اندیشوران فقهی

نشست علمی «ضرورت اجتهاد اعتقادی در معارف اهل‌بیت(ع)» و «رونمایی از مجموعه آثار آیت‌الله میرزا مهدی اصفهانی(ره)» با حضور اساتید و شخصیت‌های علمی حوزوی در محل مصلی قدس قم، مکان فعلی نمایشگاه کتاب دین برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی در این نشست علمی گفت: یکی از محورهای بزرگ معارف اهل بیت در طول تاریخ مسئله کلام و حوزه عقائد و اندیشه اسلامی بوده است و همواره بزرگان و شخصیت‌های جهان تشیع، همراه دانش فقه به حوزه کلام به عنوان دانش کلام می‌پرداختند؛ سهم اندیشه تشیع و معارف اهل بیت در میدان کلام امامیه امری انکار …

نوه امام خمینی (ره) می‌گوید: امروز خلف شایسته حضرت امام خمینی(ره)، رهبر معظم انقلاب اسلامی سکاندار انقلاب هستند و بدانید که مخالفت با ایشان، مخالفت با امام(ره) است و مخالفان ایشان در حقیقت با امام مشکل دارند. شبکه اجتهاد: با گذشت چهار دهه از عمر انقلاب اسلامی، هنوز زوایای زیادی از ابعاد شخصیتی ‌امام خمینی (ره) ناشناخته است. یکی از راه‌های شناخت این ابعاد ناشناخته مراجعه به اعضای بیت امام راحل است؛ افرادی که با امام حشر و نشر داشته‌اند و از نزدیک مشی ایشان را لمس کرده‌اند. در همین رابطه، روزنامه جام‌جم با حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی اشراقی، نوه امام …

شبکه اجتهاد: چند روز قبل و در آستانه آغاز چهلمین سال حیات انقلاب اسلامی در یک خبرگزاری رسمی مطالبی علیه یک از همراهان این انقلاب و افتخارات معاصر حوزه‌های علمیه منتشر شد که جای تعجب و تأسف بسیار داشته و دارد. جلال‌الدین فارسی نویسنده و فعال سیاسی سابق در گفتگویی با ایراد مطالبی بی‎پایه ضمن هتاکی علیه امام موسی صدر، اندیشمند اسلامی معاصر به تمجید از دیکتاتور معدوم لیبی پرداخته است. این گفتگو و واکنش‌های پس از آن بیش از هر چیز نشان داد که مسئله‌ی امام موسی صدر پس از گذشت چهل سال، همچنان یک مسئله‌ی زنده است. چهار …

نماینده آیت‌الله سیستانی تصریح کرد: حوزه‌های علمیه قم و نجف هر دو مکمل هم می‌باشند و تفکیک میان این دو، نادرست است چرا که هدف یکی است و تمام مراکز دینی و مذهبی باید برای تحقق اهداف عالیه اسلام و گسترش آن‌ها، پشت به پشت هم قرار گیرند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین سید جواد شهرستانی نماینده آیت‌الله العظمی سیستانی، طی دیداری که با مسئولان عراقی مؤسسه علوم قرآنی اسراء نجف داشت، به گفتگو با آنها پرداخته و با تبیین نقش دشمن در جلوگیری از پیشرفت مسلمانان، خاطر نشان ساخت: دشمن به منظور سرکوب تفکرات مسلمانان، هیچ گاه …

شبکه اجتهاد: مطلب پیش روی حاصل مصاحبه مفصل با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی نژاد، با موضوع حجاب است. ایشان متولد ۱۳۴۲ در شیراز است. تحصیلات و تخصص اصلی وی زنان، خانواده و جنسیت در اسلام است. زیبایی نژاد مدیر مرکز تحقیقات زن و خانواده (وابسته به حوزه علمیه قم) از بدو تاسیس آن (۱۳۸۰) تاکنون است؛ و با توجه به تعدد مقالات و کتب تالیف شده توسط وی مربوط به حجاب و خانواده، ایشان یکی از صاحب نظران مسلم، در این زمینه در کشور هستند. مشروح مصاحبه مفصل الف با حجت‌الاسلام زیبایی نژاد بشرح زیر تقدیم خوانندگان می‌شود: آیا حکومت …

