد تا حد بسیار زیادی قابل‌قبول است؛ اما نحوه مواجهه و رویکردشان، عاری از یک منطق عقلانی است. اختصاصی شبکه اجنهاد: فقه نمایش را شاید بتوان مهم‌ترین و گسترده‌ترین …

استاد حوزه علمیه مشهد گفت: روش اعتدالی سبب می‌شود که قواعد فلسفی در اصول به کار گرفته نشود. استاد مطهری در اصول فلسفه و روش رئالیسم می‌فرمایند اگر مبنای علامه طباطبایی در اصول اجرا شود، اصول متحول و زیر و رو می‌شود و بسیاری از مسائل کوچک و روش عقلایی خود را طی می‌کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست علمی «کاربرد عقل در منابع استنباط احکام شرعی» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی زمانی‌فرد و نقادی حجج‌الاسلام والمسلمین محسن ملکی و مرتضی نوروزی، به دبیری حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحمید علوی آزیز در مدرسه تابستانه فقه و اصول دارالعلم رضوی چندی پیش برگزار شد. …

شبکه اجتهاد: «خلق تمدن» به تعبیری که امام موسی صدر دارد، یعنی خلق فرهنگ (اندیشه و تفکر و علوم و بعد نرم افزاری) و مدنیت (جلوه‌های بیرونی و عینی و ملموس) که مبتنی بر الزامات مختلفی است. از جمله مهم ترین الزامات عملی آن در دوره جدید، مشارکت و همراهی و حضور مردم و نخبگان و وجود پشتیبانی‌های مختلف از سوی دولت‌ها و نهادهای رسمی است. در این میان افزون بر توجه به ابعاد نظری، فلسفی و دینی این واقعه، داشتن تشکل و سازمان، واجد اهمیت بسیاری است. در واقعه پیاده روی اربعین بیشتر تشکل‌های موجود، تشکل‌های مردمی است و …

تنها راه برون‌رفت از مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم، عمل به الگوی اقتصاد مقاومتی بوده و باید شاهد تغییر رویکرد و جهت‌گیری اقتصادی دولت به الگوی اقتصاد مقاومتی بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی، رئیس مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه در یادداشتی از ارائه رهنمود رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضای هیات دولت تقدیر و تشکر کرد. وی در این یادداشت ضمن بیان موفقیت‌های اقتصادی دولت، نسبت به جهت‌گیری اقتصادی دولت نوشت: به‌رغم تلاش‌های فراوان اقتصادی دولت، اما اقتصاد ایران همچنان دچار مشکل تورم، فاصله طبقاتی شدید، بی‌عدالتی اقتصادی است که این امر فشار زیادی به …

شبکه اجتهاد: از پایگاه مبانی استاد سید احمدمددی می‌توان دو ملاحظه و از اندیشه‌های استاد سید مهدی میرباقری می‌توان سه ملاحظه در باب فقه المقاصد را مطرح کرد. دراینجا دیدگاه‌های استاد علیدوست را در کتاب فقه و مصلحت مبنا قرار داده‌ایم. آنچه در ادامه می‌آید درک یکی از شاگردان دو استاد معظم است که ممکن است نیازمند اصلاح و تصحیح باشد. شاید بتوان ملاحظه اول را ناظر به مقام ثبوت مقاصد و حکم شرعی و ملاحظه دوم را ناظر به مقام اثبات (درک) آن دانست. استاد علیدوست بر این نکته تفطن دارند که نمی‌توان از مقاصد، به حکم شرعی رسید بلکه …

دوره ۳ جلدی کتاب «فقه الاخلاق» تألیف حجت‌الاسلام والمسلمین قدیرعلی شمس، استاد خارج و سطوح عالی حوزه علمیه قم به زیور طبع آراسته و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین قدیرعلی شمس از اساتید شناخته شده حوزه علمیه قم، درس خارج «فقه اخلاق» را در چند سال گذشته برگزار نموده و با همکاری دفتر فقه معاصر متن کتاب را با قلم خویش به زبان عربی تالیف کرده است. در این کتاب استاد شمس مسائل اصلی اخلاقی که کمتر در کتب اجتهادی فقهی مورد توجه قرار گرفته است را به سبک فقه جواهری بررسی نموده است. …

شبکه اجتهاد: این مدعا که سعودی جدیدی در حال تولد است که دیگر مولفه محوری او، دین نیست حالا خیلی نیاز به استدلال ندارد. از چند سال قبل زمزمه‌های این مساله به خوبی قابل شنیدن بود. بن سلمان چند بار در مصاحبه‌های تلویزیونی خود با شبکه‌های غربی، صراحتا از اینکه آمریکایی‌ها برای مقابله با شوروی خواستند که وهابیت توسعه پیدا کند و ما هیچ وقت این عقیده تندروانه را نداشتیم سخن گفت! وقتی در سری سوم سریال عاصوف، عملا شرطه‌های امربه‌معروف سعودی مورد تمسخر واقع شدند باید انتظار می‌داشتیم که در میدان عمل هم این شرطه‌ها جمع بشوند و دیگر …

شبکه اجتهاد: مقاصد متصور در فضای جامعه علمی ما فاصله عظیمی از آنچه در فقه مالکی به عنوان مقاصد شناخته می‌شود دارد. ما وقتی می‌گوییم مقاصد یاد اندیشه توحیدی توسعه یافته علامه طباطبایی در المیزان، طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن رهبر معظم انقلاب و فقه ولایی امام خمینی می‌افتیم. این اندیشه هرچند با نگاهی حکمی، مقصد و مبدا را توحید می‌بیند اما قائل به مرجعیت قرآن و به بیان ادبیات اهل بیت علیهم‌السلام «عرض روایات» به ساخت کلان عقلانی قرآن است. اساسا «موافقت با قرآن» مورد تاکید اهل‌بیت (ع)، معنایی اینچنین دارد. علاوه بر قرآن صامت، سمت دیگر این …

