این پژوهش پس از بررسی مستندات قاعده و با تأمل در مدلول و مفاد آن، میاورد: «عدل و انصاف» ذیل قاعدهای فقهی و بهعنوان مستند فتاوی شرعی، فاقد وجاهت است و ادله را یارای تأمین آن نیست.
توضیحات بیشتر »بررسی دیدگاههای اجتماعی معاصر «امام شافعی» در اندونزی
«سمینار بین المللی دیدگاههای اجتماعی معاصر امام شافعی» با همکاری دانشگاه مذاهب اسلامی، مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور و دانشگاه جامع اسلامی رادن فتح اندونزی در این کشور برگزار شد.
توضیحات بیشتر »چه اشکالی دارد انسان مادام العمر مدرس مکاسب و رسائل باشد؟
درس خارج لازم است اما میبایست با تعداد محدود انجام گیرد. چه اشکالی دارد انسان مادام العمر مدرس مکاسب و رسائل باشد؟ فکر میکنید مقام کمی است؟ مرحوم حجّت میفرمود: اگر کسی بتواند نزد من تدریس مکاسب را به بهترین نحو امتحان دهد، به او درجه اجتهاد میدهم.
توضیحات بیشتر »جهت گیری های آینده حرکت «اجتهاد» از نگاه شهید صدر
شهید آیتالله صدر در نوشتاری ضمن تبیین جهت گیریهای آینده حرکت اجتهاد تصریح میکند: انقباض و رسوخ نگاه فردی به شریعت حتی روش فهم نصوص شرعی را هم تحت تأثیر خود قرار داده است .
توضیحات بیشتر »الزامات بینالمللی موجب نمیشود خلاف شرع عمل کنیم
فتوای تحریم تنباکو نقطه عطفی در تاریخ مرجعیت شیعه است؛ میرزای شیرازی با تلگراف کردن یک جمله تمام عظمت دستگاه شاهنشاهی را به هم میریزد و یکی از برزگترین قدرتهای جهان را به عقب نشینی وادار میکند.
توضیحات بیشتر »مرجعیت و حوزه حزب سیاسی نیست
ممکن است سلیقه ما با دیگر افراد تفاوت داشته باشد اما مرجعیت و حوزه حزب سیاسی نیست؛ روحانیت لازم نیست داخل همه خطوط شود؛ گرایش به این خط و آن خط روحانیت را زمین میزند
توضیحات بیشتر »الزامات و راهکارهای افزایش جمعیت
شبکه اجتهاد: از جمله مشکلاتی که کشور با آن روبرو است مسألۀ کاهش جمعیت کشور است[۱]، در حالی که اصل اولیه بر فزونی جمعیت است و آیات و روایات مختلفی بر آن دلالت دارد؛ لذا میگوییم بر مسلمانان واجب است ازدیاد نفس کنند و مسلمین سایر نقاط هم باید در این راستا حرکت کنند.[۲]
توضیحات بیشتر »«اتانازی»؛ قتل از روی ترحم در آیینه فقه
اتانازی مساعدت و سرعت بخشیدن به مرگ شخصی است که دچار بیماری علاج ناپذیر گشته، درد و مشقت شدیدی را تحمل میکند و به زودی خواهد مرد.
توضیحات بیشتر »«سایۀ میرزا»، تأثیر فکر نائینی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی
خلاصه رأی عمده علمای نجف که در کتاب «تنبیه الأمه و تنزیه المله» انعکاس پیدا کرده است، تحدید و محدود کردن قدرت مطلقه سلاطین است. در آن زمان علما با سلطنت مطلقه قاجار مواجه بودند که به میل خود و تشخیص خود کشور را اداره میکردند و به هیچ قاعده و قانونی هم مقید نبودند.
توضیحات بیشتر »گامی نو در روششناسی استنباط فقهی
اختصاصی شبکه اجتهاد: روشهایی که در این رساله بهصورت بستههای روشی، عرضه شده است، تلاشی برای دقیقسازی و شاخصسازی در فرآیندهای استنباط در سه محورِ «مسئله شناسی، دلیلیابی و قرینهیابی» است که در ۱۴ بستۀ روشی که حاوی ۱۲۰ دستورالعمل علمی برای رسیدن به استنباط روشمند میباشد، ارائه شده است.
توضیحات بیشتر »نظریهی سیاسی آخوند در ادامه مکتب شیخ انصاری است/ نباید درباره مشروطه گرفتار کلانروایتها شویم
شبکه اجتهاد: نشست تخصصی «آخوند خراسانی و انقلاب مشروطه» با حضور دکتر محمد فرزانه، نویسنده کتاب و استاد دانشگاه شیکاگو، دکتر داریوش رحمانیان استاد تاریخ معاصر ایران و دکتر مهدی فدایی مهربانی عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات برگزار شد.