شبکه اجتهاد: عضو ۸۳ ساله‌ی مجلس خبرگان رهبری که اهل شهر فساست، از دانشگاه تهران دکترای فلسفه دارد. این مدرس دروس خارج، بر خلاف سنّش، از لحاظ فکری و چهره‌ی ظاهری، فعّال و شاداب است و در قم مؤسسه‌ای دارد که بنیان آن را هم به تازه‌گی بنا نهاده است و در آن‌جا به نوشتن کتاب‌هایش مشغول است. احمد بهشتی، که بسیار متواضع هم هست، در کارنامه‌ی خود نمایندگی مجلس شورای اسلامی در ابتدای انقلاب، تدریس در دانشگاه تهران، تألیفات متعدد و ریاست دانشگاه قم را دارد. او سعی می‌کند نظراتش را در نسبت روحانیت و انقلاب اسلامی صریح ابراز …

من بارها گفته‌ام که ولایت فقیه بنیاناً عقلی است و نشت عاطفی هم دارد و ما نمی‌توانیم نشت عاطفی‌اش را بگیریم اما این طور نباشد که بگوییم بنیان عاطفی دارد نشت عقلانی هم دارد؛ نه. اینجا بحث عقل و عشق است. هنوز بشر از عقل در برابر عشق می‌گوید در حالی که عقل و عشق با هم هستند. ما باید به رغم اینکه به روابط و ساختارها توجه می‌کنیم توجه به عاملیت هم داشته باشیم. اتفاقاً نقش عاملیت از این روابط و ساختارها پررنگ تر است. این عاملیت ماست که ساختارها را شکل داده است. این ما هستیم که ساختارها …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد غروی، متولد ۱۳۲۹ در تهران، روحانی‌زاده و عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه است. این مجتهد اصول‌گرا و منصف، غیر از تدریس در حوزه، با پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز همکاری می‌کند. وی که از سال ۱۳۴۸ وارد حوزه‌ی علمیه‌ی قم شده، معتقد است مرجعیت قم، مفاخر و مدرسین حوزه منفعل نیستند که در نهایت سپر نظام شوند؛ نظام هم شأنش بالاتر از این است که برخورد ابزاری با حوزه داشته باشد و حوزه را سپر قرار بدهد. او می‌گوید: «دولتی که برخاسته از نظام اسلامی است، درحدی که حوزه را وابسته به خود نکند، …

شبکه اجتهاد: «آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی» (۱۲۳۸-۱۳۱۵ هجری شمسی) در زمانه‌ای پرتنش از تاریخ ایران می‌زیست، دوره‌ای که با وقوع انقلاب مشروطه، زوال سلسله قاجار و برآمدن رضاشاه همراه بود. حاج شیخ عبدالکریم چندماه پس از کودتای سوم اسفند۱۲۹۹ و چهار سال پیش از آغاز سلطنت رضا شاه، از اراک به قم آمد و حوزه علمیه این شهر را تأسیس کرد و به «آیت‌الله مؤسس» مشهور شد؛ نهادی که سال‌ها بعد زمینه ساز تحولی بزرگ همچون انقلاب اسلامی شد. بررسی شیوه مدیریت و رویکرد سیاسی ایشان در کنار چگونگی تأسیس حوزه علمیه قم، موضوع گفت‌و‌گوی ایران با حجت‌الاسلام …

شبکه اجتهاد: حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی در سال ۱۲۳۸ هجری شمسی در شهر مهرجرد میبد یزد، متولد شد. او در اردکان و یزد تحصیلات مقدماتی و سطوح فقه و اصول را به پایان برد. در ۱۰ سالگی پدرش روی در نقاب خاک کشید و عبدالکریم مدتی نتوانست درس را ادامه داده و مجبور شد خانواده را اداره کند. چند سال بعد راهی یزد شد تا در حوزه علمیه این شهر ادامه تحصیل دهد. وی تا ۱۸ سالگی در یزد ماند و به تحصیل علوم اسلامی پرداخت. در همین زمان به همراه مادرش با کاروان زیارتی به کربلا مشرف شد. …

استاد حوزه علمیه ضمن تبیین برخی ویژگی‌های تفسیر علی بن ابراهیم قمی و شرایط استفاده از آن گفت: در کتب روایی قدیمی، روایاتی ذکر شده که برخی بدون ملاحظه شرایط روز ترجمه و نشر عمومی می‌دهند که این کار خلاف مصالح جامعه است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله رضا استادی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) به بررسی تفسیر علی بن ابراهیم قمی پرداخت و با بیان اینکه وی معاصر امام حسن عسکری(ع) بوده است گفت: وی شناخته شده و از شخصیت‌های مهم است و اخیرا هم در قم، همایش بزرگداشتی برای وی برگزار شد. استادی …