خلاصه آرای فقهی بنده با همین رویکرد در سایت شخصى من منتشر شده است. حدود ۳۰۰ فتوا در این مباحث ممکن است مخالف مشهور و منسجم با مزاج مقاصد الشریعه باشد، البته این فتاوا بر اساس تطبیق قواعد و کاملا منضبط است چون من به این نتیجه رسیده‌ام که رهایی از این پنج‌گانه یعنی اجماع، شهرت، خبر واحد، تسامح در ادله سنن و احتیاط و شروع در سه‌گانه فهم تاریخی از خلال سیاقات، تعلیلات نصی و انضمام بعضی از این تعلیلات به دیگر تعلیلات، باعث تغییر حقیقی و مبنایی در صدها مسئله فقهی می‌شود. شبکه اجتهاد: فقه المقاصد، علل الشرایع، …

هر اصل عملی، مجرایی دارد که اگر آن مجرا تمام باشد، کسی نمی‌تواند آن را جاری نکند و باید طبق آن اصل عملی، عمل کند. مثلاً اگر در جایی، حالت سابقه ملحوظه وجود داشت، باید بر طبق استصحاب عمل کند و اگر جایی شک بدوی بود، باید به برائت عمل نماید؛ بنابراین اصلاً دست ما نیست که به اصول عملیه تمسک کنیم یا نکنیم و ازاین‌حیث تفاوتی میان فقه هنر و غیر هنر وجود ندارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در به‌کارگیری قواعد اصولی برای حل مسائل فقه هنر، اختلاف زیادی میان دانشیان اصول و فقه وجود دارد. برخی معتقدند با همین …

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: یکی از خطاهای ما این است که ما بین حکمرانی و حاکمیت خلط کردیم. حکمرانی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی یک وجه آن حاکمیتی هست، یعنی نقش آفرینی دستگاه‌ها دولتی و حاکمیتی، وجه دیگر آن بخش غیر رسمی یعنی به  خود مردم باز می‌گردد یعنی به گروه‌های اجتماعی و گروه‌های مردمی باز می‌گردد. اگر وجه مردمی حکمرانی مغفول بماند کار به سامان نمی‌رسد. در ادبیات امام راحل و پیش قراولان انقلاب تاکید بر مردم بود و این خیلی مهم است این اساس و پایه گفتمان انقلاب اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام …

آیت‌الله جوادی آملی گفت: کسی که وارد حوزه علمیه شد باید بکوشد که لااقل یک مجتهد متجزی باشد بعد با بقیه کارها – إن‌شاءالله الرحمن – مجتهد مطلق بشود. سفره الهی و نعمت الهی باز است منتها راه‌هایش روشن است. به ما فرمودند حالا که معلوم شد «العلم ما هو»، بکوشید عالم بشوید. جاخالی نداشته باشید نگویید بس است. اولین لحظه جهل طلبه یا دانشجو این است که بگوید من فارغ التحصیل شدم. به گزارش شبکه اجتهاد، در آستانه شروع سال جدید تحصیلی حوزه‌های علمیه استان مازندران، امام جمعه و نماینده ولی فقیه این استان، با جمعی از آیات و …

استاد حکمت‌نیا گفت: باید توجیه فلسفی کنیم که ارایه خدمت به یک فرد بی‌حجاب کار وی را تعطیل می‌کند و حد تعطیلی چه خواهد بود. همه این موارد باید توجیه مجازات داشته باشد. ای کاش این قانون توجیه فلسفی و حقوقی داشت چرا که قانون که با دور هم نشستن ایجاد نمی‌شود. فرض کنیم که این قانون در همه جا تصویب شد. حال مهم است که این قانون در کجا باید تدریس شود. اگر مبنایی نداشته باشد قابل دفاع نیست. حتی برای قاضی نیز به دلیل نداشتن مبانی تفسیر را سخت می‌کند. همچنین استاد نجفی بستان بیان داشت: اگر گفتیم …

شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مطرح در عرصه فقه معاصر، موضوع توجه به اهداف شریعت در عملیات استنباط است که از آن به فقه‌ مقاصد تعبیر می‌شود. عمدتاً جناب استادعلیدوست (زیدعزه) در زمان حاضر متکفل طرح این بحث هستند و درباره آن تحقیقات متعدد در قالب کتب، مقالات و نیز سخنرانی‌هایی داشته‌ و دارند. آنچه در ادامه‌‌ می‌آید شامل گزارشی مختصر از دیدگاه ایشان و نقدی کوتاه برآن است. این نوشتار نه به عنوان مقاله، بلکه در قالب یادداشت نگاشته شده و طبعاً نیاز به تکمیل و افزونه دارد و ارائه آن، جهت مشارکت در فرآیند بحث و نقد نقد‌‌ …

آیا در نصوص شرعیه و ادله، عموم یا اطلاقی بر وجوب ستر تمام زینت‌ها (مایصدق فی العرف انه الزینه او انه الحلّی) داریم یا نه؟ حلّی همان زینت‌های عرضی است مثل انگشتر و لباس و …، در قبال زینت‌های ذاتی، مثل زیبایی در خلقت زن. ثمره وجود این عموم و اطلاق این است که اگر چنین عموم یا اطلاقی داشته باشیم، در فرض استثنای قطعی از وجوب ستر باید به آن‌ها اکتفا نمود و در سایر موارد، مرجع همان عموم و اطلاق است. آیا اطلاق یا عموم وجود دارد که پوشاندن زینت‌های عرضی را بر بانوان واجب کرده باشد یا …