توضیحات بیشتر »نقدی بر«مدخل خمینی، روحالله»/ تقریر روشنفکرانه از امام یک آسیب جدی است
ذبیح الله نعیمیان گفت: در کتاب نقدی بر مدخل خمینی روح الله در دایرهالمعارف بزرگ اسلامی شواهد زیادی از تقریر روشنفکرانه از امام به چشم میخورد که با ادبیات سیال منعکس شده است.
توضیحات بیشتر »نقش علمای شیعه در حمایت از منابع ملی
همه ما پیام میرزای شیرازی برای تحریم توتون و تنباکو را شنیدهایم و خواندهایم، اما اتفاقهای مهم دیگری در تاریخ معاصر ایران رخ داده که با درایت علما حل شده است.
توضیحات بیشتر »مروارید خراسان/ حسن طالبیان شریف
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله میرزا حسنعلی مروارید یکی از علمای ربانی و اساتید برجسته حوزه علمیه مشهد بود که سالیان بسیار به تدریس فقه و اصول و معارف اسلامی اشتغال داشت و فضلای بسیاری را پرورش داد.
توضیحات بیشتر »تأکید مراجع بر حفظ عزت زائران ایرانی/ برای شهدای منا دیه قتل شبه عمد گرفته شود
مراجع عظام تقلید و علمای حوزه علمیه قم در دیدار نماینده ولی فقیه در امور حج و رئیس سازمان حج و زیارت بر حفظ عزت زائران ایرانی تأکید کردند.
توضیحات بیشتر »«فقه و جهان آینده» در چهارمین شماره نشریه رسائل
چهارمین شماره نشریه رسائل به سردبیری مسعود معینیپور با موضوعات بازاریابی سیاسی، حقالناس بودن رأی مردم، شهید صدر الگوی تحول در حوزه معاصر، حوزه انقلابی در زمانه سکولار و... منتشر شد.
توضیحات بیشتر »«بند بندِ سرگذشتم» خاطرات علامه محمدحسین کاشف الغطاء
خاطرات علامه آیتالله محمدحسین کاشفالغطاء تحت عنوان «بند بندِ سرگذشتم» با ترجمه و بازپژوهی استاد علی شمس توسط موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی منتشر شد.
توضیحات بیشتر »منظور از نظام سازی، کشف قانون است نه قانونگذاری/ سهم ورود فقیه و غیر فقیه در مسائل مشخص شود
تمام عملیات استنباط، عملیات کشف است و فقیه هم در هر ساحتی قرار بگیرد، کاشف است و قانونگذار نیست./ برای حضور فعال در مطالعات میان رشتهای و مباحث نظام سازی باید سهم فقیه، از سهم دیگران معلوم بشود.
توضیحات بیشتر »تحریم تنباکو، جایگاه فقیه و چالش مرجعیت فکری
با اینکه امروز هم فتاوی زیادی در خصوص مسائل مبتلابه جامعه از سوی مراجع تقلید صادر میشود اما دیگر آنچنان که باید، از پیامدهای گسترده و تبلور فتوای فقیهان در زندگی مردم خبری نیست. در بهترین حالت، موضوع مراجعات امروز مردم به حوزه علمیه آگاهی از «یجوز» و «لایجوز» فقهی است.
توضیحات بیشتر »حاکم اسلامی باید روی افکار عمومی کار کند/ مدل پارلمانی در ایران ناکارآمد است
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که افکار عمومی در دنیای امروز بسیار مهم است، گفت: در بحث فقهی افکار عمومی یک نوع انتخابات است و گرایش مردم به صورت به سمت چیزی را نشان میدهد؛ مسأله این است که اگر حاکم کشف کند که مردم چنین فکری دارند آیا میتواند مخالفت کند و یا این که باید مطابق خواست مردم عمل کند.
توضیحات بیشتر »مدل نظام پارلمانی با فقه ما سازگارتر است/ ولایت انتخابی و انتصابی در نظر فقهای شیعه
حجتالاسلام جوان آراسته با بیان این که در مدل نیمه ریاستی حاکمیت ملی دو بار تجلی پیدا میکند، گفت: بر اساس نظریههای فقهی ما اگر بخواهیم بر مبنای تمرکز قدرت در دست ولایتفقیه عمل کنیم باید یک انتخابات داشته باشیم و بهتر است نظام ما پارلمانی باشد.