باید بپذیریم که این دو بزرگوار بر اساس پیچیدگی‌های زمان، تقسیم کاری را انجام داده بودند و رفتار یکی مکمل رفتار دیگری است که این درست است؛ خوب اگر این طور باشد، بنابراین آن راهی که امام علی(ع) برای حفظ و تقویت جامعه در پیش گرفته بودند، مقصود و مطلوب فاطمه زهرا(ص) بود و آن چه را هم که حضرت فاطمه زهرا(س) در پیش گرفته بودند، مقصود و مطلوب امام علی(ع) بود. شبکه اجتهاد: در مورد شخصیت حضرت زهرا(س) باید گفت این شخصیت کوثر است و کوثر یعنی خیر کثیر؛ الف و لام که بر سر آن می‌آید به این …

شبکه اجتهاد: سید داود ساجدی، عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی، یکی از قدیمی‌ترین شاگردان استاد سیدمنیرالدین هاشمی حسینی(ره) در گفتگویی به بیان خاطرات و ناگفته‌هایی از بدو تشکیل فرهنگستان علوم اسلامی قم پرداخته است. این مصاحبه در کتاب اندیشه منیر، ضمیمه تحول در علوم انسانی ماهنامه سوره اندیشه نیز به چاپ رسیده است. در مجموع گفتگوهایی که با افراد مختلف و شاگردان مرحوم سیدمنیرالدین حسینی الهاشمی شد، همگی متفق القول بودند که برای شناخت سیر کاری و علمی مرحوم حسینی، قبل از انقلاب تا سالهای ابتدایی دهه ۶۰ که (منجر به شروع فعالیت فرهنگستان شد) تنها گزینه شما هستید. …

شبکه اجتهاد: ساده زیستی، تقوی و تواضع از ویژگی‌هایی است که در نزد اساتید برجسته حوزه علمیه نجف اشرف به عینه مشهود است. آنان سالهای سال را به درس و بحث علمی پرداخته‌اند و مورد رجوع طلبه‌های جویای فقه اهل بیت علیهم السلام از کشورهای مختلف هستند و در این حال مراقبت از سلوک شخصی و اجتماعی همواره مورد دقت آنان است. استاد شیخ باقر ایروانی که شلوغ ترین درس خارج حوزه علمیه نجف اشرف را بر پا می‌دارند، با صفا و سلوکی مثال زدنی، به دور از آرایه‌های رایج، شخصا به استقبال مهمان خود آمده و بدون حضور هیچ …

استاد معظم معتقد بود هم حوزه و هم دانشگاه مستقیماً در حیطه تخصص خود باید وارد تشخیص موضوع بشوند که بتوانند مشکل مکلف را مستقیما حل کنند در غیر این صورت با اگر گفتن‌ها، نه تنها مشکل مکلف حل نمی‌شود بلکه او را به احکام الله بدبین می‌کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، چهل روز از رحلت آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی، آن عالم وارسته و نیک نهاد می‌گذرد. اندیشمندی که همواره دغدغه‌هایی فراتر از زمان داشت و می‌گفت: آمده‌ام خودم را خرج تحقیق در علوم انسانی اسلامی نمایم. گویی رسیدن به قله کمالِ علمی را در گرو این می‌دانست که دانشگاه …

مرحوم آیت‌الله حائری حاصل تفکرات طولانی خود را در یک نظریه علمی درباره پول اسلامی جمع‌بندی کرد و معتقد بود تا پول اسلامی نشود، با این پول اعتباری نمی‌توان جلوی ربا را گرفت. مکرر می‌فرمود گردنه احد در انقلاب اسلامی علوم انسانی است. اگر شما نتوانید راه‌حل اداره اسلامی جامعه را به دست آورید، اداره اسلامی آن ممکن نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری، عضو خبرگان رهبری و رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم طی سخنانی، زوایای تازه‌ای از ابعاد شخصیتی آیت‌‌الله محی‌الدین حائری شیرازی امام جمعه سابق شهر شیراز ایراد کرد. به مناسبت چهلمین روز ارتحال …

حجت‌الاسلام محمدنقی نظرپور، استاد برجسته اقتصاد و بانکداری اسلامی، نویسنده و عضو هیأت علمی دانشگاه مفید، شب گذشته در سن۵۴ سالگی بر اثر سانحه رانندگی جان به جان آفرین تسلیم کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، بنابر اطلاع شب گذشته اتوبوس حامل اساتید حوزه و دانشگاه که برای شرکت در همایشی در شهر نجف عازم این شهر بود در محور زنگنه به ملایر دچار حادثه شد و در پی آن حجت‌الاسلام والمسلمین «محمد نقی نظرپور» استاد دانشگاه مفید درگذشت. مرحوم حجت‌الاسلام نظرپور پنج شنبه پنجم بهمن در دومین نشست منتخبی از اساتید علوم انسانی اسلامی ویژه اقتصاد اسلامی با تأکید بر …

آیت‌الله سبحانی با ذکر این مطلب که برخی از افراد کتاب‌هایی نوشته‌اند که اثری برای آنان در آخرت ندارد، خاطرنشان ساخت: تمام پایان نامه‌های حوزه باید گرهی از زندگی مردم گشوده، مشکلی را حل کرده، اشکالی را پاسخ داده و نظام و اسلام را برپا نگاه دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم معرفی و تقدیر از برگزیدگان نوزدهمین همایش کتاب سال حوزه با حضور علماء، اندیشمندان و فرهیختگان حوزه‌های علمیه و با معرفی برگزیدگان و تجلیل از نویسندگان در سالن همایش‌های بین المللی مدرسه امام کاظم(ع) قم برگزار شد. آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی سخنران ویژه این همایش با بیان اینکه …

جمعی از اساتید حوزه علمیه خراسان در نامه‌ای به آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور، آمادگی خود را برای کمک به رفع دغدغه اندیشمندان دینی و فرهنگی در دوران جدید بوجود آمده در منطقه، اعلام کردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جمعی از علمای حوزه علمیه خراسان نامه‌ای را خطاب به آیت‌الله علیرضا اعرافی، رئیس حوزه‌های علمیه کشور و رئیس جامعه المصطفی العالمیه(ص)، در پی کم‌کاری در مواجهه علمی- فرهنگی با داعش ارسال کرده‌اند. متن این نامه به شرح ذیل است: بسم الله الرحمن الرحیم محضر مبارک آیت‌الله اعرافی (زید عزه العالی) مدیر محترم حوزه‌های علمیه و رئیس جامعه المصطفی العالمیه …

دکتر مهدی فرمانیان می‌گوید: روش امام موسی صدر برای اصلاح جامعه روش تربیتی و اخلاقی کردن انسان‌هاست، در صورتی که سیدقطب اعتقاد داشت که باید با اسلحه حکومت را به‌دست گرفت و انسان‌‌ها را دیندار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، چهل و هشتمین درس‌گفتار اندیشه و عمل با موضوع «تفاوت رویکرد امام موسی صدر و سید قطب درگسترش دینداری در جهان» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتار مهدی فرمانیان رئیس دانشگده مذاهب اسلامی و استاد حوزه علمیه قم برگزار شد. مشروح این سخنرانی را در ادامه می‌خوانید. تاکید امام صدر بر تربیت اخلاقی انسان در این جلسه مهم‌ترین بحث درباره تفاوت‌ها …

 عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به ساخت «کشتی قرآنی مطلا» و تأیید این نوع کارها از سوی نهادهای دینی و روحانیت گفت: تصور جامعه، به ویژه در شرایط اقتصادی فعلی، این است که ساخت این‌گونه آثار نباید مورد تأیید و حمایت نهاد روحانیت و دین قرار بگیرد؛ ترویج و حمایت از همین نوع برنامه‌ها و کارهای شعاری، به تناقضات جامعه و ظاهرگرایی و قشری‌گرایی دامن می‌زند. به گزارش شبکه اجتهاد، اعلام خبر ساخت کشتی قرآنی مطلا واکنش‌های زیادی را در رسانه‌ها برانگیخت و کارشناسان و نخبگان فرهنگی و دینی از زوایای مختلف مثبت و منفی …

شبکه اجتهاد: وقتی ازحجت ااسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی مقدم پرسیده شد که چرا برخی از مردم بسیاری از گرفتاری‌ها به خصوص مشکلات اقتصادی را از چشم روحانیون می‌دانند، گفت: باید از مردم خواست که دوباره برگردند و با توجه به قلمرو مسئولیت‌های روحانیت اظهار نظر کنند. برخی معتقدند که این کشور در دست روحانیت است، رهبری نظام، رییس قوه قضاییه، رییس خبرگان رهبری و رییس جمهور (البته این مورد به انتخاب مردم) روحانیون هستند، اما اگر از این جایگاه‌های رسمی و حضور روحانیون بگذریم، اداره امور کشور دست روحانیون نیست. این عضو مجمع تشخیص مصلحت تأکید دارد مساله‌ای که حتما …