توضیحات بیشتر »امام موسی صدر، امام خمینی را بر سایر مراجع نجف ترجیح میداد
میان امام موسی صدر و امام خمینی به خاطر بعضی از مسائل، اصلا رابطه سردی به وجود نیامد. در سال ۴۸ یا ۴۹ جریانی اتفاق افتاد که حاکی از عظمت و احترامی است که امام موسی صدر برای امام خمینی قائل بود و در واقع امام خمینی را بر سایر مراجع نجف ترجیح میداد، من شاهد این جریان بودم.
توضیحات بیشتر »گروههای تکفیری از اندیشههای سید قطب سوء استفاده میکنند
شخصیت سید قطب، کتابها، گفتمان و ادبیاتش اساساً با سلفیت تکفیری و گروههای تکفیری هیچ تناسبی ندارد. هرچقدر هم گروههایی مثل داعش بخواهند خودشان را به ایشان منتسب کنند، وصله ناچسبی است.
توضیحات بیشتر »انتخابات، طریق تحقق مردمسالار بودن حکومت دینی است
علیاکبر رشاد عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه انتخابات، طریق تحقق مردم سالار بودن حکومت دینی و بسیار با ارزش است، گفت: حضور مردم در انتخابات، انجام تکلیف دینی و شرعی است.
توضیحات بیشتر »تلاش الازهر برای جرم دانستن تحریک به نفرت
به گزارش شبکه اجتهاد، پایگاه خبری الیوم السابع به نقل از منابع آگاه نوشت: شیخ احمد طیب شیخ الازهر به منظور تهیه پیش نویس قانونی که براساس آن تحریک به نفرت جرم محسوب شود، کمیتهای به ریاست محمد عبدالسلام مشاور قانونی خود تشکیل داده است.
توضیحات بیشتر »ماهیت و حکم شرکت در انتخابات از منظر فقه سیاسی
سید سجادی ایزدهی ناقد نشست گفت: انتخابات عامل مشروعیت نظام اسلامی نیست، بلکه انتخابات روش اثبات زمینه مشروعیت نظام و مقبول بودن آن از سوی مردم است که ادبیات مردمسالاری دینی را بسط خواهد داد درحالیکه ارائه دهنده «وجوب اعانه بر برّ و تقوا» را از ادله فقهی مسأله توصیف میکند.
توضیحات بیشتر »فرازهایی از گعدههای علمی آیتالله شبیری زنجانی
شبکه اجتهاد: هر روز اگر حوالی مغرب به دفتر حضرت آیتالله سیدموسی شبیری زنجانی که نزدیکترین دفتر در میان دفاتر مراجع بزرگ تقلید به حرم حضرت معصومه(ع) است بروید، این مرجع تقلید ۸۹ ساله را میبینید که حتی روزهای تعطیل به دفتر میآید و با حاضرین در دفترش بحث آزاد علمی میکند. این دفتر که تا دو دهه پیش محل سکونت خاندان پدری امام موسی صدر بوده، هر روز شاهد گعده علمی آیتالله با شاگردان است.
توضیحات بیشتر »فقه سایر مذاهب را فقه ریشهدار قرآنی نمیدانیم
فقه، علمی است که ریشه در قرآن داشته و هرچه ما با این روایات ارتباط بیشتری پیدا کنیم، قدرت فقاهتی ما بیشتر و تسلط ما بر قرآن، کامل تر میگردد، فقه شیعی، متخذ از قرآن کریم است و به برکت اهل بیت(ع)، قرآن واقعی متجلی در فقه ما بوده و فقه بدون ارتباط با این بزرگان، فقه نیست.
توضیحات بیشتر »آیا مشکل ما، اصلاح «ساختار» است؟/ علیرضا اسدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: اگر از داعیهداران اصلاح علم اصول بپرسیم مشکل این بهاصطلاح «ساختار» چیست؟ معمولاً چنین پاسخ خواهیم شنید: بسیاری مباحث زائد است؛ و یا جای برخی مباحث خالی است؛ و یا در برخی حوزههای تازه، مثل حکومت و اقتصاد، نمیتواند به همین شکلی که هست مورداستفاده قرار گیرد.
توضیحات بیشتر »معرفی کتاب «اطاعت از حاکم جائر در نظام امامت و خلافت»
مسئله فقهی اطاعت از حاکم جائر یکی از مسائل بنیادین در فقه سیاسی شیعه و اهل سنت است که به دلیل تفاوت در دیدگاه، نقش دو سویهای در تحولات سیاسی کشورهای اسلامی ایفا میکند.
توضیحات بیشتر »