ائمه جمعه باید از همه امور مراقبت کند؛ ولی می‌بینیم که این چنین نیست. علت اینکه نماز جمعه‌های ما در برخی از شهرها خلوت است، چیست؟ چرا مردم اقبال نمی‌کنند که روز جمعه به نماز جمعه بروند؟ چون مردم معتقدند که امام جمعه نمی‌تواند انتقادی کند به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در گفتگو با مجله خیمه پیرامون مسئله «روحانیت»، گفت: بخشی از روحانیت که در درون حکومت نیستند و به حکومت انتقاداتی دارند بر اساس ملاحظاتی آن را مطرح نمی‌کنند؛ البته این ملاحظه فقط از دید صنفی نیست اینکه حالا چون خودمان …

 افرادی که علیه ولایت فقیه هجمه و رفتار غیر عقلائی از خود بروز می‌دهند، در واقع برخلاف جریان عمومی حوزویان حرکت می‌کنند، اینها یا جاهل یا مغرض‌اند؛ جاهل باید را آگاهی داد و مغرض را سرجایش نشاند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید صادق محمدی در ابتدای درس خارج اصول خود با اشاره به جایگاه ولایت فقیه در دین گفت: انقلابی که در ایران سال ۵۷ به  پیروزی رسید، دارای مبانی فکری و اسلامی است و از آن روز تا کنون براساس همان مبانی شاهد تداوم انقلاب و اقتدار آن در منطقه و بین الملل هستیم. رئیس انجمن اصول  …

شبکه اجتهاد: این گفت‌وگو، بخشی از گفت‌وگویی مفصل ـ از سلسله‌گفت‌وگوهای تصویری مباحثات ـ است با مهندس سید موسی خوئی؛ که با ویرایش و تلخیص منتشر می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند برای دیدن گفت‌وگوی کامل، به سایت آپارات و نیز بخش مصاحبه‌های تصویری سایت مباحثات مراجعه کنند. یکی از وقایع قابل توجه در سال ۱۳۴۲ش، ورود حضرت امام به نجف است که باعث می‌شود فصل جدیدی از فعالیت‌های سیاسی در آن‌جا شکل بگیرد. فکر می‌کنم شما خاطرات خوبی از ورود حضرت امام به نجف داشته باشید. از این خاطرات بفرمایید؛ به‌ویژه درباره‌ی ارتباط حضرت امام با مرحوم آقای خویی. خوئی: این مسأله …

عضو هیات علمی جامعه المصطفی العالمیه قم اظهار داشت: تعریف خاص فقه التربیه استخراج احکام موضوعات تربیتی با شیوه استنباطی و اجتهادی از منابع و متون دینی است.

فقه سنتی که گاهی از آن تعبیر به فقه جواهری می‌شود با این مبانی، روش‌ها، اهداف و ظرفیتی که دارد اگر تغییر و تحولی در آن اتفاق نیفتد توان مدیریت جهان جدید و جهان مدرن را ندارد. چیزی که در عرض این چهار دهه هم نشان داده است یعنی حتما باید فقه موجود در مبانی روش‌ها حتی در حوزه توسعه منابع فقه تحولاتی پیدا کند تا بتواند آن چالش‌های موجود در جهان جدید را پاسخگو باشد.

«درباره عقاید شیعه با احدی رودربایستی نداریم» این هشدار رسای یکی از علمای شیعه و فقیه شورای نگهبان است نسبت به اظهارات عجیب برخی از مسوولان. سخن از آیت‌الله محمدمهدی شب زنده‌دار است همان عالمی که کلاس‌هایش جزو پرجمعیت‌ترین دروس خارج قم است و در مسجد اعظم این شهر برگزار می‌شود.

شبکه اجتهاد: در میان دعواهای سیاسی که انگار تمامی ندارد، یکی از بحث‌هایی که این روزها داغ شده، موضوع استقلال حوزه است. این بحث و انتقادات به بودجه‌ی اختصاصی دولت به حوزه‌های علمیه و به ویژه مراکز تبلیغی دینی این روزها در جامعه چالش‌برانگیز شده است. اما آیا این دریافتی‌ها استقلال حوزه را با تهدید مواجه می‌کند؟ و آیا استقلال حوزه جای نگرانی دارد؟ حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی که از روحانیون دغدغه‌مند حوزه است، بحثی مفصل درباره‌ی استقلال حوزه با شفقنا دارد. این استاد حوزه‌ی علمیه‌ی قم با تأکیدی جدی بر استقلال حوزه و لزوم تأمین این استقلال برای …

ما می‌توانیم تمدن اسلامی را مجددا احیا کنیم باید همت‌ها را جذب کرد و اهل عمل بود؛ باید از عصر حاشیه و انزوا و ناکارآمدی معرفتی و عملی بیرون بیاییم تا برسیم به دوره تعیین کنندگی و ایفای نقش.